جنایات جنگی در جنگ ۲۰۲۳ اسرائیل و حماس

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

از زمان آغاز جنگ ۲۰۲۳ اسرائیل و حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، شورای حقوق بشر سازمان ملل «شواهد روشن» جنایات جنگی توسط حماس و نیز نیروهای دفاعی اسرائیل را شناسایی کرد.[۱] یک کمیسیون سازمان ملل متحد برای مناقشه اسرائیل و فلسطین اعلام کرد که "شواهد واضحی وجود دارد که ممکن است جنایات جنگی در آخرین موج خشونت در اسرائیل و غزه انجام شده باشد و همه کسانی که قوانین بین المللی را نقض کرده‌اند و غیرنظامیان را هدف قرار داده‌اند باید پاسخگو باشند." "[۲][۳][۴] در ۲۷ اکتبر، سخنگوی OHCHR خواستار تشکیل دادگاهی مستقل برای بررسی جنایات جنگی احتمالی توسط هر دو طرف شد.[۵]

توسط حماس و گروه‌های شبه نظامی متحد آن[ویرایش]

تعیین اعمال پذیری قوانین جنگ برای گروه‌های شبه‌نظامی یک سؤال دشوار است، چرا که شورای اروپا و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ هر دو ذکر می‌کنند که حقوق بین‌الملل جنگ و تروریسم را به عنوان مقوله‌های حقوقی جداگانه در نظر می‌گیرد.[۶][۷] دولت‌های اسرائیل، آمریکا، اتحادیه اروپا، بریتانیا، ژاپن و کانادا حماس را به عنوان یک گروه تروریستی تعریف می‌کنند. اما برخی با این توصیف مخالف هستند و ادعا می‌کنند حماس تروریست نیست.[۸] با این که اصطلاح «حقوق بین‌الملل» به دولت‌ها مربوط است، در مورد نیروهای مسلح شورشی و تروریستی نیز مصداق دارد. حتی اگر یک شورش قانونی تلقی شود - به این معنی که معیارهای "دلیل عادلانه" را دارد، باید به اصول "وسیله عادلانه" پایبند باشد. در مورد حماس و رزمندگانش، حتی اگر آنها حق احتمالی برای مبارزه با آنچه که آنها به عنوان " اشغالگری اسرائیل " می‌نامند، داشته باشند، همچنان باید قوانین قانونی "تبعیض"، "تناسب" و "ضرورت نظامی" را رعایت کنند.[۹]

در ۹ اکتبر ۲۰۲۳، دیده‌بان حقوق بشر اعلام کرد که هدف قرار دادن غیرنظامیان، حملات بی ملاحظه و گروگان‌گیری توسط حماس، جنایات جنگی محسوب می‌شود.[۱۰]

در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۳ OHCHR اعلام کرد که گروگان‌گیری و استفاده از سپر انسانی جنایت جنگی است.[۱۱] فولکر تورک، مسئول حقوق بشر سازمان ملل متحد، خاطرنشان کرد که «کشتارهای دسته جمعی وحشتناک» گروه‌های شبه نظامی نقض قوانین بین‌المللی است.[۱۲]

صحنه ای از یک خانه اسرائیلی پس از کشتار بعری که توسط حماس انجام شد.

توسط دولت اسرائیل[ویرایش]

اتهامات پرشمار جنایات جنگی علیه اسرائیل به دلیل اقداماتش علیه غیرنظامیان مطرح شده‌است. این اتهامات از سوی دیده‌بان حقوق بشر، عفو بین‌الملل، بتسلیم، و گروه‌های حقوق بشر و کارشناسان، از جمله گزارشگران سازمان ملل طرح شده‌است.[۱۳] منتقدان معتقدند که دولت بایدن به‌طور تلویحی جنایات جنگی اسرائیل را تأیید کرده‌است.[۱۴] آنتونی بلینکن اشاره کرد که دولت بایدن در قبال هر آنچه که در غزه رخ می‌دهد، حد «تحمل بالایی» دارد.[۱۵] در ۲۷ اکتبر، کاخ سفید اعلام کرد که هیچ خط قرمزی برای اقدامات اسرائیل قائل نیست.[۱۶]

