فهرست مسئله‌های حل‌نشده زیست‌شناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
خط ۳۹: خط ۳۹:
* [[ژله ستاره|ژلهٔ ستاره]] . هنوز توضیح کاملی در مورد منشأ آن گ وجود ندارد.
* [[ژله ستاره|ژلهٔ ستاره]] . هنوز توضیح کاملی در مورد منشأ آن گ وجود ندارد.
* [[حلقه جنگل|حلقه‌های جنگلی]] . منشأ حلقه های جنگلی علی‌رغم این‌که تاکنون مکانیسم های متعددی برای ایجاد آن‌ها پیشنهاد شده است. چنین فرضیه هایی شامل رشد شعاعی در قارچ‌ها، دفن شدن زیر [[تنوره آتشفشانی|تنوره‌های آتشفشانی]]، بسته های گازی محبوس‌شده و دهانه های برخورد شهاب‌سنگ است.
* [[حلقه جنگل|حلقه‌های جنگلی]] . منشأ حلقه های جنگلی علی‌رغم این‌که تاکنون مکانیسم های متعددی برای ایجاد آن‌ها پیشنهاد شده است. چنین فرضیه هایی شامل رشد شعاعی در قارچ‌ها، دفن شدن زیر [[تنوره آتشفشانی|تنوره‌های آتشفشانی]]، بسته های گازی محبوس‌شده و دهانه های برخورد شهاب‌سنگ است.

