بندر گناوه: تفاوت میان نسخه‌ها
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه ویرایش با برنامهٔ اندروید |
برچسب‌ها: خنثی‌سازی حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|نام‌های‌قدیمی=غناوه، جنابه، جنابا و گنداوه |
|نام‌های‌قدیمی=غناوه، جنابه، جنابا و گنداوه |
||
|سال‌شهرشدن=۱۳۴۳ |
|سال‌شهرشدن=۱۳۴۳ |
||
|جمعیت= |
|جمعیت=۷۳٬۴۷۲ نفر (سال ۱۳۹۵)<ref>{{سرشماری ۱۳۹۵|۱۸}}</ref> |
||
|رشدجمعیت=متوسط رو به بالا |
|رشدجمعیت=متوسط رو به بالا |
||
|تراکم‌جمعیت=۳۰—۱۱ |
|تراکم‌جمعیت=۳۰—۱۱ |
||
|زبان=[[لری جنوبی]] |
|زبان=[[لری جنوبی]] |
||
|مذهب=اکثریت شیعه و اقلیتی سنی |
|مذهب=اکثریت شیعه و اقلیتی سنی |
||
|مساحت= |
|مساحت=۱۸۳٫۷ کیلومترمربع |
||
|ارتفاع از سطح دریا= همسطح دریا |
|ارتفاع از سطح دریا= همسطح دریا |
||
|میانگین‌دما=زمستان ۱۰ تا 20 {{ک|درجهٔ‌سانتی‌گراد}}{{سخ}}تابستان ۲۹ تا 40 {{ک|درجهٔ‌سانتی‌گراد}} |
|میانگین‌دما=زمستان ۱۰ تا 20 {{ک|درجهٔ‌سانتی‌گراد}}{{سخ}}تابستان ۲۹ تا 40 {{ک|درجهٔ‌سانتی‌گراد}} |
||
|میانگین‌بارش‌سالانه=۱۵۰{{ک|میلی‌متر}} |
|میانگین‌بارش‌سالانه=۱۵۰{{ک|میلی‌متر}} |
||
|شمارروزهای‌یخبندان= |
|شمارروزهای‌یخبندان=۰ |
||
|شهردار= |
|شهردار= جواد رستمی |
||
|ره‌آورد=ماهی، بازار و تجارت |
|ره‌آورد=ماهی، بازار و تجارت |
||
|پیش‌شماره={{پیش‌شماره تلفن|۰۷۷}} |
|پیش‌شماره={{پیش‌شماره تلفن|۰۷۷}} |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
'''بندر گِناوه''' یکی از شهرهای [[استان بوشهر]] ایران و مرکز [[شهرستان گناوه]] است. |
'''بندر گِناوه''' یکی از شهرهای [[استان بوشهر]] ایران و مرکز [[شهرستان گناوه]] است. |
||
گناوه کنونی در ساحل [[خلیج فارس]] و در بین شهر [[بوشهر]] و بندر دیلم به فاصله هیجده کیلومتری شرق خور |
گناوه کنونی در ساحل [[خلیج فارس]] و در بین شهر [[بوشهر]] و بندر دیلم به فاصله هیجده کیلومتری شرق خور امام حسن واقع است. |
||
شهرستان گناوه قدیم در یک نیم دایره در جانب شمالی شهر کنونی براین شهر محیط میباشد از گناوه قدیم نقاطی باقی‌مانده که امروزه به نام های، تیرسول به معنی شن فشرده است. |
شهرستان گناوه قدیم در یک نیم دایره در جانب شمالی شهر کنونی براین شهر محیط میباشد از گناوه قدیم نقاطی باقی‌مانده که امروزه به نام های، تیرسول به معنی شن فشرده است. |
||
== جغرافیا == |
|||
== موقعیت جغرافیایی == |
=== موقعیت جغرافیایی === |
||
{{وابسته|زمین‌لرزه ۱۴۰۰ بندر گناوه}} |
{{وابسته|زمین‌لرزه ۱۴۰۰ بندر گناوه}} |
||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
عنوان محلات بندرگناوه به این شرح است: محله جمهوری اسلامی (جاده برازجان)، محله عبدامام، محله باباعلیشاه، محله سادات، امامزاده، نوروزآباد، کوی بسیجیان، کوی مطهری (زمین شهری)، سرخور ، حرم تا حرم و بازار. |
عنوان محلات بندرگناوه به این شرح است: محله جمهوری اسلامی (جاده برازجان)، محله عبدامام، محله باباعلیشاه، محله سادات، امامزاده، نوروزآباد، کوی بسیجیان، کوی مطهری (زمین شهری)، سرخور ، حرم تا حرم و بازار. |
||
== |
== زبان == |
||
استانداری بوشهر مردم این شهر را لر توصیف می‌کند که به زبان لری جنوبی گویش [[لیراوی]] تکلم می کنند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شهرستان گناوه|نشانی=http://portal.ostb.ir/?part=menu&inc=menu&id=47|وبگاه=پرتال استانداری بوشهر|بازبینی=2022-11-12}}</ref> |