حملات بی ملاحظه[ویرایش]

مسجدی که توسط حمله هوایی اسرائیل تخریب شد، خان یونس، ۸ اکتبر

در هفته اول جنگ، ارتش اسرائیل ۶۰۰۰ حمله هوایی در سرتاسر غزه انجام داد که در آنها بیش از ۳۳۰۰ غیرنظامی کشته و بیش از ۱۲۰۰۰ زخمی شدند.[۱۷][۱۸] این حملات به مکان‌های حفاظت‌شده خاص از جمله بیمارستان‌ها، بازارها، اردوگاه‌های پناهندگان، مساجد، مراکز آموزشی و کل محله‌ها اصابت کرد.[۱۹] گروهی از گزارشگران ویژه سازمان ملل اظهار کردند که حملات هوایی بی‌رویه اسرائیل «طبق قوانین بین‌المللی اکیداً ممنوع است و جنایت جنگی محسوب می‌شود.»[۲۰] سخنگوی ارتش اسرائیل دانیل هاگاری گفت که «تأکید بر آسیب زدن است و نه بر دقیق بودن».[۲۱]

مجازات دسته جمعی[ویرایش]

اقدامات متعدد ارتش اسرائیل، از جمله محاصره برق، غذا، سوخت و آب، به عنوان مجازات دسته جمعی توصیف شده، یک جنایت جنگی که از طریق معاهده در درگیری‌های مسلحانه بین‌المللی و غیر بین‌المللی، به ویژه ماده ۳ مشترک کنوانسیون ژنو و پروتکل الحاقی II ممنوع شده‌است. اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور اسرائیل، ساکنان غزه را به داشتن مسئولیت جمعی برای جنگ متهم کرد.[۲۲][۲۳] کریستو، رئیس بین‌المللی پزشکان بدون مرز، گفت [الف] که میلیون‌ها غیرنظامی در غزه به دلیل محاصره سوخت و دارو توسط اسرائیل با «مجازات دسته‌جمعی» رو به رو شدند.[۲۵][۲۶] تام داننبام، استاد حقوق دانشگاه تافتس، نوشت که دستور محاصره «فرمان قحطی دادن غیرنظامیان به عنوان یک روش جنگی را می‌دهد که نقض قوانین بین‌المللی بشردوستانه و جنایت جنگی است.»[۲۷] در ۲۵ اکتبر، آکسفام اعلام کرد که استفاده اسرائیل از «گرسنگی دادن به عنوان یک روش جنگی» ناقض قوانین بین‌المللی است و غزه دارد «به‌طور جمعی در مقابل دیدگان جهان مجازات می‌شود.»[۲۸]

نقض بی‌طرفی پزشکی[ویرایش]

آمبولانس هلال احمر فلسطین در حمله هوایی اسرائیل منهدم شد.

اسرائیل متهم شده‌است که بی‌طرفی پزشکی را نقض کرده‌است، که بر اساس کنوانسیون ژنو یک جنایت جنگی است، زیرا بیمارستان‌ها تحت قوانین بین‌المللی بشردوستانه از حفاظت ویژه برخوردارند.[۲۹][۳۰] به گفته مقامات غزه، ارتش اسرائیل تعمداً آمبولانس‌ها و مراکز بهداشتی را با حملات هوایی هدف قرار داده‌است.[۳۱][۳۲] هلال احمر فلسطین در بیانیه ای خواستار «پاسخگویی در قبال این جنایت جنگی» شد.[۳۳] فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و جمعیت هلال احمر، اونروا، و پزشکان بدون مرز مرگ پرسنل پزشکی خود را گزارش کردند.[۳۴][۳۵] در ۱۴ اکتبر، سازمان بهداشت جهانی گفت که کشتار کارکنان مراقبت‌های بهداشتی و تخریب امکانات بهداشتی «غیر نظامیان را از حقوق اولیه انسانی برای سلامتی نجات می‌دهد» و توسط قانون بین‌المللی بشردوستانه ممنوع شده‌است.[۳۶][۳۷] در ۱۷ اکتبر، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که ۵۱ مرکز بهداشتی توسط اسرائیل مورد حمله قرار گرفته‌است.[۳۸][۳۹] در ۴ نوامبر، وزارت بهداشت غزه اعلام کرد که ۱۰۵ مرکز پزشکی به‌طور عمدی هدف قرار گرفته‌اند.[۴۰]

وضعیت محافظت شده[ویرایش]

اسرائیل این اتهام را طرح کرده که از تأسیسات پزشکی برای ذخیره سلاح استفاده می‌شود و به عنوان پایگاهی برای آتش استفاده می‌شود و در این صورت حفاظت ویژه بیمارستان‌ها از بین می‌رود.[۴۱] با این حال، ارتش اسرائیل شواهد محکمی برای پشتیبانی از ادعاهای خود ارائه نکرده‌است.[۴۲] اسرائیل همچنین این قدرت را ندارد که به‌طور یکجانبه تصمیم بگیرد که آیا بیمارستان وضعیت حفاظت شده خود را از دست داده‌است.[۴۲] به گفته کریم خان، دادستان دیوان کیفری بین‌المللی، بار اثبات این که از بیمارستان، مدرسه یا مکان عبادت برای مقاصد نظامی استفاده شده بسیار بالاست.[۴۳] بار اثبات نیز بر دوش اسرائیلی هاست.[۴۴] جسیکا ولفندیل، کارشناس اخلاق نظامی در دانشگاه کیس وسترن رزرو، اظهار داشت که حتی اگر اسرائیل بتواند ثابت کند که بیمارستان شفا یک عملیات نظامی را پنهان می‌کند، قوانین بین‌المللی همچنان پابرجاست، زیرا «باید گام‌هایی برای محافظت از بی‌گناهان برداشته شود».[۴۴] اگر حمله به بیمارستان به‌طور نامتناسبی با هدف نظامی به غیرنظامیان آسیب برساند، همچنان طبق قوانین بین‌المللی غیرقانونی خواهد بود.[۴۴]

تخلیه اجباری[ویرایش]

در ۱۳ اکتبر ارتش اسرائیل دستور تخلیه ۱٫۱ را صادر کرد. میلیون‌ها نفر از شمال غزه می‌گویند که باید جمعیت غیرنظامی را از شبه‌نظامیان مستقر در میان آنها جدا کنند و این جمعیت پس از جنگ اجازه بازگشت خواهند داشت.[۴۵] مقامات غزه ابتدا از ساکنان خواستند که این دستور را نادیده بگیرند و وزارت کشور مدعی شد که اسرائیل به دنبال «یک بار دیگر ما را از سرزمین خود آواره کند.»[۴۶] تخلیه توسط یان اگلند، یک دیپلمات نروژی درگیر با توافق اسلو به عنوان یک انتقال جمعیت اجباری توصیف شد.[۴۷] اگلاند اظهار داشت: «صدها هزار نفر برای حفظ جان خود فرار می‌کنند - [این چیزی نیست که بتوان آن را تخلیه نامید. این انتقال اجباری مردم از سراسر شمال غزه است، که طبق کنوانسیون ژنو یک جنایت جنگی است.»[۴۷] گزارشگر ویژه سازمان ملل ، فرانچسکا آلبانزه، دربارهٔ پاکسازی قومی جمعی در غزه هشدار داد.[۴۸] راز سیگال، مورخ اسرائیلی، آن را "نمونه ای مناسب کتاب‌های درسی برای نسل کشی " نامید.[۴۹] این اقدام توسط سازمان ملل متحد، پزشکان بدون مرز، یونیسف و IRC محکوم شد.[۵۰]

استفاده از فسفر سفید برای غیرنظامیان[ویرایش]

دیده‌بان حقوق بشر و آزمایشگاه شواهد بحران سازمان عفو بین‌الملل شواهدی را به اشتراک گذاشتند که نشان می‌دهد واحدهای نظامی اسرائیل که در غزه و لبنان حمله می‌کنند از گلوله‌های توپخانه فسفر سفید استفاده کرده‌اند. اسرائیل این گزارش را رد کرد و این اتهام را «بی چون و چرا نادرست» خواند.[۵۱] مهمات فسفر سفید در میدان‌های جنگ برای اهداف خاصی مانند ایجاد پرده‌های دود، تولید روشنایی و علامت گذاری اهداف مجاز است. به دلیل استفاده مشروع، طبق کنوانسیون‌های بین‌المللی آنها به عنوان سلاح‌های شیمیایی ممنوع نیستند.[۵۱][۵۲]

اعدام فلسطینیان تسلیم شده[ویرایش]

در ۱۰ اکتبر، نیروی دفاعی اسرائیل ویدئویی را منتشر کرد که به نظر می‌رسید سربازان ارتش اسرائیل به چهار فلسطینی تسلیم شده تیراندازی می‌کنند.[۵۳][۵۴] تجزیه و تحلیل فیلم نشان داد که این مردان در حال تسلیم شدن بودند، سه مرد با دست‌های بالا رفته روی زمین نشسته بودند و یکی تکه‌ای لباس سفید را تکان می‌داد. در زمان تیراندازی هیچ‌یک از آنها مسلح به نظر نمی‌رسید، در حالی که ویدئوی بعدی نشان می‌داد که اجساد جابه‌جا شده‌اند و سلاح‌هایی در نزدیکی آنها روی زمین گذاشته شده بود. این تحلیل به این نتیجه رسید که این چهار مرد فلسطینی غیرمسلح بودند که غزه را از طریق رخنه ای در دیوار جداکننده مرزی ترک کرده بودند.[۵۳] سخنگوی ارتش اسرائیل گفت که هیچ نظری ندارد.[۵۳] کشتن غیرنظامیان یا جنگجویان تسلیم شده جنایت جنگی است.[۵۵][۵۶]

واکنش‌های بین‌المللی[ویرایش]

دولت‌ها[ویرایش]

سران کشورها[ویرایش]

مقامات دولتی در سراسر جهان از جنایات جنگی اسرائیل انتقاد کردند. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه از کشورهای غربی به خاطر همدستی در جنایات جنگی اسرائیل انتقاد کرد.[۵۷] گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا، کارزار اسرائیل را نسل‌کشی خواند.[۵۸] عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور مصر و پادشاه اردن عبدالله دوم هر دو مجازات دسته جمعی غزه را محکوم کردند.[۵۹] مایکل دی. هیگینز، رئیس‌جمهور ایرلند، خواستار بررسی انفجار بیمارستان الاهلی به عنوان جنایت جنگی شد. [ب][۶۳] رئیس‌جمهور شیلی گابریل بوریک «مجازات دسته جمعی» اسرائیل برای جمعیت غیرنظامی غزه را محکوم کرد[۶۴][۶۵] رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی سیریل رامافوسا مجازات دسته جمعی غزه را محکوم کرد.[۶۶] رئیس‌جمهور برزیل ، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، اظهار داشت: «این یک جنگ نیست، یک نسل‌کشی است.»[۶۷] قائم مقام نخست‌وزیر بلژیک ، پترا دو سوتر، خواستار تحریم‌ها علیه اسرائیل و ممنوعیت اتحادیه اروپا برای کشورهای مسئول جنایات جنگی شد.[۶۸] در ۱۰ نوامبر، یوناس گهر استور، نخست‌وزیر نروژ، اعلام کرد که اقدامات اسرائیل ناقض قوانین بین‌المللی جنگ است.[۶۹] پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا، اقدامات اسرائیل در غزه را «قتل بی‌رویه» توصیف کرد.[۷۰] رئیس‌جمهور فلسطین ، محمود عباس، اقدامات اسرائیل در غزه را نسل‌کشی خواند.[۷۱] لئو وارادکار، نخست‌وزیر ایرلند، گفت که اسرائیل مرتکب مجازات دسته جمعی شده‌است.[۷۲]

