پرش به محتوا

فهرست کلان‌شهرهای ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
←‏کلانشهرهای ایران: اصلاح جمعیتی و بروزرسانی به سال ۱۴۰۲..طبق درگاه آمار ایران..متشکر..
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
خط ۷: خط ۷:
|-
|-
!رتبه!!نام شهر!!نام استان!!وضعیت
!رتبه!!نام شهر!!نام استان!!وضعیت
!جمعیت (۱۳۹۵)!!تصویر!!شهرداری<hr>شورای شهر
!جمعیت (۱۴۰۲)!!تصویر!!شهرداری<hr>شورای شهر
|-
|-
خط ۱۳: خط ۱۳:
|| [[استان تهران|تهران]]
|| [[استان تهران|تهران]]
|| رسمی
|| رسمی
|۰۰۰'۴۴۴'۹<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۸٬۶۹۳٬۷۰۶
|| [[پرونده:Tehran from Qeytariyeh.jpg|150px|[[تهران]]؛ نخستین کلان‌شهر و پایتخت ایران.]]
|| [[پرونده:Tehran from Qeytariyeh.jpg|220px|[[تهران]]؛ تصویری از آسمان‌خراش های منطقه قیطریه تهران(شمال‌شهر).]]
||[[شهرداری تهران]]<hr>[[شورای اسلامی شهر تهران|شورای شهر تهران]]
||[[شهرداری تهران]]<hr>[[شورای اسلامی شهر تهران|شورای شهر تهران]]
|-
|-
خط ۲۱: خط ۲۱:
|| [[استان خراسان رضوی|خراسان رضوی]]
|| [[استان خراسان رضوی|خراسان رضوی]]
|| رسمی
|| رسمی
|۴۶۷'۸۹۰'۳<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۳٬۰۰۱٬۱۸۴
||[[پرونده:Aerial View of Koohsangi street, Mashhad, Iran.png|150px|[[مشهد]]؛ دومین کلان‌شهر ایران.]]
||[[پرونده:Aerial View of Koohsangi street, Mashhad, Iran.png|150px|[[مشهد]]؛ دومین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری مشهد]]<hr>[[شورای اسلامی شهر مشهد|شورای شهر مشهد]]
||[[شهرداری مشهد]]<hr>[[شورای اسلامی شهر مشهد|شورای شهر مشهد]]
خط ۲۹: خط ۲۹:
|| [[استان اصفهان|اصفهان]]
|| [[استان اصفهان|اصفهان]]
|| رسمی
|| رسمی
|۳۱۲'۷۸۰'۱<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۱٬۹۶۱٬۲۶۰
|| [[پرونده:Si-o-se-Pol.jpg|150px|[[اصفهان]]؛ سومین کلان‌شهر ایران.]]
|| [[پرونده:Si-o-se-Pol.jpg|150px|[[اصفهان]]؛ سومین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری اصفهان]]<hr>[[شورای اسلامی شهر اصفهان|شورای شهر اصفهان]]
||[[شهرداری اصفهان]]<hr>[[شورای اسلامی شهر اصفهان|شورای شهر اصفهان]]
خط ۳۸: خط ۳۸:
||رسمی
||رسمی


