انجمن تئوسوفی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
متن جایگزین
توضیحات مهر انجمن تئوسوفی متشکل از نمادهای صلیب شکسته یا سواستیکا، ستاره داوود، ام، عنخ (کلید زندگی) و اوروبروس

انجمن تئوسوفی، سازمانی دربارهٔ تئوسوفی مدرن در جهت پیشبرد بنیان‌های تکامل معنوی و تحقیق در زمینه حقیقت است که در سال ۱۸۷۵ تشکیل شد. سازمان اولیه تئوسوفی پس از انشعابات فراوان، امروز چندین جانشین دارد. تئوسوفی امروزه یک مدرسه فلسفی فعال است و به واسطه فرایندی انشعابی، افزایشی را نسبت به دیگر عقاید مذهبی، فلسفی، عرفانی و سازمان‌ها تجربه کرده‌است.[۱]

تاریخ[ویرایش]

متن جایگزین
توضیحات انجمن تئوسوفی آدیار هند، ۱۸۹۰

تشکیل[ویرایش]

جامعه تئوسوفی به‌طور رسمی در نیویورک ایالات متحده آمریکا در نوامبر ۱۸۷۵ توسط هلن بلاواتسکی و هنری استیل الکات، ویلیام کوان جودج و دیگران تأسیس شد. هدف نخستینش مطالعه و توضیح علوم سری، علوم اسرارآمیز از قبیل روح و غیره بود.[۲] بعد از چندین سال الکات و بلاواتسکی به هند رفتند و دفتر مرکزی بین‌المللی این انجمن را درآدیار در مدرس(چینای فعلی) تأسیس کردند. آن‌ها همچنین به مطالعه مذاهب شرقی علاقه‌مند شدند و این مسائل در دستور کار این انجمن قرار گرفت.[۳] بعد از چندین بار بازگویی اهداف انجمن در نهایت اهداف این انجمن تکامل داده شد به:

متن جایگزین
توضیحات نکات پیشنهادی جلسه تشکیل انجمن تئوسوفی، شهرنیویورک، ۸ سپتامبر ۱۸۷۵
  1. تشکیل هستهٔ جهانی برادری بشریت، بدون تبعیض نژادی، عقیدتی، جنسیت، طبقه اجتماعی یا رنگ.
  2. تشویق مطالعه تطبیقی ادیان، فلسفه و علم.
  3. بررسی قوانین غیرقابل توضیح طبیعت و قدرت‌های نهفته در بشر

انجمن به عنوان نهادی با ماهیت غیرفرقه ایی سازمان دهی شد. در زیر اساسنامه و قواعد انجمن تئوسوفی، بیان می‌شود، ماده اول: اساسنامه

۴- انجمن تئوسوفی کاملاً غیرفرقه ای‌ست و التزام به هیچ فرمول اعتقادی، ایمانی یا آیینی برای تأیید عضویت در آن لازم نیست؛ اما هر متقاضی و عضوی بایستی با تلاش جهت ایجاد هسته ایی از برادری جهانی در بشریت، همدل باشد.[۴]

انجمن این نگاه را در مصوبه ایی که از تصویب شورای عمومی انجمن در ۲۳ دسامبر ۱۹۲۴ گذشت دوباره تأیید کرد.[۵]

اساتید پنهان[ویرایش]

یکی از اصول اصلی فلسفی که توسط انجمن ترویج شد نظریه پیچیده‌ای از تکامل هوشمند کل هستی بود که در مقیاس جهانی، هم جنبه‌های فیزیکی و هم غیرفیزیکی را از جهان شناخته شده و ناشناخته در برمی گرفت و همه بخش‌های تشکیل دهنده اش را صرف نظر از اندازه مشخص یا اهمیت، تحت تأثیر قرار می‌داد. این تئوری در اصل در کتاب «دکترین پنهانی»، اثر ۱۹۸۸ مادام بلاواتسکی منتشر شد.[۶] براساس این نگاه، تکامل بشریت در زمین (و فراسو) بخشی از تکامل کیهانی کلی است که توسط سلسله مراتب معنوی پنهانی، به اصطلاح اساتید حکمت باستان، که مقامات رده بالایی از موجودات پیشرفته معنوی را تشکیل می‌دهند نظارت می‌شود.

