پرش به محتوا

چرخه قاعدگی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
ایجاد شده به‌واسطهٔ ترجمهٔ صفحهٔ «Menstrual cycle»
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:SDM-circle3.svg|بندانگشتی|'''دوره قاعدگی''' (قرمز)، [[باروری]] ([[آبی]]) و ناباروری ([[سبز]]) به‌طور تقریبی]]
[[پرونده:MenstrualCycle2_en.svg|چپ|بندانگشتی| چرخه قاعدگی]]
'''چرخه قاعدگی''' مجموعه ای از تغییرات طبیعی در [[هورمون|تولید هورمون]] و ساختارهای [[رحم]] و [[تخمدان]] های [[دستگاه تولید مثل در زنان]] است که بارداری را ممکن می سازد. چرخه تخمدانی تولید و آزادسازی [[تخمک]] و آزادسازی چرخه ای [[استروژن]] و [[پروژسترون]] را کنترل می کند . چرخه رحم بر آماده سازی و نگهداری پوشش داخلی رحم برای دریافت [[لقاح|تخمک بارور شده]] نظارت می کند. این چرخه ها همزمان و هماهنگ هستند، معمولاً بین 21 تا 35 روز در زنان بالغ، با طول متوسط 28 روز طول می کشد و حدود 30 تا 45 سال ادامه می یابد.
[[پرونده:MenstrualCycle2.png|بندانگشتی|چرخهٔ قاعدگی|جایگزین=]]
'''چرخهٔ قاعدگی''' یا '''سیکل قاعدگی''' (به پارسی: دَشتان) در واقع دگرگونی فیزیولوژیکی است که در زنان بارور جهت تولیدمثل جنسی رخ می‌دهد و هر ماه یک [[تخمک]] بالغ شده و آمادهٔ پروردن [[جنین]] می‌شود. در این زمان اندک‌اندک بافت [[رحم]] نیز آمادهٔ نگهداری جنین می‌شود. اگر لقاح انجام نشود، اووسیت ثانویه (تخمک در صورتی ایجاد می‌شود که لقاح با اسپرم رخ دهد و سپس میوز دو تکمیل می‌شود و تخمک شکل می‌گیرد و تا قبل از آن اووسیت ثانویه است) دفع شده و بافت پوششی [[رحم]] ریزش می‌کند (قاعدگی). چرخهٔ قاعدگی زنان در دوران [[بارداری]] و [[شیردهی]] متوقف می‌شود. که به دلیل وجود HCG مترشحه از پرده کوریون که جفت را تشکیل و پروژسترون جسم زرد در خون می‌باشد که با خود تنظیمی منفی مانع از ترشح FSH و LH شده و چرخه دیگری شروع نمی‌شود.


هورمون های طبیعی چرخه ها را هدایت می کنند. افزایش و کاهش دوره ای [[هورمون محرکه فولیکولی|هورمون محرک فولیکول]] موجب تولید و رشد [[اووسیت|اووسیت ها]] (سلول های تخمک نابالغ) می شود. هورمون استروژن باعث ضخیم شدن پوشش داخلی رحم می شود تا در صورت [[رویان|لقاح جنین]] را در خود جای دهد. خون رسانی به پوشش ضخیم شده ( [[اندومتر]] ) [[مواد مغذی]] را برای جنینی که با موفقیت [[لانه‌گزینی (جنین انسان)|لانه‌گزینی]] شده است فراهم می کند. اگر لانه گزینی اتفاق نیفتد، پوشش داخلی شکسته می شود و خون آزاد می شود. [[قاعدگی]] که با کاهش سطح پروژسترون آغاز می شود (در اصطلاح رایج یک "پریود") ریزش دوره ای پوشش داخلی است و نشانه ای از عدم بارداری است.
چرخهٔ قاعدگی از زمان [[بلوغ]] تا زمان [[یائسگی]] ادامه می‌یابد. مدت خون‌ریزی [[قاعدگی]] برای چندروز، معمولاً ۳–۵ روز به درازا می‌کشد، هر چرخهٔ قاعدگی به‌طور میانگین ۴۰روز هست، یک چرخهٔ قاعدگی طبیعی بین ۲۵ تا ۹۰ روز است. حجم میانگین خون‌ریزی در هر چرخهٔ ماهانهٔ قاعدگی ۳۵ میلی‌لیتر است.


هر چرخه بر اساس رویدادهای تخمدان (چرخه تخمدان) یا رحم (چرخه رحم) در مراحلی اتفاق می افتد. چرخه تخمدان از [[فاز فولیکولر|فاز فولیکولی]] ، [[تخمک‌گذاری|تخمک گذاری]] و [[فاز لوتئال]] ([[:en:Luteal_phase|luteal phase]]) تشکیل شده است . چرخه رحم شامل مراحل قاعدگی، پرولیفراتیو و ترشحی است. روز اول چرخه قاعدگی اولین روز پریود است که حدود پنج روز طول می کشد. در حدود روز چهاردهم، معمولاً یک تخمک از تخمدان آزاد می شود. [[منارک]] (شروع اولین قاعدگی) معمولاً در حدود سن دوازده سالگی رخ می دهد.
چرخهٔ قاعدگی تحت تأثیر هورمون‌ها و دارای سه فاز است:
# فاز فولیکولر
# فاز اوولاسیون یا تخمک‌گذاری
# فاز لوتِئال یا جسم زرد


چرخه قاعدگی می تواند باعث شود برخی از زنان مشکلاتی را تجربه کنند که زندگی روزمره را مختل می کند که می تواند شامل [[قاعدگی دردناک|گرفتگی]] ، سینه های حساس، خستگی و [[سندرم پیشاقاعدگی]] باشد . 3 تا 8 درصد از زنان مشکلات شدیدتری مانند [[اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی]] را تجربه می کنند. چرخه قاعدگی را می توان با [[داروهای ضد بارداری هورمونی|کنترل بارداری هورمونی]] تغییر داد.
اگرچه برخی منابع بخش‌بندی دیگری دارند:
# گام قاعدگی یا خونریزی
# گام تکثیری یا پرولیفراتیو
# گام ترشحی
هر سیکل قاعدگی از نخستین روز آغاز خون‌ریزی قاعدگی شروع می‌شود. روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری با تغییر در اندازهٔ [[هورمون]]‌های بدن از بارداری پیشگیری می‌کنند.


== چرخه ها و مراحل ==
== فاز خون‌ریزی یا قاعدگی ==
[[پرونده:Figure_28_02_07.jpg|چپ|بندانگشتی| پیشرفت چرخه قاعدگی و برخی از هورمون های موثر در آن]]
{{اصلی|قاعدگی}}
چرخه قاعدگی شامل چرخه تخمدان و رحم می شود. چرخه تخمدان تغییراتی را که در فولیکول‌های تخمدان اتفاق می‌افتد، <ref name="pmid29544627">{{Cite journal|vauthors=Richards JS|date=2018|title=The ovarian cycle|journal=Vitamins and Hormones|type=Review|volume=107|issue=|pages=1–25|doi=10.1016/bs.vh.2018.01.009|isbn=978-0-128-14359-9|pmid=29544627}}</ref> و چرخه رحم توصیف تغییرات در [[اندومتر|پوشش اندومتر]] رحم را توصیف می‌کند. هر دو چرخه را می توان به فازها تقسیم کرد. چرخه تخمدانی شامل فازهای [[فاز فولیکولر|فولیکولی]] و لوتئال متناوب است و چرخه رحمی شامل [[قاعدگی]] ، مرحله تکثیر و فاز ترشحی است. {{Sfn|Tortora|2017}} چرخه قاعدگی توسط [[هیپوتالاموس]] و [[هیپوفیز|غده هیپوفیز]] در مغز کنترل می شود. هیپوتالاموس [[هورمون آزادکننده گنادوتروپین‌ها|هورمون آزاد کننده]] گنادوتروپین (GnRH) را ترشح می کند که باعث می شود غده هیپوفیز قدامی مجاور [[هورمون محرکه فولیکولی|هورمون محرک فولیکول]] (FSH) و [[هورمون لوتئینی|هورمون لوتئین کننده]] (LH) ترشح کند. قبل از [[بلوغ جنسی|بلوغ]] ، GnRH در مقادیر کم و با سرعت ثابت آزاد می شود. پس از بلوغ، GnRH در پالس های بزرگ آزاد می شود و فرکانس و بزرگی این پالس ها تعیین می کند که چه مقدار FSH و LH توسط هیپوفیز تولید می شود. {{Sfn|Prior|2020}}
به این فاز [[قاعدگی]]، پریود یا منس نیز می‌گویند. بروز خون‌ریزی قاعدگی نشانه [[حامله]] نبودن یک زن است. اگرچه این علامت خیلی قابل اعتماد نیست، از آنجایی که بعضی از علل، منجر به خون‌ریزی در دوران بارداری می‌شوند.


