ویکی‌پدیا:زبان و زبان‌شناسی

رد کردن به: فهرست بحث‌ها • آغاز بحث‌ها • پایین صفحه • افزودن بحث تازه این صفحه برای بحث و بررسی بر روی موضوعات مرتبط با زبان و زبان‌شناسی در ویکی‌پدیا ایجاد شده‌است. درخواست‌های برابر فارسی برای واژه‌های خارجی و برعکس نیز همین‌جا مطرح می‌شوند. توجه داشته باشید که این صفحه به قصد واژه‌سازی ایجاد نشده‌است و تنها هنگامی باید در آن دربارهٔ واژه‌ای بحث شود که آن واژه در سیاههٔ واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی و کتاب‌های علمی مرتبط نیامده باشد. ازاین‌رو، هنگامی که دنبال برابر فارسی یک واژهٔ بیگانه می‌گردید، قبل از مطرح کردن آن در این صفحه آن را در منابع زیر جستجو کنید. واژه‌های مصوّب فرهنگستان (بر پایه حوزه و دفتر) ویکی‌پدیا:برابر فارسی اصطلاحات علمی ویکی‌پدیا:نگارش نام‌های خارجی (وپ:واژه‌های تأییدشده) فهرست‌های مستند نام‌های ایرانداک

استفاده از این صفحه بحث‌های جدید را به انتهای این صفحه بیفزایید. اگر معادل مناسب را به کمک منابع بالا نیافتید در این صفحه برای هر درخواست، یک مدخل ایجاد کنید که شامل اصلِ واژه، زبان اصلی، حوزهٔ تخصصی، مدخل ویکی‌پدیا در زبان اصلی (در صورت وجود)، تعریف واژه (در صورت وجود)، و یک پیوند به نتیجهٔ حاصل جست‌وجوی گوگل دربارهٔ آن واژه باشد. در صورت پیشنهادِ برابر، توجه داشته باشید که برابرها برای درخواست‌های موردنظر از سوی منابع قابل اعتماد و نامدار چاپ و منتشر شده باشند. همچنین، برای واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی شاید این صفحه مفید باشد. مطالب خود را با اضافه‌کردن "~~~~" یا کلیک بر روی این کلید در نوار ابزار امضا کنید. بایگانی ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۳، ۲۴، ۲۵، ۲۶، ۲۷، ۲۸، ۲۹، ۳۰، ۳۱، ۳۲، ۳۳، ۳۴، ۳۵، ۳۶، ۳۷، ۳۸، ۳۹، ۴۰، ۴۱، ۴۲، ۴۳، ۴۴، ۴۵، ۴۶، ۴۷، ۴۸، ۴۹، ۵۰، ۵۱، ۵۲، ۵۳، ۵۴

درخواست برابر فارسی

• Same-sex union legislation
• Recognition of same-sex unions in Italy

عارون (بحث) ‏۱۳ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۴۹ (UTC)

@عارون

• «وضعیت قانونی اتحاد همجنس» (در اینجا، استفاده از «همجنس‌گرایان» به جای «همجنس» اشتباه است، مثلاً بحث:ازدواج همجنس را ببینید)، البته شاید بشود آن را به صورت «قانون‌گذاری درباره اتحاد همجنس» نیز ترجمه کرد.
• بهتر است به صورت «به رسمیت شناختن اتحاد همجنس در ایتالیا» ترجمه شود.

آرامش ^{(بحث • مشارکت‌ها)} ‏۱۳ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۵۴ (UTC)

@عارون

ظاهرا منظور ثبت دفتری ازدواج و یا پیوند زناشویی است. به معنی ثبت رسمی پیوند یک جنسی/ غیر جنسی و یا همجنسگرایان. اربابی دوم (بحث) ‏۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۵۲ (UTC)

پیشنهاد برابر فارسی

درود. پیشنهادتون برای کلمه‌های

• Murder–suicide
• Undead
• Sorrow
• Sadness

چیه؟
برای اولی به‌نظرم «قتل و خودکشی» خیلی سریع‌تر مفهوم را منتقل می‌کنه تا «خود–دیگرکشی».
«مردهٔ متحرک» هم بیشتر به ترجمهٔ "Walking dead" می‌خورده تا "Undead"
دوکلمهٔ آخر هم در فارسی مشابه معنی میشن و انگار تمایزی بین اونا قائل نمیشن. Siavosh9 (بحث) ‏۱۳ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۲۷ (UTC)

Pumpernickel

درخواست ترجمه:

• واژه: Pumpernickel
  
• زبان: انگلیسی
  
• حوزه تخصصی: تغذیه
  
• پیوند: https://en.wikipedia.org/wiki/Pumpernickel
  
• مثال: Pumpernickel (English: /ˈpʌmpərnɪkəl/; German: [ˈpʊmpɐˌnɪkl̩]) is a typically dense, slightly sweet rye bread traditionally made with sourdough starter and coarsely ground rye. It is sometimes made with a combination of rye flour and whole rye grains ("rye berries").
  
