فهرست جغرافیدانان
ظاهر
جغرافیدانان مسلمان
[ویرایش]این فهرست جغرافیدانان نامی مسلمان میباشد. فهرست به ترتیب زمان تولد اولویتبندی گشته است:
نام | تولد-مرگ | کشور | آثار و اکتشافات |
---|---|---|---|
ابن کاظم زند | ۲۷۲–۲۰۵ ه.ق | ایران | کتاب «المسالک و الممالک» |
ابوزید بلخی | ۳۲۲–۲۳۶ ه.ق | ایران | کتاب «البدء و التاریخ» |
ابن واضح | قرن دوم ه.ق | عراق | کتاب «البلدان» |
علی بن حسین مسعودی | ۳۴۶–۲۸۰ ه.ق | عراق | جهانگرد آفریقا از مصر تا ماداگاسکار و آسیا تا چین |
مطهر بن طاهر مقدسی | قرن سوم ه.ق | فلسطین | جهانگرد از کرانه هند تا اندلس-کتاب «البدء و التاریخ» |
محمد بن احمد مقدسی | ۳۹۰–۳۳۴ ه.ق | فلسطین | کتاب «احسن التقاسیم» |
ابوریحان بیرونی | ۴۴۰–۳۶۲ ه.ق | ایران | کتابهای «تحقیق ماللهند» و «آثار الباقیه عن القرون الخالیه» |
ابن فقیه همدانی | قرن سوم ه.ق | ایران | کتاب «المسالک و الممالک» |
بلاذری | قرن سوم ه.ق | عراق | کتاب «فتوح البلدان» |
محمد بن احمد جیهانی | قرن سوم ه.ق | ایران | کتاب «المسالک و الممالک» |
احمد بن طیب سرخسی | قرن سوم ه.ق | ایران | کتاب «المسالک و الممالک» |
ابوحنیفه دینوری | قرن سوم ه.ق | ایران | کتاب «البلدان» |
ناصر خسرو قبادیانی | ۴۸۱–۳۹۴ ه.ق | ایران | جهانگرد آسیا و آفریقا-کتاب «سفرنامه» |
ابراهیم بن محمد استخری | قرن چهارم ه.ق | ایران | کتاب «الاقالیم» و «المسالک و الممالک» |
محمود زمخشری | ۵۳۷–۴۶۷ ه.ق | ایران | کتاب «الامکنه و الجبال و المیاء» |
حاجی خلیفه | ۴۸۸–۴۳۸ ه.ق | ترک | کتاب «جهاننما» |
شریف ادریسی | ۵۴۸–۴۹۳ ه.ق | مراکش | کتاب «نزهة المشتاق فی اختراق الافاق» |
ابن حوقل | قرن چهارم ه.ق | عراق | کتاب «المسالک و الممالک» |
احمد بن محمد میدانی | قرن پنجم ه.ق | ایران | کتاب «السامی فی الاسامی» |
شهاب الدین یاقوت حموی | ۶۲۴–۵۷۴ ه.ق | یونان | کتاب «معجم البلدان» |
ابن بلخی | قرن پنجم ه.ق | ایران | کتاب «فارسنامه» |
عمادالدین زکریا قزوینی | ۶۸۲–۶۰۰ ه.ق | ایران | کتاب «آثار البلاد و اخبار العباد» و «عجایب المخلوقات» |
ابن سعید غرناطی | ۶۷۳–۶۱۰ ه.ق | اندلس | کتاب «المغرب فی حلی المغرب» |
حمدالله مستوفی | ۷۵۰–۶۸۰ ه.ق | ایران | کتاب «نزهة القلوب» |
ابو الفداء | ۷۳۲–۶۷۲ ه.ق | سوریه | کتاب «تقویم البلدان» |
ابن فضلالله | ۷۴۹–۷۰۰ ه.ق | سوریه | کتاب «المسالک الابصار فی ممالک الامصار» |
ابن بطوطه طنجی | ۷۷۹–۷۰۳ ه.ق | مراکش | جهانگرد اروپا و آفریقا و آسیا تا چین-کتاب «تحفه النظار فی غرایب الامصار» |
تقی الدین مقریزی | ۸۴۵–۷۶۶ ه.ق | لبنان | کتاب «المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الاثار» |