طول یک چرخه قاعدگی از روز اول قاعدگی تا روز اول قاعدگی بعدی اندازه گیری می شود، طول یک چرخه متفاوت است اما [[میانه (آمار)|طول متوسط]] آن 28 روز است. <ref name="Reed2018">{{Cite journal|vauthors=Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al|date=2018|title=The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|journal=Endotext|type=Review|pmid=25905282|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|archive-date=28 May 2021|access-date=8 January 2021}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFReedCarrFeingold2018">Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et&nbsp;al. (2018). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation"]. ''Endotext'' (Review). [[پاب‌مد|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25905282 25905282]. [https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic Archived] from the original on 28 May 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 January</span> 2021</span>.</cite></ref> این چرخه اغلب در ابتدا و انتهای زندگی باروری زنان کمتر منظم است. <ref name="Reed2018" /> در دوران بلوغ، بدن کودک شروع به بالغ شدن به بدن بالغی می کند که قادر به [[تولید مثل جنسی]] است . اولین دوره (به نام [[منارک|قاعدگی]] ) در حدود 12 سالگی رخ می دهد و تا حدود 30 تا 45 سال ادامه می یابد. {{Sfn|Prior|2020}} <ref name="pmid29261991">{{Cite journal|vauthors=Lacroix AE, Gondal H, Langaker MD|year=2020|title=Physiology, menarche|journal=StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing|type=Review|pmid=29261991}}</ref> چرخه های قاعدگی با یائسگی به پایان می رسد که معمولاً بین 45 تا 55 سالگی است. {{Sfn|Rodriguez-Landa|2017}} <ref name="pmid26703478">{{Cite journal|vauthors=Papadimitriou A|date=December 2016|title=The evolution of the age at menarche from prehistorical to modern times|journal=Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology|type=Review|volume=29|issue=6|pages=527–30|doi=10.1016/j.jpag.2015.12.002|pmid=26703478}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFPapadimitriou2016">Papadimitriou A (December 2016). "The evolution of the age at menarche from prehistorical to modern times". ''Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology'' (Review). '''29''' (6): 527–30. [[نشانگر دیجیتالی شیء|doi]]:[[doi:10.1016/j.jpag.2015.12.002|10.1016/j.jpag.2015.12.002]]. [[پاب‌مد|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26703478 26703478].</cite></ref>
عادت ماهانه زنان تقریباً هر ۲۸ روز یکبار رخ می‌دهد. البته خصوصیات قاعدگی از جمله طول دوره ماهانه، مقدار خون‌ریزی و شدت آن از زنی تا زن دیگر متفاوت است و در افراد مختلف خون‌ریزی ماهانه خفیف یا شدید، دردناک یا بدون درد، طولانی یا کوتاه است. به‌طور میانگین در بیشتر زنان خون‌ریزی ماهانه ۵ تا ۷ روز طول می‌کشد و در کل ۶۰ تا ۲۵۰ میلی‌لیتر (معادل ۴ قاشق غذاخوری تا حدود یک فنجان) [[خون]] در این مدت از دست می‌رود.


=== چرخه تخمدان ===
بعد از دوران بارداری سیکل [[تخمک گذاری]] یا قاعدگی برای مدتی به هم می‌ریزد.
بین قاعدگی و یائسگی، تخمدان‌های انسان به طور منظم بین فازهای لوتئال و فولیکولی در طول چرخه قاعدگی ماهانه تغییر می‌کنند. {{Sfn|Sherwood|2016}} با افزایش تدریجی مقدار [[استروژن]] در فاز فولیکولی، ترشحات جریان خون متوقف می شود و پوشش رحم ضخیم می شود. فولیکول‌های تخمدان تحت تأثیر برهمکنش پیچیده هورمون‌ها شروع به رشد می‌کنند و پس از چند روز یک یا گاهی دو روز غالب می‌شوند، در حالی که فولیکول‌های غیر غالب کوچک می‌شوند و می‌میرند. تقریباً در اواسط چرخه، حدود 10 تا 12 ساعت پس از افزایش هورمون لوتئینیزه کننده (LH)، <ref name="Reed2018">{{Cite journal|vauthors=Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al|date=2018|title=The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|journal=Endotext|type=Review|pmid=25905282|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|archive-date=28 May 2021|access-date=8 January 2021}}</ref> فولیکول غالب یک تخمک در رویدادی به نام [[تخمک‌گذاری|تخمک گذاری]] آزاد می کند. {{Sfn|Sherwood|2016}}


== فاز فولیکولر ==
==== فاز فولیکولی ====
تخمدان ها حاوی تعداد محدودی سلول های بنیادی تخمک ([[:en:Oogonium|egg stem cells]]) ، سلول های گرانولوزا ([[:en:Granulosa_cells|granulosa cells]]) و سلول های تکا ([[:en:Theca_of_follicle|theca cells]]) هستند که با هم فولیکول های اولیه را تشکیل می دهند. {{Sfn|Tortora|2017}} در حدود هفته 20 [[آبستنی]] حدود 7 میلیون تخمک نابالغ قبلاً در یک تخمدان تشکیل شده است. این میزان در زمان تولد یک دختر به حدود 2 میلیون و در اولین قاعدگی به 300000 کاهش می یابد. به طور متوسط، هر ماه پس از قاعدگی، یک تخمک بالغ می شود و در طی تخمک گذاری آزاد می شود. {{Sfn|Ugwumadu|2014}} با شروع بلوغ، اینها مستقل از چرخه قاعدگی به فولیکول های اولیه بالغ می شوند. {{Sfn|Watchman|2020}} رشد تخمک [[اووژنز]] نامیده می شود و تنها یک سلول از [[پروفاز|تقسیمات]] زنده می ماند تا در انتظار لقاح باشد. سلول های دیگر به عنوان [[گویچۀ قطبی]] دور ریخته می شوند که نمی توانند بارور شوند. <ref name="pmid21268179">{{Cite journal|vauthors=Schmerler S, Wessel GM|date=January 2011|title=Polar bodies – more a lack of understanding than a lack of respect|journal=Molecular Reproduction and Development|type=Review|volume=78|issue=1|pages=3–8|doi=10.1002/mrd.21266|pmc=3164815|pmid=21268179}}</ref> فاز فولیکولی اولین قسمت از چرخه تخمدان است و با تکمیل فولیکول های آنترال (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Antral_follicles" rel="mw:ExtLink" title="Antral follicles" class="mw-redirect cx-link" data-linkid="111">antral follicles</a>) به پایان می رسد. {{Sfn|Sherwood|2016}} [[میوز]] (تقسیم سلولی) تا زمانی که فولیکول آنترال تشکیل نشود در سلول های تخمک ناقص می ماند. در طول این مرحله معمولاً فقط یک فولیکول تخمدان به طور کامل بالغ می شود و آماده آزادسازی تخمک می شود. {{Sfn|Tortora|2017}} فاز فولیکولی با افزایش سن به طور قابل توجهی کوتاه می شود و حدود 14 روز در زنان 18 تا 24 ساله در مقایسه با 10 روز در زنان 40 تا 44 ساله طول می کشد. {{Sfn|Tortora|2017}}
فاز دوم، [[فاز فولیکولر]] یا [[فاز تکثیری]] نامیده می‌شود. از آنجایی که یک [[هورمون]] باعث افزایش ضخامت و رشد دیواره [[رحم]] می‌شود به این فاز، فاز تکثیری می‌گویند.


==== تخمک گذاری ====
با افزایش [[هورمون اف اس اچ]] {{به انگلیسی|FSH}} طی روزهای اول سیکل، تعداد کمی از [[فولیکول تخمدان|فولیکول]]‌های تخمدانی تحریک می‌شوند. این فولیکول‌ها در همان بدو تولد به صورت خاموش، وجود دارند. در هر سیکل قاعدگی، این فولیکول‌ها برای غالب شدن، با هم رقابت می‌کنند، تحت تأثیر چندین هورمون، رشد همه این فولیکول‌ها به جز یکی از آن‌ها متوقف می‌شود در حالی که فولیکول غالب شروع به رشد و بالغ شدن می‌کند این فولیکول، [[فولیکول گراف]] نام دارد.
[[پرونده:Ovulation.jpg|بندانگشتی| تخمدانی که در حال آزاد کردن تخمک است]]
حدود روز چهاردهم، تخمک از تخمدان آزاد می شود. {{Sfn|Tortora|2017}} تخمک‌گذاری زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک بالغ از فولیکول‌های تخمدان به [[لوله رحم|لوله فالوپ]] حدود 10 تا 12 ساعت پس از اوج افزایش LH آزاد می‌شود. <ref name="Reed2018">{{Cite journal|vauthors=Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al|date=2018|title=The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|journal=Endotext|type=Review|pmid=25905282|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|archive-date=28 May 2021|access-date=8 January 2021}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFReedCarrFeingold2018">Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et&nbsp;al. (2018). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation"]. ''Endotext'' (Review). [[پاب‌مد|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25905282 25905282]. [https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic Archived] from the original on 28 May 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 January</span> 2021</span>.</cite></ref> به طور معمول تنها یکی از 15 تا 20 فولیکول تحریک شده به بلوغ کامل می رسد و تنها یک تخمک آزاد می شود. {{Sfn|Sadler|2019}} تخمک گذاری تنها در حدود 10 درصد از چرخه ها در طی دو سال اول پس از قاعدگی رخ می دهد و در سن 40 تا 50 سالگی، تعداد فولیکول های تخمدان کاهش می یابد. {{Sfn|Tortora|2017}} LH تخمک گذاری را در حدود روز 14 آغاز می کند و تشکیل جسم زرد را تحریک می کند. {{Sfn|Tortora|2017}} دنبال تحریک بیشتر توسط LH، جسم زرد استروژن، پروژسترون، ریلکسین ([[:en:Relaxin|relaxin]]) (که رحم را با مهار انقباضات [[ماهیچه رحم|میومتر]] آرام می‌کند) و اینهیبین ([[:en:Inhibin|inhibin]]) (که ترشح بیشتر LH را مهار می‌کند) تولید و آزاد می‌کند. {{Sfn|Tortora|2017}}