• توضیحات: این واژه نام نوعی نان آلمانی است که در دیکشنری تخصصی برساد، معادل فارسی نان جو سیاه سبوس دار آلمانی در نظر گرفته شده است و در برخی از سایت های فارسی هم از این نان با همین معادل فارسی نام برده اند در دیکشنری آبادیس علاوه بر این نام ، نام نان سیاه چاودار را هم پیشنهاد داده است و در توضیح مقاله انگلیسی ماده اصلی این نان را اگر درست متوجه شده باشم آرد چاودار ذکر کرده است. حالا برای ایجاد مقاله فارسی در مورد این نان چه واژه ای انتخاب کنیم؟ نان پامپرنیکل؟ نان چاودار سیاه آلمانی، نان جو سیاه سبوس دار آلمانی، یا نام مناسب دیگری؟ در واژه های مصوب فرهنگستان هم معادلی برای این نان انتخاب نشده است.— این پیام امضانشده را غریبه ای در شهر (بحث • مشارکت‌ها) نوشته‌است. ۱۷ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۰ (UTC)
  

@غریبه ای در شهر: وقتی در منابع معتبر معادل سرراستی برای واژه وجود ندارد، باید آن را آوانگاری کنید. در این مورد معادل فارسی‌اش را بنیسید پومپرنیکل که تلقظ صحیح آلمانی‌اش است (آلمانی: [ˈpʊmpɐˌnɪkl̩]) و نه تلفظ انگلیسی (پامپرنیکل). بعد در لید مقاله بنویسید که نوعی نان چاودار آلمانی است و غیره. در ضمن این نان لزوما سیاه‌رنگ نیست و اتقاقا بیشتر قهوه‌ای است. پس بهتر است از به‌کار بردن رنگ آن در عنوان فارسی‌اش خودداری شود. Tisfoon (بحث) ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۴۱ (UTC)

wildfires

درود. اخیراً با ترجمه‌های متفاوت برای کلمهٔ wildfires (جمع Wildfire - آتش‌سوزی جنگل) مواجه شدم که به‌نظرم بهتر است برای استانداردی واحد هم‌رایی شود و آن‌ها را یکدست کنیم. چند مثال:
2021 Greece wildfires ← آتش‌سوزی جنگل‌های یونان ۲۰۲۱
2018 Attica wildfires ← آتش‌سوزی‌های ۲۰۱۸ جنگل آتیک
2018 California wildfires ← آتش‌سوزی جنگلی ۲۰۱۸ کالیفرنیا
2020 California wildfires ← آتش‌سوزی ۲۰۲۰ کالیفرنیا
*فقط کلمهٔ wildfires اینجا مطرح است؛ سال حادثه طبق وپ:قنح باید اینگونه باشد: 2023 Canadian wildfires ← آتش‌سوزی‌های جنگلی ۲۰۲۳ کانادا
همچنین لطفاً پیشنهادتون را با دلیل برای 2020 Western United States wildfire season که آتش‌سوزی ۲۰۲۰ غرب ایالات متحده ترجمه شده بگید:
فصل آتش‌سوزی‌ جنگل ۲۰۲۰ غرب آمریکا یا فصل آتش‌سوزی‌ جنگلی ۲۰۲۰ غرب آمریکا. Siavosh9 (بحث) ‏۱۷ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۰۸ (UTC)

Oakville

درود. لطفاً شیوهٔ درست نوشتن Oakville را برایم مشخص کنید. در مقالات به سه طریق نوشته شده:
اوکویل، آیووا، اوک‌ویل، آلاباما و اوک ویل، تگزاس Siavosh9 (بحث) ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۵۷ (UTC)

@Siavosh9: درود. بنده قطعاً اوک‌ویل را ترجیح می‌دهم. به نظرم وقتی نویسه‌گردانی نام‌های خاص خارجی مدنظر است، «نیم‌فاصله» یکی از بهترین امکاناتی است که ما در زبان فارسی داریم و این امکان را به ما می‌دهد که نویسه‌گردانی‌ها را به نحوی انجام دهیم که خواننده، تلفظِ اصلی را بهتر دریابد. مثلاً همین واژه در انگلیسی از ترکیب Oak+ville به‌دست آمده و نوشتن آن به صورت «اوک‌ویل» سبب می‌شود خوانندۀ فارسی‌زبان آن را درست بخواند. اما در «اوکویل» - به ویژه اگر خواننده، نامِ انگلیسی‌اش را ندیده باشد - ممکن است آن آخرش را بر وزنِ «فویل» بخواند. بدیهی است که «اوک ویل» (جدا از هم) نیز نادرست است. Tisfoon (بحث) ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۲:۰۶ (UTC)