بلاواتسکی، انجمن تئوسوفی را یکی از تلاش‌های بسیار این سلسله مراتب پنهان در طول هزاران سال، جهت راهنمایی بشریت -و در هماهنگی با طرح کلی تکامل هوشمند کیهان- به سمت هدف نهایی غیرقابل تغییرش تشریح می‌کرد: یعنی دستیابی به کمال و مشارکت ارادی و آگاهانه در فرایند تکامل. این تلاش‌ها به زیرساختی زمینی (همچون انجمن تئوسوفی) نیاز داشت که بلاواتسکی آن را با الهام از تعدادی ماهاتما که اعضای این سلسله مراتب پنهان بودند، بنیان گذاشت.[۷]

انشعاب[ویرایش]

بعد از مرگ هلنا بلاواتسکی در ۱۸۹۱، رهبران انجمن در ابتدا به نظر می‌رسید که با یکدیگر به‌طور مسالمت‌آمیزی کار کنند. اما این امر دوام چندانی نیاورد. ویلیام کوان جاج ابتدا توسط کلنل هنری استیل الکت و سپس توسط عضو برجسته تئوسوفی آنی بیسانت به نامه‌های جعلی از طرف ماهاتما متهم شد، همکاری اش را با آن‌ها در ۱۸۹۵ پایان داد و بسیاری از بخش آمریکایی انجمن را با خود برد. سازمان اصلی توسط الکت و بیسانت رهبری شد و تا به امروز در آدیار هند باقی‌مانده‌است و به عنوان انجمن تئوسوفی آدیار هند شناخته می‌شود. گروه تحت رهبری جاج بعدها به جناحی تحت رهبری کاترین تینگل و جناح دیگری تحت رهبری منشی جاج، ارنست تیمپل هارگرو تقسیم شد. در حالیکه جناح هارگرو چندان دوامی نیافت، جناح تحت رهبری تینگل تا به امروز به عنوان «انجمن تئوسوفی» با ذکر صریح «دفتر مرکزی بین‌المللی پاسادینا، کالیفرنیا» باقی ست. سازمان سومی نیز به نام «لژ متحد تئوسوفیست» یا ULT در ۱۹۰۹ از سازمان اخیر جدا شد.

در ۱۹۰۲ رودلف اشتاینر به دبیر کلی بخش اتریش-آلمان انجمن تئوسوفی رسید. او گرایشی فلسفی-غربی و به نسبت مستقل از دفتر مرکزی آدیار داشت. بعد از برخوردهای فلسفی جدی با آنی بیسانت و دیگر اعضای رهبری در زمینه اهمیت معنوی مسیح و در زمینه جایگاه پسر جوانی به نام کریشنا مورتی، او و اکثر اعضای اتریشی و آلمانی در ۱۹۱۳ از انجمن جدا شدند و انجمن آنتروپوسوفیکال را تشکیل دادند که تا به امروز باقی ست و شاخه‌هایی در چندین کشور شامل آمریکا و کانادا دارد.