==== فاز لوتئال ====
زمانی که فولیکول‌ها بالغ می‌شوند مقدار زیادی [[استرادیول]]، نوعی [[استروژن]]، ترشح می‌کنند. استروژن‌ها شروع به تشکیل یک لایه جدید در [[اندومتر]] رحم می‌کنند. استروژن نیز باعث تحریک [[کریپت]]‌ها در [[سرویکس]] رحم می‌شوند تا [[موکوس]] بارور سرویکس را تولید کنند.
این مرحله حدود 14 روز طول می کشد، <ref name="Reed2018">{{Cite journal|vauthors=Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al|date=2018|title=The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|journal=Endotext|type=Review|pmid=25905282|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|archive-date=28 May 2021|access-date=8 January 2021}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFReedCarrFeingold2018">Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et&nbsp;al. (2018). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation"]. ''Endotext'' (Review). [[پاب‌مد|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25905282 25905282]. [https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic Archived] from the original on 28 May 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 January</span> 2021</span>.</cite></ref> فاز لوتئال آخرین مرحله چرخه تخمدان است و با فاز ترشحی چرخه رحم مطابقت دارد. در طول فاز لوتئال، هورمون های هیپوفیز FSH و LH باعث می شوند که قسمت های باقی مانده از فولیکول غالب به جسم زرد تبدیل شوند که پروژسترون تولید می کند. {{Sfn|Johnson|2007}} {{Efn|In the corpus luteum, [[cholesterol side-chain cleavage enzyme]] converts [[cholesterol]] to [[pregnenolone]], which is converted to progesterone.<ref name="pmid22201776">{{cite journal |vauthors=King SR, LaVoie HA |title=Gonadal transactivation of STARD1, CYP11A1 and HSD3B |journal=Frontiers in Bioscience (Landmark Edition) |volume=17 |issue= |pages=824–46 |date=January 2012 |pmid=22201776 |doi=10.2741/3959 }}</ref>}} افزایش پروژسترون شروع به القای تولید استروژن می کند. هورمون های تولید شده توسط جسم زرد همچنین تولید FSH و LH را که جسم زرد برای حفظ خود به آن نیاز دارد سرکوب می کند. سطح FSH و LH به سرعت کاهش می یابد و جسم زرد آتروفی می شود. {{Sfn|Ugwumadu|2014}} کاهش سطح پروژسترون باعث شروع قاعدگی و شروع چرخه بعدی می گردد. از زمان تخمک گذاری تا زمانی که قطع پروژسترون باعث شروع قاعدگی شود، این روند معمولاً حدود دو هفته طول می کشد. برای یک زن، فاز فولیکولی اغلب از چرخه ای به چرخه دیگر طول می کشد. در مقابل، طول فاز لوتئال او بین 10 تا 16 روز (به طور متوسط 14 روز) از چرخه ای به چرخه دیگر نسبتاً ثابت خواهد بود. {{Sfn|Tortora|2017}}


== فاز ترشحی ==
=== چرخه رحم ===
[[پرونده:Illu_cervix.jpg|چپ|بندانگشتی| آناتومی رحم]]
چرخه رحم سه مرحله دارد: قاعدگی، تکثیر و ترشحی. <ref name="pmid30521482">{{Cite journal|vauthors=Salamonsen LA|date=December 2019|title=Women in reproductive science: Understanding human endometrial function|journal=Reproduction (Cambridge, England)|type=Review|volume=158|issue=6|pages=F55–F67|doi=10.1530/REP-18-0518|pmid=30521482|doi-access=free}}</ref>


==== قاعدگی ====
== جستارهای وابسته ==
قاعدگی (که به آن خونریزی قاعدگی، قاعدگی یا پریود نیز می گویند) اولین و واضح ترین مرحله چرخه رحم است و اولین بار در دوران بلوغ اتفاق می افتد. نخستین چرخه که قاعدگی نامیده می شود در سن حدود دوازده یا سیزده سالگی رخ می دهد. <ref name="pmid26703478">{{Cite journal|vauthors=Papadimitriou A|date=December 2016|title=The evolution of the age at menarche from prehistorical to modern times|journal=Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology|type=Review|volume=29|issue=6|pages=527–30|doi=10.1016/j.jpag.2015.12.002|pmid=26703478}}</ref> میانگین سنی عموماً در کشورهای در حال توسعه دیرتر و در کشورهای توسعه یافته زودتر است. <ref name="pmid29778270">{{Cite journal|vauthors=Alvergne A, Högqvist Tabor V|date=June 2018|title=Is female health cyclical? Evolutionary perspectives on menstruation|journal=Trends in Ecology & Evolution|type=Review|volume=33|issue=6|pages=399–414|arxiv=1704.08590|doi=10.1016/j.tree.2018.03.006|pmid=29778270}}</ref> در بلوغ زودرس ([[:en:Precocious_puberty|precocious]])، ممکن است در سن هشت سالگی رخ دهد، <ref name="pmid28591132">{{Cite journal|vauthors=Ibitoye M, Choi C, Tai H, Lee G, Sommer M|date=2017|title=Early menarche: A systematic review of its effect on sexual and reproductive health in low- and middle-income countries|journal=PLOS ONE|type=Review|volume=12|issue=6|pages=e0178884|bibcode=2017PLoSO..1278884I|doi=10.1371/journal.pone.0178884|pmc=5462398|pmid=28591132|doi-access=free}}</ref> که می تواند طبیعی باشد. <ref name="Women2014Men">{{Cite web|title=Menstruation and the menstrual cycle fact sheet|url=http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/menstruation.html|website=Office of Women's Health|publisher=US Department of Health and Human Services|accessdate=25 June 2015|date=23 December 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150626134338/http://www.womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/menstruation.html|archivedate=26 June 2015}}</ref> <ref name="pmid29422239">{{Cite journal|vauthors=Sultan C, Gaspari L, Maimoun L, Kalfa N, Paris F|date=April 2018|title=Disorders of puberty|url=https://hal.umontpellier.fr/hal-01797379/file/2018%20Sultan%20et%20al.%2C%20Disorders%20of%20puberty.pdf|journal=Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology|type=Review|volume=48|issue=|pages=62–89|doi=10.1016/j.bpobgyn.2017.11.004|pmid=29422239|archive-url=https://web.archive.org/web/20200701081342/https://hal.umontpellier.fr/hal-01797379/file/2018%20Sultan%20et%20al.,%20Disorders%20of%20puberty.pdf|archive-date=1 July 2020|access-date=27 February 2021}}</ref>
* [[قاعدگی دردناک]]
* [[اختلالات قاعدگی]]
* [[پریودی مردان]]


==== فاز پرولیفراتیو ====
== پانویس ==
[[پرونده:Estradiol_and_progesterone_%25_changes_across_the_menstrual_cycle.tif|بندانگشتی| در طول چرخه قاعدگی، سطح استرادیول (یک استروژن) تا 200 درصد متفاوت است. سطح پروژسترون بیش از 1200 درصد متفاوت است. <ref>{{Cite journal|vauthors=Prior JC|year=2020|title=Women's reproductive system as balanced estradiol and progesterone actions—A revolutionary, paradigm-shifting concept in women's health|journal=Drug Discovery Today: Disease Models|volume=32, Part B|pages=31–40|doi=10.1016/j.ddmod.2020.11.005|ref=none|doi-access=free}}</ref>]]
{{پانویس}}
فاز پرولیفراتیو دومین مرحله از چرخه رحم است که استروژن باعث رشد و تکثیر پوشش داخلی رحم می شود. {{Sfn|Ugwumadu|2014}} قسمت آخر فاز فولیکولی با مرحله تکثیر چرخه رحم همپوشانی دارد. {{Sfn|Parker|2019}} با بالغ شدن، فولیکول‌های تخمدان مقادیر فزاینده‌ای استرادیول، یک استروژن، ترشح می‌کنند. استروژن ها تشکیل لایه جدیدی از اندومتر را در رحم با شریان های مارپیچی آغاز می کنند. {{Sfn|Tortora|2017}}


با افزایش سطح استروژن، سلول‌های دهانه رحم نوعی [[گردن رحم|مخاط دهانه رحم]] <ref>{{Cite journal|vauthors=Simmons RG, Jennings V|date=July 2020|title=Fertility awareness-based methods of family planning|journal=Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology|type=Review|volume=66|pages=68–82|doi=10.1016/j.bpobgyn.2019.12.003|pmid=32169418|doi-access=free}}</ref> را تولید می‌کنند که [[پی‌اچ]] بالاتری دارد و [[گران‌روی|چسبناک‌تر]] از حد معمول است و آن را برای اسپرم مساعدتر می‌کند. {{Sfn|Tortora|2017}} این احتمال لقاح را افزایش می دهد، که در حدود روز 11 تا 14 اتفاق می افتد. {{Sfn|Tortora|2017}} این مخاط دهانه رحم را می توان به عنوان ترشحات واژن که فراوان و شبیه سفیده تخم مرغ خام است، تشخیص داد. <ref name="Su2017" /> برای زنانی که در حال تمرین [[آگاهی از باروری]] ([[:en:Fertility_awareness|fertility awareness]]) هستند، این نشانه این است که ممکن است تخمک گذاری در شرف وقوع باشد، <ref name="Su2017">{{Cite journal|vauthors=Su HW, Yi YC, Wei TY, Chang TC, Cheng CM|date=September 2017|title=Detection of ovulation, a review of currently available methods|journal=Bioeng Transl Med|type=Review|volume=2|issue=3|pages=238–46|doi=10.1002/btm2.10058|pmc=5689497|pmid=29313033}}</ref> اما به این معنی نیست که تخمک گذاری قطعا رخ خواهد داد. {{Sfn|Prior|2020}}
== منابع ==
* {{یادکرد ویکی|عنوان =چرخه قاعدگی |پیوند =http://en.wikipedia.org/wiki/Menstrual_cycle |زبان =انگلیسی| بازیابی =۱۱ آذر ۱۳۹۱}}