ابن ماجد | قرن نهم | ایران | جهانگرد و دریانورد-مخترع قطبنمای مغناطیسی و کاشف هند |
محمدحسین پاپلی یزدی | معاصر | ایران | جغرافیدان، محقق و نویسنده |
مسعود کیهان | ۱۲۷۲–۱۳۴۵ ه.ش | ایران | جغرافیای مفصل ایران (در سه جلد) و پیدایش فلات ایران |
فرهاد میرزا | ۱۳۰۵–۱۲۳۳ ه.ق | ایران | کتاب «جام جم در جغرافیا» |
حسن اعتماد السلطنه | ۱۳۶۳–۱۲۶۳ ه.ق | ایران | کتابهای «مطلع الشمس» و «مرآ البلدان» |
عباس اقبال آشتیانی | ۱۳۲۴–۱۲۷۷ ه.ق | ایران | کتابهای «تاریخ اکتشافات جغرافیایی» و «ترکستان در حمله مغول» |
محمدحسن گنجی | ۱۳۹۱–۱۲۹۱ ه.ش | ایران | اطلس اقلیمی ایران. تهران، مؤسسه جغرافیای دانشگاه تهران، ۱۳۴۶ |
جغرافیدانان مسیحی و اروپایی
[ویرایش]این فهرست جغرافیدانان نامی مسیحی و اروپایی میباشد. ترتیب به صورت اولویت در زمان تولد آمده است:
نام | تولد-مرگ | کشور | آثار و اکتشافات |
---|---|---|---|
هکاته | قرن ششم قبل از میلاد | یونان | جغرافیدان |
هرودوت | قرن چهارم قبل از میلاد | یونان | کتاب «جغرافیا و تاریخ» |
آریستر خوس | قرن دوم و سوم ق. م | یونان | کتاب «علم جغرافیا» |
بطلمیوس | قرن دوم ق. م | یونان | منجم و جغرافیدان-کتاب «آثار البلاد» |
پلینی بزرگ | ۲۳م-۷۹ق. م | ایتالیا | جغرافیدان و طبیعیدان |
اراتوستن | ۸۵۵–۷۷۲م | یونان | کتاب «علم جغرافیا» شامل جغرافیای طبیعی و ریاضی |
نوفل این یامین | قرن دوازده | اسپانیا | جهانگرد آسیا، آفریقا و اروپا |
مارکو پولو | ۱۳۲۴–۱۲۵۴ م | ایتالیا | جهانگرد آسیا تا چین |
کریستف کلمب | ۱۵۰۶–۱۴۴۱ م | ایتالیا | دریانورد و کاشف آمریکا |
امریکو وسپوس | ۱۵۱۲–۱۴۵۲ م | ایتالیا | معاون کریستف کلمب اعلامکننده کشف آمریکا |
آلبو کرک | ۱۵۱۵–۱۴۵۳ م | پرتغال | دریانورد و کاشف راه هند |
واسکودو گاما | ۱۵۲۴–۱۴۶۹ م | پرتغال | دریانورد و کاشف راه هند |
فرانسیسکو پیزاور | ۱۵۴۱–۱۴۷۰ م | اسپانیا | کاشف پرو |
بالبوآ | ۱۵۱۷–۱۴۷۵ م | اسپانیا | دریانورد و کاشف اقیانوس کبیر |
فردیناند ماژلان | ۱۵۲۱–۱۴۸۰ م | پرتغال | کاشف تنگه ماژلان |
سباستین کابوت | ۱۵۵۷–۱۴۶۷ م | ایتالیا | کاشف خلیج لاپالاتا |
ژرار مرکاتور | ۱۵۹۴–۱۵۱۲ م | فرانسه | کتاب «اطلس جغرافیای جهاننما» |
والدزه مولر | حدود ۱۵۱۸–۱۴۷۰ م | آلمان | نقشهکش جهاننمای نوین-همان فردی که نام امریکو واسپوس را اشتباهی روی قاره آمریکا نهاد. |
فرانسیس دریک | ۱۵۹۶–۱۵۴۵ م | انگلیس | نخستین فردی که دنیا را دور زد. |
هانری هودسن | ۱۶۱۱–۱۵۵۰ م | انگلیس | کاشف خلیج هودسن |
بارتلمی دیاز | قرن پانزدهم | قرن پانزدهم | کاشف دماغه امیدیک |
