شورش: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی نسخهٔ 38912401 از Kazemnafas (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
افزودن اطلاعات بیشتر
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱: خط ۱:
{{تغییر مسیر|عصیان}}
{{تغییر مسیر|عصیان}}
[[پرونده:Battle_strike_1934.jpg|راست|بندانگشتی|[[اتحادیه بین‌المللی برادری تیمسترز|تیمسترز]] مسلح به [[لوله]]، در درگیری با [[پلیس]] در اعتصاب تیمسترز در مینیاپولیس در سال ۱۹۳۴ در طول [[رکود بزرگ]]، شورش می‌کنند.]]
[[پرونده:March for Alternative - 25.jpg|بندانگشتی|شورِش]]
[[پرونده:Bastille_2007-05-06_anti_Sarkozy_487633669_93d13b826b_o.jpg|راست|بندانگشتی|[[انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه (۲۰۰۷)|شورشیان ضدسارکوزی]] با روسری برای پنهان کردن هویت خود و فیلتر [[گاز اشک‌آور]] در [[پاریس]]، فرانسه در مه ۲۰۰۷]]
'''شورِش'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=شورش | بیگانه=rebellion | بیگانه در فارسی= | حوزه=علوم سیاسی و روابط بین‌الملل | دفتر=پنجم | بخش=فارسی | سرواژه=شورش}}</ref> به معنای به هیجان آمدن، آشفتن و پریشان کردن است<ref>[[فرهنگ معین|Moin Encyclopedic Dictionary]]</ref> و در اصطلاح اقدام (گاهی با خشونت) دسته‌ای از افراد که در مقابله با نظام حاکم بر هر مجموعه‌ای اتفاق می‌افتد و معمولاً بی‌نظمی و ناامنی با خود به همراه دارد.
'''شورِش'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=شورش | بیگانه=rebellion | بیگانه در فارسی= | حوزه=علوم سیاسی و روابط بین‌الملل | دفتر=پنجم | بخش=فارسی | سرواژه=شورش}}</ref> به معنای به هیجان آمدن، آشفتن و پریشان کردن است<ref>[[فرهنگ معین|Moin Encyclopedic Dictionary]]</ref> و نوعی [[ناآرامی مدنی]] است که معمولاً با حمله گروهی در یک اغتشاش عمومی خشونت‌آمیز علیه [[اقتدار|مقامات]]، [[مال|اموال]] و [[مردم]] تشکیل می‌شود.

شورش‌ها معمولاً شامل تخریب اموال عمومی یا خصوصی هستند. اموال مورد هدف بسته به شورش و تمایل افراد درگیر متفاوت است. هدف‌ها می‌تواند شامل [[بازار بزرگ|بازارها]]، [[خودرو|خودروها]]، [[رستوران|رستوران‌ها]]، موسسات دولتی و ساختمان‌های مذهبی باشد.<ref name="Braha, D. 2012">{{cite journal|author=Braha, D.|year=2012|title=Global Civil Unrest: Contagion, Self-Organization, and Prediction|journal=PLOS ONE|volume=7|issue=10|page=e48596|bibcode=2012PLoSO...748596B|doi=10.1371/journal.pone.0048596|pmc=3485346|pmid=23119067|doi-access=free}}</ref>

شورش اغلب در واکنش به یک شکایت یا به دلیل [[مخالفت]] رخ می‌دهد. از لحاظ تاریخی، شورش‌ها به دلیل فقر، بیکاری، بد بودن [[کیفیت زندگی|شرایط زندگی]]، [[سرکوب (ظلم فرهنگی)|ظلم]] دولتی، [[مالیات]] یا [[خدمت وظیفه عمومی|خدمت وظیفه]] اجباری، درگیری بین [[قومیت|گروه‌های قومی]] (شورش نژادی) یا مذهبی (مانند [[خشونت فرقه‌ای]] و [[پوگروم]])، نتیجه یک رویداد ورزشی (مانند شورش ورزشی و [[هولیگانیسم فوتبالی]]) یا ناامیدی از کانال‌های قانونی که از طریق آن شکایات را پخش می‌کنند.<ref>{{Cite journal|last1=Smead|first1=Howard|last2=Tager|first2=Jack|date=December 2001|title=Boston Riots: Three Centuries of Social Violence|url=https://muse.jhu.edu/book/68433|journal=The New England Quarterly|volume=74|issue=4|pages=669|doi=10.2307/3185445|issn=0028-4866|jstor=3185445}}</ref>

درحالی که افراد ممکن است تلاش کنند شورش را رهبری یا کنترل کنند، شورش‌ها معمولاً از گروه‌های بی‌نظم تشکیل می‌شوند که اغلب «آشوب هستند و [[رفتار گله‌ای|رفتارهای گله‌ای]] از خود نشان می‌دهند.»<ref name="Braha, D. 20122">{{cite journal|author=Braha, D.|year=2012|title=Global Civil Unrest: Contagion, Self-Organization, and Prediction|journal=PLOS ONE|volume=7|issue=10|page=e48596|bibcode=2012PLoSO...748596B|doi=10.1371/journal.pone.0048596|pmc=3485346|pmid=23119067|doi-access=free}}</ref> شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که شورش‌ها رفتاری غیرمنطقی و گله‌مانند (که گاهی [[تفکر گله‌ای]] نامیده می‌شود) نیستند، اما در واقع از هنجارهای اجتماعی وارونه پیروی می‌کنند.<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/commentisfree/2011/aug/19/riots-psychology-crowds|title=You won't prevent future riots by disregarding the psychology of crowds|work=The Guardian|date=Aug 19, 2011}}</ref>