==== فاز ترشحی ====
== پیوند به بیرون ==
فاز ترشحی آخرین مرحله چرخه رحم است و مربوط به فاز لوتئال چرخه تخمدان است. در طی فاز ترشحی، جسم زرد پروژسترون تولید می کند که نقش حیاتی در پذیرش آندومتر برای کاشت بلاستوسیست (تخمک بارور شده که شروع به رشد کرده است) دارد. <ref name="pmid30929718">{{Cite journal|vauthors=Lessey BA, Young SL|date=April 2019|title=What exactly is endometrial receptivity?|journal=Fertility and Sterility|type=Review|volume=111|issue=4|pages=611–17|doi=10.1016/j.fertnstert.2019.02.009|pmid=30929718|doi-access=free}}</ref> [[گلیکوژن]] ، [[لیپید|لیپیدها]] و [[پروتئین]] ها به داخل رحم ترشح می شوند <ref name="pmid26661899">{{Cite journal|vauthors=Salamonsen LA, Evans J, Nguyen HP, Edgell TA|date=March 2016|title=The microenvironment of human implantation: determinant of reproductive success|journal=American Journal of Reproductive Immunology|type=Review|volume=75|issue=3|pages=218–25|doi=10.1111/aji.12450|pmid=26661899|doi-access=free}}</ref> و مخاط دهانه رحم غلیظ می شود. <ref name="pmid28801053">{{Cite journal|vauthors=Han L, Taub R, Jensen JT|date=November 2017|title=Cervical mucus and contraception: what we know and what we don't|journal=Contraception|type=Review|volume=96|issue=5|pages=310–321|doi=10.1016/j.contraception.2017.07.168|pmid=28801053}}</ref> در اوایل بارداری پروژسترون همچنین جریان خون را افزایش می دهد و [[کشش ماهیچه|کشش]] [[ماهیچه صاف]] رحم را {{Sfn|Tortora|2017}} و دمای پایه بدن ([[:en:Basal_body_temperature|basal body temperature]]) زن را افزایش می دهد. <ref name="pmid28488202">{{Cite journal|vauthors=Charkoudian N, Hart EC, Barnes JN, Joyner MJ|date=June 2017|title=Autonomic control of body temperature and blood pressure: influences of female sex hormones|url=https://research-information.bris.ac.uk/ws/files/152610705/Charkoudian_CAR_review_final.pdf|journal=Clinical Autonomic Research|type=Review|volume=27|issue=3|pages=149–55|doi=10.1007/s10286-017-0420-z|pmid=28488202|archive-url=https://web.archive.org/web/20200510013255/https://research-information.bris.ac.uk/ws/files/152610705/Charkoudian_CAR_review_final.pdf|archive-date=10 May 2020|access-date=27 February 2021|hdl-access=free}}</ref>
* {{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://ahpub.ir/pmdd|عنوان = راهنمای تشخیص و درمان اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی|4 = اثر ساباش بهاتای، شاشی بهاتای|5 = ترجمهٔ آرش حسینیان/رها تیموری|ناشر = اینترنتی (پاد)|تاریخ = 1394|accessdate = ۲۶ آوریل ۲۰۱۶|archiveurl = https://web.archive.org/web/20160509161658/http://ahpub.ir/pmdd/|archivedate = ۹ مه ۲۰۱۶|dead-url = yes}}
* {{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.aftab.ir/articles/health_therapy/illness/c13c1124963955p1.php |عنوان = بی‌نظمی قاعدگی| ناشر = آفتاب|تاریخ = ۲ شهریور ۱۳۸۴|تاریخ بازدید = ۶ اسفند ۱۳۹۰}}
{{چرخه قاعدگی}}
{{فیزیولوژی تولیدمثل}}
{{بهداشت زنان}}


اگر بارداری اتفاق نیفتد، چرخه تخمدان و رحم دوباره شروع می شود. {{Sfn|Tortora|2017}}
{{پزشکی-خرد}}


== چرخه های عدم تخمک گذاری و فازهای لوتئال کوتاه ==
تنها دو سوم از چرخه‌های قاعدگی کاملاً طبیعی، تخمک‌گذاری هستند، یعنی چرخه‌هایی که در آن تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد. {{Sfn|Prior|2020}} سومین بخش دیگر فاقد تخمک گذاری هستند یا فاز لوتئال کوتاهی دارند (کمتر از ده روز ) که در آن تولید پروژسترون برای فیزیولوژی طبیعی و باروری کافی نیست. {{Sfn|Prior|2020}} چرخه هایی که در آن تخمک گذاری اتفاق نمی افتد ( عدم تخمک گذاری ([[:en:Anovulation|anovulation]]) ) در دخترانی که به تازگی قاعدگی خود را شروع کرده اند و در زنان در حوالی یائسگی رایج است. در طول دو سال اول پس از قاعدگی، تخمک گذاری در نیمی از چرخه ها وجود ندارد. پنج سال پس از قاعدگی، تخمک گذاری در حدود 75 درصد چرخه ها اتفاق می افتد و این میزان در سال های بعد به 80 درصد می رسد. <ref name="pmid29537383">{{Cite journal|vauthors=Elmaoğulları S, Aycan Z|date=July 2018|title=Abnormal uterine bleeding in adolescents|journal=Journal of Clinical Research in Pediatric Endocrinology|volume=10|issue=3|pages=191–97|doi=10.4274/jcrpe.0014|pmc=6083466|pmid=29537383}}</ref> چرخه های عدم تخمک گذاری اغلب آشکارا با چرخه های تخمک گذاری معمولی یکسان است. {{Sfn|Prior|2020}} هر گونه تغییر در تعادل هورمون ها می تواند منجر به عدم تخمک گذاری شود. استرس، اضطراب و [[اختلال خوردن|اختلالات خوردن]] می تواند باعث کاهش GnRH و اختلال در چرخه قاعدگی شود. عدم تخمک گذاری مزمن در 6 تا 15 درصد از زنان در طول سال های باروری رخ می دهد. در نزدیکی دوران یائسگی، اختلال در بازخورد هورمونی منجر به چرخه های عدم تخمک گذاری می شود. اگرچه عدم تخمک گذاری یک بیماری به شمار نمی اید، اما می تواند نشانه یک بیماری زمینه ای مانند [[سندرم تخمدان پلی‌کیستیک]] باشد . <ref>{{Cite web|url=https://emedicine.medscape.com/article/253190-overview|title=Anovulation|date=August 2, 2018|website=Medscape|publisher=Medscape LLC|accessdate=March 30, 2021|archivedate=20 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210320153521/https://emedicine.medscape.com/article/253190-overview}}</ref> چرخه های بدون تخمک گذاری یا فازهای لوتئال کوتاه زمانی که زنان تحت استرس هستند یا ورزشکاران شدت تمرین را افزایش می دهند طبیعی است. این تغییرات با کاهش عوامل استرس زا و یا در مورد ورزشکاران، با سازگاری او با تمرین، برگشت پذیر هستند. <ref name="Liu" />

