جنتامایسین

جنتامایسین
داده‌های بالینی
AHFS/Drugs.com	monograph
مدلاین پلاس	a682275
رده‌بندی داروهای; بارداری	D;
روش مصرف دارو	IV, IM, topical
کد ATC	D06AX07 J01GB03 (WHO)‎ S01AA11 (WHO)‎ S02AA14 (WHO)‎ S03AA06 (WHO)‎ QA07AA91 QG01AA91 QG51AA04 QJ51GB03;
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی	UK: فقط ℞ (POM) ;
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی	limited oral bioavailability
پیوند پروتئینی	0-10%
نیمه‌عمر حذف	2 hrs
دفع	renal
شناسه‌ها
	نام آیوپاک (3R,4R,5R)-2-{[(1S,2S,3R,4S,6R)-4,6-; diamino-3-{[(2R,3R,6S)-; 3-amino-6-[(1R)-; 1-(methylamino)ethyl]oxan-2-yl]oxy}-; 2-hydroxycyclohexyl]oxy}-5-methyl-; 4-(methylamino)oxane-3,5-diol;
شمارهٔ سی‌ای‌اس	1403-66-3 ;
پاب‌کم CID	3467;
IUPHAR/BPS	2427;
دراگ‌بنک	DB00798 ;
کم‌اسپایدر	390067 ;
UNII	T6Z9V48IKG;
KEGG	D08013 ;
ChEBI	CHEBI:27412 ;
ChEMBL	ChEMBL195892 ;
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID5034642 ;
ECHA InfoCard	100.014.332
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی	C21H43N5O7
جرم مولی	477.596 g/mol g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)	Interactive image;
	SMILES O[C@]3(C)[C@H](NC)[C@@H](O)[C@@H](O[C@H]2[C@H](N)C[C@H](N)[C@@H](O[C@H]1O[C@H](C(NC)C)CC[C@H]1N)[C@@H]2O)OC3;
	InChI InChI=1S/C21H43N5O7/c1-9(25-3)13-6-5-10(22)19(31-13)32-16-11(23)7-12(24)17(14(16)27)33-20-15(28)18(26-4)21(2,29)8-30-20/h9-20,25-29H,5-8,22-24H2,1-4H3/t9?,10-,11+,12-,13+,14+,15-,16-,17+,18-,19-,20-,21+/m1/s1 ; Key:CEAZRRDELHUEMR-URQXQFDESA-N ;
	(این چیست؟) (صحت‌سنجی)

جنتامایسین (به انگلیسی: gentamicin)

رده درمانی: پادزیست .

رده فارماکولوژیک: آمینوگلیکوزید

اشکال دارویی: آمپول

موارد مصرف

جنتامایسین یک آنتی بیوتیک بیمارستانی است. به دلیل عوارض شدید (آسیب به کلیه، شنوایی و سیستم تعادل بدن) برای عفونت های سرپایی تجویز نمی شود. بیشتر در عفونتهای حاد میکروب‌های گرم منفی مانند پیلونفریت حاد (عفونت شدید کلیه همراه با تب)، عفونت خون (سپسیس) یا سپتی سمی، مننژیت، عفونت مجاری صفراوی و برخی دیگر از عفونت های پیچیده به کار می‌رود. البته به دلیل عوارض آن امروزه کاربردش محدودتر شده‌است.^[۱]^[۲]

مکانیسم اثر

همه آمینوگلیکوزیدها با اتصال به ریبوزوم مانع سنتز پروتئین در باکتری می‌شوند در نتیجه اثر باکتریسیدی دارند. نفوذ این داروها به درون پوشش سلول‌های باکتریایی وابسته به اکسیژن می‌باشد و به همین دلیل بر روی بی هوازیهای مطلق اثر ناچیزی دارند. مهارکننده‌های سنتز دیواره سلولی مانند پنی‌سیلین‌ها انتقال آمینوگلیکوزیدها را افزایش می‌دهند.^[۳]

موارد منع مصرف

حساسیت مفرط به دارو و سایر آمینوگلیکوزیدها.^[۴]
آمپول جنتامایسین (به دلیل عوارض بالا) در خارج از بیمارستان نباید تزریق شود.
در بیماران کلیوی مطلقاً نباید استفاده شود.
برای زنان باردار منع مصرف دارد، چون مصرف آن می تواند به جنین آسیب وارد کند.
دوره ی درمان طولانی مدت با این دارو (بیش از دو روز) پرخطر است و ریسک عوارض جانبیِ آن را بسیار بالا می برد.

