المسالک و الممالک: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز ربات: جایگزینی پیوند جادویی شابک با الگو شابک |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
''المسالک و الممالک'' در زمره کتابهای مهم مربوط به امور مالی است. نویسنده آن با ذکر چگونگی هر منطقه، آگاهیهای بسیاری از مالیاتها و خراج آن محل ارائه میدهد. در برخی موارد حتی [[ابن خرداذبه]] از میزان درآمدهای دولتی هر منطقه هم به روشنی سخن میگوید.<ref>{{یادکرد|کتاب=منابع تاریخ ایران در دوران اسلامی |نویسنده=ورهرام، غلامرضا |ناشر =امیرکبیر |چاپ=اوّل |شهر=تهران |سال=۱۳۷۱|صفحه=ص ۲۱ |شابک=}}</ref> |
''المسالک و الممالک'' در زمره کتابهای مهم مربوط به امور مالی است. نویسنده آن با ذکر چگونگی هر منطقه، آگاهیهای بسیاری از مالیاتها و خراج آن محل ارائه میدهد. در برخی موارد حتی [[ابن خرداذبه]] از میزان درآمدهای دولتی هر منطقه هم به روشنی سخن میگوید.<ref>{{یادکرد|کتاب=منابع تاریخ ایران در دوران اسلامی |نویسنده=ورهرام، غلامرضا |ناشر =امیرکبیر |چاپ=اوّل |شهر=تهران |سال=۱۳۷۱|صفحه=ص ۲۱ |شابک=}}</ref> |
||
این کتاب با استفاده از اسناد رسمی نوشته شده است و مورد استفاده جغرافینویسان بعدی مانند [[ابن حوقل]]، [[مقدسی]]، [[ابن فقیه همدانی]] قرار گرفته است. المسالک و الممالک یک بار توسط [[باربیه دومنار]] مستشرق فرانسوی و بار دیگر به وسیله [[دخویه]] مستشرق هلندی چاپ و منتشر شد.<ref name="بیات">{{یادکرد|کتاب=شناسائی منابع و مآخذ تاریخ ایران از آغاز تا سلسلهٔ صفویه |نویسنده=بیات، عزیزالله |ناشر =امیر کبیر |چاپ=دوم |شهر=تهران |سال=۱۳۸۳|صفحه=ص ۱۱۱ |شابک= |
این کتاب با استفاده از اسناد رسمی نوشته شده است و مورد استفاده جغرافینویسان بعدی مانند [[ابن حوقل]]، [[مقدسی]]، [[ابن فقیه همدانی]] قرار گرفته است. المسالک و الممالک یک بار توسط [[باربیه دومنار]] مستشرق فرانسوی و بار دیگر به وسیله [[دخویه]] مستشرق هلندی چاپ و منتشر شد.<ref name="بیات">{{یادکرد|کتاب=شناسائی منابع و مآخذ تاریخ ایران از آغاز تا سلسلهٔ صفویه |نویسنده=بیات، عزیزالله |ناشر =امیر کبیر |چاپ=دوم |شهر=تهران |سال=۱۳۸۳|صفحه=ص ۱۱۱ |شابک=964-00-0147-3}}</ref> |
||
== درون مایه == |
== درون مایه == |
نسخهٔ ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۲۹
المسالک و الممالک مهم ترین کتاب نوشته شده به دست ابن خرداذبه دربارهٔ جغرافیا است.[۱]
بنا به دیدگاهی، ابن خردادبه اثر خویش را پس از اقامتش در کنار دجله، در سامرا و بین سالهای ۲۳۴-۲۳۰ق (۸۴۴-۸۴۸م) نگاشته است. برخی نیز سال ۲۳۲ق یا حدود آن را زمان تالیف اثر دانستهاند. گمان میرود نویسنده اثر خود را در دو نوبت نگاشته و در نوبت دوم تغییراتی نیز در آن داده است. اثر نخستین بار در سال ۲۳۱ق (۸۴۶م) و سپس در سال ۲۷۲ق (۸۸۵م) تدوین شده است. برخی پژوهشگران بر این باورند با وجود اصالت اثر، مختصری از این کتاب به دست نسلهای بعدی رسیده و تغییراتی در آن داده شده است.[۲]
المسالک و الممالک در زمره کتابهای مهم مربوط به امور مالی است. نویسنده آن با ذکر چگونگی هر منطقه، آگاهیهای بسیاری از مالیاتها و خراج آن محل ارائه میدهد. در برخی موارد حتی ابن خرداذبه از میزان درآمدهای دولتی هر منطقه هم به روشنی سخن میگوید.[۳] این کتاب با استفاده از اسناد رسمی نوشته شده است و مورد استفاده جغرافینویسان بعدی مانند ابن حوقل، مقدسی، ابن فقیه همدانی قرار گرفته است. المسالک و الممالک یک بار توسط باربیه دومنار مستشرق فرانسوی و بار دیگر به وسیله دخویه مستشرق هلندی چاپ و منتشر شد.[۱]
درون مایه
مسالک و ممالک احتمالاً نخستین اثر با عنوان عمومی مسالک و ممالک است و نویسنده آن نخستین فردی است که کتابی در جغرافیای اقتصادی گردآوری کرده و اثر آن برای ما باقیمانده است. در میان گذاشتن مباحث اقتصادی بیشتر بدان جهت بوده که ابن خردادبه از سنت ایرانی در جغرافینگاری پیروی نموده که در آن برای مسائل مربوط به خراج و محصولات و معادن سرزمینها اهمیت فراوان قایل بودهاند. همچنین به دلیل داشتن کار حکومتی، نویسنده نیاز جدی به اطلاعات گسترده از چگونگی اقتصادی ناحیه جبال داشته است. او افزون بر پیروی از سنت ایرانی، از اثر جغرافیایی بطلمیوس نیز بهره گرفته است.[۲]
ابن خردادبه در اثرش به وصف زمین و چگونگی ساختار آن، قبله، راهها و سرزمینها پرداخته است. او همچنین قبله و خراج هر سرزمین و تحول خراج در گذشته و حال، پادشاهان زمین و القاب آنها، راهها، منزلگاهها، تقسیمات سرزمینها، اقوام و نژادها، جزایر و آبها، شگفتیهای زمین و اطلاعات تاریخی را مورد توجه قرار داده و بر خلاف ابن واضح نویسنده البلدان، فاصلهها را بر حسب میل و نه منزل یا روز معین کرده و از این نظر از البُلدان دقیقتر است. او گستره جغرافیایی کار خود را تا چین، کره و ژاپن ادامه داده ولی در مواردی رویدادها را از افسانه تمییز نداده است.[۲]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ بیات، عزیزالله (۱۳۸۳)، شناسائی منابع و مآخذ تاریخ ایران از آغاز تا سلسلهٔ صفویه، تهران: امیر کبیر، ص. ص ۱۱۱، شابک ۹۶۴-۰۰-۰۱۴۷-۳ پارامتر
|چاپ=
اضافه است (کمک) - ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ابن خردادبه (۱۳۷۱)، مسالک و ممالک، ترجمهٔ سعید خاکرند، تهران: میراث ملل، ص. درباره مؤلف و اثر پارامتر
|چاپ=
اضافه است (کمک) - ↑ ورهرام، غلامرضا (۱۳۷۱)، منابع تاریخ ایران در دوران اسلامی، تهران: امیرکبیر، ص. ص ۲۱ پارامتر
|چاپ=
اضافه است (کمک)
پیونمد به بیرون
- متن کتاب در کتابخانهٔ دیجیتال نور