== سلامت قاعدگی ==
[[پرونده:Human_ovarian_follicle.jpg|بندانگشتی| یک [[فولیکول تخمدان|فولیکول]] [[ریزبینی|اولیه تخمدان انسان که با میکروسکوپ]] مشاهده می شود. تخمک گرد رنگ آمیزی شده به رنگ قرمز در مرکز توسط لایه ای از سلول های گرانولوزا احاطه شده است که توسط غشای پایه و سلول های theca پوشانده شده است. بزرگنمایی حدود 1000 برابر است. ( [[رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین|لکه H&E]] )]]
اگرچه یک فرآیند عادی و طبیعی است، {{Sfn|Prior|2020}} برخی از زنان مشکلاتی را تجربه می کنند که به اندازه ای است که زندگی آنها را در نتیجه چرخه قاعدگی مختل کند. <ref name="pmid32809533">{{Cite journal|vauthors=Gudipally PR, Sharma GK|date=2020|title=Premenstrual syndrome|journal=StatPearls [Internet]|type=Review|pmid=32809533}}</ref> این موارد عبارتند از [[آکنه]] ، سینه های حساس، احساس خستگی و [[سندرم پیشاقاعدگی|سندرم پیش از قاعدگی]] (PMS) و <ref name="pmid32809533" /> <ref name="pmid33030880">{{Cite journal|vauthors=Ferries-Rowe E, Corey E, Archer JS|date=November 2020|title=Primary Dysmenorrhea: Diagnosis and Therapy|journal=Obstetrics and Gynecology|volume=136|issue=5|pages=1047–1058|doi=10.1097/AOG.0000000000004096|pmid=33030880|doi-access=free}}</ref> 3 تا 8 درصد از زنان مشکلات شدیدتری مانند [[اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی]] را تجربه می کنند. <ref name="Reed2018">{{Cite journal|vauthors=Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al|date=2018|title=The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|journal=Endotext|type=Review|pmid=25905282|archive-url=https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic|archive-date=28 May 2021|access-date=8 January 2021}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFReedCarrFeingold2018">Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et&nbsp;al. (2018). [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation"]. ''Endotext'' (Review). [[پاب‌مد|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25905282 25905282]. [https://web.archive.org/web/20210528022539/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/?report=classic Archived] from the original on 28 May 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 January</span> 2021</span>.</cite></ref> <ref name="pmid29298169">{{Cite journal|vauthors=Appleton SM|date=March 2018|title=Premenstrual syndrome: evidence-based evaluation and treatment|journal=Clinical Obstetrics and Gynecology|type=Review|volume=61|issue=1|pages=52–61|doi=10.1097/GRF.0000000000000339|pmid=29298169}}</ref> [[قاعدگی دردناک|دیسمنوره]] یا "درد پریود" <ref name="Dysmenorrheastat">{{Cite journal|vauthors=Nagy H, Khan MA|date=2020|title=Dysmenorrhea|journal=StatPearls|type=Review|pmid=32809669}}</ref> می تواند باعث [[چنگه|گرفتگی]] در ناحیه شکم، پشت یا قسمت بالای ران شود که در چند روز اول قاعدگی رخ می دهد. <ref name="pmid30098748">{{Cite journal|vauthors=Baker FC, Lee KA|date=September 2018|title=Menstrual cycle effects on sleep|journal=Sleep Medicine Clinics|type=Review|volume=13|issue=3|pages=283–94|doi=10.1016/j.jsmc.2018.04.002|pmid=30098748}}</ref> درد قاعدگی ناتوان کننده طبیعی نیست و می تواند نشانه بیماری شدیدی مانند [[آندومتریوز|اندومتریوز]] باشد. <ref name="pmid33132854">{{Cite journal|vauthors=Maddern J, Grundy L, Castro J, Brierley SM|date=2020|title=Pain in endometriosis|journal=Frontiers in Cellular Neuroscience|volume=14|issue=|pages=590823|doi=10.3389/fncel.2020.590823|pmc=7573391|pmid=33132854|doi-access=free}}</ref> این مشکلات می تواند به طور قابل توجهی بر سلامت و کیفیت زندگی زنان تأثیر بگذارد و مداخلات به موقع می تواند زندگی این زنان را بهبود بخشد. <ref name="pmid31378287">{{Cite journal|vauthors=Matteson KA, Zaluski KM|date=September 2019|title=Menstrual health as a part of preventive health care|journal=Obstetrics and Gynecology Clinics of North America|type=Review|volume=46|issue=3|pages=441–53|doi=10.1016/j.ogc.2019.04.004|pmid=31378287}}</ref>

=== پیشگیری از بارداری هورمونی ===
داروهای ضد بارداری هورمونی با مهار ترشح هورمون‌های FSH، LH و GnRH از بارداری جلوگیری می‌کنند. پیشگیری از بارداری هورمونی که حاوی استروژن است، مانند [[قرص ضدبارداری|قرص های ضد بارداری خوراکی ترکیبی]] (COC، که اغلب به عنوان قرص های ضد بارداری شناخته می شوند) رشد فولیکول غالب و افزایش LH در اواسط چرخه و در نتیجه تخمک گذاری را متوقف می کند. {{Sfn|Tortora|2017}} دوز متوالی و قطع COC می تواند چرخه رحمی را تقلید کند و خونریزی شبیه یک پریود ایجاد کند. در برخی موارد این خونریزی خفیف تر است. <ref name="pmid29940996">{{Cite journal|vauthors=Polis CB, Hussain R, Berry A|date=June 2018|title=There might be blood: a scoping review on women's responses to contraceptive-induced menstrual bleeding changes|journal=Reproductive Health|volume=15|issue=1|pages=114|doi=10.1186/s12978-018-0561-0|pmc=6020216|pmid=29940996}}</ref>

روش‌های ضد بارداری هورمونی که فقط پروژسترون دارند، همیشه از تخمک‌گذاری جلوگیری نمی‌کنند، اما در عوض با جلوگیری از دوستدار شدن مخاط دهانه رحم برای اسپرم‌سازی عمل می‌کنند. پیشگیری از بارداری هورمونی به اشکال مختلف مانند قرص، چسب ([[:en:Contraceptive_patch|patches]])، ایمپلنت پوستی ([[:en:Long-acting_reversible_contraception|skin implants]]) و دستگاه های هورمونی داخل رحمی ([[:en:Hormonal_IUDs|hormonal intrauterine devices]]) (IUD) در دسترس است. {{Sfn|Tortora|2017}}

== تکامل و گونه های دیگر ==
بیشتر [[ماده (جنس)|پستانداران ماده]] دارای [[دوره فحلی]] هستند ، اما تنها ده گونه از پستانداران، شامل [[خفاش]] [[حشره‌خوار فیلی]] و [[موش خارپشت]] چرخه قاعدگی دارند . <ref>{{Cite journal|vauthors=Bellofiore N, Ellery SJ, Mamrot J, Walker DW, Temple-Smith P, Dickinson H|date=January 2017|title=First evidence of a menstruating rodent: the spiny mouse&nbsp;(Acomys&nbsp;cahirinus)|url=https://www.biorxiv.org/content/biorxiv/early/2016/06/03/056895.full.pdf|journal=American Journal of Obstetrics and Gynecology|type=Journal article|volume=216|issue=1|pages=40.e1–40.e11|doi=10.1016/j.ajog.2016.07.041|pmid=27503621}}</ref> چرخه ها به غیر از طول، که بین 21 تا 37 روز متغیر است، مانند انسان است. <ref name="pmid32129461">{{Cite journal|vauthors=Catalini L, Fedder J|date=May 2020|title=Characteristics of the endometrium in menstruating species: lessons learned from the animal kingdom†|journal=Biology of Reproduction|type=Journal article|volume=102|issue=6|pages=1160–69|doi=10.1093/biolre/ioaa029|pmc=7253787|pmid=32129461}}</ref> عدم وجود رابطه فوری بین این گروه ها نشان می دهد که چهار رویداد تکاملی متمایز باعث ایجاد قاعدگی شده است. <ref name="Emera2012" /> در گونه هایی که چرخه قاعدگی دارند، تخمک گذاری برای جفت های احتمالی آشکار نیست و فصل جفت گیری ([[:en:Mating_season|mating season]]) وجود ندارد. <ref name="pmid31999507">{{Cite journal|vauthors=Schjenken JE, Robertson SA|date=July 2020|title=The female response to seminal fluid|journal=Physiological Reviews|type=Review|volume=100|issue=3|pages=1077–117|doi=10.1152/physrev.00013.2018|pmid=31999507}}</ref> <ref name="pmid27616559">{{Cite journal|vauthors=Muller MN|date=May 2017|title=Testosterone and reproductive effort in male primates|journal=Hormones and Behavior|type=Review|volume=91|pages=36–51|doi=10.1016/j.yhbeh.2016.09.001|pmc=5342957|pmid=27616559}}</ref> چهار نظریه در مورد اهمیت تکاملی قاعدگی وجود دارد: <ref name="Emera2012">{{Cite journal|vauthors=Emera D, Romero R, Wagner G|date=January 2012|title=The evolution of menstruation: a new model for genetic assimilation: explaining molecular origins of maternal responses to fetal invasiveness|journal=BioEssays|type=Journal article|volume=34|issue=1|pages=26–35|doi=10.1002/bies.201100099|pmc=3528014|pmid=22057551|lay-url=http://www.bbc.com/earth/story/20150420-why-do-women-have-periods|lay-source=BBC Earth|lay-date=20 April 2015}}</ref>

== یادداشت ==
 

== منابع ==

== لینک های خارجی ==

[[رده:دستگاه تولید مثل زنانه در انسان]]
[[رده:سلامت زنان]]
[[رده:پدیده‌های تناوبی]]
[[رده:پدیده‌های تناوبی]]
[[رده:مامایی]]
[[رده:دستگاه غدد درون‌ریز زنانه در انسان]]
[[رده:دستگاه غدد درون‌ریز زنانه در انسان]]
[[رده:عادت ماهانه]]
[[رده:عادت ماهانه]]
[[رده:صفحات با ترجمه بازبینی‌نشده]]
[[رده:مامایی]]
[[رده:دستگاه تولید مثل زنانه در انسان]]

نسخهٔ ‏۱ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۱۵

چرخه قاعدگی

چرخه قاعدگی مجموعه ای از تغییرات طبیعی در تولید هورمون و ساختارهای رحم و تخمدان های دستگاه تولید مثل در زنان است که بارداری را ممکن می سازد. چرخه تخمدانی تولید و آزادسازی تخمک و آزادسازی چرخه ای استروژن و پروژسترون را کنترل می کند . چرخه رحم بر آماده سازی و نگهداری پوشش داخلی رحم برای دریافت تخمک بارور شده نظارت می کند. این چرخه ها همزمان و هماهنگ هستند، معمولاً بین 21 تا 35 روز در زنان بالغ، با طول متوسط 28 روز طول می کشد و حدود 30 تا 45 سال ادامه می یابد.