== زیست‌شناسی انسان ==

* '''[[راست‌دستی و چپ‌دستی]] :''' مشخص نیست که راست‌دستی و چپ‌دستی چگونه ایجاد می‌شود، چه هدفی را دنبال می‌کند، چرا راست‌دستی بسیار رایج‌تر است، و چرا چپ‌دستی وجود دارد.
* '''[[خنده]] :''' به‌طور کلی پذیرفته شده است که خندیدن به‌جعنوان شکلی از ارتباطات اجتماعی تکامل یافته است، فرآیند عصبی زیستی دقیقی که انسان را به خنده سوق می دهد به‌خوبی درک نشده است.
* '''[[خمیازه|خمیازه کشیدن]] :''' هنوز مشخص نشده است که هدف بیولوژیکی یا اجتماعی خمیازه چیست. <ref>{{Cite journal|last=Gupta|first=Sharat|last2=Mittal|first2=Shallu|date=2013|title=Yawning and its physiological significance|journal=International Journal of Applied and Basic Medical Research|volume=3|issue=1|pages=11–15|doi=10.4103/2229-516X.112230|pmc=3678674|pmid=23776833|doi-access=free}}</ref>
* '''مؤلفه‌های ارثی [[همجنس‌گرایی]]''' : چگونه فرگشت را با مؤلفه‌های ارثی همجنس‌گرایی انسانی تطبیق دهیم؟ همجنس‌گرایی در جوامع بشری، گذشته و حال، رواج دارد. این حقایق یک پازل تکاملی را تشکیل می دهند. <ref>{{Citation|last=Jeffery|first=Austin|title=Homosexuality Paradox, the|date=2021|url=https://doi.org/10.1007/978-3-319-19650-3_40|pages=3808–3817|editor-last=Shackelford|editor-first=Todd K.|place=Cham|publisher=Springer International Publishing|language=en|doi=10.1007/978-3-319-19650-3_40|isbn=978-3-319-19650-3|access-date=2022-04-17|editor2-last=Weekes-Shackelford|editor2-first=Viviana A.}}</ref> <sup>&#x5B; ''[[ویکی‌پدیا:تحقیق دست‌اول ممنوع|منبع غیر اولیه مورد نیاز است]]'' &#x5D;</sup>
* '''کاهش میانگین دمای بدن انسان از سده ی نوزدهم:''' داده های پزشکی نشان می دهد که میانگین دمای بدن انسان‌ها از سده ی ۱۹ میلادی 0.6 درجه ی سانتیگراد کاهش یافته است. علت موضوع، نامشخص است اما پیشنهاد شده است که با کاهش [[التهاب]] ناشی از کاهش قرار گرفتن در معرض [[میکروب|میکروارگانیسم‌ها]] ارتباط دارد. <ref>{{Cite web|url=https://www.scientificamerican.com/article/are-human-body-temperatures-cooling-down/|title=Are Human Body Temperatures Cooling Down?|website=[[Scientific American]]|date=April 2020}}</ref>
* '''چرا [[گروه خونی|گروه های خونی]] وجود دارند؟''' منشأ و هدف داشتن گروه خونی مشخص نیست. تصور می شود که داشتن گروه خونی O ممکن است سازگاری با [[مالاریا]] باشد و گروه های خونی مختلف به بیماری های مختلف پاسخ‌های متفاوتی می دهند، اما این فرضیه هنوز ثابت نشده است. اساساً چرا این آنتی‌ژن ها ایجاد شدند؟ علت تفاوت در گروه خونی چیست؟ تفاوت در گروه های خونی چه قدمتی دارد و از چه زمان آغاز است؟ علت تعداد زیاد گروه های خونی غیر ABO نادر چیست؟ گروه های خونی چه نقشی در مبارزه با بیماری دارند؟ <ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/future/article/20140715-why-do-we-have-blood-types|title=Why do we have blood types? - BBC Future}}</ref>
* '''[[عطسه واکنش به نور|افکت عطسه فوتیک]] :''' چه چیزی باعث ایجاد اثر عطسه فتاتیک می شود؟ چرا آنقدر رایج است اما جهانی نیست؟
* '''[[فرمون های جنسی انسان|فرمون های جنسی انسانی]] :''' شواهد متناقضی در مورد وجود فرومون های انسانی وجود دارد. آیا آنها واقعاً وجود دارند و اگر چنین هستند، چگونه بر رفتار تأثیر می گذارند؟ <ref>{{Cite web|url=https://www.science.org/content/article/do-human-pheromones-actually-exist|title=Do human pheromones actually exist? {{!}} Science {{!}} AAAS}}</ref>
* '''وجود [[نقطه جی|نقطه گرافنبرگ]] (نقطه G):''' آیا نقطه G واقعا وجود دارد؟ اگر چنین است در همه خانم ها وجود دارد؟ دقیقا چیه؟ <ref>{{Cite journal|last=Kilchevsky|first=Amichai|last2=Vardi|first2=Yoram|last3=Lowenstein|first3=Lior|last4=Gruenwald|first4=Ilan|date=March 2012|title=Is the Female G-Spot Truly a Distinct Anatomic Entity?|journal=The Journal of Sexual Medicine|volume=9|issue=3|pages=719–726|doi=10.1111/j.1743-6109.2011.02623.x|pmid=22240236}}</ref>
* '''انقراض [[انسان خردمند باستانی|انسان‌های باستانی]] :''' چرا گونه‌های انسان باستانی مانند [[نئاندرتال|نئاندرتال‌ها]] منقرض شدند و ''[[انسان|هومو ساپینس]]'' تنها گونه ی بازمانده از انسان باقی ماند؟ <ref>{{Cite journal|last=Timmermann|first=Axel|date=15 June 2020|title=Quantifying the potential causes of Neanderthal extinction: Abrupt climate change versus competition and interbreeding|journal=Quaternary Science Reviews|language=en|volume=238|pages=106331|bibcode=2020QSRv..23806331T|doi=10.1016/j.quascirev.2020.106331|issn=0277-3791|doi-access=free}}</ref>


== مسئله‌ها ==
== مسئله‌ها ==

نسخهٔ ‏۱۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۰۸

این مقاله درباره‌یِ برخی مسئله‌هایِ حل‌نشده‌یِ زیست‌شناسی بحث می‌کند.
برخی از آن‌ها بدونِ شک پاسخی ندارند اما بی‌پاسخ بودنِ بعضی از این مسئله‌ها، موضوعِ مناقشه است، به این معنا که عده‌ای از زیست‌شناسان معتقدند که به پاسخِ آن‌ها دست یافته‌شده ولی عده‌یِ دیگری در درستی این پاسخ‌هایِ احتمالی تردید دارند.

