انسان در جستجوی معنا
_cover.jpg) چاپ دوم (۱۹۴۷) | |
| نویسنده(ها) | ویکتور فرانکل |
|---|---|
| عنوان اصلی | …trotzdem Ja zum Leben sagen: Ein Psychologe erlebt das Konzentrationslager |
| برگرداننده(ها) | ایلزه لش (بخش اول) |
| کشور | اتریش |
| زبان | آلمانی |
| گونه(های) ادبی | روان‌شناسی |
| ناشر | انتشارات جوانان و جامعه (اتریش) [انتشارات بیکن (انگلیسی) |
تاریخ نشر | ۱۹۴۶ (وین، اتریش) ۱۹۵۹ (آمریکا) |
| شمار صفحات | ۲۰۰ |
| شابک | شابک ۰−۸۰۷۰−۱۴۲۹-X |
| شماره اوسی‌ال‌سی | ۲۳۳۶۸۷۹۲۲ |
| پیش از | پزشک و روح |
انسان در جستجوی معنا (انگلیسی: Man's Search for Meaning) اثر ویکتور فرانکل، روان‌پزشک، عصب‌شناس و پدیدآورندهٔ لوگوتراپی است که در سال ۱۹۴۶ منتشر شد. این کتاب در بر دارندهٔ خاطرات فرانکل از وضعیت خود و سایر قربانیان اردوگاه‌های کار اجباری آلمان در خلال جنگ دوم جهانی است. فرانکل در این کتاب به عنوان یک روان‌شناس اگزیستانسیالیست به اهمیت جستجوی معنا برای زندگی، در سخت‌ترین شرایط زندگی می‌پردازد و ضمن روایت خاطراتش از اردوگاه‌های کار اجباری، تلاش می‌کند که نگرش جدیدش را در روان‌شناسی (لوگوتراپی) تبیین کند.
بیش از ۹ میلیون نسخه از این کتاب تأثیرگذار تا زمان مرگ ویکتور فرانکل در سال ۱۹۹۷ در آمریکا فروخته شد،[۱] به ۲۴ زبان زندهٔ دنیا ترجمه شد و ۷۳ بار تجدید چاپ شد.[۲]
ذهن انسان به‌طور ناخودآگاه دست به تولید معنا، بر اساس تجارب، دانش و تفکرات خویش، می‌زند. معنای زندگی هر شخصی، برمبنای جهان‌بینی و نگاه وی نسبت به رخدادهای طبیعی و اتفاقات اجتماعی، تعیین می‌گردد. ویکتور فرانکل این معنا را در همسرش یافت به گونه‌ای که توانست با تمام شرایط بد موجود در اردوگاه که در بخش اول کتاب در مورد آن گفته شده، مقابله کند؛ و در این کتاب به کمک انسان‌هایی می‌شتابد که این معنا را در زندگی خود گم کرده‌اند.
ساختار کتاب
[ویرایش]کتاب به دو بخش تقسیم شده‌است:
- تجربه در اردوگاه‌های کار اجباری: فرانکل سه مرحلهٔ روانی عمده را در زندانیان شناسایی می‌کند: شوک اولیه هنگام ورود، بی‌تفاوتی به شرایط وحشتناک، و بحران پس از آزادی. او تأکید می‌کند که حتی در رنج طاقت‌فرسا نیز می‌توان معنا یافت.
- لوگوتراپی، اراده برای معنا: در بخش دوم، فرانکل به معرفی نظریه لوگوتراپی می‌پردازد. در این رویکرد، معنا مهم‌ترین نیروی محرک انسان است، حتی در مواجهه با رنج. لوگوتراپی سه راه برای یافتن معنا ارائه می‌دهد: از طریق عمل و آفرینش، تجربه و رابطه، و برخورد شرافتمندانه با رنج.
مراحل روانی زندانیان
[ویرایش]فرانکل واکنش‌های روانی زندانیان را به سه مرحله تقسیم می‌کند:
- شوک اولیه هنگام ورود به اردوگاه؛
- بی‌احساسی و انزوا پس از عادت به شرایط غیرانسانی؛
- بازگشت به زندگی پس از آزادی که گاهی با بی‌هویتی، خشم و سرخوردگی همراه است.
