اردکان (یزد)

اردکان
کشور	ایران
استان	یزد
شهرستان	اردکان
بخش	مرکزی
مردم
جمعیت	۵۶٬۷۷۶ نفر در سال ۱۳۹۰
اطلاعات شهری
وبگاه	شهرداری اردکان
اردکان روی نقشه ایران ۳۲.۳۱۵۲۸۳° شمالی ۵۴.۰۱۱۱۹۷° شرقی / 32.315283; 54.011197

اَردَکان شهری است در بخش مرکزی شهرستان اردکان استان یزد ایران. اردکان از بزرگ‌ترین شهرهای استان یزد است. بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۰، جمعیت این شهر برابر با ۵۶٬۷۷۶ نفر بوده است.

آثار تاریخی

منزل آیت‌الله روح‌الله خاتمی

برج بازار نو-اردکان

یکی از مناطق باستانی اردکان زردُگ است که آثاری بسیّار کهن مربوط به سده‌های پنجم و ششم هجری را در خود جای داده‌است. دیگر می‌شود به دو مسجد قدیمی به نامهای مسجد زیرده و مسجد جامع اشاره کرد، که هر دو از بناهای مربوط به قرن دهم هجری هستند، و اثر تاریخی دیگر، مسجد حاج محمد حسین، خانه سروری در محله چرخاب که هر دو مربوط به دوره قاجاریه هستند. به نظرباستان شناسان میدان قلعه بعد از زردگ اقامتگاه دوم اردکانی‌ها بوده است

نمایی از ساختمانی واقع در شهر قدیمی اردکان

قنات‌های اردکان

اردکان دارای قناتهای متعددی است. با همه اهمیتی که قنات‌ها در تداوم حیات متعادل و زاینده کویر دارند، امروزه، در اثر ورود و رواج شیوه‌های غیر بومی همچون چاه‌های عمیق در کویر، بیشتر قنات‌ها یا به طور کامل خشک هستند یا در آستانه خشک شدن.

معادن اردکان

از مهم‌ترین معادن اردکان و ایران می‌توان به سنگ آهن چادرملو، و اورانیم ساغند اشاره کرد. معادن باریت، سیلیس، سنگهای ساختمانی، و خاک مرغوب آن جهت صنایع کاشی نمونه‌های مورد اشاره هستند.

صنایع اردکان

اردکان به‌عنوان قطب فولاد (منطقه ویژه اقتصادی فولاد) درنظر گرفته شده‌است. از بزرگ‌ترین کارخانجات که در حوزه فولاد و سایر صنایع درحال راه‌اندازی هستند عبارت‌اند از:

1. کارخانجات گندله سازی اردکان
2. نیروگاه سیکل ترکیبی چادرملو
3. کارخانه آهن اسفنجی (DRI)
4. شرکت سرمایه‌گذاری فولاد غدیر
5. فولاد ارفع
6. شرکت الکترود گرافیتی ایران
7. مجتمع فولاد اردکان
8. شرکت کاشی و سرامیک گلسرام
9. شرکت کاشی ایفاسرام
10. کارخانجات کاشی صدف وزیر مجموعه‌ها
11. کاشی خاتم
12. مجتمع چینی بهداشتی رزسفید
13. شرکت صنایع خودرو کویر ایران
14. شرکت سرامیکهای صنعتی اردکان
15. کارخانجات نساجی اردکان
16. شرکت دامپروری میلشبار
17. کارخانجات شیشه شناور (بزرگترین کارخانه در خاورمیانه)
18. کارخانجات بلوک سبک اردکان وابسته به کارخانجات شیشه شناور (بزرگترین کارخانه در خاورمیانه)
19. کارخانجات سیلیکا برداردکان وابسته به کارخانجات شیشه شناور (بزرگترین کارخانه در خاورمیانه)
20. کارخانجات ملات خشک اردکان وابسته به کارخانجات شیشه شناور (بزرگترین کارخانه در خاورمیانه)

و کارخانجات مختلفی در حوزه‌های صنایع غذایی، بهداشتی، تبدیلی، گرمایشی، سرمایشی، قطعه سازی وغیره.

پسته و حلوا ارده اردکان نیز معروف است.

کویر اردکان

این کویر که سیاه کوه نام دارد مهم‌ترین کویر منطقه یزد است. شکل آن درست مثل یک نعل اسب ست که با جهت شمال غربی - جنوب شرقی در شمال اردکان قرار گرفته‌است. این منطقهٔ کویری بین دو کوه منفرد سیاه‌کوه به ارتفاع ۲۰۵۰ متر در شمال و هریشت به ارتفاع ۱۹۳۹ متر در جنوب واقع است و مکانی ست مناسب جهت جذب جریان‌های آبی و سیلابی که از دامنهٔ این دو کوه سرازیر می‌شود.

پسته اردکان

یکی از مهم‌ترین محصولات تولیدی در اردکان پسته می‌باشد. اکثر مزارع پسته در منطقه احمدآباد، چاه افضل و حسن ابادانارکی وجود دارد.

نقاط دیدنی

از محلهای دیدنی باید پیرهریشت و پیر سبز چک چک را نام برد، که هر دو بر روی کوه بنا گردیده‌اند، و زیارتگاه زرتشتیان از سراسر جهان هستند. دیگر جاهای دیدنی اردکان عبارت‌اند از امامزاده سید نورالدین-امامزاده سید هاشم شریف اباد--حوض عباس -خانه تقدیریها-خانه خاتمی -خانه سروری درمحله چرخاب -محلات قدیمی کوشکنو /کملاق /علی بیک و چرخاب - مجموعه آب انبارهای شهراحمدآباد - قنات عیش‌آباد احمدآباد -جنگلهای کویری حسن ابادانارکی-منارجنبان خرانق -منطقه حفاظت شده سیاه کوه در حاشیه روستای حسن‌آباد انارکی و...

نمایی از ساختمانی واقع در شهر قدیمی اردکان

نمایی از ساختمانی واقع در شهر قدیمی اردکان

محله‌های اردکان

زین الدین (ژاندارم کش)

کوشکنو

بازارنو

جنت آباد

علی بیک

چرخاب

تل بیگم

مزرعه سیف

صدر آباد

شریف‌آباد

دیلم

جعفر خان و ...

افراد سرشناس

• روح‌الله خاتمی
• سید محمد خاتمی
• رضا داوری اردکانی
• محمدحسین بهجتی (شفق)
• محمد رضا خاتمی

منابع

• آب، خاک، ماشین، سال ۵، شماره ۳۷، صفحات ۴۴–۴۳
• اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.

جستارهای وابسته

• کویر
• کویر سیاه کوه (اردکان)
• سیدمحمد خاتمی