خرس سیاه آسیایی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fatemibot (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات آرایه زیستی
{{جعبه اطلاعات آرایه زیستی
| نام= خرس سیاه آسیایی
|نام= خرس سیاه آسیایی
| وضعیت= VU
|وضعیت= VU
| سامانه وضعیت= iucn3.1
|سامانه وضعیت= iucn3.1
|تصویر=Ursus thibetanus 3 (Wroclaw zoo).JPG
| مرجع وضعیت=
| تصویر=Ursus thibetanus 3 (Wroclaw zoo).JPG
|پهنای تصویر = 225px
|فرمانرو= [[جانوران]]
| پهنای تصویر = 225px
|شاخه= [[طنابداران]]
| فرمانرو= [[جانوران]]
|رده= [[پستانداران]]
| شاخه= [[طنابداران]]
|راسته= [[گوشت‌خواران]]
| رده= [[پستانداران]]
|خانواده= [[خرس|خرس‌سانان]]
| راسته= [[گوشت‌خواران]]
|سرده= ''[[خرس (سرده)|خرس]]''
| خانواده= [[خرس‌سانان]]
| سرده= ''[[خرس]]''
|گونه = '''''خرس سیاه آسیایی'''''
|نام دوجمله‌ای= ''Ursus thibetanus''
| گونه= خرس سیاه آسیایی
| نام دوجمله‌ای= '''Ursus thibetanus''
|وضع‌کننده نام دوجمله‌ای = [[جرج کوویر|کوویر]]، ۱۸۲۳
| وضع‌کننده نام دوجمله‌ای =
[[جرج کوویر|کوویر]] ۱۸۲۳
|نقشه گستره پراکندگی =Asian Black Bear area.png
|نقشه گستره پراکندگی =Asian Black Bear area.png
|پهنای نقشه گستره پراکندگی =225px
|پهنای نقشه گستره پراکندگی =225px
}}
}}
'''خرس سیاه آسیایی''' ('''خرس سیاه تبتی'''، '''خرس ماه''' یا '''خرس یقه‌دار''') [[گونه (زیست‌شناسی)|گونه]]‌ای [[خرس]] در اندازه متوسط است که روی قفسهٔ سینه‌اش لکه سفیدی به علامت [[V]] نقش بسته‌است. این خرس به‌خوبی برای زندگی بر روی درخت انطباق یافته و در مناطق وسیعی از [[جنوب آسیا]]، شمال شرق [[چین]]، خاور دور [[روسیه]] و [[ژاپن]] می‌زید. [[آی‌یوسی‌ان]] این حیوان را در فهرست گونه‌های در خطر انقراض و در ردهٔ آسیب‌پذیر قرار داده‌است که بیشتر به‌دلیل [[جنگل‌زدایی]] و شکار این حیوان برای استفاده از برخی اعضای بدن اوست. خرس سیاه شباهت [[ریخت‌شناسی|ریخت‌شناسانه]] بسیار زیادی با خرس‌های ما قبل تاریخ دارد و برخی دانشمندان وی را نیای دیگر گونه‌های امروزین خرس می‌دانند. خرس سیاه هرچند بیشتر [[گیاه‌خوار]] است اما رفتاری پرخاش‌گرانه نسبت به [[انسان]] دارد و حملهٔ بدون هشدار این حیوان به آدمی بارها گزارش شده‌است.
'''خرس سیاه آسیایی''' ('''خرس سیاه تبتی'''، '''خرس ماه''' یا '''خرس یقه‌دار''') {{علمی|Ursus thibetanus}} [[گونه (زیست‌شناسی)|گونه]]‌ای [[خرس]] در اندازه متوسط است که روی قفسهٔ سینه‌اش لکه سفیدی به علامت [[V]] نقش بسته‌است. این خرس به‌خوبی برای زندگی بر روی درخت انطباق یافته و در مناطق وسیعی از [[جنوب آسیا]]، شمال شرق [[چین]]، خاور دور [[روسیه]] و [[ژاپن]] می‌زید. [[آی‌یوسی‌ان]] این حیوان را در فهرست گونه‌های در خطر انقراض و در ردهٔ آسیب‌پذیر قرار داده‌است که بیشتر به‌دلیل [[جنگل‌زدایی]] و شکار این حیوان برای استفاده از برخی اعضای بدن اوست. خرس سیاه شباهت [[ریخت‌شناسی|ریخت‌شناسانه]] بسیار زیادی با خرس‌های ما قبل تاریخ دارد و برخی دانشمندان وی را نیای دیگر گونه‌های امروزین خرس می‌دانند. خرس سیاه هرچند بیشتر [[گیاه‌خوار]] است اما رفتاری پرخاش‌گرانه نسبت به [[انسان]] دارد و حملهٔ بدون هشدار این حیوان به آدمی بارها گزارش شده‌است.