|||
در اکثریت منابع مرم شهر گناوه [[مردم لر|لر]] توصیف شده که به گویش لری جنوبی با لهجه حیاتداوودی سخن می‌گویند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شهرستان گناوه - ویکی‌شهید|نشانی=https://wikishahid.ir/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%88%D9%87|وبگاه=wikishahid.ir|بازبینی=2023-02-25}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ایران شناسی گناوه فارسنامه|نشانی=https://farsname.ir/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%88%D9%87/|وبگاه=farsname.ir|بازبینی=2023-02-25}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ایران شناسی (22): گناوه|نشانی=https://www.tarafdari.com/node/1726381|وبگاه=طرفداری|تاریخ=2020-08-30|بازبینی=2023-02-25|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=زبان مردم محلی بوشهر {{!}} مرکز مشاوره سفر اصفهان تور|نشانی=https://isftour.ir/tag/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%B4%D9%87%D8%B1/|بازبینی=2023-02-25|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=بندر گناوه|نشانی=http://jahaniran.ir/2016/12/05/%d8%a8%d9%86%d8%af%d8%b1-%da%af%d9%86%d8%a7%d9%88%d9%87/|وبگاه=جهان ایران|تاریخ=2016-12-05|بازبینی=2023-02-25|کد زبان=fa-IR|نام=بندر گناوه گناوه کشور ایران استان بوشهر شهرستان گناوه بخش مرکزی نامدیگر گندآبه نامقدیمی گنابا، گنفه، جنابه و جنابا مردم جمعیت ۶۴٬۱۱۰ رشد جمعیت متوسط رو به بالا آب‌وهوا میانگین دمای سالانه زمستان ۱۰ تا ۱۶ درجهٔ‌سانتی‌گراد تابستان ۲۹ تا ۴۰ درجهٔ‌سانتی‌گراد میانگین بارش سالانه ۱۵۰میلی‌متر روزهای یخبندان سالانه ۰ اطلاعات شهری شهردار محمدرضا عرب‌زادهره‌آورد ماهی، بازار و تجارت پیش‌شماره تلفنی ۰۷۱وبگاه پرتال شهرداری گناوه بندر گناوه روی نقشه ایران ۲۹ ۵۶۷۸۲۱° شمالی ۵۰ ۵۱۶۸۵۳° شرقیمختصات: ۲۹ ۵۶۷۸۲۱° شمالی ۵۰ ۵۱۶۸۵۳°|نام خانوادگی=شرقی}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=گناوه و ریگ بنادر باستانی سرزمین لر – لر نما|نشانی=https://lornama.meevand.ir/2020/10/10/%da%af%d9%86%d8%a7%d9%88%d9%87-%d9%88-%d8%b1%db%8c%da%af-%d8%a8%d9%86%d8%a7%d8%af%d8%b1-%d8%a8%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%b3%d8%b1%d8%b2%d9%85%db%8c%d9%86-%d9%84%d8%b1/|بازبینی=2023-02-25|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=شهر زیبای بندر گناوه|نشانی=https://www.chargoshe.ir/fa/iran/city/87|وبگاه=چهارگوشه - معرفی استان ها و شهر های ایران و جاذبه های توریستی|بازبینی=2023-02-25|کد زبان=fa-ir|نام=چهارگوشه-معرفی استان ها و شهر های ایران و جاذبه های|نام خانوادگی=توریستی}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Wikiwand - شهرستان گناوه|نشانی=https://wikiwand.com/fa/شهرستان_گناوه|وبگاه=Wikiwand|بازبینی=2023-02-25}}</ref>وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گناوه زبان مردم گناوه را اینطور بیان می کند: زبان مردم گناوه [[زبان فارسی|فارسی]] با لهجه محلی (بندری یا جنوبی) است که آمیزه ای از گویش های لری و سیوندی به اضافه تعداد زیادی از کلمات بیگانه انگلیسی، پرتغالی و غربی