زیست‌شناسی عمومی

فرگشت و خاستگاه حیات

  • خاستگاه حیات . حیات بر روی زمین دقیقا چگونه، کجا و چه زمانی به‌وجود آمد؟ در این رابطه کدام یک از فرضیه های متعدد صحیح است؟ مسیرهای متابولیکی که توسط نخستین اشکال حیات مورد استفاده قرار می گرفت چه بوده است؟ کد ژنتیکی چگونه به ‌وجود آمد؟ مکانیسم مولکولی که امکان ارتباط اسیدهای آمینه با کدون‌های سه‌گانه ی آن ها را فراهم می کند چه بود؟ [۱] مسیرهای بیوشیمیایی از بلوک‌های زیستی منفرد مانند اسیدهای آمینه یا اسیدهای نوکلئیک تا پلیمرهای عملکردی مانند پروتئین‌ها و دی‌ان‌ای چگونه بود؟ [۲]
  • فرگشت تولیدمثل جنسی . چه نیروهای گزینشی اساسی مسئول منشاء تولیدمثل جنسی بودند؟
  • حفظ تولید مثل جنسی . نیروهای گزینشی اساسی برای حفظ تولیدمثل جنسی کدامند؟
  • خاستگاه ویروس‌ها گروه های مختلف ویروس دقیقا چگونه و چه زمانی به‌وجود آمدند؟
  • رشد و فرگشت مغز. چگونه و چرا مغز تکامل یافت؟ عوامل مولکولی تعیین کننده ی رشد مغز چیست؟
  • منشاء یوکاریوت ها ( همزیست‌زایی ). چگونه و چرا سلول‌ها با هم ترکیب شدند و سلول یوکاریوتی را تشکیل دادند؟ آیا یک یا چند رویداد تصادفی منجر به ساخت نخستین سلول های یوکاریوتی شد یا می توان تشکیل سلول های یوکاریوتی را با اصول فیزیکی و زیستی توضیح داد؟ چگونه چرخه ی میتوز میتوکندری با سلول میزبان آن هماهنگ شد؟ آیا میتوکندری یا هسته ابتدا در یوکاریوت ها ایجاد شد؟
  • آخرین نیای مشترک جهانی آخرین نیای مشترک جهانی آرکی‌ها، باکتری ها و یوکاریوت ها چه ویژگی هایی داشت؟ آیا آرکی‌ها و یوکاریوت ها از دامنه ی باکتری ها تکامل یافته‌اند یا به یک کلاد پایه از آن؟ آیا آرکی‌ها و یوکاریوت ها نیای مشترک بعدی یا قبلی باکتری ها را دارند؟
  • تقسیم لیپیدی : چگونه آرکی‌ها از گلیسروفسفولیپیدهای غشایی با کایرالیتهٔ مخالف در مقایسه با باکتری ها استفاده کردند؟ [۳] چرا یوکاریوت ها لیپیدهای غشایی مشابه باکتری دارند؟ [۴]

بیوشیمی و زیست‌شناسی سلولی

  • پروتئین های ناشناخته چه می کنند؟ تقریباً دو دهه پس از نخستین تعیین توالی یوکاریوت ها، "نقش زیستی" حدود 20 درصد از پروتئین ها هنوز ناشناخته است. [۵] بسیاری از این پروتئین ها در بیشتر گونه های یوکاریوتی و برخی در باکتری ها حفظ شده‌اند، که نشان‌گر نقش اساسی آن ها برای حیات است. [۵] [۶] [۷]
  • عوامل تعیین‌کننده ی اندازهٔ سلول . سلول ها چگونه تعیین می کنند که پیش از تقسیم تا چه اندازه‌ای رشد کنند؟
  • دستگاه گلژی . در نظریهٔ سلول ، مکانیسم انتقال دقیقی که توسط آن پروتئین ها در دستگاه گلژی حرکت می کنند چیست؟
  • مکانیسم اثر داروها. مکانیسم اثر بسیاری از داروها از جمله لیتیم ، تالیدومید و کتامین به‌طور کامل شناخته نشده است.[۸]
  • تاشدگی پروتئین . کد تاشدگی چیست؟ مکانیسم تا شدن چیست؟ آیا می توان ساختار بومی یک پروتئین را از روی توالی اسید آمینه ی آن پیش‌بینی کرد؟ آیا می توان ساختار ثانویه، سوم و چهارم یک توالی پلی‌پپتیدی را تنها بر پایه ی توالی و اطلاعات محیطی پیش‌بینی کرد؟ مشکل تاخوردگی معکوس پروتئین: آیا می توان یک توالی پلی‌پپتیدی طراحی کرد که ساختار معینی را تحت شرایط محیطی خاص اتخاذ کند؟ [۹] [۱۰] این موضوع، برای چندین پروتئین کروی کوچک در سال 2008 انجام شد [۱۱] در سال 2020، اعلام شد که AlphaFold گوگل، که یک شبکه ی عصبی مبتنی بر هوش مصنوعی دیپ‌مایند است، قادر است شکل نهایی پروتئین را تنها بر پایه ی زنجیره ی آمینو اسیدی آن با دقت حدود 90 درصد بر روی نمونه ی آزمایشی از پروتئین های مورد استفاده پیش‌بینی کند.[۱۲]
  • سینتیک آنزیم : چرا برخی از آنزیم‌ها سینتیک سریع‌تر از انتشار نشان می‌دهند؟ [۱۳]
  • مشکل تا شدن آران‌ای : آیا می توان ساختار ثانویه، سوم و چهارم یک توالی ریبونوکلئیک اسیدی را بر پایه ی توالی و محیط آن به‌طور دقیق پیش‌بینی کرد؟
  • طراحی پروتئین : آیا می توان آنزیم های بسیار فعال را برای هر واکنش دلخواه به‌طور de novo طراحی کرد؟ [۱۴]
  • بیوسنتز : آیا می توان مولکول های مورد نظر، محصولات طبیعی یا غیره را از راه دستکاری مسیر بیوسنتزی با بازده بالا تولید کرد؟[۱۵]
  • مکانیسم انتقال آلوستریک پروتئین ها چیست؟ مدل های هماهنگ و متوالی فرضیه شده اند اما هیچکدام تأیید نشده اند.
  • لیگاندهای درون‌زای گیرنده‌های یتیم کدامند؟
  • فاکتور هیپرپلاریزه‌کنندهٔ مشتق از اندوتلیوم چه ماده‌ای است؟
  • مکانیسم روش گلژی : چرا این روش خاص، بافت های عصبی را رنگ‌آمیزی می کند؟ چرا فقط یک بخش تصادفی از سلول ها را رنگ می کند؟

سایر موارد

  • چرا پیری بیولوژیکی رخ می دهد؟ فرضیه‌هایی در مورد این‌که چرا پیری رخ می‌دهد وجود دارد، از جمله فرضیه‌هایی که با تغییرات بیان ژن برنامه‌ریزی می‌شود و این‌که که با تغییرات بیان ژن برنامه‌ریزی می‌شود و این‌که پیری ناشی از آسیب تجمعی به ساختارهای زیستی، به‌ویژه آسیب به دی‌ان‌ای است. [۱۶] [۱۷] [۱۸]
  • چگونه اندام ها به شکل و اندازه ی صحیح رشد می کنند؟ [۱۹] شکل و اندازه ی نهایی اندام ها چگونه به‌طور قابل اعتمادی شکل می گیرد؟ این فرآیندها تا حدی توسط مسیر سیگنالینگ Hippo کنترل می شوند.
  • آیا توسعه ی سیستم های زیستی می تواند زمان را مشخص کند؟ [۱۹] همان‌طور که توسط ژن ساعت نشان داده شده است، به‌نظر می رسد تا حدودی این مورد انجام‌پذیر باشد.
  • ژلهٔ ستاره . هنوز توضیح کاملی در مورد منشأ آن گ وجود ندارد.
  • حلقه‌های جنگلی . منشأ حلقه های جنگلی علی‌رغم این‌که تاکنون مکانیسم های متعددی برای ایجاد آن‌ها پیشنهاد شده است. چنین فرضیه هایی شامل رشد شعاعی در قارچ‌ها، دفن شدن زیر تنوره‌های آتشفشانی، بسته های گازی محبوس‌شده و دهانه های برخورد شهاب‌سنگ است.

زیست‌شناسی انسان

  • راست‌دستی و چپ‌دستی : مشخص نیست که راست‌دستی و چپ‌دستی چگونه ایجاد می‌شود، چه هدفی را دنبال می‌کند، چرا راست‌دستی بسیار رایج‌تر است، و چرا چپ‌دستی وجود دارد.
  • خنده : به‌طور کلی پذیرفته شده است که خندیدن به‌جعنوان شکلی از ارتباطات اجتماعی تکامل یافته است، فرآیند عصبی زیستی دقیقی که انسان را به خنده سوق می دهد به‌خوبی درک نشده است.
  • خمیازه کشیدن : هنوز مشخص نشده است که هدف بیولوژیکی یا اجتماعی خمیازه چیست. [۲۰]
  • مؤلفه‌های ارثی همجنس‌گرایی : چگونه فرگشت را با مؤلفه‌های ارثی همجنس‌گرایی انسانی تطبیق دهیم؟ همجنس‌گرایی در جوامع بشری، گذشته و حال، رواج دارد. این حقایق یک پازل تکاملی را تشکیل می دهند. [۲۱] [ منبع غیر اولیه مورد نیاز است ]
  • کاهش میانگین دمای بدن انسان از سده ی نوزدهم: داده های پزشکی نشان می دهد که میانگین دمای بدن انسان‌ها از سده ی ۱۹ میلادی 0.6 درجه ی سانتیگراد کاهش یافته است. علت موضوع، نامشخص است اما پیشنهاد شده است که با کاهش التهاب ناشی از کاهش قرار گرفتن در معرض میکروارگانیسم‌ها ارتباط دارد. [۲۲]
  • چرا گروه های خونی وجود دارند؟ منشأ و هدف داشتن گروه خونی مشخص نیست. تصور می شود که داشتن گروه خونی O ممکن است سازگاری با مالاریا باشد و گروه های خونی مختلف به بیماری های مختلف پاسخ‌های متفاوتی می دهند، اما این فرضیه هنوز ثابت نشده است. اساساً چرا این آنتی‌ژن ها ایجاد شدند؟ علت تفاوت در گروه خونی چیست؟ تفاوت در گروه های خونی چه قدمتی دارد و از چه زمان آغاز است؟ علت تعداد زیاد گروه های خونی غیر ABO نادر چیست؟ گروه های خونی چه نقشی در مبارزه با بیماری دارند؟ [۲۳]
  • افکت عطسه فوتیک : چه چیزی باعث ایجاد اثر عطسه فتاتیک می شود؟ چرا آنقدر رایج است اما جهانی نیست؟
  • فرمون های جنسی انسانی : شواهد متناقضی در مورد وجود فرومون های انسانی وجود دارد. آیا آنها واقعاً وجود دارند و اگر چنین هستند، چگونه بر رفتار تأثیر می گذارند؟ [۲۴]
  • وجود نقطه گرافنبرگ (نقطه G): آیا نقطه G واقعا وجود دارد؟ اگر چنین است در همه خانم ها وجود دارد؟ دقیقا چیه؟ [۲۵]
  • انقراض انسان‌های باستانی : چرا گونه‌های انسان باستانی مانند نئاندرتال‌ها منقرض شدند و هومو ساپینس تنها گونه ی بازمانده از انسان باقی ماند؟ [۲۶]

مسئله‌ها

پانویس

  1. en wikipedia
  2. Biological aging یا Senescence
  3. Paradox of the plankton

منابع

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «List of unsolved problems in biology». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۱ اوت ۲۰۱۰.

  1. Martínez Giménez, Juan A.; Tabares Seisdedos, Rafael (September 2022). "A Cofactor-Based Mechanism for the Origin of the Genetic Code". Origins of Life and Evolution of Biospheres. 52 (1–3): 149–163. Bibcode:2022OLEB...52..149M. doi:10.1007/s11084-022-09628-5. PMID 36071304.
  2. Bradley, Walter; Luskin, Casey (25 September 2022). "Origin of the First Self-Replicating Molecules". Evolution News.
  3. Sohlenkamp, C (July 2021). "Crossing the lipid divide". The Journal of Biological Chemistry. 297 (1): 100859. doi:10.1016/j.jbc.2021.100859. PMC 8220414. PMID 34097872.
  4. Sojo, Victor (2019-05). "Why the Lipid Divide? Membrane Proteins as Drivers of the Split between the Lipids of the Three Domains of Life". BioEssays: News and Reviews in Molecular, Cellular and Developmental Biology. 41 (5): e1800251. doi:10.1002/bies.201800251. ISSN 1521-1878. PMID 30970170. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Wood, V; Lock, A; Harris, MA; Rutherford, K; Bähler, J; Oliver, SG (28 February 2019). "Hidden in plain sight: what remains to be discovered in the eukaryotic proteome?". Open Biology. 9 (2): 180241. doi:10.1098/rsob.180241. PMC 6395881. PMID 30938578.
  6. Edwards, Aled M.; Isserlin, Ruth; Bader, Gary D.; Frye, Stephen V.; Willson, Timothy M.; Yu, Frank H. (2011-02-10). "Too many roads not taken". Nature. 470 (7333): 163–165. doi:10.1038/470163a. ISSN 1476-4687. PMID 21307913.
  7. Stoeger, Thomas; Gerlach, Martin; Morimoto, Richard I.; Nunes Amaral, Luís A.; Freeman, Tom (18 September 2018). "Large-scale investigation of the reasons why potentially important genes are ignored". PLOS Biology. 16 (9): e2006643. doi:10.1371/journal.pbio.2006643. PMC 6143198. PMID 30226837.
  8. Tyler, Marshall W.; Yourish, Harmony B.; Ionescu, Dawn F.; Haggarty, Stephen J. (2017-06-21). "Classics in Chemical Neuroscience: Ketamine". ACS chemical neuroscience. 8 (6): 1122–1134. doi:10.1021/acschemneuro.7b00074. ISSN 1948-7193. PMID 28418641.
  9. "So much more to know". Science (New York, N.Y.). 309 (5731): 78–102. 2005-07-01. doi:10.1126/science.309.5731.78b. ISSN 1095-9203. PMID 15994524.
  10. King, Jonathan (2007). "MIT OpenCourseWare - 7.88J / 5.48J / 7.24J / 10.543J Protein Folding Problem, Fall 2007 Lecture Notes - 1". MIT OpenCourseWare. Archived from the original on September 28, 2013. Retrieved June 22, 2013.
  11. Dill KA, Ozkan SB, Shell MS, Weikl TR (June 2008). "The protein folding problem". Annual Review of Biophysics. 37: 289–316. doi:10.1146/annurev.biophys.37.092707.153558. PMC 2443096. PMID 18573083.
  12. Callaway, Ewen (2020-12). "'It will change everything': DeepMind's AI makes gigantic leap in solving protein structures". Nature. 588 (7837): 203–204. doi:10.1038/d41586-020-03348-4. ISSN 1476-4687. PMID 33257889. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  13. Hsieh M, Brenowitz M (August 1997). "Comparison of the DNA association kinetics of the Lac repressor tetramer, its dimeric mutant LacIadi, and the native dimeric Gal repressor". The Journal of Biological Chemistry. 272 (35): 22092–6. doi:10.1074/jbc.272.35.22092. PMID 9268351.
  14. "Principles for designing ideal protein structures. | the Baker Laboratory". Archived from the original on 2013-04-01. Retrieved 2012-12-19.
  15. Peralta-Yahya, Pamela P.; Zhang, Fuzhong; del Cardayre, Stephen B.; Keasling, Jay D. (2012-08-16). "Microbial engineering for the production of advanced biofuels". Nature. 488 (7411): 320–328. doi:10.1038/nature11478. ISSN 1476-4687. PMID 22895337.
  16. Vijg, Jan (2021-07). "From DNA damage to mutations: All roads lead to aging". Ageing Research Reviews. 68: 101316. doi:10.1016/j.arr.2021.101316. ISSN 1872-9649. PMID 33711511. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  17. Niedernhofer, Laura J.; Gurkar, Aditi U.; Wang, Yinsheng; Vijg, Jan; Hoeijmakers, Jan H. J.; Robbins, Paul D. (2018-06-20). "Nuclear Genomic Instability and Aging". Annual Review of Biochemistry. 87: 295–322. doi:10.1146/annurev-biochem-062917-012239. ISSN 1545-4509. PMID 29925262.
  18. Holmes, G. E.; Bernstein, C.; Bernstein, H. (1992-09). "Oxidative and other DNA damages as the basis of aging: a review". Mutation Research. 275 (3–6): 305–315. doi:10.1016/0921-8734(92)90034-m. ISSN 0027-5107. PMID 1383772. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  19. ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ Saunders TE, Ingham PW (February 2019). "Open questions: how to get developmental biology into shape?". BMC Biology. 17 (1): 17. doi:10.1186/s12915-019-0636-6. PMC 6387480. PMID 30795745.
  20. Gupta, Sharat; Mittal, Shallu (2013). "Yawning and its physiological significance". International Journal of Applied and Basic Medical Research. 3 (1): 11–15. doi:10.4103/2229-516X.112230. PMC 3678674. PMID 23776833.
  21. Jeffery, Austin (2021), Shackelford, Todd K.; Weekes-Shackelford, Viviana A. (eds.), Homosexuality Paradox, the (به انگلیسی), Cham: Springer International Publishing, pp. 3808–3817, doi:10.1007/978-3-319-19650-3_40, ISBN 978-3-319-19650-3, retrieved 2022-04-17
  22. "Are Human Body Temperatures Cooling Down?". Scientific American. April 2020.
  23. "Why do we have blood types? - BBC Future".
  24. "Do human pheromones actually exist? | Science | AAAS".
  25. Kilchevsky, Amichai; Vardi, Yoram; Lowenstein, Lior; Gruenwald, Ilan (March 2012). "Is the Female G-Spot Truly a Distinct Anatomic Entity?". The Journal of Sexual Medicine. 9 (3): 719–726. doi:10.1111/j.1743-6109.2011.02623.x. PMID 22240236.
  26. Timmermann, Axel (15 June 2020). "Quantifying the potential causes of Neanderthal extinction: Abrupt climate change versus competition and interbreeding". Quaternary Science Reviews (به انگلیسی). 238: 106331. Bibcode:2020QSRv..23806331T. doi:10.1016/j.quascirev.2020.106331. ISSN 0277-3791.