عوارض جانبی

آسیب شنوایی (اتوتوکسیسیتی)، مسمومیت کلیه، (نفروتوکسیسیتی)، نفروز (آسیب به غشای پایه گلومرول‌های کلیه) نارسایی حاد کلیه، نفریت بینابینی(التهاب کلیه)، پروتئینوری، هماچوری(خونریزی کلیه)، دهلیز شنوایی، عصبی : سردرد، دپرسیون تنفسی .

جنتامایسین در زمانی کوتاه می تواند باعث مسمومیت و اختلال کارکرد کلیه، التهاب و نکروز رگ های گلومرولی شود که باعث نارسایی حاد یا مزمن کلیه می شود.
مصرف همزمان جنتامایسین با سایر آنتی بیوتیک ها، خطرِ مسمومیت و آسیب کلیه را بسیار بیشتر می کند. هنگامِ مصرف این دارو، باید مقدار زیادی آب به بدن برسد تا کلیه ها بتوانند سریع جنتامایسین را دفع کنند، زیرا عدم دفع به موقعِ این دارو و جذب آن در سلول های کلیه، احتمال مسمومیت و آسیب کلیه را بسیار بالا می برَد.

با توجه به آزمایش های متعدد و یافته های بالینی در کشورهای مختلف و در طی چندین دهه، عوارض شدید کلیوی و شنوایی جنتامایسین حتی در دوزهای پایین قابل پیش بینی است.

جستارهای وابسته

آمینوگلیکوزید

منابع

↑ Garrett R, Douthwaite S, Liljas A, Matheson A, Moore P, Harry N (2000). The Ribosome. ASM Press. pp. 419–429. ISBN 978-1-55581-184-6.
↑ Isoherranen N, Lavy E, Soback S (June 2000). "Pharmacokinetics of gentamicin C(1), C(1a), and C(2) in beagles after a single intravenous dose". Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 44 (6): 1443–7. doi:10.1128/aac.44.6.1443-1447.2000. PMC 89894. PMID 10817690.
↑ Isoherranen N, Lavy E, Soback S (June 2000). "Pharmacokinetics of gentamicin C(1), C(1a), and C(2) in beagles after a single intravenous dose". Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 44 (6): 1443–7. doi:10.1128/aac.44.6.1443-1447.2000. PMC 89894. PMID 10817690.
↑ Black, FO; Pesznecker, S; Stallings, V (July 2004). "Permanent gentamicin vestibuloxicity". Otology and Neurotology. 25 (4): 559–69. doi:10.1097/00129492-200407000-00025. PMID 15241236.

پانویس

فرهنگ جیبی داروهای ژنریک ایران، دکتر حجت الله اکبرزاده پاشا، چاپ اول، صفحه :۱۹۱

[1] Garrett R, Douthwaite S, Liljas A, Matheson A, Moore P, Harry N (2000). The Ribosome. ASM Press. pp. 419–429. ISBN 978-1-55581-184-6.

[2] Isoherranen N, Lavy E, Soback S (June 2000). "Pharmacokinetics of gentamicin C(1), C(1a), and C(2) in beagles after a single intravenous dose". Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 44 (6): 1443–7. doi:10.1128/aac.44.6.1443-1447.2000. PMC 89894. PMID 10817690.

[3] Isoherranen N, Lavy E, Soback S (June 2000). "Pharmacokinetics of gentamicin C(1), C(1a), and C(2) in beagles after a single intravenous dose". Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 44 (6): 1443–7. doi:10.1128/aac.44.6.1443-1447.2000. PMC 89894. PMID 10817690.

[4] Black, FO; Pesznecker, S; Stallings, V (July 2004). "Permanent gentamicin vestibuloxicity". Otology and Neurotology. 25 (4): 559–69. doi:10.1097/00129492-200407000-00025. PMID 15241236.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]