خرس سیاه آسیایی شبگرد است و بر خلاف دیگر همنوعان خود خواب زمستانی ندارد. عمر آن حدود ۲۵ سال است و ۱۲۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر طول و ۵۰ تا ۱۷۰ کیلوگرم وزن دارد و علاوه بر مواد گیاهی، از حیوانات و حشرات، مهره داران کوچک، نوزاد پستانداران و گاهی اوقات دام اهلی تغذیه می‌کند. این خرس معمولاً در اواخر تابستان جفت‌گیری می‌کند و پس از حدود هفت ماه دو توله می‌زاید.<ref name="nikshahr2458">[http://nikshahr.com/post/2458 خرس سیاه بلوچی (مم یا هرس) خواب زمستانی ندارد] پایگاه اطلاع رسانی شهرستان نیکشهر</ref>
خرس سیاه آسیایی شبگرد است و بر خلاف دیگر همنوعان خود خواب زمستانی ندارد. عمر آن حدود ۲۵ سال است و ۱۲۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر طول و ۵۰ تا ۱۷۰ کیلوگرم وزن دارد و علاوه بر مواد گیاهی، از حیوانات و حشرات، مهره داران کوچک، نوزاد پستانداران و گاهی اوقات دام اهلی تغذیه می‌کند. این خرس معمولاً در اواخر تابستان جفت‌گیری می‌کند و پس از حدود هفت ماه دو توله می‌زاید.<ref name="nikshahr2458">[http://nikshahr.com/post/2458 خرس سیاه بلوچی (مم یا هرس) خواب زمستانی ندارد] پایگاه اطلاع رسانی شهرستان نیکشهر</ref>
خط ۳۴: خط ۳۲:


خرس سیاه آسیایی هم‌اکنون در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN RED LIST) در طبقه در آستانه انقراض (CR) قرار دارد و هیچ آمار مشخصی از تعداد اندک باقی‌مانده جمعیت این گونه در کشور در دست نیست.
خرس سیاه آسیایی هم‌اکنون در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN RED LIST) در طبقه در آستانه انقراض (CR) قرار دارد و هیچ آمار مشخصی از تعداد اندک باقی‌مانده جمعیت این گونه در کشور در دست نیست.

== زیرگونه‌ها ==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
! زیرگونه || تصویر || پراکندگی
|-
| [[خرس سیاه اوسوری]] || [[File:Ursus thibetanus ussuricus Kaliningrad Zoo.JPG|180 px]] || جنوب [[سیبری]]، شمال شرقی [[چین]] و [[شبه‌جزیره کره]]
|-
| [[خرس سیاه بلوچی]] || [[File:خرس سیاه - رودان.jpg|180 px]] || جنوب [[بلوچستان]]
|-
| [[خرس سیاه تبتی]] || || [[آسام]]، [[نپال]]، [[میانمار]]، [[تایلند]] و [[آنام]]
|-
| [[خرس سیاه فورموسان]] || [[File:Formosan Black Bear01.jpg|180 px]] || [[تایوان]]
|-
| [[خرس سیاه ژاپنی]] || [[File:Asiatic Black Bear.jpg|180 px]] || [[ژاپن]] جزایر [[هونشو]] و [[شیکوکو]]. در [[کیوشو]] منقرض شده است.
|-
| [[خرس سیاه هندوچین]] || || [[هیمالیا]] و [[هندوچین]]
|-
| [[خرس سیاه هیمالیایی]] || [[File:Himalayan bear.jpg|180 px]] || [[کشمیر]]، [[هیمالیا]] و [[سیکیم]]
|}


== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==

نسخهٔ ‏۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۱۶

خرس سیاه آسیایی
وضعیت حفاظت
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: گوشت‌خواران
تیره: خرس‌سانان
سرده: خرس
گونه: خرس سیاه آسیایی
نام دوبخشی
Ursus thibetanus
کوویر، ۱۸۲۳

خرس سیاه آسیایی (خرس سیاه تبتی، خرس ماه یا خرس یقه‌دار) (نام علمی: Ursus thibetanus) گونه‌ای خرس در اندازه متوسط است که روی قفسهٔ سینه‌اش لکه سفیدی به علامت V نقش بسته‌است. این خرس به‌خوبی برای زندگی بر روی درخت انطباق یافته و در مناطق وسیعی از جنوب آسیا، شمال شرق چین، خاور دور روسیه و ژاپن می‌زید. آی‌یوسی‌ان این حیوان را در فهرست گونه‌های در خطر انقراض و در ردهٔ آسیب‌پذیر قرار داده‌است که بیشتر به‌دلیل جنگل‌زدایی و شکار این حیوان برای استفاده از برخی اعضای بدن اوست. خرس سیاه شباهت ریخت‌شناسانه بسیار زیادی با خرس‌های ما قبل تاریخ دارد و برخی دانشمندان وی را نیای دیگر گونه‌های امروزین خرس می‌دانند. خرس سیاه هرچند بیشتر گیاه‌خوار است اما رفتاری پرخاش‌گرانه نسبت به انسان دارد و حملهٔ بدون هشدار این حیوان به آدمی بارها گزارش شده‌است.