||۵۷۷'۶۵۵'۱
||۱٬۵۹۲٬۴۹۲
|[[پرونده:karaj Taleghani.jpg|150px|[[کرج]]؛ چهارمین کلان‌شهر ایران.]]
|[[پرونده:karaj Taleghani.jpg|150px|[[کرج]]؛ چهارمین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری کرج]]<hr>[[شورای اسلامی شهر کرج|شورای شهر کرج]]
||[[شهرداری کرج]]<hr>[[شورای اسلامی شهر کرج|شورای شهر کرج]]
خط ۴۶: خط ۴۶:
|[[استان فارس|فارس]]
|[[استان فارس|فارس]]
|رسمی
|رسمی
|۵۵۰'۰۶۷'۲<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۱٬۵۶۵٬۵۷۲
|[[پرونده:Darvazeghoran,_Iran_shiraz.jpg|150px|شیراز، پنجمین کلانشهر ایران]]
|[[پرونده:Darvazeghoran,_Iran_shiraz.jpg|150px|شیراز، پنجمین کلانشهر ایران]]
||[[شهرداری شیراز]]<hr>[[شورای اسلامی شهر شیراز|شورای شهر شیراز]]
||[[شهرداری شیراز]]<hr>[[شورای اسلامی شهر شیراز|شورای شهر شیراز]]
خط ۵۴: خط ۵۴:
||[[استان آذربایجان شرقی|آذربایجان شرقی]]
||[[استان آذربایجان شرقی|آذربایجان شرقی]]
|| رسمی
|| رسمی
|۸۸۸'۰۱۲'۲<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۱٬۵۵۸٬۶۹۳
|[[پرونده:El-goli_2.JPG|150px|تبریز، ششمین کلانشهر ایران]]
|[[پرونده:El-goli_2.JPG|150px|تبریز، ششمین کلانشهر ایران]]
||[[شهرداری تبریز]]<hr>[[شورای اسلامی شهر تبریز|شورای شهر تبریز]]
||[[شهرداری تبریز]]<hr>[[شورای اسلامی شهر تبریز|شورای شهر تبریز]]
خط ۶۲: خط ۶۲:
|| [[استان قم|قم]]
|| [[استان قم|قم]]
|| رسمی
|| رسمی
|۳۱۲'۶۸۰'۱<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۱٬۲۰۱٬۱۵۸
|| [[پرونده:نمایی از شهر قم از بالای بلوار شهید عماد مغنیه.jpg|150px|[[قم]]؛ هفتمین کلان‌شهر ایران.]]
|| [[پرونده:نمایی از شهر قم از بالای بلوار شهید عماد مغنیه.jpg|150px|[[قم]]؛ هفتمین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری قم]]<hr>[[شورای اسلامی شهر قم|شورای شهر قم]]
||[[شهرداری قم]]<hr>[[شورای اسلامی شهر قم|شورای شهر قم]]
خط ۷۰: خط ۷۰:
|| [[استان خوزستان|خوزستان]]
|| [[استان خوزستان|خوزستان]]
|| رسمی
|| رسمی
|۵۶۶'۸۹۰'۱<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۱٬۱۸۴٬۷۸۸
|| [[پرونده:Ahvaz in night 09.jpg|150px|[[اهواز]]؛ هشتمین کلان‌شهر ایران.]]
|| [[پرونده:Ahvaz in night 09.jpg|150px|[[اهواز]]؛ هشتمین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری اهواز]]<hr>[[شورای اسلامی شهر اهواز|شورای شهر اهواز]]
||[[شهرداری اهواز]]<hr>[[شورای اسلامی شهر اهواز|شورای شهر اهواز]]
خط ۷۸: خط ۷۸:
|| [[استان کرمانشاه|کرمانشاه]]
|| [[استان کرمانشاه|کرمانشاه]]
|| رسمی<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = ایسنا |نشانی=https://www.isna.ir/amp/97112311954 |عنوان = کرمانشاه کلان‌شهر شد}}</ref>
|| رسمی<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = ایسنا |نشانی=https://www.isna.ir/amp/97112311954 |عنوان = کرمانشاه کلان‌شهر شد}}</ref>
|۰۸۷'۰۹۹'۱<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۹۴۶٬۶۵۱
|| [[پرونده:Kermanshah Photos M6.jpg|150px|[[کرمانشاه]]؛ نهمین کلان‌شهر ایران.]]
|| [[پرونده:Kermanshah Photos M6.jpg|150px|[[کرمانشاه]]؛ نهمین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری کرمانشاه]]<hr>[[شورای اسلامی شهر کرمانشاه|شورای شهر کرمانشاه]]
||[[شهرداری کرمانشاه]]<hr>[[شورای اسلامی شهر کرمانشاه|شورای شهر کرمانشاه]]
خط ۸۶: خط ۸۶:
||[[استان آذربایجان غربی|آذربایجان غربی]]
||[[استان آذربایجان غربی|آذربایجان غربی]]
|| غیررسمی
|| غیررسمی
|۳۹۰'۹۲۰<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۷۳۶٬۲۲۴
|| [[پرونده:شب ارومیه.jpg|150px|[[ارومیه]]؛ دهمین کلان‌شهر ایران.]]
|| [[پرونده:شب ارومیه.jpg|150px|[[ارومیه]]؛ دهمین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری ارومیه]]<hr>[[شورای اسلامی شهر ارومیه|شورای شهر ارومیه]]
