یان الیاسون

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
یان الیاسون
چهارمین قائم‌مقام دبیرکل سازمان ملل متحد
دوره مسئولیت
۱ ژوئیه ۲۰۱۲ – ۳۱ دسامبر ۲۰۱۶
دبیرکلبان کی‌مون
پس ازآشا-روز میگرو
پیش ازآمینه جین محمد
وزیرامور خارجه سوئد
دوره مسئولیت
۲۴ آوریل ۲۰۰۶ – ۶ اکتبر ۲۰۰۶
نخست‌وزیریوران پرشون
پس ازلایلا فری‌والدز
پیش ازکارل بیلت
شصتمین رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد
دوره مسئولیت
۱۳ سپتامبر ۲۰۰۵ – ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۶
پس ازجین پینگ
پیش ازهیا راشد آل خلیفه
سفیر سوئد در ایالات متحده
دوره مسئولیت
۲۰۰۰ – ۲۰۰۵
پس ازرالف اکیوس
پیش ازگونار لوند
وزیرامور خارجه سوئد
دوره مسئولیت
۱۹۹۴ – ۱۹۹۹
پس ازلارس-آکه نیلسون
پیش ازهانس دالگرین
اولین معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور بشردوستانه و امدادرسانی
دوره مسئولیت
۱۹۹۲ – ۱۹۹۴
پیش ازپیتر هانسن
سفیر دائمی سوئد در سازمان ملل متحد
دوره مسئولیت
۱۹۸۸ – ۱۹۹۲
پس ازآندرس فرن
پیش ازپیتر اوسوالد
اطلاعات شخصی
زاده
یان کنت الیاسون

۱۷ سپتامبر ۱۹۴۰ ‏(۸۳ سال)
یوتبری
ملیتسوئد
حزب سیاسیحزب سوسیال دموکرات سوئد
محل تحصیلآکادمی سلطنتی نیروی دریایی سوئد
دانشگاه یوتبری

یان الیاسون (انگلیسی: Jan Eliasson؛ زادهٔ ۱۷ سپتامبر ۱۹۴۰) سیاستمدار اهل سوئد است که از ژوئیه ۲۰۱۲ تا دسامبر ۲۰۱۶ معاون دبیرکل سازمان ملل متحد بود. وی عضو حزب سوسیال دموکرات سوئد بود که از ۲۴ آوریل تا ۶ اکتبر ۲۰۰۶ در سمت وزیر امور خارجه سوئد خدمت کرد.[۱][۲] الیاسون از آوریل تا ابتدای ژوئن ۲۰۱۷ عضو هیئت مدیره انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم بود.[۳]

زندگی‌نامه[ویرایش]

یان الیاسون در یک خانواده کارگری در یوتبری سوئد متولد شد. او با بورس تحصیلی به دانشگاه ایندیانا، ایالات متحده آمریکا رفت، وی از ۱۹۵۷تا ۱۹۵۸ در فرهنگستان پادشاهی علوم سوئد و نیروی دریایی سوئد به تحصیل پرداخت و در سال ۱۹۶۲ به عنوان یک افسر دریایی نیروی ذخیره به فعالیت ادامه داد. الیاسون در سال ۱۹۶۵ موفق به کسب مدارک کارشناسی ارشد در اقتصاد، کسب و کار، و حقوق از دانشگاه گوتنبرگ (سوئد) جایی که رئیس کمیته محلی آی‌سک بود، شد.

او همچنین دارای مدرک افتخاری از دانشگاه آمریکایی (۱۹۹۴)، دانشگاه گوتنبرگ (سوئد) (۲۰۰۱) و دانشگاه اوپسالا (۲۰۰۵) است.

الیاسون کتاب‌ها و مقالات متعددی را تألیف یا در تألیف آن‌ها مشارکت داشته و مدرس مکرر سیاست خارجی و دیپلماسی است. از سال ۱۹۸۸ او یک سخنران مهمان در مورد میانجیگری، حل مناقشه و اصلاحات سازمان ملل در دانشگاه اوپسالا بوده‌است.