سازمان ملل[ویرایش]

گروهی از کارشناسان مستقل سازمان ملل اعلام کردند که نیروهای دفاعی اسرائیل در «حملات نظامی بی ملاحظه» شرکت کردند.[۷۳] پائولا گاویریا بتانکور، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد حقوق بشر آوارگان داخلی، اعلام کرد که دستورهای تخلیه اجباری اسرائیل جنایت علیه بشریت است.[۷۴] بالاکریشنان راجاگوپال، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد حق برخورداری از مسکن مناسب، تخریب مسکن و زیرساخت‌های غیرنظامی توسط اسرائیل را جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت عنوان کرد.[۷۵] فولکر تورک، مسئول حقوق بشر سازمان ملل متحد، مجازات دسته جمعی اسرائیل و تخلیه اجباری غزه را هر دو جنایت جنگی دانست.[۷۶]

توسط هر دو طرف[ویرایش]

هدف قرار دادن خبرنگاران[ویرایش]

در ۱ نوامبر، گزارشگران بدون مرز از دادگاه کیفری بین‌المللی خواست تا تحقیقات اولویت‌دار جنایات جنگی در مورد کشتار ۹ روزنامه‌نگار را آغاز کند.[۷۷] این سازمان اشاره کرد که ۴۱ روزنامه‌نگار در ماه اول درگیری کشته شده‌اند، از جمله ۳۶ روزنامه‌نگار فلسطینی در غزه و چهار روزنامه‌نگار اسرائیلی در اسرائیل.[۷۸] گزارشگران بدون مرز تحقیقات مقدماتی را در مورد قتل عصام عبدالله، عکاس رویترز کشته شده در لبنان انجام داد و دریافت که حمله به یک خودروی مشخص با علامت «مطبوعات» عمداً هدف قرار گرفته و آتش از سوی اسرائیل آمده‌است.[۷۹]

یادداشت[ویرایش]

  1. The Financial Times later silently deleted Herzog's quote from its article, cf. archive copy of the article from the evening of October 13.[۲۴]
  2. The perpetrator of this alleged war crime is disputed. While not a definitive conclusion, as of 23 October 2023, independent analysts asserted the explosion was caused by an errant rocket fired from within Gaza.[۶۰][۶۱][۶۲]

منابع[ویرایش]