||[[شهرداری ارومیه]]<hr>[[شورای اسلامی شهر ارومیه|شورای شهر ارومیه]]
خط ۹۵: خط ۹۵:
||[[استان گیلان|گیلان]]
||[[استان گیلان|گیلان]]
|| غیررسمی
|| غیررسمی
|۱۹۲'۷۶۶<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۶۷۹٬۹۹۵
|| [[پرونده:Panorama of boosar neighberhood in Rasht cut.tif|150px|[[رشت]]؛ یازدهمین کلان‌شهر ایران.]]
|| [[پرونده:Panorama of boosar neighberhood in Rasht cut.tif|150px|[[رشت]]؛ یازدهمین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری رشت]]<hr>[[شورای اسلامی شهر رشت|شورای شهر رشت]]
||[[شهرداری رشت]]<hr>[[شورای اسلامی شهر رشت|شورای شهر رشت]]
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:
|| [[استان سیستان و بلوچستان|سیستان و بلوچستان]]
|| [[استان سیستان و بلوچستان|سیستان و بلوچستان]]
|| غیررسمی
|| غیررسمی
|۷۶۸'۶۱۲<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۵۸۷٬۷۳۰
|| [[پرونده:Saderat Bank.jpg|150px|[[زاهدان]]؛ دوازدهمین کلان‌شهر ایران.]]
|| [[پرونده:Saderat Bank.jpg|150px|[[زاهدان]]؛ دوازدهمین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری زاهدان]]<hr>[[شورای اسلامی شهر زاهدان|شورای شهر زاهدان]]
||[[شهرداری زاهدان]]<hr>[[شورای اسلامی شهر زاهدان|شورای شهر زاهدان]]
خط ۱۱۱: خط ۱۱۱:
|| [[استان همدان|همدان]]
|| [[استان همدان|همدان]]
|| غیررسمی
|| غیررسمی
|۴۹۰'۵۹۸<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۵۵۴٬۴۰۶
|| [[پرونده:Мавзолей Авиценны 1.JPG|150px|[[همدان]]؛ سیزدهمین کلان‌شهر ایران.]]
|| [[پرونده:Мавзолей Авиценны 1.JPG|150px|[[همدان]]؛ سیزدهمین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری همدان]]<hr>[[شورای اسلامی شهر همدان|شورای شهر همدان]]
||[[شهرداری همدان]]<hr>[[شورای اسلامی شهر همدان|شورای شهر همدان]]
خط ۱۱۹: خط ۱۱۹:
|[[استان یزد|یزد]]
|[[استان یزد|یزد]]
|غیررسمی
|غیررسمی
|۱۹۶'۵۶۸<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۵۲۹٬۶۷۳
| [[پرونده:Yazd panorama.jpg|150px|[[یزد]]؛ پانزدهمین کلان‌شهر ایران.]]
| [[پرونده:Yazd panorama.jpg|150px|[[یزد]]؛ پانزدهمین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری یزد]]<hr>[[شورای اسلامی شهر یزد|شورای شهر یزد]]
||[[شهرداری یزد]]<hr>[[شورای اسلامی شهر یزد|شورای شهر یزد]]
خط ۱۲۷: خط ۱۲۷:
|[[استان اردبیل|اردبیل]]
|[[استان اردبیل|اردبیل]]
|غیررسمی
|غیررسمی
|۳۷۳'۵۴۹<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۵۲۹٬۳۷۴
| [[پرونده:مقبره شیخ صفی‌الدین 1.jpg|150px|[[اردبیل]]؛ شانزدهمین کلان‌شهر ایران.]]
| [[پرونده:مقبره شیخ صفی‌الدین 1.jpg|150px|[[اردبیل]]؛ شانزدهمین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری اردبیل]]<hr>[[شورای اسلامی شهر اردبیل|شورای شهر اردبیل]]
||[[شهرداری اردبیل]]<hr>[[شورای اسلامی شهر اردبیل|شورای شهر اردبیل]]
خط ۱۳۵: خط ۱۳۵:
|[[استان هرمزگان|هرمزگان]]
|[[استان هرمزگان|هرمزگان]]
|غیررسمی
|غیررسمی
|۶۹۹'۵۳۱<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۵۲۶٬۶۴۸
|[[پرونده:Mabad-Hendooha.jpg|150px|بندرعباس، هفدهمین کلانشهر ایران]]
|[[پرونده:Mabad-Hendooha.jpg|150px|بندرعباس، هفدهمین کلانشهر ایران]]
|[[شهرداری بندرعباس]]<hr>[[شورای اسلامی شهر بندرعباس|شورای شهر بندرعباس]]
|[[شهرداری بندرعباس]]<hr>[[شورای اسلامی شهر بندرعباس|شورای شهر بندرعباس]]
خط ۱۴۳: خط ۱۴۳:
||[[استان مرکزی|مرکزی]]
||[[استان مرکزی|مرکزی]]
|| غیررسمی
|| غیررسمی
|۱۱۲'۵۳۴<ref>درگاه ملی آمار ایران</ref>
|۵۲۰٬۹۴۴
|| [[پرونده:Skyline of Arak.jpg|150px|[[اراک]]؛ هجدهمین کلان‌شهر ایران.]]
|| [[پرونده:Skyline of Arak.jpg|150px|[[اراک]]؛ هجدهمین کلان‌شهر ایران.]]
||[[شهرداری اراک]]<hr>[[شورای اسلامی شهر اراک|شورای شهر اراک]]
||[[شهرداری اراک]]<hr>[[شورای اسلامی شهر اراک|شورای شهر اراک]]

