اردوگاه آشویتس

مختصات: ۵۰°۰۲′۰۹″ شمالی ۱۹°۱۰′۴۲″ شرقی / ۵۰٫۰۳۵۸۳°شمالی ۱۹٫۱۷۸۳۳°شرقی / 50.03583; 19.17833
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از آشویتس)
اردوگاه آوْشْویتس
میراث جهانی یونسکو
شعار معروف آلمانی (Arbeit Macht Frei) «کار، (شما را) آزاد می‌کند» بر سردر اردوگاه آوْشْویتس
مکانلهستان
معیار ثبتفرهنگی: vi
شمارهٔ ثبت۳۱
تاریخ ثبت۱۹۷۹ (جلسهٔ ۳ام)
آوْشْویتس
Konzentrationslager Auschwitz
اردوگاه کار اجباری آلمان نازی و اردوگاه مرگ (۱۹۴۰-۱۹۴۵)
بالا: دروازه آوْشْویتس I با شعار Arbeit macht frei ("کار شما را آزاد می کند")
پایین: دروازه آوْشْویتس II-بیرکناو. مسیر قطار که از مه تا اکتبر ۱۹۴۴ کار می کرد، و به سمت اتاق های گاز منتهی می شد[۱]
دستگاه مختصات جغرافیایی۵۰°۰۲′۰۹″ شمالی ۱۹°۱۰′۴۲″ شرقی / ۵۰٫۰۳۵۸۳°شمالی ۱۹٫۱۷۸۳۳°شرقی / 50.03583; 19.17833
شناخته‌شده برایهولوکاست
مکانلهستان تحت اشغال آلمان نازی
ساخته شده توسطآی‌جی فاربن
اداره شده توسطآلمان نازی و اس‌اس
فرماندهرودلف هوس
استفادهٔ اصلیپادگان ارتش
دورهٔ فعالیتمه ۱۹۴۰-ژانویهٔ ۱۹۴۴
انواع زندانیانعمدتاً یهودیان و زندانیان جنگی اهل لهستان، رومانی و شوروی
تعداد زندانیاندست‌کم ۱٫۳ میلیون نفر [۲]
تعداد کشتهدست‌کم ۱٫۱ میلیون نفر [۲]
آزاد شده توسطشوروی (۲۷ ژانویهٔ ۱۹۴۵)
زندانیان برجسته: آدولف برگر، آن فرانک، ویکتور فرانکل، ایمره کرتس، ماکسیمیلیان کلبه، پریمو لوی، فریتز لونر-بدا، ایرن نمیروفسکی، ویتولد پیلکی، لیلیانا سگره، ادیت اشتاین، سیمون ویل ، رودولف وربا، آلفرد وتزلر، الی ویزل، السه یوری، ادی جاکو، ووادیسواف بارتوشوسکی
کتاب‌های برجسته
وبگاهauschwitz.org/en/
نام رسمیآوْشْویتس بیرْکناو، اردوگاه نابودی و کار اجباری آلمان نازی (۱۹۴۰-۱۹۴۵)
گونهفرهنگی
معیارvi
تاریخ ثبت۱۹۷۹ (سومین نشست)
شماره ثبت31
منطقهاروپا و آمریکای شمالی
نگاره‌ای از سیم‌های خاردار اردوگاه آوْشْویتس در بژژنکا، لهستان.
اردوگاه آوْشْویتس، بزرگ‌ترین اردوگاه کار اجباری آلمان نازی در جنگ جهانی دوم بود.
از سال ۲۰۰۵ میلادی و با تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد، روز آزادسازی اردوگاه آوْشْویتس به‌عنوان «روز جهانی یادبود هولوکاست» نام‌گذاری شده‌است.[۳]
دو عدد کورهٔ آدم‌سوزی در اردوگاه.

اردوگاه آوْشْویتس (به آلمانی: Auschwitz)، بزرگ‌ترین و مجهزترین اردوگاه کار اجباری آلمان نازی بود که در طول اشغال لهستان توسط نازی‌ها ساخته و تجهیز شده بود.[۴] سالروز آزادی این اردوگاه توسط سربازان شوروی سابق به عنوان روز بین‌المللی یادبود هولوکاست برگزیده شده‌است.[۵]