الیاسون در سال ۱۹۶۵ کار دیپلماتیک خود را هنگامی‌که در وزارت امور خارجه سوئد استخدام شد، آغاز کرد. از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۳ به عنوان مشاور دیپلماتیک نخست‌وزیر سوئد اولاف پالمه و از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۷ به عنوان مدیرکل امور سیاسی در وزارت امور خارجه خدمت کرد.

از سال ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۶، الیاسون بخشی از مأموریت سازمان ملل در عراق بود که در جنگ ایران و عراق میانجیگری می‌کرد. وی از سال ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۲ به عنوان نماینده دائم سوئد در سازمان ملل در نیویورک خدمت کرد و در آنجا نیز به عنوان نماینده شخصی دبیرکل در امور ایران/عراق خدمت کرد.

الیاسون از سال ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۲ رئیس کارگروه امداد اضطراری مجمع عمومی سازمان ملل متحد و معاون شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل (ECOSOC) بود. او در سال ۱۹۹۲ به عنوان اولین معاون دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه منصوب شد. وی در عملیات بشردوستانه در سومالی، سودان، موزامبیک و بالکان شرکت داشت. او همچنین به ابتکاراتی در مورد مسائلی مانند مین‌های زمینی، پیشگیری و اقدامات بشردوستانه دست زد.

یان الیاسون (راست) دیدار با جرج دابلیو بوش در ۲۰۰۵

در سال‌های ۱۹۹۳–۱۹۹۴ الیاسون به عنوان میانجی در مناقشه ناگورنو قره‌باغ برای سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) خدمت کرد.[۴]

از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۹، الیاسون به عنوان وزیر امور خارجه سوئد خدمت کرد. از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ او به عنوان سفیر سوئد در واشینگتن، دی سی، ایالات متحده آمریکا خدمت کرد.[۴] در ۱۳ ژوئن ۲۰۰۵ او به اتفاق آرا به عنوان رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای شصتمین نشست آن انتخاب شد. او از ۱۳ سپتامبر ۲۰۰۵ تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۶ رئیس‌جمهور سوئد بود.[۴]

از ۲۴ آوریل ۲۰۰۶ تا ۶ اکتبر ۲۰۰۶ او همچنین به عنوان وزیر امور خارجه سوئد در کابینه سوسیال دموکرات یوران پرشون خدمت کرد. پس از انتخابات عمومی سوئد در سال ۲۰۰۶ که حزبش در انتخابات شکست خورد، اعلام کرد که در دانشگاه اوپسالا تدریس خواهد نمود.[۴]

الیاسون جنگ لبنان در سال ۲۰۰۶ را محکوم کرد و گفت: «حمله نظامی اسرائیل تشدید بسیار خطرناک اوضاع در منطقه است». وی همچنین حملات حزب‌الله را محکوم کرد.[۵]

در دسامبر ۲۰۰۶، کوفی عنان، دبیرکل سازمان ملل متحد، الیاسون را به عنوان فرستاده ویژه در دارفور، سودان معرفی کرد. او این مأموریت را در ژوئن ۲۰۰۸ ترک کرد.

در مارس ۲۰۰۹، الیاسون یک سخنرانی با عنوان «درگیری مسلحانه: هزینه برای غیرنظامیان» در مجموعه سخنرانی‌های برجسته مؤسسه صلح و عدالت را در دانشگاه سن دیگو ایراد کرد.

الیاسون یکی از اعضای برجسته بنیاد سرجیو ویرا د ملو است و در حال حاضر در هیئت مشاوران اتحاد برای ایجاد صلح حضور دارد. الیاسون رئیس سازمان واتراید سوئد است. او از سال ۲۰۱۰ در گروه مدافعان دبیرکل سازمان ملل متحد برای دستیابی به اهداف توسعه هزاره خدمت می‌کند. الیاسون یکی از اعضای سابق هیئت مدیره دارا است.

در ۲ مارس ۲۰۱۲، یان الیاسون توسط بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد به عنوان قائم‌مقام دبیرکل سازمان ملل متحد منصوب شد. او در ۱ ژوئیه ۲۰۱۲ به عنوان معاون دبیرکل کار خود را آغاز کرد. او همیشه جایی از منشور ملل متحد را در جیب خود دارد.