نسخهٔ ‏۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۵۹

کشور ایران دارای ۱۸ کلان‌شهر است که شامل ۹ کلان‌شهر رسمی و ۹ کلان‌شهر غیررسمی می‌باشد. در ایران، شهرهایی که بالای یک میلیون جمعیت دارند کلان‌شهر شناخته می‌شوند.[۱] فهرست این کلان‌شهرها همراه با جمعیت آن‌ها به شرح زیر است:[۲][۳][۴][۵][۶][۷]

کلانشهرهای ایران

رتبه نام شهر نام استان وضعیت جمعیت (۱۴۰۲) تصویر شهرداری
شورای شهر
۱ تهران[۸] تهران رسمی ۰۰۰'۴۴۴'۹[۹] تهران؛ تصویری از آسمان‌خراش های منطقه قیطریه تهران(شمال‌شهر). شهرداری تهران
شورای شهر تهران
۲ مشهد[۱۰] خراسان رضوی رسمی ۴۶۷'۸۹۰'۳[۱۱] مشهد؛ دومین کلان‌شهر ایران. شهرداری مشهد
شورای شهر مشهد
۳ اصفهان[۸][۱۲][۱۳] اصفهان رسمی ۳۱۲'۷۸۰'۱[۱۴] اصفهان؛ سومین کلان‌شهر ایران. شهرداری اصفهان
شورای شهر اصفهان
۴ کرج[۸] البرز رسمی ۵۷۷'۶۵۵'۱ کرج؛ چهارمین کلان‌شهر ایران. شهرداری کرج
شورای شهر کرج
۵ شیراز[۸] فارس رسمی ۵۵۰'۰۶۷'۲[۱۵] شیراز، پنجمین کلانشهر ایران شهرداری شیراز
شورای شهر شیراز
۶ تبریز[۸] آذربایجان شرقی رسمی ۸۸۸'۰۱۲'۲[۱۶] تبریز، ششمین کلانشهر ایران شهرداری تبریز
شورای شهر تبریز
۷ قم[۸] قم رسمی ۳۱۲'۶۸۰'۱[۱۷] قم؛ هفتمین کلان‌شهر ایران. شهرداری قم
شورای شهر قم
۸ اهواز[۸] خوزستان رسمی ۵۶۶'۸۹۰'۱[۱۸] اهواز؛ هشتمین کلان‌شهر ایران. شهرداری اهواز
شورای شهر اهواز
۹ کرمانشاه[۸] کرمانشاه رسمی[۱۹] ۰۸۷'۰۹۹'۱[۲۰] کرمانشاه؛ نهمین کلان‌شهر ایران. شهرداری کرمانشاه
شورای شهر کرمانشاه
۱۰ ارومیه[۸] آذربایجان غربی غیررسمی ۳۹۰'۹۲۰[۲۱] ارومیه؛ دهمین کلان‌شهر ایران. شهرداری ارومیه
شورای شهر ارومیه
۱۱ رشت[۸] گیلان غیررسمی ۱۹۲'۷۶۶[۲۲] رشت؛ یازدهمین کلان‌شهر ایران. شهرداری رشت
شورای شهر رشت
۱۲ زاهدان[۸] سیستان و بلوچستان غیررسمی ۷۶۸'۶۱۲[۲۳] زاهدان؛ دوازدهمین کلان‌شهر ایران. شهرداری زاهدان
شورای شهر زاهدان
۱۳ همدان[۸] همدان غیررسمی ۴۹۰'۵۹۸[۲۴] همدان؛ سیزدهمین کلان‌شهر ایران. شهرداری همدان
شورای شهر همدان
۱۵ یزد یزد غیررسمی ۱۹۶'۵۶۸[۲۵] یزد؛ پانزدهمین کلان‌شهر ایران. شهرداری یزد
شورای شهر یزد
۱۶ اردبیل اردبیل غیررسمی ۳۷۳'۵۴۹[۲۶] اردبیل؛ شانزدهمین کلان‌شهر ایران. شهرداری اردبیل
شورای شهر اردبیل
۱۷ بندرعباس هرمزگان غیررسمی ۶۹۹'۵۳۱[۲۷] بندرعباس، هفدهمین کلانشهر ایران شهرداری بندرعباس
شورای شهر بندرعباس
۱۸ اراک[یادداشت ۱][۲۸][۲۹] مرکزی غیررسمی ۱۱۲'۵۳۴[۳۰] اراک؛ هجدهمین کلان‌شهر ایران. شهرداری اراک
شورای شهر اراک