مقابله با شورش‌ها اغلب برای نیروهای پلیس یک کار دشوار است. آنها ممکن است [[گاز اشک‌آور]] یا [[گاز سی‌اس]] برای کنترل شورش‌گران استفاده کنند. پلیس ضدشورش ممکن است از روش‌های [[سلاح غیرکشنده|کمتر کشنده]] برای کنترل شورش استفاده کنند، ماننگ تفنگ‌های ساچمه‌ای که گلوله‌ای باتوم انعطاف‌پذیر شلیک می‌کنند تا شورش‌گران را مجروح یا ناتوان کنند تا دستگیری راحت‌تر شود.<ref>{{Citation|last=Davison|first=Neil|title=The Early History of 'Non-Lethal' Weapons|date=2009|work='Non-Lethal' Weapons|pages=12–39|publisher=Palgrave Macmillan UK|doi=10.1057/9780230233980_2|isbn=978-1-349-30656-5}}</ref>


== تعریف ==
== تعریف ==

نسخهٔ ‏۱۵ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۲۶

تیمسترز مسلح به لوله، در درگیری با پلیس در اعتصاب تیمسترز در مینیاپولیس در سال ۱۹۳۴ در طول رکود بزرگ، شورش می‌کنند.
شورشیان ضدسارکوزی با روسری برای پنهان کردن هویت خود و فیلتر گاز اشک‌آور در پاریس، فرانسه در مه ۲۰۰۷

شورِش[۱] به معنای به هیجان آمدن، آشفتن و پریشان کردن است[۲] و نوعی ناآرامی مدنی است که معمولاً با حمله گروهی در یک اغتشاش عمومی خشونت‌آمیز علیه مقامات، اموال و مردم تشکیل می‌شود.

شورش‌ها معمولاً شامل تخریب اموال عمومی یا خصوصی هستند. اموال مورد هدف بسته به شورش و تمایل افراد درگیر متفاوت است. هدف‌ها می‌تواند شامل بازارها، خودروها، رستوران‌ها، موسسات دولتی و ساختمان‌های مذهبی باشد.[۳]

شورش اغلب در واکنش به یک شکایت یا به دلیل مخالفت رخ می‌دهد. از لحاظ تاریخی، شورش‌ها به دلیل فقر، بیکاری، بد بودن شرایط زندگی، ظلم دولتی، مالیات یا خدمت وظیفه اجباری، درگیری بین گروه‌های قومی (شورش نژادی) یا مذهبی (مانند خشونت فرقه‌ای و پوگروم)، نتیجه یک رویداد ورزشی (مانند شورش ورزشی و هولیگانیسم فوتبالی) یا ناامیدی از کانال‌های قانونی که از طریق آن شکایات را پخش می‌کنند.[۴]

درحالی که افراد ممکن است تلاش کنند شورش را رهبری یا کنترل کنند، شورش‌ها معمولاً از گروه‌های بی‌نظم تشکیل می‌شوند که اغلب «آشوب هستند و رفتارهای گله‌ای از خود نشان می‌دهند.»[۵] شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که شورش‌ها رفتاری غیرمنطقی و گله‌مانند (که گاهی تفکر گله‌ای نامیده می‌شود) نیستند، اما در واقع از هنجارهای اجتماعی وارونه پیروی می‌کنند.[۶]

مقابله با شورش‌ها اغلب برای نیروهای پلیس یک کار دشوار است. آنها ممکن است گاز اشک‌آور یا گاز سی‌اس برای کنترل شورش‌گران استفاده کنند. پلیس ضدشورش ممکن است از روش‌های کمتر کشنده برای کنترل شورش استفاده کنند، ماننگ تفنگ‌های ساچمه‌ای که گلوله‌ای باتوم انعطاف‌پذیر شلیک می‌کنند تا شورش‌گران را مجروح یا ناتوان کنند تا دستگیری راحت‌تر شود.[۷]

تعریف

عمل مقابل شورش، سرکوب (با خشونت) است. گاه به عبارت‌هایی نظیر اغتشاش، اعتراض، عصیان یا انقلاب نیز گفته می‌شود. در شورش‌ها شورشیان اهداف مختلفی دارند، بیشتر شورش‌ها در کشورهای فقیر و بی نظم رخ می‌دهند. شورش‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند: مسلحانه یا مانند اعتراض بدون سلاح گرم که هر دو با هرج و مرج همراه است. سرکوب شورش را پلیس ضد شورش یا (SWAT) انجام می دهد.

جستارهای وابسته

منابع

  1. «شورش» [علوم سیاسی و روابط بین‌الملل] هم‌ارزِ «rebellion»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پنجم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۷۶-۴ (ذیل سرواژهٔ شورش)
  2. Moin Encyclopedic Dictionary
  3. Braha, D. (2012). "Global Civil Unrest: Contagion, Self-Organization, and Prediction". PLOS ONE. 7 (10): e48596. Bibcode:2012PLoSO...748596B. doi:10.1371/journal.pone.0048596. PMC 3485346. PMID 23119067.
  4. Smead, Howard; Tager, Jack (December 2001). "Boston Riots: Three Centuries of Social Violence". The New England Quarterly. 74 (4): 669. doi:10.2307/3185445. ISSN 0028-4866. JSTOR 3185445.
  5. Braha, D. (2012). "Global Civil Unrest: Contagion, Self-Organization, and Prediction". PLOS ONE. 7 (10): e48596. Bibcode:2012PLoSO...748596B. doi:10.1371/journal.pone.0048596. PMC 3485346. PMID 23119067.
  6. "You won't prevent future riots by disregarding the psychology of crowds". The Guardian. Aug 19, 2011.
  7. Davison, Neil (2009), "The Early History of 'Non-Lethal' Weapons", 'Non-Lethal' Weapons, Palgrave Macmillan UK, pp. 12–39, doi:10.1057/9780230233980_2, ISBN 978-1-349-30656-5