ممنونم بابت توضیح کامل Siavosh9 (بحث) ‏۱۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۵۷ (UTC)

Compartment معادل فارسی در حوزه داروشناسی؟

در علم داروشناسی، معادل Compartment در زبان فارسی چیست؟
طبق تعریف ویکی انگیسی، در فارماکوکینتیک ، یک محفظه با حجم مشخصی از مایعات بدن است. معمولاً مربوط به بدن انسان، اما همچنین شامل سایر حیوانات دارای ارگانهای مختلف نیز می شود. اربابی دوم (بحث) ‏۲۷ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۳۷ (UTC)

@اربابی دوم در پزشکی می‌گوئیم «کُمپارتمان» که برگرفته از تلفظ فرانسوی آن است. (بسیاری از واژه‌ها و اصطلاحات رایج کنونی در پزشکی، از زبان فرانسوی گرفته شده که زبان غالب خارجی در ایران قدیم و به‌ویژه پزشکان بود؛ پیش از آنکه انگلیسی جای آن را بگیرد). معنای تحت‌اللفظی‌اش «فضا» و «محفظه» است و در کالبدشناسی، پزشکی و داروشناسی کاربرد دارد. مثلاً در ارتوپدی سندرم کمپارتمان را داریم که بسیار در منابع پزشکی رواج دارد. Tisfoon (بحث) ‏۳۰ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۵:۴۳ (UTC)

@Tisfoon پیام شما رسید و به خاطر سپرده شد.

سپاس اربابی دوم (بحث) ‏۳۰ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۵۰ (UTC)

انتقال مقاله روان‌شناسی تجربی زیر عنوان (روانشناسی تحقیقی./ پژوهشی)

قصد انتقال مقاله روان‌شناسی تجربی معادل (انگلیسی: Experimental psychology) را به زیر عنوان (روانشناسی تحقیقی) دارم. چرا که به نظر من عنوان حاضرمفهوم درست را نمی رساند. برای مثال دندان پزشک تجربی اصطلاحی رایج است اما منظور از آن تحقیق یا پژوهش نیست. البته «روانشناسی پژوهشی» نیز پیشنهاد خوبی است. آگر مخالفتی با این انتقال وجود دارد، لطفا اعلام کنید. اربابی دوم (بحث) ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۲۲ (UTC)

• مخالف بله، بنده مخالفم. ترجمه‌های اصطلاحات فنی باید برپایه مفاهیم فنی و تخصصی همان رشته‌ها انجام شود و اهمیتی ندارد که در فارسی محاوره‌ای چه معنایی دارند. اینکه دندان‌ساز تجربی چه مفهومی دارد، ربطی به روان‌شناسی تجربی (در برابر روان‌شناسی بالینی و غیره) ندارد. مقصود از «تجربی» در این عبارت، آزمایشی، آزمونی، با آزمون و تجربه یافتن و غیره است. پژوهش و تحقیق یکی از مهمترین ابزارها و جنبه‌های علم روان‌شناسی است (تمام انواع روان‌شناسی) و چیزی مجزا به نام روان‌شناسی تحقیقی یا روان‌شناسی پژوهشی نداریم. نکته مهم‌ترِ دیگر، رواج گسترده این ترجمه در منابع معتبر است و ما در ویکی‌فا نمی‌توانیم برخلاف وپ:رایج حرکت کنیم. Tisfoon (بحث) ‏۳۰ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۵:۳۷ (UTC)

  پیام شما رسید و به خاطر سپرده شد.

سپاس اربابی دوم (بحث) ‏۳۰ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۵۳ (UTC)

پیوندهای میان زبانی مشکل دار

در ویکی فارسی مقاله Hypocrisy به ظاهرسازی پیوند داده شده و مقاله دورویی به این تعبیر که اصطلاح مذهبی است به Munafiq پیوند خورده است. این پیوندها بی مشکل نیست و در عمل تمیزکاری و گسترش مقاله ها را مشکل میکند. لطفا کاربرانی که شناخت و وقت لازم را دارند، ترتیب اثر دهند. اربابی دوم (بحث) ‏۳۱ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۰۴ (UTC)

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد.

برگردان مناسب فارسی برای این سه نشان

The Order of Honor

The Order of Glory

Order for "Services to the Motherland"

با تشکر Luckie Luke (Talk / ^C) ‏۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۲:۴۱ (UTC)

@Luckie Luke سلام.

