شن کوا: تفاوت میان نسخه‌ها

شن‌کوا
Shen Kuo
沈括
شن‌کوا; Shen Kuo; 沈括
زادهٔ	۱۰۳۱; هانگژو
درگذشت	۱۰۹۵
ملیت	چینی
شناخته‌شده; برای	زمین‌ریخت‌شناسی, تغییر اقلیم, شمال حقیقی, حرکت رجوعی, دوربین تاریکخانه‌ای, ستاره قطبی
	پیشینه علمی
شاخه(ها)	زمین‌شناسی, اخترشناسی, باستان‌شناسی, ریاضیات, داروشناسی, مغناطیس, نورشناسی, هیدرولیک, مابعدالطبیعه, هواشناسی, اقلیم‌شناسی, جغرافیا, نقشه‌نگاری, گیاه‌شناسی, جانورشناسی, معماری, کشاورزی, علم اقتصاد, راهبرد نظامی, مردم‌نگاری, موسیقی, طالع‌بینی

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۱۶ آوریل ۲۰۱۶، ساعت ۱۶:۰۱

شن کوا یا شن گوا (به زبان چینی 沈括؛ زبان پین یین Shěn Kuò زبان وید جایلز Shen K'uo)، ، نام سبک کانژونگ (存中) و نام مستعار منگکی (امروزه منگکسی نامیده می شود) ونگ (夢溪翁) ^[۱] ، علامه چینی، دانشمند و سیاستمدار دودمان سونگ بود. وی در بسیاری از زمینه‌های علم و سیاست از قبیل ریاضی، نجوم، هواشناسی، زمین‌شناسی، جانورشناسی، گیاه‌شناسی، پزشکی سنتی چینی، بزرشناسی، باستان شناسی، مردم نگاری، نقشه‌نگاری، نویسندگی دائرةالمعارف، ژنرال، دیپلمات، مهندسی هیدرولیک، مخترع، ریاست فرهنگستان، وزیر اقتصاد، بازرس دولت، شعر و موسیقی بهترین بود. او بالاترین مقام رسمی دفتر ستاره‌شناسی در دربار سونگ و همچنین معاون وزیر مهمان‌نوازی شاهنشاهی بود.^[۲] در دربار، تابعیت سیاسی وی حزب اصلاح‌طلب معروف به گروه سیاست جدید، به رهبری صدراعظم وانگ‌آنشی(۱۰۲۱ تا ۱۰۸۶) بود.

در مقالات دریم پول(夢溪筆談؛ منگکسی بیتان) سال ۱۰۸۸، شن اولین فردی بود که خاصیت مغناطیسی قطب‌نمای سوزنی که برای هدایت کشتی استفاده می‌شد، را توضیح داد (در اروپا برای نخستین بار این موضوع توسط الکساندر نکام در سال ۱۱۸۷ توضیح داده شد).^[۳]^[۴] شن مفهوم شمال حقیقی در مفهوم میل مغناطیسی به طرف قطب شمال مغناطیسی را با آزمایش سوزن‌های مغناطیسی معلق و "تشخیص نصف النهار بهبود یافته با محاسبات نجومی شن از فاصله ستاره قطبی و شمال حقیقی" کشف کرد.^[۵] این، یک قدم تعیین کننده در تاریخ ساخت قطب‌نماهای مناسب‌تر برای هدایت بود و یک مفهوم ناشناخته در صدها سال در اروپا به حساب می‌آید (شواهد موجود در ساعت‌های خورشیدی آلمانی که در حدود سال ۱۴۵۰ ساخته شدند و شباهت‌هایی با قطب‌نماهای چینی در بعد تمایل مغناطیسی دارند).^[۶]^[۷]

شن برنامه رسم نقشه مدار ماه و سیاره‌ها را در یک پروژه عمیق و فشرده ۵ ساله شامل مشاهدات روزانه در کنار همکارش وی پو، حتی با وجود ممانعت مخالفان سیاسی دربار تدارک دید.^[۸] برای رسیدن به اهداف کاری خود در زمینه نجوم، شن کوا طراحی armillary حلقه‌دار، شاخص، استوانه دید بهبود بخشید و یک نوع ساعت آبی اختراع کرد. شن کوا در مورد یک فرضیه زمین‌شناسی برای زمین ریخت‌شناسی بر پایه یافتن سنگوارههای داخلی، دانش فرسایش خاک و رسوب خاک اندیشیده بود.^[۹] وی همچنین فرضیه تغییر اقلیم تدریجی را پس از مشاهده خیزران‌های قدیمی خشک شده (سنگ شده) که در زیستگاه شمالی که در زمان حیات خیزران‌ها محل مناسبی برای رشد آن‌ها نبود، پیشنهاد داده بود.

