اکتیو دایرکتوری

اکتیو دایرکتوری (به انگلیسی: Active Directory) از سرویس های شرکت مایکروسافت برای مدیریت منابع شبکه است که بوسیله دامین کنترولر مدیریت می‌شود و در اساس یک کنترل کننده متمرکز شبکه است که برای سرویس‌دهنده‌های بر مبنای ویندوز سرور تهیه گردیده‌است. بدون اکتیو دایرکتوری مدیریت منابع نیازمند مدیریت تک‌به‌تک آن‌ها بصورت منفرد است، در حالی که توسط اکتیو دایرکتوری مدیریت منابع شبکه بصورت مجتمع صورت می‌گیرد. این فناوری طوری طراحی شده است که مسئولیت رسیدگی به تعداد زیادی عملیات خواندن و جستجو و همچنین تعداد قابل توجهی تغییرات و بروزرسانی‌های کوچک را به عهده دارد. اطلاعات اکتیو دایرکتوری سلسله مراتبی، برگردان و قابل تمدید هستند. به دلیل برگردان بودن کاربر نیازی به ذخیره‌سازی اطلاعات پویا، همانند قیمت سهام یک شرکت بزرگ و یا عملکرد واحد پردازش مرکزی ندارد.

بعنوان مثال برای به اشتراک گذاری چند فولدر روی شبکه در حالتی که اکتیو دایرکتوری موجود نمی‌باشد نیازمند تعیین دسترسی هر کاربر در هر فولدر به صورت مجزا می باشیم و با بروز تغییرات در کاربران و فولدرها بایستی این تغییرات بصورت مجزا اعمال گردد در حالی که در حالت اکتیو دایرکتوری با اعمال قوانین گروهی (group policy) می‌توان این اعمال را بصورت متمرکز انجام داد.

مثال دوم با بکار گیری اکتیو دایرکتوری وقتی کاربر تصمیم به تعویض گذرواژه خود می‌گیرد تمامی سیستم‌های کاربری که با اکتیو دایرکتوری مجتمع شده‌اند بصورت خودکار با گذرواژه جدید شما هماهنگ می‌گردند و نیازی به تغییر تک تک آن‌ها نمی‌باشد.

سروری که سرویس اکتیودایرکتوری را ارائه می کند ، دامین کنترولر (DC) نام دارد . این سیستم وظیفه احراز هویت و تعیین سطح دسترسی برای تمامی کاربران و کامپیوتر های متصل به دامین را بر عهده دارد . به عنوان مثال وقتی یک کاربر به یک کامپیوتر متصل به دامین لاگین می کند، اکتیو دایرکتوری صحت گذرواژه را بررسی می کند و مشخص می کند آن کاربر چه سطح دسترسی را دارا می باشد .

اکتیو دایرکتوری از پروتکل های LDAP نسخه 2 و 3 ، کربرس و DNS استفاده می کند .

کاربری انفرادی یا اشتراک منابع

بسیاری از کاربران بر این باورند که محیط تک کاربره آن‌ها بسیار ساده‌تر بوده و هیچ توقعی از امنیت و مدیریت و اشتراک مساعی ندارند. در حالی که امروزه تاثیر ساختارهای گروهی و محیط‌های خلاقانه در توسعه سازمان‌ها و گروه‌های علمی مانند دانشگاه‌ها انکارناپذیر است. اکتیو دایرکتوری برای یک سازمان محیطی توسعه پذیر، ایمن، گروهی و مدیریت پذیر فراهم می‌کند تا در انجام ماموریت‌های سازمانی کارامد و موثرتر باشد.

مشخصات یک اکتیو دایرکتوری مناسب

1. Centralization : اطلاعات را متمرکز می کند ،یعنی برای دسترسی به یک سری اطلاعات نیاز به جست و جوی در مکان های مختلف نباشد.
2. Scalability : وقتی امکانات شبکه زیاد میشود یا به عبارت دیگر AD بزرگ میشود باید بتواند با آن گسترش کنار بیاید و سرعت آن کاهش پیدا نکند همچنین مانند سابق پرسش ها را سریعا جواب دهد، مثلا یک چاپگر خاص کجا قرار دارد.
3. Standardization : بر اساس استانداردهای موجود دنیا تدوین شده باشد.
4. Extensible : پذیرای افزایش قابلیتها باشد.هر برنامه ای که به سیستم عامل اضافه میشود ،ممکن است بخواهد خودش به AD یک سری موضوعات و قابلیت ها اضافه و از آنها استفاده نماید در نتیجه AD باید پذیرای افزایش قابلیت ها باشد.
5. Seperation Of Physical Network : باید ساختار فیزیکی شبکه را از ساختار منطقی آن جدا کند و این هدف اصلی طراحی شبکه است ،چون لازم نیست کاربر بداند امکانات فیزیکی شبکه در کجا قرار دارد تا از آنها استفاده نماید.
6. Security : امنیت در ذخیره اطلاعات و همچنین دسترسی به اطلاعات باید در AD وجود داشته باشد .