شهرستان گناوه
![]() | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
شهرستان گناوه | |
---|---|
![]() موقعیت شهرستان گناوه در استان بوشهر | |
اطلاعات کلی | |
کشور | ![]() |
استان | بوشهر |
مرکز شهرستان | بندر گناوه |
سایر شهرها | بندر ریگ |
بخشها | بخش مرکزی - ریگ |
اداره | |
حوزهٔ انتخابیه | حوزه انتخابیه بوشهر، گناوه و دیلم |
مردم | |
جمعیت | ۱۰۲٬۴۸۴ نفر (سال ۱۳۹۵)[۱] |
مذهب | اسلام (شیعه و اقلیت سنی) |
دادههای دیگر | |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۷۷۲ |
وبگاه | پرتال فرمانداری گناوه |
شهرستان گناوه یکی از شهرستانهای استان بوشهر است. مرکز این شهرستان بندر گناوه است.
تقسیمات کشوری
این شهرستان دارای ۲ بخش ۲ دهستان و ۲ شهر با ۵۱ آبادی است.
شهرها: بندر گناوه
شهرها: بندر ریگ
موقعیت و مشخصات
شهرستان گناوه با مساحتی حدود ۱۸۳٫۷ کیلومترمربع در ساحل شمالی خلیج فارس قرار دارد. این شهرستان از شمال غربی به شهرستان دیلم، از شمال شرقی به استان فارس، از مشرق به شهرستان دشتستان، از جنوب به شهرستان بوشهر و از مغرب به خلیج فارس منتهی میشود.
جمعیت
جمعیت آن بر اساس سرشماری نفوس مسکن که در اوایل مهر ۱۳۹۵ انجام شد ۱۰۲ هزار و ۴۸۴ نفر اعلام شد.[۲]
مردم
اکثریت منابع شهر گناوه را لرنشین و آنجا را محل سکونت فعلی و مرکز مهم طوایف طایفه لر حیات داوودی دانسته، و زبان مردم گناوه را لری جنوبی (با لهجه حیات داوودی) میدانند.[۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹]
منبعی دیگر و گویش گناوهای را فارسی محلی آمیخته به لری میدانند. از جمله؛ وبگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گناوه: «زبان گناوهای فارسی با لهجه محلی (بندری یا جنوبی)، آمیزهای از گویشهای لری و سیوندی به اضافه تعداد زیادی از کلمات بیگانه انگلیسی، پرتغالی و غربی است.»[۱۰]همین منبع در جایی دیگر گویش مردم گناوه را لری ذکر میکند.[۱۱]
وزارت اطلاعات گویش مردم گناوه را لری ذکر میکند.[۱۲]رضا دشتی: «زبان گناوهای آمیزهای از گویشهای لری و بعضی کلمات بیگانه و غربی است.»[۱۳] غلامرضا_کریمیفرد: «در گویش گناوهای بسیاری از کلمات آن براساس گویش لری عیناً یا با قدری تفاوت در ساختار یا لهجه کاربرد دارد.»[۱۴] حسین جلالپور: «گویش گناوهای برگرفته از گویش لری است اما با لهجهای کاملاً متفاوت.»[۱۵] غلامحسین_دریانورد: «لهجه سرخوری گناوه گونهای از گویش گناوهای لری و زیرمجموعهٔ زبان فارسی متمایل به لری است.»[۱۶] وبگاه لرنما (ایل مئیوند): «مردم گناوه لری را با لهجه_گناوهای تکلم میکنند.»[۱۷]
طبیعت
شهرستان گناوه جلگهای خشک و بیابانی است و ارتفاعاتی در شمال و شمال غربی دارد. رودخانه حله از محل درودگاه با تلاقی دو رود دالکی و شاپور پس از عبور از جنوب شهرستان گناوه (دهستان حله) به خلیج فارس میریزد. رودخانه شور از ارتفاعات گچترش و کلاهفرنگی سرچشمه گرفته و از حد فاصل دهستان حیات داوود و شبانکاره گذشته و در خور مزین وارد خلیج فارس میشود. هر دو رود غیرفصلی، دیمی و شور میباشند.
اقتصاد
پایه اقتصاد مردم گناوه و به خصوص شهر گناوه بر اساس تجارت با کشورهای حاشیه خلیج فارس و به ویژه امارات است که عمده ساکنان شهر گناوه اقتصاد خود را از این راه امرار معاش میکنند. از لحاظ امکانات اقتصادی شهرستان گناوه میتوان از شهرک صنعتی بندر ریگ که در ابتدای سه راهی بندر ریگ واقع شده نام برد. در این شهرک کارخانجاتی چون شرکت تعاونی تولید ظروف یک بار مصرف، تولید جدارههای کاذب که در صنعت ساختمانسازی و همچنین تولید ظروف نشا برای کاشت و تولید نشا یا نهال که در زمینه کشاورزی کاربرد دارد، نام برد؛ و نیز شرکت تولید و شیرهٔ خرما، شرکت تعاونی تولیدی فخرآوران برلی تولید انواع بستنی و ژلهای خوراکی، تعاونی تولیدی سیم و کابل از جمله فعالیتهای تولید در این شهرک میباشند. ضمناً شهرستان گناوه دارای یک کارخانه تولید شیر و فرآوردههای لبنی با نام تجاری «طوفان» که در ۲ کیلومتری جاده گناوه-گچساران واقع شدهاست و همچنین کارخانه شیر خلیج فارس که شامل فراوردههای شیر ۳۰۰۰ تن، ماست ۲۰۰ تن و دوغ ۲۰۰۰ تن در سال میباشد و شهرهای گناوه، دیلم و ریگ را تأمین میکند.[۱۸] همچنین این شهرستان دارای یک کارخانه تولید آسفالت واقع در ۲۰ کیلومتر شهر گناوه و بالاتر از روستای پوز گاه واقع شدهاست. از دیگر امکانات اقتصادی شهرستان گناوه پرورش میگو است که به صورت پیشرفته در این شهرستان انجام میشود بهطوریکه گناوه از مقام بالایی در پرورش میگو در سطح کشوری است.
