ابن بیطار

ابن بیطار
مجسمهٔ ابن بیطار در مالاگا، اسپانیا
زادهٔ	۱۱۹۷ مالاگا
درگذشت	۱۲۴۸ دمشق
شناخته‌شده برای	آرایه‌شناسی آلفا، سرطان‌شناسی
پیشینه علمی
شاخه(ها)	گیاه‌شناسی، دانشمند، داروساز، پزشک
تأثیر گرفته از	موسی بن میمون

ضیاء الدین ابو محمد عبدالله احمد بن محمد مالکی، عالم مسلمان مشهور به ابن بیطار، گیاه‌شناس و دارو شناس اندلسی اواخر قرن ششم ه. ق در مالقه اسپانیا (اندلس قدیم)متولد شد.

تحصیلات

ابن بیطار در اشبیلیه، که در آن روزگار مرکز بزرگ علم و ادب بود، نزد استادانی چون عبدالله بن صالح، ابوالحجاج یوسف بن موراطیر و بویژه، گیاه‌شناس نامی اشبیلی و ابوالعباس احمدبن محمد، مشهور به ابن الرومیه، دانش آموخت و به بررسی و گردآوری گیاهان دارویی پرداخت. او تحصیلات عالیه اش را در اشبیلیه به پایان رساند و در گیاه‌شناسی و داروشناسی زیر نظر معلمان برجسته تخصص یافت. وی با همراهی و سرپرستی اساتیدش، گیاهان مناطق اطراف محل اقامتش را جمع‌آوری کرد و روی تک تک آن‌ها تحقیقات متعددی را انجام می‌داد. او برای تحقیق بیشتر بعد از مدتی شروع به سفر کرد و از مغرب (مراکش، الجزیره و تونس) و کشورهای یونان و روم و آسیای صغیر و سوریه، در مشرق دیدن کرد. وی در دمشق به همراه شاگردش ابن ابی اصبیعه مجموعه‌های زیادی از گیاهان را جمع‌آوری نمود و به واقع بزرگ‌ترین صاحب نظر در زمینهٔ دانش گیاهان بود.

آثار

شاخص‌ترین اثر او الجامع المفردات و الادویه و الاغذیه است که آن را در سال ۶۴۶ ه. ق کامل کرد. این کتاب در واقع بزرگ‌ترین دائرةالمعارف داروشناسی برجا مانده از قرون وسطی می‌باشد. در این تألیف وی به ترتیب الفبا، حدود ۱۴۰۰ دارو و خوراکی مفرد گیاهی و کانی و جانوری را با استناد به بیش از ۱۵۰ مأخذ و با استفاده از تجارب و مشاهدات شخصی (حدود ۴۰ مورد) آورده‌است که با کتاب دوم قانون ابن سینا که حاوی تقریباً ۸۰۰ ماده است، قابل مقایسه است.

سایر آثار وی عبارتند از:

• کتاب الافعال الغریبة و الخواص العجیبة
• کاشف الویل فی معرفة امراض الخیل
• میزان الطب

منابع

قویم تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلام و ایران

دائرةالمعارف بزرگ اسلامی