معلم جهانی[ویرایش]

علاوه بر اهداف ذکر شده، در اوایل ۱۸۸۹ بلاواتسکی به‌طور عمومی اعلام کرد که هدف از تأسیس انجمن به منظور آماده کردن بشریت جهت پذیرش معلمی جهانی بوده‌است. براساس دکترین تئوسوفی که در بالا تشریح شد، جنبه آشکاری از یک ماهیت معنوی پیشرفته (مایتره the Maitreya) در فواصل معین بر روی زمین به منظور هدایت تکامل نوع بشر ظهور می‌کند. مأموریت این پیام رسانان آشکارکننده، به‌طور منظم و به‌طور مشهور آن است که به‌طور عملی دانش مورد نیاز جهت سوق ان به سطح تکاملی بالاتر را به شیوه و زبانی که برای بشر معاصر قابل فهم باشد را تشریح کنند.[۸]

این قضیه توسط آنی بیسانت ۵ سال بعد از مرگ بلاواتسکی تکرار شد.[۹] بیسانت که رهبر انجمن تئوسوفی در ۱۹۰۷ گشت فکر می‌کرد که ظهور معلم جهانی زودتر از ترسیم زمانی که بلاواتسکی کرده بود که طبق آن نشان داده بود که این امر تا ربع آخر قرن ۲۰ اتفاق نخواهد افتاد، صورت می‌پذیرد.[۱۰]

جیدو کریشنا مورتی[ویرایش]

یکی از کسانی که ظهور قریب‌الوقوع مایتره را به عنوان معلم جهانی انتظار داشت چارلز لیدبیتر بود. در ۱۹۰۹ وی کریشنا مورتی را، نوجوان هندی که او، وی را به عنوان مناسب‌ترین کاندید جهت محملی برای معلم جهانی اعلام می‌کرد، کشف کرد.[۱۱][۱۲] خانواده کریشنا مورتی چندین ماه پیش به دفتر مرکزی انجمن تئوسوفی در آدیار، هند نقل مکان کرده بود.[۱۳] در پی کشفش، کریشنا مورتی تحت حمایت انجمن قرار گرفته شد و به‌طور گسترده ایی جهت آماده‌سازی برای مأموریت مورد انتظار، از وی مواظبت شد.

هر چند قبل از ۱۹۲۵ کریشنا مورتی حرکتی به دور از مسیر مورد انتظاری که رهبران انجمن تئوسوفی در آدیار و بسیار از تئوسوفیست‌ها از وی داشتند، گرفته بود. در ۱۹۲۹ وی به‌طور علنی دستورالعمل استار (ستاره) را (سازمان جهانی که توسط رهبر انجمن تئوسوفی به منظور آماده کردن جهان برای آمدن مایتره و واگذاری نقش فرض شده اش به عنوان محملی برای معلم جهانی) منحل کرد.[۱۴] او در نهایت انجمن تئوسوفی را ترک کرد در مجموع در عین حال ارتباطش با عبارات دوستانه ایی با اعضای فردی انجمن باقی‌ماند.[۱۵] او ما بقی عمرش را در سفر به جهان به عنوان سخنگویی مستقل گذراند، که به‌طور گسترده ایی به عنوان متفکری اصیل در زمینه موضوعات معنوی، فلسفی و روانشناسانه شناخته شد.

اختلاف و عقاید نژادی[ویرایش]

بلاواتسکی فرض کرده بود که بشریت از طریق یک سری از مراحلی که نژادهای ریشه نامیده می‌شد تکامل یافته، در حال حاضر، آریایی، پنجمین نژاد ریشه (از هفت) می‌شد. نژادهای ریشه به اقوام اشاره نمی‌کرد. آن‌ها مراحل تکاملی کل بشریتی که وارد می‌شود را نشان می‌دهند، هر نژاد ریشه ایی جدید، پیشرفته تر از نژاد قبلی می‌باشد. او تعلیم داد که مرحله اولیه تکامل در آتلانتیس در طول چهارمین نژاد- ریشه اتفاق افتاده‌است. نژاد- ریشه آریایی تنها قدمی بعدی در پیشرفت تکاملی بود، که باید در نهایت با نژاد- ریشه معنوی تر ششم جایگزین می‌شد.[۱۶]