آشویتس شامل سه اردوگاه اصلی می‌باشد. اتاق‌های گاز و کوره‌های آدم سوزی برای اولین بار در این اردوگاه به‌طور گسترده راه‌اندازی شدند. این مجموعه اردوگاه‌ها تقریباً در ۳۷ مایلی غرب شهر کراکوف لهستان، نزدیک به مرز آلمان- لهستان (پیش از جنگ) در سیلسیا قرار دارند. منطقه‌ای که آلمان نازی پس از تهاجم و غلبه بر لهستان در ۱۹۳۹ میلادی به صورت موقت آن را ضمیمه خاک خود نموده بود. مقامات اس‌اس سه اردوگاه اصلی شرح داده شده را نزدیک به شهر لهستانی اوشوین‌چیم بنا کردند: آوْشْویتس ۱ در ماه مه ۱۹۴۲ میلادی؛ آوْشْویتس ۲ (که آشویتس- بیرکِناو آلمانی Auschwitz-Birkenau نیز نامیده می‌شد) در اوایل ۱۹۴۲ میلادی؛ و آوْشْویتس ۳ (که آوْشْویتس- مونوویتس نیز نامیده می‌شد) در اکتبر ۱۹۴۲ ساخته شدند. در مجموع نزدیک به ۱٫۱ میلیون نفر در خلال سالهای جنگ جهانی دوم ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ به دست قوای اس.اس. آلمان نازی به فرماندهی سرهنگ رودلف هوس و همکارانش (دکتر یوزف منگله) در این اردوگاه کشته شده‌اند که بالغ بر ۹۰٪ آن‌ها را (در پی اجرای طرح راه حل نهایی مسئله یهودی) یهودیان تبعیدی و مابقی را زندانیان سیاسی لهستانی - اسرای جنگی شوروی - کولی‌های اروپایی و سایر اسرای جنگی متفقین تشکیل می‌دادند. این اردوگاه در سال ۱۹۴۵ میلادی به وسیله نیروهای ارتش سرخ شوروی به فرماندهی ژنرال ژوکوف از دست قوای آلمان نازی آزاد گردید. امروزه مجتمع سه‌گانه اردوگاه آوْشْویتس به صورت شاهد تاریخ جهت بازدید جهانگردان از سراسر جهان درآمده‌است. شعار معروف آلمانی «کار شما را آزاد خواهد کرد» (ARBEIT MACHT FREI) به صورت یادگاری از آن دوران هنوز بر سر در معروف اردوگاه آوْشْویتس به جای مانده‌است. (تصویر روبرو).[۶]

در سال ۱۹۷۹ میلادی، سازمان یونسکو، این اردوگاه را به عنوان «نماد بیرحمی انسانی نسبت به هم‌نوعان خود در قرن بیستم»، در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار داد.[۷]

تا سال ۱۹۹۰ میلادی تابلویی در ورودی اردوگاه آشویتس توسط دولت لهستان نصب شده بود که شمار کشته‌شدگان در این اردوگاه را چهار میلیون نفر عنوان می‌کرد. در این سال، تابلوی جدیدی در محل گذاشته شد که تعداد کشته‌شدگان را عدد دقیق‌تر یک و نیم میلیون نفر معرفی کرد.[۸]

آزادسازی[ویرایش]

اردوگاه آشویتس توسط ارتش سرخ اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی آزاد شد.[۹] روز ۲۷ ژانویه، سالروز آزادسازی اردوگاه مرگ آشویتس است. ارتش سرخ شوروی، صبح سیزدهم ژانویه بزرگ‌ترین لشکرکشی خود را به راه انداخت. جنگ در جبهه‌ای به عرض ۱۰۰۰ کیلومتر جریان پیدا کرد؛ تا سرانجام در بعد از ظهر روز شنبه، ۲۷ ژانویه ۱۹۴۵ میلادی؛ اردوگاه آزاد شد. سرگرد آناتولی شاپیرو، یک یهودی اوکراینی، فرماندهی گردانی را داشت که وارد اردوگاه شد.[۱۰]

جستارهای ویژه[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. "The unloading ramps and selections". Auschwitz-Birkenau State. Archived from the original on 21 January 2019.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Piper 2000b, p. 230.
  3. روزی برای یادبود تراژدی هولوکاست در جهان، ایران اینترنشنال
  4. «آوْشْویتس؛ در بزرگ‌ترین اردوگاه مرگ نازی‌ها چه گذشت؟». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۳۰.
  5. دعوای روسیه و لهستان بر سر مراسم یادبود آوْشْویتس بی‌بی‌سی فارسی
  6. http://www.ushmm.org/wlc/fa/article.php?ModuleId=10005189
  7. Auschwitz Birkenau German Nazi Concentration and Extermination Camp (1940-1945) وبگاه میراث جهانی یونسکو
  8. The Center for Holocaust and Genocide Studies - The University of Minnesota
  9. ایستن، آدام (۲۰۱۵-۰۱-۱۵). «دعوای روسیه و لهستان بر سر مراسم یادبود آشویتس». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۲۷.
  10. «سالروز آزادسازی «آشویتس»، اردوگاه مرگ - آلمان و جهان - 27.01.2013». DW.COM. ۲۰۱۳-۰۱-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۲۷.

منابع[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]