خرس سیاه آسیایی شبگرد است و بر خلاف دیگر همنوعان خود خواب زمستانی ندارد. عمر آن حدود ۲۵ سال است و ۱۲۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر طول و ۵۰ تا ۱۷۰ کیلوگرم وزن دارد و علاوه بر مواد گیاهی، از حیوانات و حشرات، مهره داران کوچک، نوزاد پستانداران و گاهی اوقات دام اهلی تغذیه می‌کند. این خرس معمولاً در اواخر تابستان جفت‌گیری می‌کند و پس از حدود هفت ماه دو توله می‌زاید.[۱]

زیستگاه آن در ایران

کوهستانهای شهرستان سرباز در جنوب سیستان و بلوچستان (ایران) یکی از زیستگاه‌های اصلی این خرس محسوب می‌شود و رویشگاه‌های پراکنده درختچه داز و زیتون واقع در بلوچستان شامل مناطق کوهستانی سرباز ؛ مهرستان، نیک شهر، قصرقند، لاشار، آهوران و رشته کوه بیرک از مهم‌ترین مناطق زندگی خرس سیاه بلوچی است. این خرس در گویش مردم بلوچ با نام‌های «مَم» و «هرس» شناخته می‌شود.[۱]

شهرستان رودان در استان هرمزگان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های این گونه ارزشمند در کشور است. در چند سال اخیر تعداد مشاهدات مستقیم، دیده شدن نمایه‌هایی مانند رد پا و مدفوع و گزارش‌های مردمی از خرس سیاه آسیایی و پلنگ در شهرستان افزایش مستمری داشته‌است. بر اساس بررسی‌های به عمل آمده به نظر می‌رسد این امر بیش از آن که حاصل افزایش تعارض میان انسان و این دو جانور ارزشمند باشد، نتیجه افزایش جمعیت به علت بهبود شرایط زیستی آن‌ها است.

کاهش چشمگیر بارندگی‌ها از سال ۱۳۷۶ به بعد، در حالی که تصور می‌شود بایستی شرایط زیست جانوران را بحرانی تر کند، در برخی مناطق به احیای زیستگاه‌های خرس سیاه کمک کرده‌است. مناطق کوهستانی به دلیل عدم توانایی جذب آب فراوان در سفره‌های زیر زمینی خود، در برابر خشکسالی بسیار آسیب پذیرتر نشان داده و اکثر چاه‌ها خشک شده و بسیاری باغ‌ها از بین رفته‌اند. این امر باعث تسریع در مهاجرت روستاییان شده‌است به گونه‌ای که بیش از ۹۰ درصد ساکنان این مناطق دور افتاده، در ۱۰ سال اخیر به روستاهای دیگر و شهرها مهاجرت کرده‌اند. راه‌های روستایی متروکه شده و درخت‌های خرما که دارای سازگاری بیشتری در برابر بی آبی هستند باقی‌مانده‌اند. به این ترتیب زیستگاه‌ها پیوستگی خود را بار دیگر به دست آورده غذای کافی نیز در دسترس خرس سیاه قرار گرفته‌است. علاوه بر این افزایش نسبی بارندگی‌ها در چند سال اخیر، بهبود عملکرد محیط بانان و گشت و کنترل‌های منظم و مستمر، آگاه‌سازی جوامع محلی، بهبود فرهنگ محیط زیستی مردم و حساس شدن نسبت به وضعیت گونه‌های جانوری، به افزایش جمعیت و کاهش تلفات کمک شایانی کرده‌است. در حال حاضر تقریباً در تمامی مناطق کوهستانی شهرستان حضور خرس سیاه اثبات شده‌است. در دو هفته اخیر(۳۰ دی ۱۳۹۲)، دو قلاده توله خرس در روستای برنطین، رد پای یک قلاده خرس سیاه در روستای فاریاب و یک قلاده در روستای بادافشان دیده شده‌است.[۲]

خرس سیاه آسیایی هم‌اکنون در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN RED LIST) در طبقه در آستانه انقراض (CR) قرار دارد و هیچ آمار مشخصی از تعداد اندک باقی‌مانده جمعیت این گونه در کشور در دست نیست.

زیرگونه‌ها

زیرگونه تصویر پراکندگی
خرس سیاه اوسوری جنوب سیبری، شمال شرقی چین و شبه‌جزیره کره
خرس سیاه بلوچی جنوب بلوچستان
خرس سیاه تبتی آسام، نپال، میانمار، تایلند و آنام
خرس سیاه فورموسان تایوان
خرس سیاه ژاپنی ژاپن جزایر هونشو و شیکوکو. در کیوشو منقرض شده است.
خرس سیاه هندوچین هیمالیا و هندوچین
خرس سیاه هیمالیایی کشمیر، هیمالیا و سیکیم

پیوند به بیرون

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ خرس سیاه بلوچی (مم یا هرس) خواب زمستانی ندارد پایگاه اطلاع رسانی شهرستان نیکشهر
  2. افزایش جمعیت خرس سیاه و پلنگ در شهرستان رودان اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رودان