مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی (به انگلیسی: Institute of Research and Planning in Higher Education) نام سازمانی دولتی در ایران است که در سال ۱۳۷۰ شروع به کار کرد. اساسنامه مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی در تاریخ ۱۳۶۹/۱۲/۲۵ توسط شورای گسترش آموزش عالی به تصویب رسید.[۱] این موسسه وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است .

تاریخچه[ویرایش]

سابقه برنامه‌ریزی توسعه در ایران به سال ۱۳۲۷ برمی گردد که اولین برنامه توسعه کشور به وسیلهٔ متخصصان خارجی تنظیم گردید و سازماندهی برای برنامه‌ریزی نیز در سال ۱۳۲۸ طراحی شد. در بخش آموزش عالی در سال ۱۳۴۶ وزارت علوم و آموزش عالی تأسیس شد و نیز مؤسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی علمی و آموزشی به عنوان سازمانی مستقل در جهت همکاری و همفکری با وزارت علوم و آموزش عالی در سال ۱۳۴۸ پس از طی مراحل قانونی به وجود آمد و در سال ۱۳۶۰ منحل گردید.

بدین ترتیب با انحلال مؤسسه تحقیقات متأسفانه نیروی انسانی با تجربه آن هم در سطح دانشگاه‌ها، وزارت و کشور پراکنده گردیدند. در جریان طراحی برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و تدوین برنامه بخش آموزش عالی و تحقیقات، کمبود مطالعات و تحقیقات و اطلاعات مستند علمی و نیروی انسانی متخصص، با تجربه، کاردان و آشنا به امر برنامه‌ریزی توسعه در آموزش عالی احساس گردید که پس از بررسی‌های کارشناسی توسط متخصصان اقتصاد، برنامه‌ریزی و مدیریت، روانشناسی و علوم اجتماعی از دانشگاه‌های تهران، تربیت معلم تهران، شهید بهشتی، شیراز، اصفهان، تبریز و مشهد، طی ۳۵ جلسه ۶ ساعته مسایل و مشکلات آموزش عالی بررسی شد و به منظور چگونگی امر نهادی کردن پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی با استفاده از تجربیات گذشته پیشنهاد گردید که مؤسسه ای با نام مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی تأسیس گردد. در این زمینه، اساسنامه مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی در تاریخ ۱۳۶۹/۱۲/۲۵ توسط شورای گسترش آموزش عالی به تصویب رسید.

این مؤسسه عملاً از سال ۱۳۷۰ با امکانات مرکز آمار و برنامه‌ریزی آموزشی، که از واحدهای تابعه معاونت آموزشی وزارت متبوع است، شروع به کار نمود و با گذشت مدت زمانی در حدود ۲ سال، سرانجام تشکیلات و نمودار سازمانی آن در تاریخ ۱۳۷۲/۵/۱۲ به تصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور رسید و فعالیت خود را رسماً آغاز نمود.[۱]

روسای مؤسسه[ویرایش]

روسای مؤسسه از بدو تأسیس تاکنون[۲][۳]

1 دکتر علی باقر طاهری نیا دانشگاه تهران 1400 تا کنون -
ردیف نام و نام خانوادگی محل خدمت زمان
2 دکتر نسرین نورشاهی موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی ۱۳۹۲ تا 1400
3 دکتر مسعود هادیان دهکردی دانشگاه علم و صنعت ایران ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲
4 دکتر غلامرضا قربانی دانشگاه اصفهان ۱۳۸۸ تا ۱۳۸۹
5 دکتر محمدحسین سرورالدین دانشگاه تبریز ۱۳۸۸ تا ۱۳۸۸
6 دکتر عزیزاله معماریانی دانشکده علوم اقتصادی ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸
7 دکتر جعفر کیوانی قمصری دانشگاه تربیت معلم ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴
8 دکتر جعفر توفیقی داریان دانشگاه تربیت مدرس ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲
9 دکتر محمد توکل کوثری دانشگاه تهران ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۸
10 دکتر فرهاد دانشجو دانشگاه تربیت مدرس ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۶
۱1 دکتر حسین رحمان سرشت دانشگاه علامه طباطبایی ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۵
۱2 دکتر حسن ظهور دانشگاه صنعتی شریف ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۴
۱3 دکتر علی اکبر سیاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۴

اهداف[ویرایش]

وظایف کلی مؤسسه[ویرایش]

  • جمع‌آوری اطلاعات و تهیه گزارش در زمینه خط مشی‌ها و فعالیت‌های اجرایی آموزش عالی و پیشنهاد راه حل‌های مناسب در جهت نیل به اهداف پیش‌بینی شده به مراجع ذی‌صلاح
  • تحقیق در زمینه توانایی‌های موجود بخش آموزش عالی و بررسی قابلیت‌ها
  • ایجاد پایگاه اطلاعات آموزش عالی در چهارچوب وظایف پیش‌بینی شده، تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات مورد نیاز برنامه‌ریزی آموزش عالی و عنداللزوم انتشار و ارائه آن[۴][۵]
  • پژوهش برای دستیابی به بهترین و مناسب‌ترین فنون و روش‌های برنامه‌ریزی با مطالعه تطبیقی نظام‌های آموزش عالی
  • تحقیق در زمینه منابع تأمین مالی آموزش عالی
  • تهیه طرح آمایش آموزش عالی کشور و تهیه برنامه‌های جامع بلند مدت و میان مدت و مکان‌یابی جهت تأسیس و توسعه مراکز آموزش عالی و اراِئه آن به مراجع ذی‌صلاح
  • تحقیق در زمینه عملکرد بخش آموزش و مقایسه آن با اهداف تعیین شده
  • پژوهش پیرامون عوامل مؤثر در آموزش عالی نظیر مدیریت، اعضای هیئت علمی، دانشجو و کارکنان، تجهیزات، کتابخانه‌ها و ابنیه و اماکن آموزشی و …
  • پژوهش در زمینه انطباق برنامه‌های آموزش عالی با اهداف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور
  • پژوهش پیرامون ارتباط زمینه تحصیلی با اشتغال فارغ التحصیلان و تهیه آمار مربوط به نیازهای بازار کار به تخصص‌های آموزش عالی و انعکاس آن به مراجع ذی‌صلاح
  • پژوهش در زمینه فعالیت‌های انجمنهای علمی و ارائه پیشنهاد به منظور جهت دادن آن در راستای اهداف آموزش عالی کشور
  • بررسی سمینارهای علمی یا تخصصی در چارچوب وظایف پیش‌بینی شده
  • پژوهش دربارهٔ معیارهای معتبر مربوط به ساختار مدیریت و تشکیلات دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در رابطه با سیاست‌های توسعه آموزش عالی و پژوهش‌های علمی کشور
  • برگزاری دوره‌های آموزشی برای ارتقای دانش و مهارت مدیران و برنامه ریزان در بخش آموزش عالی انتشار نتایج تحقیقات و بررسی‌های انجام شده
  • گسترش فرهنگ آماری و اطلاع‌رسانی در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی
  • پژوهش دربارهٔ برنامه‌های علمی و آموزشی برای ترویج فرهنگ اسلامی در محیطهای علمی و دانشگاهی
  • مطالعه دربارهٔ استفاده بهینه ارتباطات بین مؤسسات آموزش عالی و مراکز پژوهشی در داخل و خارج از کشور
  • مطالعه در کیفیت دروس دانشگاهی از حیث انطباق با نیازهای کشور
  • مطالعه و پیشنهاد سیاست‌های برنامه‌ریزی آموزش به مراجع ذی‌صلاح

انتشارات[ویرایش]

این مؤسسه بیش از ۵۰ عنوان کتاب چاپ شده، بیش از ۱۰۰ عنوان انتشارات دوره ای شامل فصلنامه‌ها، گزارش‌ها و … را در کارنامه خود دارد.[۶][۷]

گروه‌های پژوهشی[ویرایش]

میز آینده پژوهی آموزش عالی[ویرایش]

میز آینده پژوهی «ساختاری گفتگویی» است که از ابتدای سال ۱۳۹۳ در مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی تأسیس شده‌است. منظور اصلی از تأسیس این نهاد علمی و پژوهشی و ارتباطی، مسئله گشایی، جستارگشایی و دستور گشایی برای سیاستگذاران، دانشگاهیان و ذی نفعان مختلف اجتماعی آموزش عالی با رویکرد آینده اندیشی و با سازوکار هم‌اندیشی و تشکیل پانل‌های تخصصی وگروه‌های بحث کانونی واجرای تکنیک‌های دلفی و سناریونویسی است.[۱۲]

دوره‌های دانش افزایی[ویرایش]

  • کارگاه آموزشی آشنایی با کارویژه‌های دانشگاه پژوهی (IR)[۱۳]
  • کارگاه آموزشی اخلاق حرفه‌ای در پژوهش‌های دانشگاهی[۱۴]
  • کارگاه آموزشی یک روزه روش تحقیق کیفی با تأکید بر گراندد تئوری[۱۵]
  • بهبود کیفیت دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌ها[۱۶]
  • ارزیابی عملکرد دانشگاهی و پیچیدگی آن[۱۷]
  • تفکر همه‌جانبه نگر در مدیریت و برنامه‌ریزی دانشگاه‌ها[۱۸]

دوره کارشناسی ارشد[ویرایش]

قوانین و آیین‌نامه‌ها - آیین‌نامه‌ها

آمار آموزش عالی[ویرایش]

آمار آموزش عالی از سال تحصیلی ۸۳–۸۲ تاکنون در یک نگاه:

آمار و جداول دانش آموختگان سال ۹۴–۱۳۹۳ بخش اول:

آمار و جداول دانش آموختگان سال ۹۴–۱۳۹۳ بخش دوم:

کتابخانه[ویرایش]

کتابخانه مؤسسه با توجه به رسالت، اهداف و مأموریت مؤسسه، به منظور ارائه خدمات به محققان و پژوهشگران تشکیل شده‌است. در این کتابخانه در مجموع تعداد ۹۵۲۶ عنوان منبع علمی به صورت کتاب، طرح پژوهشی، گزارش علمی، نشریه و لوح فشرده به زبان فارسی و انگلیسی با تأکید بر حوزه آموزش عالی وجود دارد. کلیه علاقه‌مندان و دانش‌پژوهان می‌توانند از خدمات تخصصی این کتابخانه استفاده کنند.[۱۹]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  2. «تاریخچه مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  3. «رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی تعیین شد». خبرگزاری جمهوری اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  4. «موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، آمار دانشجویان وزارت علوم را به تفکیک دوره تحصیلی منتشر کرد - عیارآنلاین». عیارآنلاین. ۱۳۹۶-۰۸-۰۱T14:00:26+03:30. دریافت‌شده در 2018-02-01. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  5. «فرایند ارسال آمار دانشجویی به مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی | سایت فرایند دانشگاه ارومیه». workflow.urmia.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  6. «کتاب حقوق آموزش عالی مفاهیم و مسائل منتشر شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۷-۰۸-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  7. «کتاب «آموزش عالی و جذب دانشجویان خارجی» منتشر شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۷-۰۴-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  8. «فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی». journal.irphe.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  9. «magiran.com: شناسنامه فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  10. «موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  11. «magiran.com: شناسنامه نشریه نامه آموزش عالی». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  12. «تاریخچه». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  13. «کارگاه آموزشی آشنایی با کارویژه‌های دانشگاه پژوهی (IR)». irphe.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  14. «کارگاه آموزشی اخلاق حرفه ای در پژوهش‌های دانشگاهی». irphe.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  15. «کارگاه آموزشی یک روزه روش تحقیق کیفی با تأکید بر گراندد تئوری». irphe.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  16. «دوره بهبود کیفیت دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌ها». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  17. «دوره ارزیابی عملکرد دانشگاهی و پیچیدگی آن». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  18. «دوره‌ها». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  19. «کتابخانه». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.

پیوند به بیرون[ویرایش]