موافقت‌نامه جنبه‌های تجاری حقوق مالکیت فکری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از موافقت‌نامهٔ تریپس)

موافقت‌نامه جنبه‌های تجاری حقوق مالکیت فکری[۱] (به انگلیسی: Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights) به اختصار تریپس (به انگلیسی: TRIPS) موافقتنامه‌ای بین‌المللی است که به وسیلهٔ سازمان تجارت جهانی (WTO) مدیریت می‌شود و حداقل استانداردهای جهانی را برای قوانین مربوط به انواع مالکیت فکری در کشورهای عضو WTO تعیین می‌کند.[۲] این موافقتنامه در پایان دور اروگوئه از موافقتنامه عمومی تعرفه‌ها و تجارت[۳] ۱۹۹۴ (به انگلیسی: General Agreement on Tariffs and Trade) مذاکره شد.

شرایط مورد نیاز تریپس[ویرایش]

تریپس کشورهای عضو را ملزم به ارائه حفاظت قوی برای حقوق مالکیت فکری می‌کند، برای مثال تحت موافقتنامه تریپس:

  • مدت زمان حق تکثیر باید به ۵۰ سال بعد از مرگ پدیدآورنده افزایش یابد. (ماده ۱۲ و ۱۴)[۴]
  • حق تکثیر باید به‌طور خودکار اهدا شود و نه بر اساس هر گونه تشریفات مانند نیاز به ثبت یا تجدید.
  • برنامه‌های رایانه‌ای باید به عنوان آثار ادبی در نظر گرفته شود و حفاظت مشابه آن آثار را دریافت کنند.
  • استثنائات به حق تکثیر در قوانین ملی (مانند استفاده منصفانه در آمریکا) باید محدود به ماده ۱۳ موافقتنامه تریپس باشند[۴]
  • حق اختراع باید به تمام زمینه‌های فناوری اهدا شود، البته استثنائات برای برخی از منافع عمومی مجاز است و باید حداقل برای مدت ۲۰ سال قابل اجرا باشد.
  • استثنائات حقوق انحصاری باید محدود باشد و با بهره‌برداری عادی از اثر (ماده ۱۳) و بهره‌برداری عادی از حق اختراع در تضاد نباشد (ماده ۳۰).
  • قضاوت تبعیض‌آمیز نسبت به منافع قانونی دارندگان حق تکثیر برنامه‌های رایانه‌ای مجاز نیست.
  • منافع قانونی افراد ثالث باید در نظر گرفته‌شود. (ماده ۳۰)
  • در هر کشور، قوانین مالکیت فکری نباید نباید مزایایی به افراد مقیم اهدا شود که برای افراد مقیم سایر کشورهای عضو تریپس وجود نداشته‌باشد. (با برخی شرایط محدود، ماده ۳ و۵) تریپس همچنین بند ملت کاملةالوداد دارد.

منابع[ویرایش]

  1. https://patentoffice.ir/paper/3522/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C-%D9%88-%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C
  2. "متن موافقتنامه راجع به جنبه‌های مرتبط با تجارت حقوق مالکیت فکری" (به انگلیسی).
  3. "موافقتنامه عمومی تعرفه‌ها و تجارت" (به انگلیسی).
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ "مالکیت معنوی-متن قرارداد موافقتنامه تریپس" (به انگلیسی).

پیوند به بیرون[ویرایش]