  1. "Is Israeli bombing of Gaza a violation of international laws?". الجزیره انگلیسی. 12 October 2023. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 12 October 2023.
  2. Farge, Emma (10 October 2023). "UN rights chief condemns Israeli 'siege' of Gaza, militants' taking of hostages". رویترز (به انگلیسی). Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 12 October 2023.
  3. "Commission of Inquiry collecting evidence of war crimes committed by all sides in Israel and Occupied Palestinian Territories since 7 October 2023" (Press release). کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد. 10 October 2023. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 12 October 2023.
  4. "How international law applies to war, and why Hamas and Israel are both alleged to have broken it". Associated Press News. 17 October 2023. Archived from the original on 18 October 2023. Retrieved 21 October 2023.
  5. "War crimes by both sides in Israel-Gaza war". Al Jazeera. Retrieved 27 October 2023.
  6. "War and terrorism". Council of Europe. Retrieved 31 October 2023.
  7. Thynne, Kelisiana (18 February 2022). "Better a war criminal or a terrorist? A comparative study of war crimes and counterterrorism legislation". International Review of the Red Cross. Retrieved 31 October 2023.
  8. Marks, Monica (30 October 2023). "What the World Gets Wrong About Hamas". Time Magazine. Retrieved 31 October 2023.
  9. Beres, Louis René. "Hamas Terror Attacks and International Law." Jurist, October 9, 2023, edited by Ingrid Burke Friedman.
  10. "Israel/Palestine: Devastating Civilian Toll as Parties Flout Legal Obligations". دیده‌بان حقوق بشر. 9 October 2023. Archived from the original on 9 October 2023. Retrieved 9 October 2023.
  11. "Commission of Inquiry collecting evidence of war crimes committed by all sides in Israel and Occupied Palestinian Territories since 7 October 2023". OHCHR. Retrieved 31 October 2023.
  12. Farge, Emma (10 October 2023). "UN rights chief condemns Israeli 'siege' of Gaza, militants' taking of hostages". Reuters. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 15 October 2023.
  13. "The U.S. Is Giving Israel Permission for War Crimes". The Intelligencer. 13 October 2023. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 21 October 2023.
  14. Wong, Edward; Crowley, Michael (13 October 2023). "U.S. Tells World to Back Israel's Gaza Strikes as Civilian Toll Rises". نیویورک تایمز. Archived from the original on 17 October 2023. Retrieved 18 October 2023.
  15. "White House says 'not drawing red lines for Israel'". The Times of Israel. Retrieved 28 October 2023.
  16. Abdel-Baqui, Omar. "Israeli Air Force Says It Has Dropped 6,000 Bombs on Gaza". The Wall Street Journal. Archived from the original on 19 October 2023. Retrieved 22 October 2023.
  17. Ott, Haley; Reals, Tucker; Breen, Kerry (19 October 2023). "Israel-Hamas war: More airstrikes on Gaza today as aid remains stuck in Egypt; Israeli troops told to "be ready" to invade". سی‌بی‌اس نیوز. Archived from the original on 19 October 2023. Retrieved 20 October 2023.
  18. Baker, Elise (16 October 2023). "Hamas's actions are war crimes. Israel should not respond with further war crimes". گاردین. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 19 October 2023.
  19. "UN experts say Israel's strikes on Gaza amount to 'collective punishment'". رویترز. Archived from the original on 2023-10-12. Retrieved 13 October 2023.
  20. "Israel abandons precision bombing in favour of 'damage and destruction'". دیلی تلگراف. 11 October 2023. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 21 October 2023.
  21. Reed, John; Srivastava, Mehul. "Israel tells 1.1mn people to leave northern Gaza". فایننشال تایمز. Archived from the original on 13 October 2023. Retrieved 13 October 2023.
  22. Blumenthal, Paul. "Israeli President Says There Are No Innocent Civilians In Gaza". Y! News. هاف‌پست. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 13 October 2023.
  23. El-Kurd, Mohammed (2023-10-20). "Western Journalists Have Palestinian Blood on Their Hands". نیشن (به انگلیسی). ISSN 0027-8378. Archived from the original on 2023-10-21. Retrieved 2023-10-21.
  24. Regan, Helen. "Israel calls on 1.1 million Gazans to evacuate south in order UN warns is 'impossible'". سی‌ان‌ان. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 13 October 2023.
  25. "Indiscriminate violence and the collective punishment of Gaza must cease". پزشکان بدون مرز. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 13 October 2023.