در سال ۲۰۱۶ نشان طلای ایلیس را دریافت کرد.[۶]

در ۲۳ اکتبر ۲۰۱۷، بنیاد تالبرگ اعلام کرد که جایزه جهانی رهبری آن از این پس به نام یان الیاسون نامگذاری خواهد شد.[۷]

در ۲۷ آوریل ۲۰۱۷، دولت سوئد یان الیاسون را به عنوان رئیس هیئت مدیره «انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم» منصوب کرد. الیاسون از ۱ ژوئن ۲۰۱۷ به‌طور رسمی این سمت را بر عهده گرفته‌است.[۸]

زندگی شخصی[ویرایش]

الیاسون با کرستین الیاسون، وزیر آموزش و پرورش و وزیر علوم سابق سوئد ازدواج کرد، آن‌ها دارای سه فرزند هستند: آنا، امیلی و یوهان.[۹]

بحران انسانی و فرهنگی در خاورمیانه یان الیاسون، ۷ سپتامبر ۲۰۱۵

منابع[ویرایش]

  1. Kihlström, Staffan (2 March 2012). "Eliasson får FN-toppjobb". Dagens Nyheter (به سوئدی). Retrieved 2 March 2012.
  2. Näslund, Lars (2 July 2012). "Här svär Jan Eliasson eden - blir ny FN-topp". Expressen (به سوئدی). Retrieved 17 September 2015.
  3. "SIPRI welcomes Ambassador Jan Eliasson as new Governing Board Chair | SIPRI". www.sipri.org (به انگلیسی). Retrieved 2018-01-23.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ United Nations Web Services Section. "Jan Eliasson, Deputy Secretary-General of the United Nations". un.org. Retrieved 17 September 2015.
  5. "Skarp kritik från den svenska regeringen (Sharp criticism from the Swedish government)". Dagens Nyheter (به سوئدی). 13 July 2006. Archived from the original on 4 February 2012.
  6. Holmqvist, Anette (2016-12-09). "Jan Eliasson prisas för jobb i fredens tjänst". Aftonbladet (به سوئدی). Retrieved 2022-05-31.
  7. "Honoring Jan Eliasson". Archived from the original on 7 December 2017.
  8. Regeringskansliet, Regeringen och (2017-04-27). "Jan Eliasson ny styrelseordförande för SIPRI". Regeringskansliet (به سوئدی). Retrieved 2018-01-23.
  9. Lukins, Emma (29 March 2011). "Gais tar till diplomathjälp för Wanderson". Göteborgs-Posten (به سوئدی). Retrieved 17 September 2015.

پیوند به بیرون[ویرایش]

مناصب دیپلماتیک
پیشین:
آندرس فرن
نماینده دائم سوئد در سازمان ملل
۱۹۸۸–۱۹۹۲
پسین:
پیتر اسوالد
پیشین:
رالف آکیوس
لیست سفیران سوئد در ایالات متحده
۲۰۰۰–۲۰۰۵
پسین:
گانر لوند
جایگاه در سازمان بینادولتی
منصب جدید معاون دبیرکل در امور بشردوستانه و هماهنگ‌کننده امداد اضطراری
۱۹۹۲–۱۹۹۴
پسین:
پیتر هانسن- سازمان ملل
پیشین:
ژان پینگ
رئیس مجمع عمومی سازمان ملل
۲۰۰۵–۲۰۰۶
پسین:
هیا راشد آل خلیفه
پیشین:
تانزانیا آشا-روز میگرو
معاون دبیرکل سازمان ملل
۲۰۱۲–۲۰۱۶
پسین:
نیجریه آمینه جین محمد
مناصب حکومتی
پیشین:
لارس-آکه نیلسون
وزیر امور خارجه (سوئد)
۱۹۹۴–۱۹۹۹
پسین:
هانس دالگرین
مناصب سیاسی
پیشین:
لیلا فری‌والدز
وزیر امور خارجه سوئد
۲۰۰۶
پسین:
کارل بیلدت