وی اولین شخصیت ادبی چین بود که استفاده از حوضچه خشک برای تعمیر قایق‌های معلق را خارج از آب عنوان کرد و همچنین از تاثیر اختراع نسبتاً جدید سد سلولی نوشت. اگر چه ابن هیثم(۹۶۵ تا ۱۰۳۹) اولین کسی بود که دوربین تاریکخانه‌ای را شرح داد، شن اولین شخصی بود که این کار را در چین در چند دهه بعد انجام داد. شن درباره انواع چاپ صنعتی که بی شنگ(۹۹۰ تا ۱۰۵۱) اختراع کرده بود، به تفصیل نوشت و با توجه به نوشته‌های وی، یادگار بی شنگ و فهم مدرن این نوع چاپ به نسل‌های بعدی انتقال پیدا کرد.^[۱۰] با پیگیری یک سنت قدیمی در چین، شن یک نقشه نفش برجسته در حین بازرسی کردن نقاط مرزی ایجاد کرد. توضیح وی در مورد مکانیزم کمان پولادی که خود از زیر خاک در آورده بود، ثابت شد که از متعلقات جیکوب است، یک دستگاه نقشه‌برداری است که در اروپا تا سال ۱۳۲۱ که توسط ابن گرشوم در اروپا شرح داده شد، ناشناخته بود.

شن کوا کتاب‌های دیگری علاوه بر مقالات دریم پول نوشته که بیشتر نوشته‌های وی باقی نمانده‌اند. برخی شعرهای شن، پس از مرگش در نوشته‌هایی منتشر شده‌اند. اگرچه، بیشتر تمرکز وی مختص کارهای تکنیکی و مقالات علمی بود، وی همچنین علاقه به طالع‌بینی و ماوراء طبیعی داشت. مورد آخر توضیح روشن وی در مورد اشیای ناشناس پرنده با شهادت شاهدان عینی است. وی همچنین تفسیر متون قدیمی تاتوئیسم و کنفسیوسگرایی را نوشته است.

جستارهای وابسته

پیوند به بیرون

این نوشتار دربردارندهٔ متن چینی است. اگر مرورگر یا رایانه‌تان تنظیم نشده باشد، به جای نویسه‌های حروف چینیs، علامت سؤال، مستطیل و علائم دیگر نمایش داده می‌شوند.

الگو:اطلاعات شخص

منابع

↑ Yao (2003), 544.
↑ Needham (1986), Volume 4, Part 2, 33.
↑ Bowman (2000), 599.
↑ Mohn (2003), 1.
↑ Sivin (1995), III, 22.
↑ Embree (1997), 843.
↑ Temple (1986), 115.
↑ Sivin (1995), III, 18.
↑ Sivin (1995), III, 23–24.
↑ Bowman (2000), 105.

[yao_2003_544-1] Yao (2003), 544.

[needham_1986_volume_4_part_2_33-2] Needham (1986), Volume 4, Part 2, 33.

[bowman_2000_599-3] Bowman (2000), 599.

[mohn_2003_1-4] Mohn (2003), 1.

[sivin_1995_III_22-5] Sivin (1995), III, 22.

[embree_1997_843-6] Embree (1997), 843.

[7] Temple (1986), 115.

[sivin_1995_III_18-8] Sivin (1995), III, 18.

[sivin_1995_III_23_24-9] Sivin (1995), III, 23–24.

[bowman_2000_105-10] Bowman (2000), 105.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