ویلیام بافن | ۱۶۲۲–۱۵۴۸ م | انگلیس | کاشف راه شمالغربی آمریکا |
ویلیام بارنتس | تولد ۱۵۹۷ | هلند | کاشف جزیره اشپیتزبرگ |
آبل جانسون تاسمان | ۱۶۵۹–۱۶۳۰ م | هلند | کاشف جزیره تاسمانی ، نیوزلند و تعدادی از جزایر فرندلی |
ویتس برینگ | ۱۷۴۱–۱۶۸۰ م | دانمارک | کاشف جزایر سن لوران و تنگه برینگ |
جیمز کوک | ۱۷۷۹–۱۷۲۸ م | انگلیس | دریانورد و کاشف جزایر-رصد کردن ستاره زهره در جزیره تاهیتی |
لویی آنتوان دو بوگنویل | ۱۸۱۱–۱۷۲۹ م | فرانسه | کاشف جزایر سلیمان-کتاب «سفرنامه دور دنیا» |
جیمس بروس | ۱۷۹۴–۱۷۳۰م | اسکاتلند | جهانگرد آفریقا و کاشف سرچشمه نیل آبی |
آلکساندر هومبولت | ۱۸۵۹–۱۷۶۹م | آلمان | جهانگرد و بنیانگذار جغرافیای فیزیکی و انسانی، اقلیمشناسی و اقیانوسشناسی |
مونگو پارک | ۱۸۰۶–۱۷۷۱م | انگلیس | کاشف رودخانه و صحرا نیجریه و رود گامبی |
مکگوکن دواسلان | ۱۸۷۸–۱۸۰۱م | فرانسه | کتاب «جغرافیای منطقه» با کمک رنو و با اقتباس از کتاب البلدان |
تئودور جوین بول | ۱۸۶۲–۱۸۰۲م | هلند | محقق جغرافیای جهان اسلام |
گیلد مایستر | ۱۸۹۰–۱۸۱۲م | آلمان | محقق جهان اسلام-انتشار «احسن التقاسیم» اثر مقدسی و قسمتی از «نزهة المشتاق» ادریسی |
دیوید لیوینگستون | ۱۸۷۳–۱۸۱۳م | اسکاتلند | کاشف دریاچه تانگانیکا و آبشار ویکتوریا و رودخانه زامبز و دریاچه نیامی در آفریقا |
آلویس اسپرنگر | ۱۸۹۳–۱۸۱۳م | اتریش | جغرافیای قدیم عربستان و راههای مسافرت به شرق |
بارتون | ۱۸۹۰–۱۸۲۱م | انگلیس | کاشف سرچشمههای نیل-کتاب «مناطق دریاچههای استوایی آفریقا» |
باربیه دومینار | ۱۹۰۸–۱۸۲۷م | فرانسه | فرهنگ تاریخی-جغرافیایی و ادبی ایران و اطراف آن |
آلفرد فون کرمر | ۱۸۸۹–۱۸۲۸ | اتریش | متخصص جغرافیا و تاریخ جهان اسلام |
آرمینیوس وامبری | ۱۹۱۳–۱۸۳۲م | مجارستان | جهانگرد آسیای مرکزی |
آدلف اریک نوردنسکیلد | ۱۹۰۱–۱۸۳۳م | فنلاند | جهانگرد قطب شمال-کتاب «مطالعه نقشههای جغرافیای قدیم» |
گوستاو دوگا | ۱۸۹۴–۱۸۳۴م | فرانسه | دوره تکمیلی تاریخ و جغرافیای حکومتهای اسلامی |
گئورگ شواین فورث | ۱۹۲۵–۱۸۳۶م | آلمان | رئیس انجمن جغرافیایی مصر |
میخاییل دخویه | ۱۹۰۹–۱۸۳۶م | هلند | متخصص کتابهای جغرافیایی مسلمانان-کتاب «کتابنامه جغرافیایی اسلامی» |
پرژوالسکی | ۱۸۸۸–۱۸۳۹م | روسیه | کاشف دریاچه کوکونور و لبنور و دره بالای رود گنگ و یانگ تسه کیانگ در چین |
هانری دوویریه | ۱۸۹۲–۱۸۴۰م | فرانسه | جهانگرد صحرای بزرگ آفریقا |
هنری مورتون | ۱۹۰۴–۱۸۴۱م | انگلیس | جهانگرد آفریقا |
کارل ادوارد ساخائو | ۱۹۳۰–۱۸۴۵م | آلمان | جغرافیای تاریخی شمال کشور سوریه-ترجمه کتاب «ماللهند» و «تاریخ اکتشافات عالم» |