هورمون های طبیعی چرخه ها را هدایت می کنند. افزایش و کاهش دوره ای هورمون محرک فولیکول موجب تولید و رشد اووسیت ها (سلول های تخمک نابالغ) می شود. هورمون استروژن باعث ضخیم شدن پوشش داخلی رحم می شود تا در صورت لقاح جنین را در خود جای دهد. خون رسانی به پوشش ضخیم شده ( اندومتر ) مواد مغذی را برای جنینی که با موفقیت لانه‌گزینی شده است فراهم می کند. اگر لانه گزینی اتفاق نیفتد، پوشش داخلی شکسته می شود و خون آزاد می شود. قاعدگی که با کاهش سطح پروژسترون آغاز می شود (در اصطلاح رایج یک "پریود") ریزش دوره ای پوشش داخلی است و نشانه ای از عدم بارداری است.

هر چرخه بر اساس رویدادهای تخمدان (چرخه تخمدان) یا رحم (چرخه رحم) در مراحلی اتفاق می افتد. چرخه تخمدان از فاز فولیکولی ، تخمک گذاری و فاز لوتئال (luteal phase) تشکیل شده است . چرخه رحم شامل مراحل قاعدگی، پرولیفراتیو و ترشحی است. روز اول چرخه قاعدگی اولین روز پریود است که حدود پنج روز طول می کشد. در حدود روز چهاردهم، معمولاً یک تخمک از تخمدان آزاد می شود. منارک (شروع اولین قاعدگی) معمولاً در حدود سن دوازده سالگی رخ می دهد.

چرخه قاعدگی می تواند باعث شود برخی از زنان مشکلاتی را تجربه کنند که زندگی روزمره را مختل می کند که می تواند شامل گرفتگی ، سینه های حساس، خستگی و سندرم پیشاقاعدگی باشد . 3 تا 8 درصد از زنان مشکلات شدیدتری مانند اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی را تجربه می کنند. چرخه قاعدگی را می توان با کنترل بارداری هورمونی تغییر داد.

چرخه ها و مراحل

پیشرفت چرخه قاعدگی و برخی از هورمون های موثر در آن

چرخه قاعدگی شامل چرخه تخمدان و رحم می شود. چرخه تخمدان تغییراتی را که در فولیکول‌های تخمدان اتفاق می‌افتد، [۱] و چرخه رحم توصیف تغییرات در پوشش اندومتر رحم را توصیف می‌کند. هر دو چرخه را می توان به فازها تقسیم کرد. چرخه تخمدانی شامل فازهای فولیکولی و لوتئال متناوب است و چرخه رحمی شامل قاعدگی ، مرحله تکثیر و فاز ترشحی است. [۲] چرخه قاعدگی توسط هیپوتالاموس و غده هیپوفیز در مغز کنترل می شود. هیپوتالاموس هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) را ترشح می کند که باعث می شود غده هیپوفیز قدامی مجاور هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئین کننده (LH) ترشح کند. قبل از بلوغ ، GnRH در مقادیر کم و با سرعت ثابت آزاد می شود. پس از بلوغ، GnRH در پالس های بزرگ آزاد می شود و فرکانس و بزرگی این پالس ها تعیین می کند که چه مقدار FSH و LH توسط هیپوفیز تولید می شود. [۳]

طول یک چرخه قاعدگی از روز اول قاعدگی تا روز اول قاعدگی بعدی اندازه گیری می شود، طول یک چرخه متفاوت است اما طول متوسط آن 28 روز است. [۴] این چرخه اغلب در ابتدا و انتهای زندگی باروری زنان کمتر منظم است. [۴] در دوران بلوغ، بدن کودک شروع به بالغ شدن به بدن بالغی می کند که قادر به تولید مثل جنسی است . اولین دوره (به نام قاعدگی ) در حدود 12 سالگی رخ می دهد و تا حدود 30 تا 45 سال ادامه می یابد. [۳] [۵] چرخه های قاعدگی با یائسگی به پایان می رسد که معمولاً بین 45 تا 55 سالگی است. [۶] [۷]

چرخه تخمدان

بین قاعدگی و یائسگی، تخمدان‌های انسان به طور منظم بین فازهای لوتئال و فولیکولی در طول چرخه قاعدگی ماهانه تغییر می‌کنند. [۸] با افزایش تدریجی مقدار استروژن در فاز فولیکولی، ترشحات جریان خون متوقف می شود و پوشش رحم ضخیم می شود. فولیکول‌های تخمدان تحت تأثیر برهمکنش پیچیده هورمون‌ها شروع به رشد می‌کنند و پس از چند روز یک یا گاهی دو روز غالب می‌شوند، در حالی که فولیکول‌های غیر غالب کوچک می‌شوند و می‌میرند. تقریباً در اواسط چرخه، حدود 10 تا 12 ساعت پس از افزایش هورمون لوتئینیزه کننده (LH)، [۴] فولیکول غالب یک تخمک در رویدادی به نام تخمک گذاری آزاد می کند. [۸]

فاز فولیکولی

تخمدان ها حاوی تعداد محدودی سلول های بنیادی تخمک (egg stem cells) ، سلول های گرانولوزا (granulosa cells) و سلول های تکا (theca cells) هستند که با هم فولیکول های اولیه را تشکیل می دهند. [۲] در حدود هفته 20 آبستنی حدود 7 میلیون تخمک نابالغ قبلاً در یک تخمدان تشکیل شده است. این میزان در زمان تولد یک دختر به حدود 2 میلیون و در اولین قاعدگی به 300000 کاهش می یابد. به طور متوسط، هر ماه پس از قاعدگی، یک تخمک بالغ می شود و در طی تخمک گذاری آزاد می شود. [۹] با شروع بلوغ، اینها مستقل از چرخه قاعدگی به فولیکول های اولیه بالغ می شوند. [۱۰] رشد تخمک اووژنز نامیده می شود و تنها یک سلول از تقسیمات زنده می ماند تا در انتظار لقاح باشد. سلول های دیگر به عنوان گویچۀ قطبی دور ریخته می شوند که نمی توانند بارور شوند. [۱۱] فاز فولیکولی اولین قسمت از چرخه تخمدان است و با تکمیل فولیکول های آنترال (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Antral_follicles" rel="mw:ExtLink" title="Antral follicles" class="mw-redirect cx-link" data-linkid="111">antral follicles</a>) به پایان می رسد. [۸] میوز (تقسیم سلولی) تا زمانی که فولیکول آنترال تشکیل نشود در سلول های تخمک ناقص می ماند. در طول این مرحله معمولاً فقط یک فولیکول تخمدان به طور کامل بالغ می شود و آماده آزادسازی تخمک می شود. [۲] فاز فولیکولی با افزایش سن به طور قابل توجهی کوتاه می شود و حدود 14 روز در زنان 18 تا 24 ساله در مقایسه با 10 روز در زنان 40 تا 44 ساله طول می کشد. [۲]

تخمک گذاری

تخمدانی که در حال آزاد کردن تخمک است

حدود روز چهاردهم، تخمک از تخمدان آزاد می شود. [۲] تخمک‌گذاری زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک بالغ از فولیکول‌های تخمدان به لوله فالوپ حدود 10 تا 12 ساعت پس از اوج افزایش LH آزاد می‌شود. [۴] به طور معمول تنها یکی از 15 تا 20 فولیکول تحریک شده به بلوغ کامل می رسد و تنها یک تخمک آزاد می شود. [۱۲] تخمک گذاری تنها در حدود 10 درصد از چرخه ها در طی دو سال اول پس از قاعدگی رخ می دهد و در سن 40 تا 50 سالگی، تعداد فولیکول های تخمدان کاهش می یابد. [۲] LH تخمک گذاری را در حدود روز 14 آغاز می کند و تشکیل جسم زرد را تحریک می کند. [۲] دنبال تحریک بیشتر توسط LH، جسم زرد استروژن، پروژسترون، ریلکسین (relaxin) (که رحم را با مهار انقباضات میومتر آرام می‌کند) و اینهیبین (inhibin) (که ترشح بیشتر LH را مهار می‌کند) تولید و آزاد می‌کند. [۲]

فاز لوتئال

این مرحله حدود 14 روز طول می کشد، [۴] فاز لوتئال آخرین مرحله چرخه تخمدان است و با فاز ترشحی چرخه رحم مطابقت دارد. در طول فاز لوتئال، هورمون های هیپوفیز FSH و LH باعث می شوند که قسمت های باقی مانده از فولیکول غالب به جسم زرد تبدیل شوند که پروژسترون تولید می کند. [۱۳] [الف] افزایش پروژسترون شروع به القای تولید استروژن می کند. هورمون های تولید شده توسط جسم زرد همچنین تولید FSH و LH را که جسم زرد برای حفظ خود به آن نیاز دارد سرکوب می کند. سطح FSH و LH به سرعت کاهش می یابد و جسم زرد آتروفی می شود. [۹] کاهش سطح پروژسترون باعث شروع قاعدگی و شروع چرخه بعدی می گردد. از زمان تخمک گذاری تا زمانی که قطع پروژسترون باعث شروع قاعدگی شود، این روند معمولاً حدود دو هفته طول می کشد. برای یک زن، فاز فولیکولی اغلب از چرخه ای به چرخه دیگر طول می کشد. در مقابل، طول فاز لوتئال او بین 10 تا 16 روز (به طور متوسط 14 روز) از چرخه ای به چرخه دیگر نسبتاً ثابت خواهد بود. [۲]