پیشنهاد من آوانگاری و معرفی معنی لغوی در مقدمه مقاله، در همه موارد این چنین است. مگر آن که به دلایل خاصی ، مثلا یک رویداد تاریخی مرتبط با یکی از کشورهای فاسی زبان، استفاده از معادل فارسی توجیه شود. اربابی دوم (بحث) ‏۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۲۲ (UTC)

@Luckie Luke سلام.

نکته: توجه داشته باشید که بیشتر کشورها نشانهایی به همین اسامی دارند و در صورت ترجمه به معنی، برای مثال نشان لیاقت و یا افتخار؛ به زودی مشکل تشابه اسمی پیش خواهد آمد. البته در دوبله فیلم از آنجایی که محدوده موضوع به خوبی روشن است، مسئله نیست. اما برای یک دانشنامه فراگیر، تشابه مکرر اسامی میتواند مسئله ساز باشد.اربابی دوم (بحث) ‏۲ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۰:۳۲ (UTC)

@اربابی دوم: سلام در ویکی فارسی برای تشابه اسمی در آخر عناوین همسان از پرانتز استفاده می کنیم برای نمونه نیورک (ایالت) / نیویورک (شهر) مشکلی پیش نمی آیدLuckie Luke (Talk / ^C) ‏۲ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۱:۲۰ (UTC)

Township

با سلام. معادل درست Township به فارسی چیست؟ تا جایی که میدانم این معمولاً به عنوان یک عنوان میانی بین شهرستان و شهر استفاده می‌شود. سپاس WASP ‎بحث‎ ۱۰ آبان ۱۴۰۲، ساعت ۰۹:۴۰، ‏۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۱۰ (UTC)

@WASP-Outis

سلام، درفرهنگ لغات کمبریج جستجو کردم. گویا ارتباط با متن دارد.

a South African town where only black people lived during apartheid:

the township of Soweto

poverty and deprivation in the townships

township music

in the US and Canada, a unit of local government consisting of a town and the area surrounding it:

the township of Dulce, New Mexico

Madison Township, Ohio اربابی دوم (بحث) ‏۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۳۶ (UTC)

@اربابی دوم: تشکر، در چنین موردی باید چه ترجمه ای کرد؟ WASP ‎بحث‎ ۱۰ آبان ۱۴۰۲، ساعت ۱۰:۱۵، ‏۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۴۵ (UTC)

@WASP-Outis

متاسفانه من بهتر از شما نمی دانم. اما اگر به سلیقه شخصی واگذار کنیم، من احتمالا آن را این طور ترجمه می کردم: «شهر واشنگتن و حومه آن، یک منطقهٔ مسکونی در ایالات متحده آمریکا است که در شهرستان وان بورن، آیووا واقع شده است». تقریبا همان ترجمه گوگل است و شهرستان بودن وان بورن هم از قبل در ویکی فارسی ثبت شده و عملا رواج پیدا کرده است. اربابی دوم (بحث) ‏۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۳۶ (UTC)

ترجمه جمله

درخواست ترجمه:

• واژه: ترجمه جمله
  
• زبان: انگلیسی
  
• حوزه تخصصی: تغذیه
  
• پیوند: https://en.wikipedia.org/wiki/Tuna_salad
  
• مثال: The tuna used is usually pre-cooked, canned, and packaged in water or oil
  
• توضیحات: جمله فوق به صورت موقت به صورت « ماهی تنی که در این سالاد مورد استفاده قرار می‌گیرد به‌طور معمول پیشپز شده، به صورت کنسرو ماهی بوده و در آب یا روغن درون قوطی بسته‌بندی قرار گرفته‌است.» ترجمه گردیده است. آیا ترجمه فوق منظور نگارنده مقاله را به درستی نشان داده است یا جمله صحیح تری را می توان بیان کرد.غریبه ای در شهر (بحث) ‏۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۲۰ (UTC)
  

قابل توجه مترجمان تازه کار

هر چند مقالات ویکی انگلیسی اکثرا دارای کیفیت مطلوبی هستند اما گاه به ندرت بعضی از مقلات آن، از نظر نگارشی بسیار ضعیف هستند. همانگونه که مقالات فارسی نیز در ویکی فارسی گاه دارای اشتباهات نگارشی هستند. با این تفاوت که برای یک فارسی زبان تشخیص اشتباهات زبان مادری بسیار آسانتر است. برای ترجمه مقاله از ویکی انگلیسی، بهتر است محض احتیاط به منابع دیگر نیز سری بزنید که گفته اند: هر چه بگندد نمکش می زنند وای از آن روز که بگندد نمک اربابی دوم (بحث) ‏۱ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۱۴ (UTC)