خاکسپاری مهسا امینی
| خیزش ۱۴۰۱ ایران | |||
|---|---|---|---|
از بالا به پایین: جوانان معترض در بلوار کشاورز - تجمع حمایتی معترضان ایرانی در ملبورن - تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر | |||
| تاریخ | از ۲۵ شهریور ۱۴۰۱[۱] به‌مدت ۴ ماه[۲] | ||
| موقعیت | |||
| علت(ها) | کشته‌شدن مهسا امینی | ||
| اهداف | براندازی نظام جمهوری اسلامی | ||
| روش‌ها |
| ||
| طرف‌های مدنی درگیر | |||
| |||
| شخصیت‌های پیشرو | |||
| |||
| تلفات و کشته‌ها | |||
| |||
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
خاکسپاری مهسا امینی، مراسمی بود که در روز ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ برای تدفین پیکر مهسا امینی، دختر ۲۲ ساله کرد ایرانی در آرامستان آیچی سقز، برگزار شد.[۲۳][۲۴][۲۵][۲۶][۲۷][۲۸] در روز خاکسپاری او شعارهایی مانند زن زندگی آزادی سر داده شد.
بازداشت و مرگ
مهسا امینی که با خانواده برای دیدار با اقوام به تهران سفر کرده بود در روز ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ از سوی پلیس گشت ارشاد و با اتهام عدم رعایت حجاب کامل دستگیر شد. او در اثر ضربات مأموران گشت ارشاد دچار شکستگی جمجمه و مرگ مغزی شد.[۲۹][۳۰][۳۱][۳۲][۳۳] مهسا امینی سه روز در کما باقی ماند و سرانجام بر اثر شدت جراحات ناشی از ضربات وارده در بیمارستان کسرای تهران درگذشت.[۳۴][۳۵] با انتشار خبر مرگ او در رسانه‌های مختلف، واکنش‌ها و اعتراضات گسترده‌ای در شهرهای مختلف ایران و جهان ایجاد شد.[۳۶][۳۷]
انتقال به زادگاه
بعد از اعلام مرگ مهسا امینی توسط بیمارستان کسرا و انتشار اخبار آن در رسانه‌های اجتماعی و سایت‌های خبری، تعدادی مردم در مقابل بیمارستان کسرا تجمع نمودند و عده ای نیز سوار بر ماشین در خیابان‌های اطراف بیمارستان به نشانه اعتراض شروع به بوق زدن‌های ممتد نمودند. تعدادی از مردم و خویشاوندان او هم با مأموران امنیتی در خروجی بیمارستان درگیر شدند. در نهایت اعلام شد که کالبد بی جان وی برای خاکسپاری به شهر زادگاهش انتقال داده می‌شود. شبانگاه ۲۵ شهریور ماه پیکر مهسا امینی با هواپیما به تبریز و از آنجا به شهر سقز منتقل شد.[۳۸][۳۹][۴۰][۴۱]
خاکسپاری
در بامداد روز خاکسپاری مأموران امنیتی تلاش نمودند مراسم خاکسپاری، سحرگاه قبل از رسیدن مردم به آرامستان آیچی به انجام برسد که با مخالفت پدر و مادر مهسا امینی این کار انجام نپذیرفت. در ادامه با تجمع چند هزار نفر از مردم شهر در آرامستان و خواندن نماز اموات، کالبد او به خاک سپرده شد.[۴۲][۴۳] یکی از حاضران در مراسم خاکسپاری در همان لحظات اولیه که مادر مهسا بر روی خاک دخترش گریه، نوحه و زاری می‌کرد بر روی سنگ قبر مهسا نوشت:[۴۴]
این شعار به سرعت در بین معترضان پخش و در شبکه‌های اجتماعی ترند شد. همچنین بعد از خاکسپاری یکی از فعالان حقوق زنان بیانیه‌ای با نام «بیانیه مردم سقز» خواند که ضمن محکوم نمودن مرگ مهسا امینی در آن آمده بود:[۴۵]
گشت ارشاد باید جمع شود. برابری حقوق زن و مرد بدون همکاری مردان امکانپذیر نیست.
پدر مهسا امینی برای لحظاتی به حالت نیمه بیهوش درآمد. پس از بهبود نسبی وضعیت روحی اش از مردم خواست که نگذارند برای او و خانواده‌اش مشکلی پیش بیاورند و مردم هم پاسخ می‌دادند نترس، نترس. دایی مهسا امینی هم در سخنرانی کوتاهی اعلام کرد ما کوتاه نمی‌آییم و سر تعظیم فرود نمی‌آوریم و مادر او می‌گفت بلند شو ژینا، مردم برای تو آمده‌اند.[۴۶][۴۷] پدربزرگ مهسا امینی در مراسم خاکسپاری او با گریه شعری از شیرکو بیکس با عنوان «تهران برای هیچ‌کس نمی‌خندد» قرائت کرد.[۴۸][۴۹][۵۰]
اعتراض در آرامستان
همزمان با خاکسپاری مهسا امینی، مردم حاضر در مراسم در اعتراض به کشته شدن مهسا امینی شروع به شعار دادن و خواندن سرودهای کردی نمودند.[۵۱] تعدادی از شعارهای سر داده شده توسط مردم عبارت بودند از:[۵۲] "مردن بخاطر روسری؟ تا کی اینقدر خاک بر سری؟" و "زن، زندگی، آزادی"[۵۳]
زن زندگی آزادی
شعار ژن، ژیان ئازادی و معادل فارسی آن زن، زندگی، آزادی از جمله شعارهای اصلی بود که در هنگام خاکسپاری سر داده شد و روزهای بعد در اعتراضات شهر سنندج تکرار و سپس در تمامی شهرهای ایران منجمله تهران، اصفهان، شیراز و دیگر شهرها استفاده شد و بعدها به عنوان شعار اصلی اعتراضات گسترده و قیام مردم درآمد.[۵۴][۵۵][۵۶][۵۷]
روسری برداشتن
تعدادی از زنان حاضر در مراسم خاکسپاری ضمن سر دادن شعارهای ضد حکومتی، به نشانه اعتراض روسری‌های خود را از سر برداشته و در هوا می‌چرخاندند. این حرکت آنها در میان معترضان زن شهرهای دیگر ادامه پیدا نمود. بعدها با الهام از این نوع اعتراض، مراسم‌های روسری‌سوزان و گیسوبران در هنگام اعتراضات در شهرهای داخل و خارج کشور مرسوم و گسترش یافت.[۵۸][۵۹] همچنین تعدادی از سلبریتی‌های زن ایرانی و غیرایرانی مانند کتایون ریاحی و آناهیتا همتی با برداشتن روسری از سر و نیز بریدن یا تراشیدن موهای خود از معترضان حمایت نمودند.[۶۰]
تجمع و اعتراض در شهر
پس از اتمام مراسم خاکسپاری در آرامستان آیچی عده ای از جمعیت حاضر به مسجد چهار یار نبی برای خواندن فاتحه رفتند. تعدادی زیاد دیگری از جمعیت حاضر در مراسم در مقابل فرمانداری[۶۱] شهر سقز تجمع نموده و شروع به شعاردادن نمودند. مأموران امنیتی در مقابل درب فرمانداری به حالت آماده باش درآمده بودند تا مانع ورود معترضان به فرمانداری شوند. با ادامه یافتن حضور مردم در بلوار انقلاب و مقابل فرمانداری و سردادن شعار، مأموران امنیتی با پرتاب گاز اشک آور و شلیک گلوله سعی در متفرق نمودن و سرکوب معترضان نمودند. درگیری‌های مردم با مأموران تا نیمه شب همان روز ادامه یافت و معترضان در یکی از میادین شهر پرچم جمهوری اسلامی را پائین کشیدند.[۶۲][۶۳]
بازداشت معترضان
تعدادی از معترضان در روز خاکسپاری و نیز روز بعد از آن توسط مأموران امنیتی دستگیر و بازداشت شدند.[۶۴]
بازداشت روزنامه نگاران
در روزهای بعد از مراسم خاکسپاری روزنامه نگارانی مانند الهه محمدی[۶۵] از روزنامه هم میهن که در مراسم خاکسپاری حاضر بود و از مراسم خاکسپاری گزارش تهیه و منتشر نموده بود و همچنین نیلوفر حامدی[۶۶][۶۷] از روزنامه شرق که از بستری شدن مهسا امینی در بیمارستان کسرا خبر و عکس منتشر نموده بود و نیز نازیلا معروفیان[۶۸] از رویداد ۲۴ و اعتماد آنلاین که مصاحبه با پدر مهسا امینی را منتشر کرده بود، دستگیر و بازداشت شدند.[۶۹]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «ادامه اعتراضات در ایران؛ مأموران به تجمع اعتراضی دانشگاه کردستان حمله کردند». بخش فارسی صدای آمریکا.
- ↑ «شش ماه تلاش برای سرنگونی حکومت ایران؛ آیا جدال به پایان رسید؟». BBC NEWS فارسی.
- ↑ «نقش لباس‌شخصی‌ها در اعتراضات؛ از سال ۷۶ تا امروز». آفتاب‌نیوز. ۲۳ مهر ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۲ آذر ۱۴۰۲.
- ↑ صادق امامی (۳۰ آبان ۱۴۰۱). «پیشمرگ‌های مسلمان کُرد علیه تجزیه‌طلبان». فرهیختگان (۳۷۳۹). دریافت‌شده در ۳۰ آبان ۱۴۰۱.
- ↑ «آمریکا: از همکاری روسیه و ایران در سرکوب معترضان نگرانیم». voanews.
- ↑ «ریزش و کمبود نیروی سرکوبگر، جمهوری اسلامی را مجبور به استفاده از مزدوران نیابتی و خارجی کرده‌است!». کیهان لندن. ۲۰۲۲-۱۰-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۲.
- ↑ "خبرگزاری هرانا | زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-14.
- ↑ «ثبت هویت ۵۳۷ تن از کشته‌شدگان اعتراضات؛ ۱۰۵ معترض در خطر اعدام». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۰۶.
- ↑ رادیوفردا (۲۰۲۳-۰۷-۱۵). «فرماندهان سپاه: سرکوب باید تشدید شود؛ مقامات هم فکر کردند «کار نظام تمام» است». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.
- ↑ فردا، رادیو (۲۰۲۳-۰۹-۲۹). «اذعان حسین سلامی به «سازماندهی و استفاده از بازنشستگان سپاه پاسداران» در سرکوب اعتراضات». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.
- ↑ https://web.archive.org/web/20230404163757/https://iranhrs.org/%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%DB%B4%DB%B0-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%D8%B1%D8%A7/
- ↑ https://web.archive.org/web/20221206085607/https://www.radiofarda.com/a/statistics-dead-protests-iran/32157075.html
- ↑ «صدور حکم ۱۰ سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق برای یک مستندساز». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۸.
- ↑ «گزارش تحقیقی: دستکم ۱۵ معترض در بازداشت کشته شده‌اند؛ فشار و «شکنجه» برای گرفتن اعتراف». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۵.
- ↑ «هشدار نهاد حقوق بشری: ۱۰۹ معترض ایرانی در خطر اعدام هستند». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۰.
- ↑ «گزارش شماره ۱۱ هه‌نگاو از اعتراضات درشهرهای کُردستان، ۱۲۲ کشته و بیش از ۸ هزار مجروح». Hengaw (به کردی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۲۰.
- ↑ "خبرگزاری هرانا | زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2023-02-14.
- ↑ «رئیس قوه قضاییه بازداشت دستکم ۲۲ هزار نفر در جریان اعتراضات را تأیید کرد». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۴.
- ↑ شیوا محبوبی: حداقل ۶۰ هزار نفر تا کنون در کل ایران دستگیر شده‌اند, retrieved 2022-11-29
- ↑ "خبرگزاری هرانا | زن، زندگی، آزادی؛ گزارش تفصیلی از ۸۲ روز اعتراض در سراسر ایران - خبرگزاری هرانا" (به انگلیسی). Retrieved 2023-01-20.
- ↑ «دادستان کل کشور: بیش از ۹۰ نیروی انتظامی و بسیج در فتنه اخیر شهید شدند». ایرنا. ۱۹ بهمن ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۹ بهمن ۱۴۰۱.
- ↑ «اعلام آمار رسمی تعداد مجروحان و شهدای پلیس در ناآرامی‌های اخیر». انصاف‌نیوز.
- ↑ درگیری نیروهای امنیتی با معترضان در سقز؛ استانداری با تکذیب کشته‌ها، «زخمی شدن» معترضان را پذیرفت، یورونیوز، شهریور ۱۴۰۱
- ↑ ادامه اعتراضات به کشته‌شدن مهسا امینی؛ زخمی‌شدن چندین معترض در سقز، العربیه، ۱۴۰۱
- ↑ اعتراض‌ها به مرگ مهسا امینی با برداشتن روسری؛ اعتراضات با گلوله پاسخ داده شد، صدای آمریکا، ۱۴۰۱
- ↑ حاشیه‌های مراسم خاکسپاری مهسا امینی/ تجمع مقابل فرمانداری سقز پایان یافت[پیوند مرده]، خبرگزاری فارس، شهریور ۱۴۰۱
- ↑ مرگ مهسا امینی؛ جان باختن «دستکم ۳۶ نفر» در اعتراضات، شعار حمایت از علی کریمی در خیابان‌ها، رادیو فردا، ۳۱ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ مهسا امینی؛ از بازداشت تا مرگ او چه می‌دانیم؟، بی‌بی‌سی نیوز، ۲۸ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ «اختصاصی ایران‌اینترنشنال: سی‌تی‌اسکن مهسا نشانگر شکستگی جمجمه، خونریزی و اِدِم مغزی است». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۸ شهریور ۱۴۰۱.
- ↑ ««مهسا امینی در کما»؛ پلیس می‌گوید «ناگهانی دچارعارضه قلبی شد»». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ شهریور ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۶.
- ↑ «سکوت پلیس دربارهٔ مرگ مغزی مهسا امینی «بر اثر ضرب‌وجرح به‌دست مأموران گشت ارشاد»». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۶.
- ↑ «مرگ مغزی مهسا ۲۲ ساله بر اثر ضربات مأموران گشت ارشاد اسلامی؛ جوّ امنیتی در بیمارستان «کسری» و ممنوعیت ملاقات خانواده». کیهان لندن. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۵.
- ↑ «رئیس نظام پزشکی هرمزگان «ضربه به سر» را عامل احتمالی مرگ مهسا امینی دانست». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۱.
- ↑ «مرگ مهسا امینی، دختر بازداشتی گشت ارشاد در ایران؛ بازتاب‌ها و واکنش‌ها». euronews. ۲۰۲۲-۰۹-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۶.
- ↑ «مهسا امینی پس از کما در بازداشت، در بیمارستان «جان باخت»». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰۲۲-۰۹-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۶.
- ↑ شهرهای مختلف ایران مجدداً صحنه اعتراضات گسترده ضد حکومتی شد، بی‌بی‌سی، ۱۷ مهر ۱۴۱
- ↑ ادامه اعتراضات به کشته‌شدن مهسا امینی؛ زخمی‌شدن چندین معترض[پیوند مرده]، العربیه فارسی، ۲۷ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ ببینید | انتقال پیکر مهسا امینی از تهران به آرامستان سقز برای …، همشهری آنلاین، ۲۶ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ واکنش کاربران و رسانه‌های ایران به مراسم خاکسپاری مهسا امینی، صدای آمریکا، ۲۶ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ پیکر مهسا امینی در سقز به خاک سپرده شد، یورونیوز، ۲۶ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ انتقال پیکر مهسا امینی به تبریز و از آنجا به سقز، ایران امروز، ۲۵ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ «ویدئویی از مراسم خاکسپاری مهسا امینی در سقز». عرشه آنلاین. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۸.
- ↑ «آرامستان آیچی کجاست؟». رکنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۸.
- ↑ چند هزار نفر با شرکت در مراسم به خاکسپاری مهسا امینی، afintl، ۲۶ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ پیکر مهسا امینی به خاک سپرده شد / مدعی العموم پیگیر پرونده[پیوند مرده]، شبکه شرق، ۲۶ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ «مراسم خاکسپاری مهسا امینی به تظاهرات خشم علیه دیکتاتور». ایران آزادی. ۲۶ شهریور ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۷.
- ↑ «حضور گسترده مردم در آرامستان سقز برای شرکت در مراسم تدفین مهسا امینی». رادیو فردا. ۲۶ شهریور ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۷.
- ↑ ایران، عصر (۲۶ شهریور ۱۴۰۱). «بلند شو ژینا! مردم برای تو آمده‌اند». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۳.
- ↑ «دایی مهسا امینی در مراسم خاکسپاری: ما کوتاه نمی‌آییم و سر تعظیم فرود نمی‌آوریم». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۳.
- ↑ «دو روایت از متن و حاشیه مراسم خاکسپاری مهسا امینی | از سخنان بستگان مهسا تا شلیک گاز اشک‌آور! | پایگاه خبری تحلیلی انصاف نیوز». انصاف نیوز. ۲۰۲۲-۰۹-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۳.
- ↑ مراسم خاکسپاری مهسا-امینی با حضور مردم و شعار علیه خامنه ای برگزار شد[پیوند مرده]، العربیه، ۲۶ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ یک هفته بر ایران چه گذشت، بی‌بی‌سی، ۲ مهر ۱۴۰۱
- ↑ ژن، ژیان، آزادی: از مردی تنها در سلول انفرادی تا خیابان‌های ایران، ۲۲ مهر ۱۴۰۱
- ↑ شعار: «زن، زندگی، آزادی» در ادامه اعتراضات شبانه؛ سقز، صدای آمریکا، ۸ مهر ۱۴۰۱
- ↑ «مهسا امینی با شرکت گسترده مردم به خاک سپرده شد – DW – ۱۴۰۱/۶/۲۶». دویچه وله فارسی. ۲۶ شهریور ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۱.
- ↑ «خشم عمومی از جان‌باختن مهسا امینی؛ معترضان شعار «زن، زندگی، آزادی» سر دادند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۱.
- ↑ «مردم کردستان بار دیگر به خیابان‌ها آمدند؛ شلیک نیروهای امنیتی به معترضان». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۱.
- ↑ شیر زنان سقزی در مراسم خاکسپاری مهسا امینی روسری‌های خود را ...، کوردانه، ۲۶ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ حرکت‌های اعتراضی زنان در محکومیت جان باختن مهسا امینی، کوردانه، ۲۸ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ ساقی لقایی (۲۷ شهریور ۱۴۰۱). ««گیسوبُران» زنان معترض ایرانی در پی مرگ مهسا امینی؛ آناهیتا همتی هم موهایش را تراشید». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۹.
- ↑ حاشیه‌های مراسم خاکسپاری مهسا امینی/ تجمع مقابل فرمانداری سقز، عصر ایران، ۲۶ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ تیراندازی به مردم معترض در سقز در پی تدفین مهسا امینی، رادیوفردا، ۲۶ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ درگیری پس از خاکسپاری مهسا امینی؛ فراخوان اعتصاب سراسری[پیوند مرده]، دویچوله، ۲۶ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ مرگ مهسا امینی؛ پولیس ایران شماری از معترضان را بازداشت کرد[پیوند مرده]، دویچه وله، ۲۷ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ ایران، عصر (۱۴۰۱-۰۷-۰۷). «بازداشت «الهه محمدی» خبرنگار روزنامه «هم‌میهن»». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
- ↑ «نیلوفر حامدی خبرنگار روزنامه شرق بازداشت شد». TRT Persian. ۲۰۲۲-۰۹-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
- ↑ «نیلوفر حامدی، روزنامه‌نگارِ پیگیر وضعیت مهسا امینی، «بازداشت شد»». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
- ↑ پدر مهسا امینی: معاون پزشک قانونی گفت هر چی صلاح مملکت باشد می‌نویسیم، رادیو فردا، ۲۷ مهر ۱۴۰۱
- ↑ دو خبرنگاری که از مرگ و خاکسپاری مهسا امینی گزارش دادند به ...[پیوند مرده]، رادیو بین‌المللی فرانسه، ۱۷ آبان 1401