  26. Dannenbaum, Tom (11 October 2023). "The Siege of Gaza and the Starvation War Crime". Just Security. Archived from the original on 14 October 2023. Retrieved 15 October 2023.
  27. "'Starvation as a weapon' against civilians in Gaza". Al Jazeera. Retrieved 25 October 2023.
  28. Le Poidevin, Olivia; Fleming-Farrell, Niamh; Jadah, Malek; Hamadi, Ghadir. "Hundreds of Palestinians killed in Israeli airstrike on Gaza hospital: Day 11 of the Hamas-Israel war". L'Orient Today. Archived from the original on 2023-10-19. Retrieved 19 October 2023.
  29. "Doctors observe black day against Israeli atrocities in Gaza". The Express Tribune. 19 October 2023. Archived from the original on 2023-10-19. Retrieved 19 October 2023.
  30. Basu, Brishti. "Health-care and relief workers killed in Gaza as humanitarian groups navigate full blockade". سی‌بی‌سی. Archived from the original on 13 October 2023. Retrieved 14 October 2023.
  31. Abu Riash and Marsi, Abed and Federica (12 October 2023). "Gaza medics say Israel targeting ambulances, health facilities". aljazeera. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 21 October 2023.
  32. "Eleven workers with UN refugee agency, five IFRC members killed in Gaza". رویترز. 11 October 2023. Archived from the original on 11 October 2023. Retrieved 11 October 2023.
  33. "Gaza medics say Israel targeting ambulances, health facilities". الجزیره انگلیسی. 12 October 2023. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 12 October 2023.
  34. "Evacuation orders by Israel to hospitals in northern Gaza are a death sentence for the sick and injured". سازمان جهانی بهداشت. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 14 October 2023.
  35. "Gaza: Forcing patients to flee hospitals a 'death sentence' warns WHO". سازمان ملل متحد. 14 October 2023. Archived from the original on 17 October 2023. Retrieved 14 October 2023.
  36. "In Gaza's deadliest day, hospital strike kills about 500". ایکانامیک تایمز. 18 October 2023. Archived from the original on 18 October 2023. Retrieved 18 October 2023.
  37. Ortiz, Jorge L.; Bacon, John. "After Gaza hospital bombing kills hundreds, Israel and Hamas blame each other: Updates". یواس‌ای تودی. Archived from the original on 18 October 2023. Retrieved 18 October 2023.
  38. "105 medical facilities 'deliberately targeted' by Israeli forces: Health ministry". Al Jazeera. Retrieved 4 November 2023.
  39. "Israel shows CNN an underground tunnel between a school and hospital in Gaza | CNN" (به انگلیسی). 14 November 2023. Retrieved 15 November 2023.
  40. ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ "Israeli military: Gaza hospitals risk losing protection". Al Jazeera. Retrieved 15 November 2023.
  41. Khan, Karim (10 November 2023). "We are witnessing a pandemic of inhumanity: to halt the spread, we must cling to the law". The Guardian. Retrieved 15 November 2023.
  42. ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ ۴۴٫۲ Debre, Isabel (12 November 2023). "In wars, hospitals have special protection under international law. How does that apply in Gaza?". PBS. Retrieved 15 November 2023.
  43. Debre, Isabel. "Israel orders evacuation of 1 million in northern Gaza in 24 hours". پی‌بی‌اس. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 13 October 2023.
  44. ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ Srivastava, Mehul. "Gazans stream south to seek shelter from Israeli bombardment". فایننشال تایمز. Archived from the original on 14 October 2023. Retrieved 14 October 2023.
  45. "UN expert warns of new instance of mass ethnic cleansing of Palestinians, calls for immediate ceasefire". UN Human Rights Office of the High Commissioner. Archived from the original on 14 October 2023. Retrieved 14 October 2023.
  46. Segal, Raz. "A Textbook Case of Genocide". Jewish Currents. Archived from the original on 14 October 2023. Retrieved 14 October 2023.
  47. ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ Serhan, Yasmeen (13 October 2023). "Israel Accused of Using White Phosphorus in Gaza". تایم (به انگلیسی). Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 14 October 2023.
  48. ۵۳٫۰ ۵۳٫۱ ۵۳٫۲ Naffakh, Mahmoud (13 October 2023). "Israeli army tweets video that appears to show soldiers shooting Palestinians who surrendered". The Observers. France24. Archived from the original on 16 October 2023. Retrieved 22 October 2023.