ژول کروو | ۱۸۸۹–۱۸۴۷م | فرانسه | جهانگرد آمریکای جنوبی-کتاب «سفرنامه غرب آمریکای جنوبی» |
هرمان فون ویسمان | ۱۹۰۵–۱۸۵۳م | آلمان | کاشف لانگنبورگ و دریاچه نیاسا |
گای لسترنج | ۱۹۳۳–۱۸۵۴م | انگلیس | کتاب «جغرافیای سرزمینهای خلافت شرقی» و «بینالنهرین و ایران در زمان استیلای مغول» |
گلازر | ۱۹۲۴–۱۸۵۵م | اتریش | محقق تاریخ و جفرافیای کشورهای عربی |
رابرت ادوین پیری | ۱۹۲۰–۱۸۵۶م | آمریکا | کاشف قطب شمال |
فری تیوف نانسن | ۱۹۳۰–۱۸۶۱م | نروژ | کاشف جزیره گرینلند و دریای شمال |
مارک اورال استاین | ۱۹۴۳–۱۸۶۲م | انگلیس | جهانگرد آسیا-کتاب «درون آسیا و دشت ختا» |
سون اندرسون هدین | ۱۹۵۲–۱۸۶۵م | سوئد | جهانگرد و کاشف آسیا-کتاب «از میان بیابانهای آسیا» و «از میان صحراهای چین» |
پاول شوارتس | ۱۹۳۹–۱۸۶۷م | آلمان | متخصص در جغرافیای ایران در قرون وسطی |
سرپرسی سایکس | ۱۹۴۵–۱۸۶۷م | انگلیس | کتاب «تاریخ اکتشافات عالم» |
رابرت فالکون اسکات | ۱۹۱۲–۱۸۶۸م | انگلیس | کاشف نقطه ریاضی قطب جنوب |
بارتولد | ۱۹۳۰–۱۸۶۹م | انگلیس | کتاب «جغرافیای تاریخی ایران» و «ترکستان در حمله مغول» |
کارلو آلفونسو نالینو | ۱۹۳۸–۱۸۷۲م | ایتالیا | متخصص جغرافیای کشورهای عربی-کتاب «جغرافیا. علم نجوم و احکام آن» |
ارنست شکلتون | ۱۹۲۲–۱۸۷۴م | انگلیس | کاشف قطب مغناطیسی زمین |
یاسنت لویی رابینو | ۱۹۵۰–۱۸۷۷م | انگلیس | کتاب «تاریخ و جغرافیای مصور گیلان» و «سفرنامه مازندران و گرگان» |
شوی | ۱۹۲۵–۱۸۷۷م | آلمان | کتاب «وضع جغرافیای اسلامی در قرون وسطی» |
آموندس | ۱۹۲۸–۱۸۷۸م | نروژ | کاشف قطب جنوب و راه مسافرتی شمال غربی بین اروپا و آمریکا |
راسموس کنود | ۱۹۳۳–۱۸۷۹م | دانمارک | محقق دربارهٔ زندگی اسکیموها |
کراچکوفسکی | ۱۹۵۱–۱۸۸۳م | روسیه | کتاب «جغرافیای اسلام «و «جغرافیای کشورهای اسلامی» |
قیلبی | ۱۹۶۰–۱۸۸۵م | انگلیس | کتاب «جغرافیای عربستان، یمن و مدین» |
ریچارد برد | ۱۹۵۷–۱۸۸۸م | آمریکا | کاشف قطب شمال |
لارنس لاکهارت | ۱۹۷۶–۱۸۹۰م | انگلیس | کتاب «شهرهای نامی ایران» |
کرامرز | ۱۹۵۱–۱۸۹۱م | هلند | کتاب «گفتار مفصل درباره مصنفان عرب دربارهٔ جغرافیا» و انتشار «المسالک و الممالک» ابن حوقل |
چلیو سکین | قرن هجدهم | روسیه | کاشف دماغه چلیو سکین |
رژی بلاشر | ۱۹۰۰م | فرانسه | جغرافیدان متخصص در قرون وسطی |
هاری هازارد | ۱۹۱۸م | آمریکا | کتاب «اطلس تاریخ اسلام» |
آلفونس گابریل | قرن بیستم | آلمان | کتاب «مسافر ایران» و «تحقیقات جغرافیایی دربارهٔ ایران» |
منابع
[ویرایش]- «فرهنگ مکتشفین و جغرافی نویسان جهان». نیک بین، نصرالله.انتشارات نبوی، چاپ وزیری ، ۱۳۷۵.