چرخه رحم

آناتومی رحم

چرخه رحم سه مرحله دارد: قاعدگی، تکثیر و ترشحی. [۱۵]

قاعدگی

قاعدگی (که به آن خونریزی قاعدگی، قاعدگی یا پریود نیز می گویند) اولین و واضح ترین مرحله چرخه رحم است و اولین بار در دوران بلوغ اتفاق می افتد. نخستین چرخه که قاعدگی نامیده می شود در سن حدود دوازده یا سیزده سالگی رخ می دهد. [۷] میانگین سنی عموماً در کشورهای در حال توسعه دیرتر و در کشورهای توسعه یافته زودتر است. [۱۶] در بلوغ زودرس (precocious)، ممکن است در سن هشت سالگی رخ دهد، [۱۷] که می تواند طبیعی باشد. [۱۸] [۱۹]

فاز پرولیفراتیو

در طول چرخه قاعدگی، سطح استرادیول (یک استروژن) تا 200 درصد متفاوت است. سطح پروژسترون بیش از 1200 درصد متفاوت است. [۲۰]

فاز پرولیفراتیو دومین مرحله از چرخه رحم است که استروژن باعث رشد و تکثیر پوشش داخلی رحم می شود. [۹] قسمت آخر فاز فولیکولی با مرحله تکثیر چرخه رحم همپوشانی دارد. [۲۱] با بالغ شدن، فولیکول‌های تخمدان مقادیر فزاینده‌ای استرادیول، یک استروژن، ترشح می‌کنند. استروژن ها تشکیل لایه جدیدی از اندومتر را در رحم با شریان های مارپیچی آغاز می کنند. [۲]

با افزایش سطح استروژن، سلول‌های دهانه رحم نوعی مخاط دهانه رحم [۲۲] را تولید می‌کنند که پی‌اچ بالاتری دارد و چسبناک‌تر از حد معمول است و آن را برای اسپرم مساعدتر می‌کند. [۲] این احتمال لقاح را افزایش می دهد، که در حدود روز 11 تا 14 اتفاق می افتد. [۲] این مخاط دهانه رحم را می توان به عنوان ترشحات واژن که فراوان و شبیه سفیده تخم مرغ خام است، تشخیص داد. [۲۳] برای زنانی که در حال تمرین آگاهی از باروری (fertility awareness) هستند، این نشانه این است که ممکن است تخمک گذاری در شرف وقوع باشد، [۲۳] اما به این معنی نیست که تخمک گذاری قطعا رخ خواهد داد. [۳]

فاز ترشحی

فاز ترشحی آخرین مرحله چرخه رحم است و مربوط به فاز لوتئال چرخه تخمدان است. در طی فاز ترشحی، جسم زرد پروژسترون تولید می کند که نقش حیاتی در پذیرش آندومتر برای کاشت بلاستوسیست (تخمک بارور شده که شروع به رشد کرده است) دارد. [۲۴] گلیکوژن ، لیپیدها و پروتئین ها به داخل رحم ترشح می شوند [۲۵] و مخاط دهانه رحم غلیظ می شود. [۲۶] در اوایل بارداری پروژسترون همچنین جریان خون را افزایش می دهد و کشش ماهیچه صاف رحم را [۲] و دمای پایه بدن (basal body temperature) زن را افزایش می دهد. [۲۷]

اگر بارداری اتفاق نیفتد، چرخه تخمدان و رحم دوباره شروع می شود. [۲]

چرخه های عدم تخمک گذاری و فازهای لوتئال کوتاه

تنها دو سوم از چرخه‌های قاعدگی کاملاً طبیعی، تخمک‌گذاری هستند، یعنی چرخه‌هایی که در آن تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد. [۳] سومین بخش دیگر فاقد تخمک گذاری هستند یا فاز لوتئال کوتاهی دارند (کمتر از ده روز ) که در آن تولید پروژسترون برای فیزیولوژی طبیعی و باروری کافی نیست. [۳] چرخه هایی که در آن تخمک گذاری اتفاق نمی افتد ( عدم تخمک گذاری (anovulation) ) در دخترانی که به تازگی قاعدگی خود را شروع کرده اند و در زنان در حوالی یائسگی رایج است. در طول دو سال اول پس از قاعدگی، تخمک گذاری در نیمی از چرخه ها وجود ندارد. پنج سال پس از قاعدگی، تخمک گذاری در حدود 75 درصد چرخه ها اتفاق می افتد و این میزان در سال های بعد به 80 درصد می رسد. [۲۸] چرخه های عدم تخمک گذاری اغلب آشکارا با چرخه های تخمک گذاری معمولی یکسان است. [۳] هر گونه تغییر در تعادل هورمون ها می تواند منجر به عدم تخمک گذاری شود. استرس، اضطراب و اختلالات خوردن می تواند باعث کاهش GnRH و اختلال در چرخه قاعدگی شود. عدم تخمک گذاری مزمن در 6 تا 15 درصد از زنان در طول سال های باروری رخ می دهد. در نزدیکی دوران یائسگی، اختلال در بازخورد هورمونی منجر به چرخه های عدم تخمک گذاری می شود. اگرچه عدم تخمک گذاری یک بیماری به شمار نمی اید، اما می تواند نشانه یک بیماری زمینه ای مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک باشد . [۲۹] چرخه های بدون تخمک گذاری یا فازهای لوتئال کوتاه زمانی که زنان تحت استرس هستند یا ورزشکاران شدت تمرین را افزایش می دهند طبیعی است. این تغییرات با کاهش عوامل استرس زا و یا در مورد ورزشکاران، با سازگاری او با تمرین، برگشت پذیر هستند. [۳۰]

سلامت قاعدگی

یک فولیکول اولیه تخمدان انسان که با میکروسکوپ مشاهده می شود. تخمک گرد رنگ آمیزی شده به رنگ قرمز در مرکز توسط لایه ای از سلول های گرانولوزا احاطه شده است که توسط غشای پایه و سلول های theca پوشانده شده است. بزرگنمایی حدود 1000 برابر است. ( لکه H&E )

اگرچه یک فرآیند عادی و طبیعی است، [۳] برخی از زنان مشکلاتی را تجربه می کنند که به اندازه ای است که زندگی آنها را در نتیجه چرخه قاعدگی مختل کند. [۳۱] این موارد عبارتند از آکنه ، سینه های حساس، احساس خستگی و سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و [۳۱] [۳۲] 3 تا 8 درصد از زنان مشکلات شدیدتری مانند اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی را تجربه می کنند. [۴] [۳۳] دیسمنوره یا "درد پریود" [۳۴] می تواند باعث گرفتگی در ناحیه شکم، پشت یا قسمت بالای ران شود که در چند روز اول قاعدگی رخ می دهد. [۳۵] درد قاعدگی ناتوان کننده طبیعی نیست و می تواند نشانه بیماری شدیدی مانند اندومتریوز باشد. [۳۶] این مشکلات می تواند به طور قابل توجهی بر سلامت و کیفیت زندگی زنان تأثیر بگذارد و مداخلات به موقع می تواند زندگی این زنان را بهبود بخشد. [۳۷]

پیشگیری از بارداری هورمونی

داروهای ضد بارداری هورمونی با مهار ترشح هورمون‌های FSH، LH و GnRH از بارداری جلوگیری می‌کنند. پیشگیری از بارداری هورمونی که حاوی استروژن است، مانند قرص های ضد بارداری خوراکی ترکیبی (COC، که اغلب به عنوان قرص های ضد بارداری شناخته می شوند) رشد فولیکول غالب و افزایش LH در اواسط چرخه و در نتیجه تخمک گذاری را متوقف می کند. [۲] دوز متوالی و قطع COC می تواند چرخه رحمی را تقلید کند و خونریزی شبیه یک پریود ایجاد کند. در برخی موارد این خونریزی خفیف تر است. [۳۸]

روش‌های ضد بارداری هورمونی که فقط پروژسترون دارند، همیشه از تخمک‌گذاری جلوگیری نمی‌کنند، اما در عوض با جلوگیری از دوستدار شدن مخاط دهانه رحم برای اسپرم‌سازی عمل می‌کنند. پیشگیری از بارداری هورمونی به اشکال مختلف مانند قرص، چسب (patches)، ایمپلنت پوستی (skin implants) و دستگاه های هورمونی داخل رحمی (hormonal intrauterine devices) (IUD) در دسترس است. [۲]

تکامل و گونه های دیگر

بیشتر پستانداران ماده دارای دوره فحلی هستند ، اما تنها ده گونه از پستانداران، شامل خفاش حشره‌خوار فیلی و موش خارپشت چرخه قاعدگی دارند . [۳۹] چرخه ها به غیر از طول، که بین 21 تا 37 روز متغیر است، مانند انسان است. [۴۰] عدم وجود رابطه فوری بین این گروه ها نشان می دهد که چهار رویداد تکاملی متمایز باعث ایجاد قاعدگی شده است. [۴۱] در گونه هایی که چرخه قاعدگی دارند، تخمک گذاری برای جفت های احتمالی آشکار نیست و فصل جفت گیری (mating season) وجود ندارد. [۴۲] [۴۳] چهار نظریه در مورد اهمیت تکاملی قاعدگی وجود دارد: [۴۱]

یادداشت

 

منابع

لینک های خارجی

  1. Richards JS (2018). "The ovarian cycle". Vitamins and Hormones (Review). 107: 1–25. doi:10.1016/bs.vh.2018.01.009. ISBN 978-0-128-14359-9. PMID 29544627.
  2. ۲٫۰۰ ۲٫۰۱ ۲٫۰۲ ۲٫۰۳ ۲٫۰۴ ۲٫۰۵ ۲٫۰۶ ۲٫۰۷ ۲٫۰۸ ۲٫۰۹ ۲٫۱۰ ۲٫۱۱ ۲٫۱۲ ۲٫۱۳ ۲٫۱۴ ۲٫۱۵ Tortora 2017.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ ۳٫۶ Prior 2020.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". Endotext (Review). PMID 25905282. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 8 January 2021.Reed BF, Carr BR, Feingold KR, et al. (2018). "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". Endotext (Review). PMID 25905282. Archived from the original on 28 May 2021. Retrieved 8 January 2021. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «Reed2018» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  5. Lacroix AE, Gondal H, Langaker MD (2020). "Physiology, menarche". StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing (Review). PMID 29261991.
  6. Rodriguez-Landa 2017.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ Papadimitriou A (December 2016). "The evolution of the age at menarche from prehistorical to modern times". Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology (Review). 29 (6): 527–30. doi:10.1016/j.jpag.2015.12.002. PMID 26703478.Papadimitriou A (December 2016). "The evolution of the age at menarche from prehistorical to modern times". Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology (Review). 29 (6): 527–30. doi:10.1016/j.jpag.2015.12.002. PMID 26703478. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «pmid26703478» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ Sherwood 2016.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ Ugwumadu 2014.
  10. Watchman 2020.
  11. Schmerler S, Wessel GM (January 2011). "Polar bodies – more a lack of understanding than a lack of respect". Molecular Reproduction and Development (Review). 78 (1): 3–8. doi:10.1002/mrd.21266. PMC 3164815. PMID 21268179.
  12. Sadler 2019.
  13. Johnson 2007.
  14. King SR, LaVoie HA (January 2012). "Gonadal transactivation of STARD1, CYP11A1 and HSD3B". Frontiers in Bioscience (Landmark Edition). 17: 824–46. doi:10.2741/3959. PMID 22201776.
  15. Salamonsen LA (December 2019). "Women in reproductive science: Understanding human endometrial function". Reproduction (Cambridge, England) (Review). 158 (6): F55–F67. doi:10.1530/REP-18-0518. PMID 30521482.
  16. Alvergne A, Högqvist Tabor V (June 2018). "Is female health cyclical? Evolutionary perspectives on menstruation". Trends in Ecology & Evolution (Review). 33 (6): 399–414. arXiv:1704.08590. doi:10.1016/j.tree.2018.03.006. PMID 29778270.
  17. Ibitoye M, Choi C, Tai H, Lee G, Sommer M (2017). "Early menarche: A systematic review of its effect on sexual and reproductive health in low- and middle-income countries". PLOS ONE (Review). 12 (6): e0178884. Bibcode:2017PLoSO..1278884I. doi:10.1371/journal.pone.0178884. PMC 5462398. PMID 28591132.
  18. "Menstruation and the menstrual cycle fact sheet". Office of Women's Health. US Department of Health and Human Services. 23 December 2014. Archived from the original on 26 June 2015. Retrieved 25 June 2015.
  19. Sultan C, Gaspari L, Maimoun L, Kalfa N, Paris F (April 2018). "Disorders of puberty" (PDF). Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology (Review). 48: 62–89. doi:10.1016/j.bpobgyn.2017.11.004. PMID 29422239. Archived from the original (PDF) on 1 July 2020. Retrieved 27 February 2021.
  20. Prior JC (2020). "Women's reproductive system as balanced estradiol and progesterone actions—A revolutionary, paradigm-shifting concept in women's health". Drug Discovery Today: Disease Models. 32, Part B: 31–40. doi:10.1016/j.ddmod.2020.11.005.
  21. Parker 2019.
  22. Simmons RG, Jennings V (July 2020). "Fertility awareness-based methods of family planning". Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology (Review). 66: 68–82. doi:10.1016/j.bpobgyn.2019.12.003. PMID 32169418.
  23. ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ Su HW, Yi YC, Wei TY, Chang TC, Cheng CM (September 2017). "Detection of ovulation, a review of currently available methods". Bioeng Transl Med (Review). 2 (3): 238–46. doi:10.1002/btm2.10058. PMC 5689497. PMID 29313033.
  24. Lessey BA, Young SL (April 2019). "What exactly is endometrial receptivity?". Fertility and Sterility (Review). 111 (4): 611–17. doi:10.1016/j.fertnstert.2019.02.009. PMID 30929718.
  25. Salamonsen LA, Evans J, Nguyen HP, Edgell TA (March 2016). "The microenvironment of human implantation: determinant of reproductive success". American Journal of Reproductive Immunology (Review). 75 (3): 218–25. doi:10.1111/aji.12450. PMID 26661899.
  26. Han L, Taub R, Jensen JT (November 2017). "Cervical mucus and contraception: what we know and what we don't". Contraception (Review). 96 (5): 310–321. doi:10.1016/j.contraception.2017.07.168. PMID 28801053.
  27. Charkoudian N, Hart EC, Barnes JN, Joyner MJ (June 2017). "Autonomic control of body temperature and blood pressure: influences of female sex hormones" (PDF). Clinical Autonomic Research (Review). 27 (3): 149–55. doi:10.1007/s10286-017-0420-z. PMID 28488202. Archived from the original (PDF) on 10 May 2020. Retrieved 27 February 2021. {{cite journal}}: |hdl-access= requires |hdl= (help)
  28. Elmaoğulları S, Aycan Z (July 2018). "Abnormal uterine bleeding in adolescents". Journal of Clinical Research in Pediatric Endocrinology. 10 (3): 191–97. doi:10.4274/jcrpe.0014. PMC 6083466. PMID 29537383.
  29. "Anovulation". Medscape. Medscape LLC. August 2, 2018. Archived from the original on 20 March 2021. Retrieved March 30, 2021.
  30. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Liu وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  31. ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ Gudipally PR, Sharma GK (2020). "Premenstrual syndrome". StatPearls [Internet] (Review). PMID 32809533.
  32. Ferries-Rowe E, Corey E, Archer JS (November 2020). "Primary Dysmenorrhea: Diagnosis and Therapy". Obstetrics and Gynecology. 136 (5): 1047–1058. doi:10.1097/AOG.0000000000004096. PMID 33030880.
  33. Appleton SM (March 2018). "Premenstrual syndrome: evidence-based evaluation and treatment". Clinical Obstetrics and Gynecology (Review). 61 (1): 52–61. doi:10.1097/GRF.0000000000000339. PMID 29298169.
  34. Nagy H, Khan MA (2020). "Dysmenorrhea". StatPearls (Review). PMID 32809669.
  35. Baker FC, Lee KA (September 2018). "Menstrual cycle effects on sleep". Sleep Medicine Clinics (Review). 13 (3): 283–94. doi:10.1016/j.jsmc.2018.04.002. PMID 30098748.
  36. Maddern J, Grundy L, Castro J, Brierley SM (2020). "Pain in endometriosis". Frontiers in Cellular Neuroscience. 14: 590823. doi:10.3389/fncel.2020.590823. PMC 7573391. PMID 33132854.
  37. Matteson KA, Zaluski KM (September 2019). "Menstrual health as a part of preventive health care". Obstetrics and Gynecology Clinics of North America (Review). 46 (3): 441–53. doi:10.1016/j.ogc.2019.04.004. PMID 31378287.
  38. Polis CB, Hussain R, Berry A (June 2018). "There might be blood: a scoping review on women's responses to contraceptive-induced menstrual bleeding changes". Reproductive Health. 15 (1): 114. doi:10.1186/s12978-018-0561-0. PMC 6020216. PMID 29940996.
  39. Bellofiore N, Ellery SJ, Mamrot J, Walker DW, Temple-Smith P, Dickinson H (January 2017). "First evidence of a menstruating rodent: the spiny mouse (Acomys cahirinus)" (PDF). American Journal of Obstetrics and Gynecology (Journal article). 216 (1): 40.e1–40.e11. doi:10.1016/j.ajog.2016.07.041. PMID 27503621.
  40. Catalini L, Fedder J (May 2020). "Characteristics of the endometrium in menstruating species: lessons learned from the animal kingdom†". Biology of Reproduction (Journal article). 102 (6): 1160–69. doi:10.1093/biolre/ioaa029. PMC 7253787. PMID 32129461.
  41. ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ Emera D, Romero R, Wagner G (January 2012). "The evolution of menstruation: a new model for genetic assimilation: explaining molecular origins of maternal responses to fetal invasiveness". BioEssays (Journal article). 34 (1): 26–35. doi:10.1002/bies.201100099. PMC 3528014. PMID 22057551. Lay summaryBBC Earth (20 April 2015). {{cite journal}}: Cite uses deprecated parameter |lay-url= (help)
  42. Schjenken JE, Robertson SA (July 2020). "The female response to seminal fluid". Physiological Reviews (Review). 100 (3): 1077–117. doi:10.1152/physrev.00013.2018. PMID 31999507.
  43. Muller MN (May 2017). "Testosterone and reproductive effort in male primates". Hormones and Behavior (Review). 91: 36–51. doi:10.1016/j.yhbeh.2016.09.001. PMC 5342957. PMID 27616559.


خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «persian-alpha» وجود دارد، اما برچسب <references group="persian-alpha"/> متناظر پیدا نشد. ().