متن جایگزین

با در نظر گرفتن مفهوم نژاد همان‌طور که _ در شیوه ایی به نسبت با حد و حدود مشخص تر _ به وسیلهٔ انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی و دیگر رشته‌ها تعریف شده، بلاواتسکی برتری را توسط هیچ شخص یا گروهی تشویق نکرد، بلکه ترویج ایدهٔ منشأ و سرنوشت مشترک همه بشریت و ایجاد اصل برادری جهانی به عنوان اولین هدف انجمن تئوسوفی مدنظر بود.[۱۷] او ضمن بیان تحمل مذهبی و بیان جامع اظهار می‌کرد، تئوسوفیست‌ها، در مجموع به همان اندازه که به کتاب مقدس احترام می‌گذارند و حقایق ابدی را در آن می‌یابند به همان اندازه به متون مقدس دیگر مردم احترام می‌گذارند و در آن‌ها نیز حقایق ابدی همانندی را همچون در وداها، زند اوستا، تریپیتاکا و… می‌یابند.[۱۸] در مقابل گویدو ون لیست، ملی‌گرای افراطی آلمانی- اتریشی و پیروانش همچون لانز ون لیبینفلز، بعداً به‌طور انتخابی بخش‌هایی از فلسفه سری بلاواتسکی را با ایده‌های ناسیونالیستی و فاشیستی در هم آمیختند؛ این سیستم تفکری به عنوان «آری سوفی» شناخته شد. بعضی محققان ترسیم کردن ارتباطاتی را بین آری سوفی و تئوسوفی بیان می‌کنند که دومی بیشتر بر روی تفاسیر هوشمندانه ایی از تکامل نژادی تکیه دارد.[۱۹] هر چند در اصول کلیدی تئوسوفی، بلاواتسکی بیان می‌کند که انجمن کالبدی بشردوستانه و علمی برای انتشار ایده برادری در عمل در عوض خطوط نظری است.[۲۰]

افراد مرتبط و سازمان‌ها[ویرایش]

در زیر افراد و گروه‌هایی که در زمان‌های مختلف اظهار شده یا اظهار کرده‌اند که با انجمن تئوسوفی، فلسفه، رهبر، شاخه‌ها در ارتباط بودند یا سازمان‌های نشات گرفته می‌باشند نشان داده شده به صورت الفبایی:

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Melton, Gordon J. (Sr. ed.) (1990). "Theosophical Society". New Age Encyclopedia. Farmington Hills, Michigan: Gale Research. pp. 458–461. ISBN 0-8103-7159-6. "No single organization or movement has contributed so many components to the New Age Movement as the Theosophical Society.... It has been the major force in the dissemination of occult literature in the West in the twentieth century." In same, see sections "Theosophy" and "Theosophical Offshoots", pp. xxv–xxvi [in "Introductory Essay: An Overview of the New Age Movement"]. Note "Chronology of the New Age Movement" pp. xxxv–xxxviii in same work, starts with the formation of the Theosophical Society in 1875.
  2. See photographic reproduction of the "Notes of meeting proposing the formation of the Theosophical Society, New York City, 8 September 1875" on this page. File:St-1ata.jpg. Wikimedia Commons.
  3. Kirby, W. F. (January 1885). "The Theosophical Society". Time (London) XII (1): 47-55. (London: Swan Sonnenschein). OCLC 228708807. Google Books Search. Retrieved 2011-01-12. Profile by the entomologist and folklorist William Forsell Kirby.
  4. ^ Olcott, H. S. (January 1891). "Constitution and Rules of the Theosophical Society". The Theosophist 12 (4): 65-72. (Adyar: Theosophical Publishing House). ISSN 0040-5892. "As Revised in Session of the General Council, all the Sections being represented, at Adyar, December 27, 1890".
  5. "About the TS" [see section "Freedom of Thought"]. ts-adyar.org. Adyar: Theosophical Society Adyar. Retrieved 2011-01-11.
  6. Blavatsky, Helena (1888). "The Three Postulates of the Secret Doctrine". The Secret Doctrine: The Synthesis of Science, Religion, and Philosophy. Volume I: Cosmogenesis. pp. 14–20 [in "Proem"]. London: The Theosophical Publishing Company. OCLC 8129381. Phoenix, Arizona: United Lodge of Theosophists. 2005. Retrieved 2011-01-29. "This electronic version of The Secret Doctrine follows the pagination and style of the A FACSIMILE OF THE ORIGINAL EDITION OF 1888" [webpage editor's description (excerpt)]. Also in same, see "The pith and marrow of the Secret Doctrine". pp. 273–285 [in "Summing Up"].
  7. Blavatsky 1888. "Our Divine Instructors". Volume II: Anthropogenesis. pp 365–378. Phoenix, Arizona: United Lodge of Theosophists. 2005. Retrieved 2011-01-29.
  8. Blavatsky, Helena (1889). "The Future of the Theosophical Society". The Key to Theosophy. London: The Theosophical Publishing Company. pp. 304–307 [context at pp. 306-307. Emphasis in original]. OCLC 315695318. Wheaton, Maryland: Theosophy Library Online. Retrieved 2011-01-29. "Scanned Reproduction from a Photographic Reproduction of the Original Edition as First Issued at London, England: 1889".
  9. Lutyens, Mary (1975). Krishnamurti: The Years of Awakening. New York: Farrar Straus and Giroux. p. 12. ISBN 0-374-18222-1.
  10. Blavatsky 1889 p. 306. Wheaton, Maryland: Theosophy Library Online. Blavatsky, Helena (1966). "Esoteric Instructions (EI): The Esoteric Section: Introduction by the Compiler". Collected Writings. Series. Volume XII. Wheaton, Illinois: Quest Books. pp. 478–511 [context at p. 492]. ISBN 978-0-8356-0228-0. Groningen, Netherlands: katinkahesselink.net. Links retrieved 2011-01-29.
  11. Washington, Peter (1995) [Originally published 1993]. "Boys and Gods". Madame Blavatsy's Baboon: A History of the Mystics, Mediums, and Misfits Who Brought Spiritualism to America. New York: Schocken Books. Hardcover. pp. 126–144. ISBN 978-0-8052-4125-9.
  12. Lutyens pp. 20-21.
  13. Lutyens p. 7.
  14. Jiddu, Krishnamurti (1929). "Order of the Star Dissolution Speech". J. Krishnamurti Online. Krishnamurti Foundations. Retrieved 2010-04-27.
  15. Lutyens pp. 276, 285. Krishnamurti left the Society in 1931; Lutyens considered the "last tie" severed with the death of Besant in 1933.
  16. Blavatsky 1888. Volume II: Anthropogenesis. Phoenix, Arizona: United Lodge of Theosophists. 2005. Retrieved 2011-01-29. The entire volume constitutes a detailed description of the Theosophical doctrines of the evolution of Humankind, and related subjects. (Chakras references: pp. 465, 466, 483, 546).
  17. Blavatsky 1889. "The Objects of the Society" pp. 39–41. Wheaton, Maryland: Theosophy Library Online. Retrieved 2011-01-12.
  18. Blavatsky 1966 "Neo-Buddhism" pp. 478–511 [context at p. 341]. Groningen, Netherlands: katinkahesselink.net. Retrieved 2011-01-29.
  19. Spielvogel, Jackson; David Redles (1986). "Hitler's Racial Ideology: Content and Occult Sources.". Simon Wiesenthal Center Annual 3: Chapter 9. ISSN 0741-8450. Retrieved 2007-08-22.
  20. Blavatsky 1889 "What the Modern Theosophical Society is not" pp. 16–20 [context at p. 19. Emphasis in original]. Wheaton, Maryland: Theosophy Library Online. Retrieved 2011-01-12.

پیوند به بیرون[ویرایش]