است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://boushehr.farhang.gov.ir/fa/morfiostan/msharstan/genaveh|عنوان=گناوه وزرات فرهنگ|بازبینی=۱۵ آوریل ۲۰۲۱|archive-date=۱۵ آوریل ۲۰۲۱|archive-url=https://web.archive.org/web/20210415151127/https://boushehr.farhang.gov.ir/fa/morfiostan/msharstan/genaveh|url-status=dead}}</ref>وزارت اطلاعات و ارتباطات زبان مردم گناوه را [[زبان لری|لری]] معرفی می‌کند<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://boushehr.ict.gov.ir/fa/office6354/info/pishineh-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86|عنوان=معرفی استان بوشهر وزرات اطلاعات|بازبینی=۲۵ فوریه ۲۰۲۳|archive-date=۲۷ مه ۲۰۲۲|archive-url=https://web.archive.org/web/20220527230535/https://boushehr.ict.gov.ir/fa/office6354/info/pishineh-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86|url-status=dead}}</ref>شهر گناوه مرکز مهم طوایف لر شاخه [[حیاتداوودی|حیات داوودی]] میباشد.این شهر امروزه از مناطق مهم زندگی آنها است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://literaturelib.com/books/4579/%D9%84%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%9B+%D9%84%D8%B1+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%8C+%D9%84%D8%B1+%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9+|عنوان=کتاب حیات داوودی و گناوه}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=دانشنامه جهان اسلام - بنیاد دائرة المعارف اسلامی - کتابخانه مدرسه فقاهت|نشانی=https://lib.eshia.ir/23019/1/6667|وبگاه=lib.eshia.ir|بازبینی=2023-02-25|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://rch.ac.ir/article/Details/8226|عنوان=حیات داوودی دانشنامه جهان اسلام}}</ref> |
|||
=== جمعیت === |
=== جمعیت === |
||
بر پایه [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران|سرشماری عمومی نفوس و مسکن]] در [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)|سال ۱۳۹۵]] جمعیت این شهر ۷۳٬۴۷۲ نفر (۱۹٬۹۷۷ خانوار) بوده‌است.<ref>{{سرشماری ۱۳۹۵|۱۸}}</ref> در این بندر شغل اصلی مردم |
بر پایه [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران|سرشماری عمومی نفوس و مسکن]] در [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)|سال ۱۳۹۵]] جمعیت این شهر ۷۳٬۴۷۲ نفر (۱۹٬۹۷۷ خانوار) بوده‌است.<ref>{{سرشماری ۱۳۹۵|۱۸}}</ref> در این بندر شغل اصلی مردم [[ماهیگیری با قلاب|ماهیگیری]] می باشد و مرغوبترین میگو ها و ماهی ها صید می شود. |
||
== اقتصاد == |
== اقتصاد == |
||
| خط ۸۳: | خط ۸۶: | ||
* [[ایرج شمسی‌زاده]] |
* [[ایرج شمسی‌زاده]] |
||
* حسین جلال پور |
|||
* [[شکرالله عطارزاده]] |
* [[شکرالله عطارزاده]] |
||
* [[اسماعیل تبادار]] |
* [[اسماعیل تبادار]] |
||
* [[سجاد نیک‌پرست]] |
* [[سجاد نیک‌پرست]] |
||
* [[امیر طهمورثی]] |
* [[امیر طهمورثی]] |
||
* [[ابوسعید جنابی فارسی|ابوسعید گناوه ای]] |
|||
* [[ابوطاهر جنابی|ابوطاهر گناوه ای]] |
|||
== مراکز درمانی == |
== مراکز درمانی == |
||
* [[بیمارستان سوانح سوختگی گناوه]] |
* [[بیمارستان سوانح سوختگی گناوه]] |
||
*[[بیمارستان امیرالمومنین گناوه]] |
|||
== ورزش == |
== ورزش == |