ابهام در تعریف کلان‌شهر

با تعریف کلانشهر از سوی سازمان ملل متحد، تهران تنها کلان‌شهر ایران به‌شمار می‌رود.

در تعریف بین‌المللی کلانشهر که توسط سازمان ملل متحد آورده شده کلان‌شهر یا مادر شهر به شهرهایی گفته می‌شود که بیش از ۴ میلیون نفر جمعیت داشته باشند. از این رو از دیدگاه تعریف بین‌المللی در ایران تنها شهر تهران به عنوان کلان‌شهر شناخته می‌شود. درعین حال همان‌طور که تعریف مفهوم شهر در کشورهای مختلف متفاوت می‌باشد، تقسیم‌بندی انواع شهرها نیز برحسب سطح فعالیت‌ها، میزان جمعیت پذیری و حوزه نفوذ شهر در کشورهای گوناگون با یکدیگر یکسان نیست.[۳۱] اما در ادبیات رایج کشور ایران اصطلاح کلان‌شهر معادل مادرشهر (متروپلیس) است و به شهرهایی اطلاق می‌شود که حداقل یک میلیون نفر جمعیت داشته و واجد مرکزیتی اقتصادی - سیاسی که در مقیاس ناحیه‌ای یا ملی از موقعیتی مرکزی برخوردار باشد.[۳۲] تعریف کلانشهر در سال ۱۳۸۷ توسط محمد سعیدی‌کیا وزیر وقت مسکن و شهرسازی در شورای عالی شهرسازی و معماری اصلاح شد و طبق آن شهرهای با جمعیت بیش از ۵۰۰ هزار نفر کلان‌شهر محسوب می‌شوند.[۳۳] به دلیل نداشتن تعریف حقوقی واحد از کلان‌شهر در ایران فقط شهرهای بالای یک میلیون نفر می‌توانند از مزایای قانون مالیات بر ارزش افزوده بهره بیشتری ببرند. با تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری شهرهای زیر یک میلیون نفر می‌توانند به صورت قانونی و رسمی کلان‌شهر شوند اما نمی‌توانند از قانون مالیات بر ارزش افزوده بهره بیشتری ببرند. اکنون شهرهای تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، قم، اهواز و کرمانشاه به صورت رسمی کلان‌شهر محسوب می‌شوند.[۳۴]

