حکیم مجریطی
مَسلمه مَجریطی (مادریدی) معروف به حکیم مجریطی(درگذشته به سال ۳۹۷ ق) از فلاسفه و ریاضی دانان بزرگ تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری (قرن نهم میلادی) بود.عمده شهرت او به خاطر نوشته های هرمسی و آثاری است که در علوم غریبه از خود به جای گذاشته است.[۱]
محتویات
نام[ویرایش]
نام وی ابوالقاسم مسلمة بن أحمد المجریطی است.
تخصص[ویرایش]
تخصص مجریطی در علم ریاضی، فلسفه، کیمیا(شیمی)، نجوم و هیئت، حساب، هندسه، افلاک و رصد کواکب و منطق بوده است. مهارت عمده وی در ریاضیات بوده است به طوری که او را امام الریاضیین فی الاندلس یعنی رهبر ریاضی دانان اسپانیا نام نهاده‌اند. وی علم کیمیا را از خرافات زدود و همچنین در زمینه اکسید جیوه نیز ابداعاتی داشت.
آثار[ویرایش]
از وی چندین تالیف تا زمان ما باقی‌مانده است. همچون غایة الحکیم که ان را در فاصله سال‌های 243 ق شروع کرده و در سال ۲۴۸ ق به اتمام رسانده است. وی رتبه الحکیم را قبل از غایه الحکیم نوشته است و هلموت ریتر آن را تصحیح کرده است. غایة الحکیم توسط پادشاه ألفونسو در سال ۱۲۵۲ م تحت عنوان Picatrix به لاتین ترجمه شد. رساله‌ای در اسطرلاب ، ثمارالعدد در حساب، «اختصار تعدیل الکواکب من زیج التبانی»، «کتاب الاحجار» و شرح بر تسطیح‌الاٴُکر بطلمیوس (که توسط هرمان دالماسیایی چاپ شده)از دیگر آثار وی است.
درگذشت[ویرایش]
درگذشت حکیم مجریطی به سال ۳۹۷ ق/۱۰۰۷ میلادی در سن بیش از هفتاد سالگی در قرطبه (کوردوبا) دار فانی را وداع گفت.
بازماندگان[ویرایش]
از حکیم مجریطی طبق برخی منابع تاریخی، فرزندی به نام فاطمه بر جای مانده است.
مذهب[ویرایش]
اگر چه آثار مجریطی در زمینه عقاید دینی نیست و نیز جو و زمانه اندلس طرفدار اهل سنت و اموی منش‌ها بوده و دانشمندان شیعی ان دیار مجبور به تقیه بوده‌اند ولی از لابلای کتب باقی‌مانده مجریطی به راحتی تشیع وی اثبات می‌شود. و برخی از اهل فن مانند آقابزرگ تهرانی نیز در نوابغ الورات خود وی را شیعه شمرده است.
از نگاه دیگران[ویرایش]
هولمیارد در کتابش سازندگان کیمیا می‌نویسد: «إن أبا القاسم المجریطی یکفیه فخرا أنه انتبه إلی قانون بقاء المادة التی لم ینتبه إلیها أحد قط من الکیمیائیین السابقین له» یعنی همین برای افتخار مجریطی کافی است که وی قانون بقای ماده و پایستگی جرم را برای اولین بار کشف کرد و بدان التفات حاصل نمود.
متن کتب[ویرایش]
- متن جلد اول کتاب غایه الحکیم:
noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18390
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ نصر، سید حسین. «علم نجوم در تمدن اسلامی». 10 فروردين 1392. بازبینی‌شده در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۴.
- اخترشناسان اسلام قرون وسطی
- اسلامشناسان مسلمان سده ۱۰ (میلادی)
- افراد اندلس (اسلامی)
- اهالی اندلس
- اهالی اندلس در سده ۱۰ (میلادی)
- اهالی مادرید
- دانشمندان علوم غریبه
- درگذشتگان ۱۰۰۷ (میلادی)
- درگذشتگان ۳۹۷ (قمری)
- ریاضیدانان اسلام قرون وسطی
- ریاضیدانان عرب قرون وسطی
- زادگان ۹۵۰ (میلادی)
- عالمان شیعه
- کیمیاگران قرون وسطی اسلام
- هرمسیون