@@ خط ۲۹: / خط ۲۹: @@
 در دربار، تابعیت سیاسی وی حزب اصلاح‌طلب معروف به گروه سیاست جدید، به رهبری صدراعظم وانگ‌آنشی(۱۰۲۱ تا ۱۰۸۶) بود.
-در مقالات دریم پول(夢溪筆談؛ منگکسی بیتان) سال ۱۰۸۸، شن اولین فردی بود که خاصیت [[مغناطیس|مغناطیسی]] [[قطب‌نما|قطب‌نمای]] سوزنی که برای هدایت [[کشتی]] استفاده می‌شد، را توضیح داد (در [[اروپا]] برای نخستین بار این موضوع توسط [[الکساندر نکام]] در سال ۱۱۸۷ توضیح داده شد).<ref name="bowman 2000 599">Bowman (2000), 599.</ref><ref name="mohn 2003 1">Mohn (2003), 1.</ref>
+در مقالات دریم پول(夢溪筆談؛ منگکسی بیتان) سال ۱۰۸۸، شن اولین فردی بود که خاصیت [[مغناطیس]]ی [[قطب‌نما]]ی سوزنی که برای هدایت [[کشتی]] استفاده می‌شد، را توضیح داد (در [[اروپا]] برای نخستین بار این موضوع توسط [[الکساندر نکام]] در سال ۱۱۸۷ توضیح داده شد).<ref name="bowman 2000 599">Bowman (2000), 599.</ref><ref name="mohn 2003 1">Mohn (2003), 1.</ref>
 شن مفهوم [[شمال حقیقی]] در مفهوم میل مغناطیسی به طرف [[قطب شمال]] مغناطیسی را با آزمایش سوزن‌های مغناطیسی معلق و "تشخیص [[نصف النهار]] بهبود یافته با محاسبات نجومی شن از فاصله ستاره قطبی و شمال حقیقی" کشف کرد.<ref name="sivin 1995 III 22">Sivin (1995), III, 22.</ref>
 این، یک قدم تعیین کننده در تاریخ ساخت قطب‌نماهای مناسب‌تر برای هدایت بود و یک مفهوم ناشناخته در صدها سال در اروپا به حساب می‌آید (شواهد موجود در ساعت‌های خورشیدی آلمانی که در حدود سال ۱۴۵۰ ساخته شدند و شباهت‌هایی با قطب‌نماهای چینی در بعد تمایل مغناطیسی دارند).<ref name="embree 1997 843">Embree (1997), 843.</ref><ref>Temple (1986), 115.</ref>
 شن برنامه رسم [[نقشه]] مدار ماه و سیاره‌ها را در یک پروژه عمیق و فشرده ۵ ساله شامل مشاهدات روزانه در کنار همکارش وی پو، حتی با وجود ممانعت مخالفان سیاسی دربار تدارک دید.<ref name="sivin 1995 III 18">Sivin (1995), III, 18.</ref><!-- تکمیل یادکرد توسط ربات از ویکی انگلیسی -->
-برای رسیدن به اهداف کاری خود در زمینه نجوم، شن کوا طراحی armillary حلقه‌دار، شاخص، استوانه دید بهبود بخشید و یک نوع ساعت آبی اختراع کرد. شن کوا در مورد یک فرضیه زمین‌شناسی برای زمین ریخت‌شناسی بر پایه یافتن [[سنگواره|سنگواره‌های]] داخلی، [[دانش]] [[فرسایش]] [[خاک]] و رسوب خاک اندیشیده بود.<ref name="sivin 1995 III 23 24">Sivin (1995), III, 23–24.</ref>
+برای رسیدن به اهداف کاری خود در زمینه نجوم، شن کوا طراحی armillary حلقه‌دار، شاخص، استوانه دید بهبود بخشید و یک نوع ساعت آبی اختراع کرد. شن کوا در مورد یک فرضیه زمین‌شناسی برای زمین ریخت‌شناسی بر پایه یافتن [[سنگواره]]های داخلی، [[دانش]] [[فرسایش]] [[خاک]] و رسوب خاک اندیشیده بود.<ref name="sivin 1995 III 23 24">Sivin (1995), III, 23–24.</ref>
 وی همچنین فرضیه تغییر اقلیم تدریجی را پس از مشاهده خیزران‌های قدیمی خشک شده (سنگ شده) که در زیستگاه شمالی که در زمان حیات خیزران‌ها محل مناسبی برای رشد آن‌ها نبود، پیشنهاد داده بود.
@@ خط ۴۰: / خط ۴۰: @@
 با پیگیری یک سنت قدیمی در چین، شن یک نقشه نفش برجسته در حین بازرسی کردن نقاط مرزی ایجاد کرد. توضیح وی در مورد مکانیزم کمان پولادی که خود از زیر خاک در آورده بود، ثابت شد که از متعلقات جیکوب است، یک دستگاه نقشه‌برداری است که در اروپا تا سال ۱۳۲۱ که توسط [[ابن گرشوم]] در اروپا شرح داده شد، ناشناخته بود.
-شن کوا کتاب‌های دیگری علاوه بر مقالات دریم پول نوشته که بیشتر نوشته‌های وی باقی نمانده‌اند. برخی شعرهای شن، پس از مرگش در نوشته‌هایی منتشر شده‌اند. اگرچه، بیشتر تمرکز وی مختص کارهای تکنیکی و مقالات علمی بود، وی همچنین علاقه به [[طالع‌بینی]] و ماوراء طبیعی داشت. مورد آخر توضیح روشن وی در مورد اشیای ناشناس پرنده با شهادت شاهدان عینی است. وی همچنین تفسیر متون قدیمی [[تاتوئیسم]] و [[کنفسیوس|کنفسیوسگرایی]] را نوشته است.
+شن کوا کتاب‌های دیگری علاوه بر مقالات دریم پول نوشته که بیشتر نوشته‌های وی باقی نمانده‌اند. برخی شعرهای شن، پس از مرگش در نوشته‌هایی منتشر شده‌اند. اگرچه، بیشتر تمرکز وی مختص کارهای تکنیکی و مقالات علمی بود، وی همچنین علاقه به [[طالع‌بینی]] و ماوراء طبیعی داشت. مورد آخر توضیح روشن وی در مورد اشیای ناشناس پرنده با شهادت شاهدان عینی است. وی همچنین تفسیر متون قدیمی [[تاتوئیسم]] و [[کنفسیوس]]گرایی را نوشته است.
 == جستارهای وابسته ==
@@ خط ۸۳: / خط ۸۳: @@
 [[رده:حشره‌شناسان]]
 [[رده:داروسازان]]
+[[رده:دانشنامه‌نویسان]]
 [[رده:درگذشتگان ۱۰۹۵ (میلادی)]]
 [[رده:دیپلمات‌های اهل چین]]
@@ خط ۹۶: / خط ۹۷: @@
 [[رده:محققان اهل چین]]
 [[رده:مخترعان اهل چین]]
+[[رده:مردم‌نگاران]]
 [[رده:منتقدان هنری اهل چین]]
 [[رده:مهندسان اهل چین]]