  49. "X post by Al Jazeera English". X. Al Jazeera English. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 22 October 2023.
  50. Gadzo, Mersiha; Rasheed, Zaheena; Rowlands, Lyndal; Regencia, Ted; Mohamed, Hamza; Pietromarchi, Virginia (October 10, 2023). "Israel-Hamas war updates: Hamas claims release of woman and children". Al Jazeera. Archived from the original on October 22, 2023. Retrieved October 23, 2023.
  51. @EuroMedHR. "The crime scene has then been doctored & assault rifles appear to have been added to the bodies. These individuals may have been civilians who crossed the fence after its collapse. Their killing as they surrendered is an act of extrajudicial execution that constitutes a war crime" (Tweet) – via Twitter. Missing or empty |date= (الگو:Cite tweet)
  52. "Türkiye slams US, West over complicity in Israeli war crimes in Gaza". Daily Sabah. 12 October 2023. Archived from the original on 19 October 2023. Retrieved 20 October 2023.
  53. Rueda, Manuel. "Israel suspends military exports to Colombia over its president's criticism of Gaza siege". آسوشیتد پرس. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 20 October 2023.
  54. "Egypt's Sisi, Jordan King Condemn 'Collective Punishment' In Gaza". Barron's. Agence France Presse. Archived from the original on 22 October 2023. Retrieved 21 October 2023.
  55. Danner, Chas (23 October 2023). "Everything We Know About the Gaza City Hospital Blast". Intelligencer (به انگلیسی). Archived from the original on 27 October 2023. Retrieved 27 October 2023.
  56. Logan, Nick (26 October 2023). "Why open-source intelligence can help and hinder understanding of what's happening in Gaza, Israel". CBC. Archived from the original on 27 October 2023. Retrieved 27 October 2023.
  57. "Ep 38 - Fog of War". Media Watch (به انگلیسی). abc.net.au. 23 October 2023. Archived from the original on 27 October 2023. Retrieved 27 October 2023.
  58. "Gaza hospital massacre must be investigated as 'war crime': Irish president". AA. Archived from the original on 21 October 2023. Retrieved 21 October 2023.
  59. "Chile recalls its ambassador to Israel over 'unacceptable' violations in Gaza". الجزیره انگلیسی. Retrieved 1 November 2023.
  60. Dogan, Sinan. "Chile's president denounces Israeli attack on Gaza hospital". AA. Retrieved 25 October 2023.
  61. Ramaphosa, Cyril. "Peace will not be possible until Palestinians are free". The Presidency of the Republic of South Africa. Archived from the original on 25 اكتبر 2023. Retrieved 25 October 2023. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  62. Verdélio, Andreia (25 October 2023). "President Lula says war in the Middle East is genocide". Agência Brasil. Retrieved 26 October 2023.
  63. "Deputy PM calls on Belgian government to sanction Israel". Al Jazeera. Retrieved 8 November 2023.
  64. "Norwegian prime minister questions how Gaza war will create long-term security". Al Jazeera. Retrieved 10 November 2023.
  65. "Spain PM urges Israel to end 'indiscriminate killing' in Gaza". The Business Standard. 15 November 2023. Retrieved 16 November 2023.
  66. "Abbas: Israel's war on Gaza is 'genocide'". Al Jazeera. Retrieved 16 November 2023.
  67. Everett, Mariamne. "As Israel bombs Gaza, Ireland's enduring support of Palestine gets stronger". Al Jazeera. Retrieved 17 November 2023.
  68. "UN experts say Israel's strikes on Gaza amount to 'collective punishment'". رویترز. 12 October 2023. Archived from the original on 12 October 2023. Retrieved 12 October 2023.
  69. "Israel must rescind evacuation order for northern Gaza and comply with international law: UN expert". OHCHR. 13 October 2023. Archived from the original on 14 October 2023. Retrieved 22 October 2023.
  70. "'War crimes' as Gaza homes 'systematically destroyed': UN expert". Al Jazeera. Retrieved 8 November 2023.
  71. "At Rafah crossing, Türk says both Israel and Hamas have committed war crimes". UN News. United Nations. 8 November 2023. Retrieved 9 November 2023.
  72. "Media watchdog files war crimes complaint with ICC". Al Jazeera. Retrieved 1 November 2023.
  73. "Israel/Palestine war: 41 journalists, more than one a day, killed in first month of Israel-Palestine war". Reporters Without Borders. 7 November 2023. Retrieved 8 November 2023.
  74. "RSF video investigation into the death of Reuters reporter Issam Abdallah in Lebanon: the journalists' vehicle was explicitly targeted". RSF. October 29, 2023. Retrieved November 9, 2023.