جستارهای وابسته

یادداشت‌ها

  1. به موجب مصوبه دولت و شورای عالی شهرسازی، نقاط جمعیتی کرهرود و سنجان به شهر اراک الحاق شدند. جمعیت جدید حاصل از جمعیت سه شهر اراک، سنجان و کرهرود است

پانویس

  1. «کلانشهر هنوز تعریف مشخصی ندارد». شبکه ایران. ۱۳ شهریور ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۳.
  2. «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵، جمعیت تا سطح آبادی بر حسب سواد». وبگاه رسمی مرکز آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۴ بهمن ۱۳۸۹.
  3. «کلانشهرهای ایران». پرتال کلانشهرهای ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۴ بهمن ۱۳۸۹.
  4. «کرمان کلانشهر شد». خبرگزاری فارس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۱.
  5. «اراک به جمع کلان‌شهرهای کشور پیوست». روزنامه خراسان. ۳ بهمن ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۱.
  6. «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۱۹.
  7. [www.sko.ir/Sarshomari1390/Shahrhaye_IRAN.xls «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). معاونت برنامه‌ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران). ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  8. ۸٫۰۰ ۸٫۰۱ ۸٫۰۲ ۸٫۰۳ ۸٫۰۴ ۸٫۰۵ ۸٫۰۶ ۸٫۰۷ ۸٫۰۸ ۸٫۰۹ ۸٫۱۰ ۸٫۱۱ «پورتال کلانشهرهای ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مارس ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۲ مارس ۲۰۱۳.
  9. درگاه ملی آمار ایران
  10. «پورتال شهرداری مشهد» (PDF).[پیوند مرده]
  11. درگاه ملی آمار ایران
  12. «دیوان عدالت اداری حکم منتفی شدن الحاق خوراسگان به اصفهان را لغو کرد». ایرنا (خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران). ۱ اردیبهشت ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۳ آذر ۱۳۹۲.
  13. شهرداری اصفهان (آبان ۱۳۹۲). «آمارنامه اصفهان ۱۳۹۱، فصل دوم: جمعیت» (PDF). شهرداری اصفهان. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۳ آذر ۱۳۹۲.
  14. درگاه ملی آمار ایران
  15. درگاه ملی آمار ایران
  16. درگاه ملی آمار ایران
  17. درگاه ملی آمار ایران
  18. درگاه ملی آمار ایران
  19. ایسنا. «کرمانشاه کلان‌شهر شد».
  20. درگاه ملی آمار ایران
  21. درگاه ملی آمار ایران
  22. درگاه ملی آمار ایران
  23. درگاه ملی آمار ایران
  24. درگاه ملی آمار ایران
  25. درگاه ملی آمار ایران
  26. درگاه ملی آمار ایران
  27. درگاه ملی آمار ایران
  28. «مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص الحاق نقاط جمعیتی سنجان و کرهرود به شهر اراک». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۹ مرداد ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲.
  29. «اراک کلان‌شهر شد/ قطار اراک ـ مشهد روزانه می‌شود». فارس نیوز. ۱۲ اسفند ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۲ مارس ۲۰۱۳.
  30. درگاه ملی آمار ایران
  31. «کلان‌شهر ایرانی در ابهام». پایگاه اطلاع‌رسانی معماری و شهرسازی ایران. ۳ آذر ۱۳۸۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۳. از پارامتر ناشناخته |تاریخ پیوند= صرف‌نظر شد (کمک); بیش از یک پارامتر |نشانی= و |پیوند= داده‌شده است (کمک)
  32. «کلانشهر:منطقه کلانشهری:مادرشهر:مگاسیتی:منظومه شهری». سایت مرجع مدیریت شهری. ۷ فروردین ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۳.
  33. «تعریف کلانشهر در شورای عالی شهرسازی اصلاح شد». شبکه اطلاع‌رسانی ساختمان ایران. ۲۵ مهر ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۳. از پارامتر ناشناخته |تاریخ پیوند= صرف‌نظر شد (کمک); بیش از یک پارامتر |نشانی= و |پیوند= داده‌شده است (کمک)
  34. ناصری، یوسف (۲۰۱۳-۰۹-۰۴). «روزنامه ایران92/6/13: کلانشهر هنوز تعریف مشخصی ندارد». magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۹-۱۰.

منابع