کشاورزی
در زمینه کشاورزی هم این شهرستان دارای ۱۱ مرغداری میباشد که اکثر آنها در قالب شرکتهای تعاونی کشت و صنعت به فعالیت پرداختهاند. از لحاظ تولید دام و دامپروری به آب وهای گرم و مرطوب در بندر گناوه یا روستاها و شهرهای توابع آن کمتر در این زمینه پرداخته شدهاست. در حال حاضر حدود ۴ گاوداری در شهرستان آن هم بهطور سنتی فعالیت دارند که میتوان به گاوداری که واقع در صحرای شهر بندر ریگ و دیگری واقع در روستای چهار روستایی قرار دارند نام برد. اگر به صید و صیادی در شهرستان گناوه نگاهی بیندازیم میبینیم که هنوز فعالیتهای این حوزه به شکل سنتی یعنی با استفاده از وسایل عمدتاً «تور و گرگور» به صید پرداخته میشود.
بازار
با توجه به فاصلهٔ نزدیک ان به خلیج فارس، بازارهای گناوه از اجناس خارجی مملوء هستند و دو بازار معروف این شهر سیف و ناخدا حمزه است که با استفاده از ته لنجی تغذیه میشوند.[۱۹]

روستاها به تفکیک بخش و دهستان
اسلامآباد • بهمنیاری شرقی • بهمنیاری غربی • تاجملکی • تلبرج • مال محمدعبدالعلی • چشمه • شول • کلر • کمالی • احمدحسین • بقعه • تل تل • چاه بردی • چم شهاب • فخرآوری • گمارون • گنجشکی • عباسی • گشویی • محمدصالحی • میلک • بینک • چاهشور • چاهک • قلعهحیدر • مالخلیفه • سربست • مالقاید
پوزگاه • جزیره شمالی • جزیره جنوبی • چهاربرج • چهار روستایی • چهار روستایی • رودشور • کدائی • کوهک کوچک • گاوسفید بزرگ • گاوسفید کوچک • مال محمود • قلعهسرهان • گوابین • مجنون • محمدی • احشام احمد • عرش
بناهای تاریخی شهرستان گناوه
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانیشده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ سرشماری ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران
- ↑ «ایرانشناسی گناوه فارسنامه». farsname.ir. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۵.
- ↑ «ایرانشناسی (22): گناوه». طرفداری. ۲۰۲۰-۰۸-۳۰. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۵.
- ↑ «زبان مردم محلی بوشهر | مرکز مشاوره سفر اصفهان تور». دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۵.
- ↑ «گناوه و ریگ بنادر باستانی سرزمین لر – لر نما». دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۵.
- ↑ «کتاب حیات داوودی و گناوه».
- ↑ «دانشنامه جهان اسلام - بنیاد دائرة المعارف اسلامی - کتابخانه مدرسه فقاهت». lib.eshia.ir. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۵.
- ↑ «حیات داوودی دانشنامه جهان اسلام».
- ↑ «گناوه وزرات فرهنگ». بایگانیشده از اصلی در ۱۵ آوریل ۲۰۲۱. دریافتشده در ۳ ژوئیه ۲۰۲۳.
- ↑ https://boushehr.farhang.gov.ir/fa/news/587722/معرفی-فرهنگ-واژگان-محلی-بوشهر-در-طرح-جمعه-با-کتاب-دشتی. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک)[پیوند مرده] - ↑ «معرفی استان بوشهر وزرات اطلاعات». بایگانیشده از اصلی در ۲۷ مه ۲۰۲۲. دریافتشده در ۲۵ فوریه ۲۰۲۳.
- ↑ رضا دشتی (نویسنده گناوهای): مقاله کنکاشی در تاریخ تمدن و فرهنگ گناوه (نامه گناوه، کتاب اول ص۱۸)
- ↑ غلامرضا_کریمیفرد: مقاله تناسب لفظ و معنی و اصالت کلمات در گویش گناوهای (نامه گناوه، کتاب اول ص ۱۰۴)
- ↑ مقاله حسین جلالپور شاعر و پژوهشگر در (نامه گناوه کتاب دوم ص ۶۸)
- ↑ مقالهٔ غلامحسین_دریانورد شاعر، ناشر و نویسنده گناوهای در (نامه گناوه، کتاب پنجم ص ۶۰)
- ↑ https://lornama.meevand.ir/2020/10/10/گناوه-و-ریگ-بنادر-باستانی-سرزمین-لر/
- ↑ http://www.farmondarigenaveh.blogfa.com/post-72.aspx
- ↑ گفت، سمیرا (۲۰۱۹-۰۴-۱۷). «خرید از گناوه | قیمت روز تلویزیون، یخچال، کولر گازی، لباسشویی، ظرفشویی، جهیزیه».[پیوند مرده]
- سیمای بندر گناوه، غلامحسین دریانورد، تهران: هیرمند (۱۳۷۷).
- سازمان ثبت احوال گناوه
پیوند به بیرون
- مراکز جمعیتی در نقشه شهرستان گناوه به تفکیک دهستان سایت اطلاعرسانی استان بوشهر (معاونت برنامهریزی استانداری بوشهر)