چکا
Vserossiyskaya chrezvychaynaya komissiya (روسی: Всероссийская чрезвычайная комиссия) | |
![]() VChK – KGB badge | |
سازمان دید کلی | |
---|---|
بنیانگذاری | December 5, 1917 |
سازمان پیشین | |
برچینش | February 6, 1922 |
سازمان پسین | |
ستاد |
|
سازمان اجرایی | |
سازمان بالادست سازمان | ![]() |
چکا یا کمیسیون بایستار (به روسی: чрезвыча́йная коми́ссия) سرنام کمیسیون فوقالعاده مبارزه با ضدانقلاب و خرابکاری، نخستین سازمان امنیتی شوروی بود که در دسامبر ۱۹۱۷ به دستور لنین رهبر وقت آن کشور، تأسیس شد.[۱] فلیکس ژرژینسکی، سیاستمدار اهل لهستان اولین رئیس این سازمان بود.
این سازمان در جریان پاکسازی بزرگ در دوران زمامداری استالین نقش ویژهای در اعدام یا تبعید مخالفان ایفا کرد.
وظایف[ویرایش]
کار اصلی این سازمان در داخل کشور شناسایی، دستگیری، شکنجه و کشتن مخالفین و منتقدین نظام کمونیستی بود. این سازمان در خارج از روسیه نیز به جاسوسی و استخدام مزدور و فعالیت علیه مخالفین تبعیدی میپرداخت. وظایف عوامل چکا در خارج از روسیه و سپس در شوروی، به چند دسته تقسیم شدهبود: جمعی از آنها در پوشش مخالفین حکومت کمونیستی در واقع به توجیه حکومت کمونیستی مشغول بودند؛ جمعی دیگر مخالفین نظام کمونیستی را شناسایی میکردند؛ گروهی در دستگاههای نظامی و سیاسی کشوری که در آن مقیم بودند برای حکومت کمونیستی جاسوسی میکردند؛ و جمعی نیز مخالفین سرشناس و تبعیدی حکومت کمونیستی لنین را در خارج ترور میکردند. این سازمان به سرعت تبدیل به قدرتمندترین دستگاه دولتی شد. این سازمان چندین هزار مدیر، معاون، بازجو، کارمند و مأمور داشت. اما به غیر از شخص فلیکس ژرژینسکی شخص دیگری برای مردم روسیه (و سپس شوروی) شناخته شدهنبود. نه تنها مردم، بلکه حتی مقامات حکومت کمونیستی نیز از شنیدن نام این سازمان بر خود میلرزیدند.[۲]
منابع[ویرایش]
- ↑ ادوارد رادزینسکی (۱۳۷۶). نخستین زندگینامه استالین بر پایه اسناد جدید تکان دهنده پروندههای مخفی روسیه. ترجمهٔ مهوش غلامی. مؤسسه اطلاعات. ص. ۲۰۱-۲۰۲. شابک ۹۷۸۹۶۴۴۲۳۳۷۸۴.
- ↑ «. آشنایی با سازمان مخوف جاسوسی و کمونیستی "چکا"». بایگانیشده از اصلی در ۱۷ اوت ۲۰۱۳. دریافتشده در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۴.
- چکا
- اتحاد شوروی
- انحلالهای ۱۹۲۲ (میلادی)
- انحلالهای ۱۹۲۲ (میلادی) در روسیه
- بنیانگذاریهای ۱۹۱۷ (میلادی)
- بنیانگذاریهای ۱۹۱۷ (میلادی) در روسیه
- تاکتیکهای تروریسم
- جنایتهای جنگی
- جنگهای کثیف
- سازمانهای امنیتی
- سازمانهای شبهنظامی
- سر به نیست کردن
- سرکوب سیاسی
- کشتار غیر قضایی
- مخفیکاری
- نقض حقوق بشر
- نقض حقوق بشر در روسیه
- اجرای قانون در کشورهای کمونیستی
- سرکوب سیاسی در روسیه
- سازمانهای اطلاعاتی روسیه
- پلیس مخفی