||
نسخهٔ ۲۶ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۴:۳۴
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
| بندر گناوه | |
|---|---|
 .jpg) از بالا: ورودی شهر گناوه در غروب، یکی از میادین اصلی شهر | |
| کشور |  ایران |
| استان | بوشهر |
| شهرستان | گناوه |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | غناوه، جنابه، جنابا و گنداوه |
| سال شهرشدن | ۱۳۴۳ |
| مردم | |
| جمعیت | ۷۳٬۴۷۲ نفر (سال ۱۳۹۵)[۱] |
| رشد جمعیت | متوسط رو به بالا |
| تراکم جمعیت | ۳۰—۱۱ نفر بر کیلومتر مربع |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۱۸۳٫۷ کیلومترمربع |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | زمستان ۱۰ تا 20 درجهٔ‌سانتی‌گراد تابستان ۲۹ تا 40 درجهٔ‌سانتی‌گراد |
| میانگین بارش سالانه | ۱۵۰میلی‌متر |
| روزهای یخبندان سالانه | ۰ |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | جواد رستمی |
| ره‌آورد | ماهی، بازار و تجارت |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۷۷[۲] |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۵۸ ج |
  بندر گناوه | |
بندر گِناوه یکی از شهرهای استان بوشهر ایران و مرکز شهرستان گناوه است.
گناوه کنونی در ساحل خلیج فارس و در بین شهر بوشهر و بندر دیلم به فاصله هیجده کیلومتری شرق خور امام حسن واقع است.
شهرستان گناوه قدیم در یک نیم دایره در جانب شمالی شهر کنونی براین شهر محیط میباشد از گناوه قدیم نقاطی باقی‌مانده که امروزه به نام های، تیرسول به معنی شن فشرده است.
جغرافیا
موقعیت جغرافیایی
شهر بندری گناوه در طول جغرافیایی ۵۰ درجه و ۳۱ دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۲۹ درجه و ۳۴ دقیقه شمالی قرار دارد. بندر گناوه مرکز شهرستان گناوه در ۱۶۰ کیلومتری شمال غربی بوشهر و در کرانه خلیج فارس واقع است.
آب و هوا
آب و هوای گناوه گرم و مرطوب است و میزان بارندگی سالانه به‌طور متوسط ۱۵۰ میلی‌متر است و دارای دو فصل مشخص معتدل(آبان تا اواخر اسفند) و گرم(هفت ماه باقی مانده) است. بزرگراهی به طول ۸۸ کیلومتر به سمت جنوب شرقی که تا برازجان امتداد دارد.
راه فرعی به طول ۲۱۳ کیلومتر به سمت شمال شرقی که بندر گناوه را به مرکز شهرستان ممسنی پیوند می‌دهد. راه اصلی به طول ۶۵ کیلومتر به سمت شمال غربی که تا بندر دیلم کشیده شده‌است.
گذشته و پیشینه تاریخی گناوه
نام این بندر در کتاب‌های قدیمی به صورت گنابا، گنفه، گناوه، جنابه و جنابا آمده‌است. بندر گناوه در ساحل خلیج فارس بین بندر بوشهر و بندر دیلم واقع شده‌است. شهر گناوه کنونی در جنوب گناوه قدیم بنا شده‌است. از گناوه قدیم نقاطی باقی مانده‌است که امروزه به نام‌های تیرسول (شن فشرده)، تل گنبد، تل گوری، تل مناره، و بالاخره تل امام زاده خوانده می‌شود. در ویرانه‌های اطراف گناوه، گوپال (گل پخته استوانه‌ای شکل به صورت سفال زرد یا سرخ رنگ که آن را به عنوان گلوله با منجنیق بر سر دشمن می‌ریختند) فراوان به چشم می‌خورد. در حال حاضر از گناوه قدیم جز آثار سنگ‌ها و پی‌های مدفون در زیر خاک و بازمانده تاق نماهای سنگی آثاری مشهود نیست. گاه‌وبیگاه در درون گودال‌ها و حفره‌ها و در زیر پی‌های عمارت‌های ویرانه، سکه‌ها و دست افزارها و مصنوعات سنگی و سفالی یافت می‌شود. بومیان این منطقه اصالتاً سرخور هستن که شغل بیشتر آنها ماهی گیری بود.
محلات
عنوان محلات بندرگناوه به این شرح است: محله جمهوری اسلامی (جاده برازجان)، محله عبدامام، محله باباعلیشاه، محله سادات، امامزاده، نوروزآباد، کوی بسیجیان، کوی مطهری (زمین شهری)، سرخور ، حرم تا حرم و بازار.
زبان
استانداری بوشهر مردم این شهر را لر توصیف می‌کند که به زبان لری جنوبی گویش لیراوی تکلم می کنند.[۳]
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۷۳٬۴۷۲ نفر (۱۹٬۹۷۷ خانوار) بوده‌است.[۴] در این بندر شغل اصلی مردم ماهیگیری می باشد و مرغوبترین میگو ها و ماهی ها صید می شود.
اقتصاد
بازار تجاری بندر گناوه امروزه به عنوان یکی از بزرگترین، مهمترین و شناخته‌ترین بازارهای جنوب کشور به‌شمار می‌رود. که هر ساله میزبان هزاران نفر از مردم سرتاسر ایران است. که برای خرید به این شهر می‌آیند.
چرخ اقتصاد گناوه بر مدار ماهیگیری، کشاورزی، دامداری و تجارت با کشورهای حوزهٔ خلیج فارس در گردش است. تجارت و ماهیگیری که مهمترین درآمد بیشتر اهالی این شهر را تشکیل می‌دهد، مهمترین رشته اقتصادی بخش گناوه را به وجود آورده‌است. کشاورزی به علت کمبود آب کشاورزی، منحصر به هرس و نگهداری درختان خرما و کشت دیمی گندم و جو بوده‌است و به زحمت تکاپوی احتیاجات محلی را می‌نماید. اما خرما مانند بیشتر نواحی ساحلی خلیج فارس بازده خوبی داشته و جزو اقلام صادراتی این بخش محسوب می‌شود. دام داری نیز با بهره اندک در بعضی نقاط رایج بوده و شامل گاو و بز می‌گردد. بر روی هم گناوه هم از جهت کشاورزی و هم از نظر تجاری و عملیات بندری و ترخیص کالا و نیز از نظر توسعه صنایع کوچک دارای استعداد بسیار است.
گردشگری
سواحل زیبای خلیج فارس و غروب‌های سحر انگیز آن مهمترین مکان‌های دیدنی استان بوشهر را تشکیل می‌دهند. جزیره خارگ در نزدیکی شهرستان گناوه واقع شده‌است و از مهمترین جاذبه‌های طبیعی منطقه و یکی از جزایر زیبای خلیج فارس به‌شمار می‌آید. این جزیره از مناطق بسیار قدیمی منطقه بوده و دارای آثار تاریخی متعددی است. در سال‌های قبل از انقلاب ایران این جزیره از توابع دهستان حیات داوود شهرستان گناوه بوده که در سال‌های بعد از انقلاب از نظر تقسیم‌بندی جغرافیایی و سیاسی به شهرستان بوشهر الحاق شد. ساحل بندر گناوه یکی از زیباترین سواحل جنوب ایران است. از اقدامات زیباسازی ساحل پروژه ساخت پارک ساحلی است که قسمت اول آن افتتاح شده و قسمت دوم نیز در حال ساخت است.
مشاهیر
مراکز درمانی
ورزش
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ «اجرای طرح هم کد سازی تلفن ثابت». وبگاه شرکت مخابرات ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۱۴.
- ↑ «شهرستان گناوه». پرتال استانداری بوشهر. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۱۲.
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳، ص۹۲.
پیوند به بیرون
| مرکز شهرستان | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخش |
| ||||||||||||||||