او خاطرنشان می‌کند که بسیاری از زندانیان با تمرکز بر عشق به فردی غایب یا باوری معنوی، توانستند از لحاظ روانی زنده بمانند. فرانکل خود بارها با تصور چهرهٔ همسرش به رنج اردوگاه معنا می‌بخشید.
مفهوم لوگوتراپی
[ویرایش]لوگوتراپی (درمان از طریق معنا) سومین مکتب روان‌درمانی وینی پس از روان‌کاوی فروید و روان‌شناسی فردی آدلر است. اصول کلیدی آن عبارتند از:
- انسان در جستجوی معناست، نه لذت (فروید) یا قدرت (آدلر)؛
- معنا را می‌توان در هر شرایطی یافت، حتی در رنج؛
- فرد همیشه در انتخاب نگرش خود آزادی دارد.
آزادی و مسئولیت
[ویرایش]فرانکل تاکید می‌کند که آزادی بدون مسئولیت پوچ است. به همین دلیل، پیشنهاد می‌دهد که در مقابل مجسمه آزادی، در سواحل غربی آمریکا، نمادی از «مجسمه مسئولیت» ساخته شود تا این دو ارزش انسانی مکمل یکدیگر باشند.[۳]
واکنش به آزادی
[ویرایش]در بخش پایانی کتاب، فرانکل وضعیت روحی زندانیان تازه آزاد شده را توصیف می‌کند: نخست بی‌حسی و عدم درک آزادی، سپس خطر انحراف یا پرخاشگری به دلیل فشارهای سرکوب‌شده، و در نهایت ناامیدی از بازگشت به زندگی سابق و روبرو شدن با فقدان عزیزان یا بی‌تفاوتی جامعه.
انتقادات
[ویرایش]برخی از منتقدان مانند لارنس لنگر معتقدند که تأکید فرانکل بر نگرش مثبت، ممکن است این‌طور القا کند که قربانیانی که نجات نیافتند، اراده کافی برای معنا نداشتند. با این حال، بسیاری از روان‌شناسان کتاب را منبع الهام‌بخش و یکی از تاثیرگذارترین آثار روان‌شناختی سده بیستم دانسته‌اند.[۴][۵]
ترجمه فارسی
[ویرایش]این کتاب با عنوان‌های «انسان در جستجوی معنا» و «انسان در پی معنا» بارها به فارسی ترجمه شده‌است، از جمله توسط زهره زاهدی، نهضت صالحیان و مهین میلانی.
تأثیرگذاری
[ویرایش]تا زمان مرگ نویسنده در سال ۱۹۹۷، این کتاب بیش از ۱۰ میلیون نسخه فروش داشت و به ۲۴ زبان ترجمه شد. طبق نظرسنجی مشترک کتاب ماه آمریکا و کتابخانه کنگره، این کتاب در زمره ده کتاب تأثیرگذار قرن بیستم قرار دارد.[۶]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]
- ↑ «VFI / Viktor Frankl, Life and Work». www.viktorfrankl.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۱۸.
- ↑ «Dr. Viktor E. Frankl of Vienna, Psychiatrist of the Search for Meaning, Dies at 92». The New York Times Company. ۴ سپتامبر ۱۹۹۷. دریافت‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۱۲.
- ↑ Frankl, Viktor (2006). Man's Search for Meaning. Beacon Press. ISBN 978-0807014264.
- ↑ Pytell, Timothy (June 3, 2003). "Redeeming the Unredeemable: Auschwitz and Man's Search for Meaning". Holocaust and Genocide Studies. 17 (1): 89–113. doi:10.1093/hgs/17.1.89 – via Project MUSE.
- ↑ Lawrence Langer, Versions of Survival: The Holocaust and the Human Spirit (Albany: State University of New York Press, 1982), p. 24.
- ↑ "How Instagram turned a Holocaust memoir into a self-help manifesto". Vox.
 | این یک مقالهٔ خرد کتاب است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |