اکتیوایکس (به انگلیسی: ActiveX) یک چهارچوب نرم‌افزاری برای تعریف اجزای نرم‌افزاری قایل استفادهٔ مجدد به گونهٔ مستقل از زبان برنامه نویسی است. برنامه‌های کاربردی می‌توانند از ترکیب یک یا چند از این اجزا، ایجاد شوند. منظور از "جزء" یا "سازه" (Component) قسمت یا بلوکی از برنامه است که عملکرد یا عملکردهای خاصی دارد.
اکتیوایکس در سال 1996 توسط شرکت مایکروسافت به عنوان توسعه فناوری‌های COM و OLE معرفی شد. بسیاری از برنامه‌های کاربردی ویندوز (شامل بسیاری از برنامه‌های مایکروسافت مانند Internet Explorer ، Office ، Media Player و Visual Studio) از کنترل‌های اکتیوایکس برای ایجاد کارایی و همچنین انتقال آن‌ها به نرم‌افزار‌های دیگر، استفاده می‌کنند.
برنامه نویسان می‌توانند کنترل‌های اکتیوایکس را در هر زبان برنامه‌نویسی که "توسعه اجزای COM " را پشتیبانی می‌کند مانند C++ ، Visual Basic ، Delphi و زبان‌های تحت دات نت، بنویسند.
