پرش به محتوا

یکاهای آشنا در دستگاه بین‌المللی (اس‌آی)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

یکاهای آشنا در دستگاه بین‌المللی یکاها، (به انگلیسی: Non-SI units mentioned in the SI)، یکاهایی هستند که به عنوان بخشی از (اس آی) تعریف نشده‌اند، اما به صورت دیگری در آن دستگاه بین‌المللی یکاها شناخته‌شده هستند،[۱][۲] زیرا که آن‌ها یا: یکاهایی هستند که کنفرانس عمومی اوزان و مقادیر (CGPM سی‌جی‌پی‌ام)، استفاده از آنها را به عنوان مضرب یا پیش‌مضرب‌هایی از یکاهای دستگاه اس‌آی پذیرفته یا می‌پذیرد؛ آنها در برنامه‌های مهم مطرح روز در سطح جهانی مورد مصرف دارند، و یا: آن یکاهایی که به گونهٔ دیگری در سراسر جهان با پذیرش و استقبال روبرو هستند.

یکاهای رسمی پذیرفته‌شده برای استفاده با اس‌آی

[ویرایش]
نام کلید واژه کمیت مورد گفتگو یکای اس‌آی برابر
یکاهای با کاربرد گسترده که شاید همیشه هم استفاده شوند
دقیقه min زمان (SI unit multiple) 1 min = 60 s
ساعت h زمان (SI unit multiple) 1 h = 60 min = 3600 s
روز d زمان (SI unit multiple) 1 d = 24 h = 1440 min = 86400 s
درجه ° plane angle (dimensionless unit) ۱° = (π / 180) rad
دقیقه plane angle (dimensionless unit) ۱′ = (۱ / ۶۰)° = (π / 10800) rad
ثانیه plane angle (dimensionless unit) ۱″ = (۱ / ۶۰)′ = (۱ / ۳۶۰۰)° = (π / 648000) rad
هکتار ha area (decimal unit multiple) 1 ha = 100 a = 10000 m2 = 1 hm2
لیتر l یا L حجم (decimal unit multiple) 1 L = 1 dm3 = 0.001 m3 = ۱۰۰۰ cm3
تن t جرم (فیزیک) (decimal unit multiple) 1 t = 103 kg = 1 Mg
یکای کیهانی au یا AU[۱][۳] طول 1 AU = ۱٫۴۹۵۹۷۸۷۰۷×۱۰۱۱ m (exact)
یکاهای لگاریتمی
نپر Np level of a field quantity 1 Np = 1[۴]
level of a power quantity 1 Np = 1[۵]
بل B level of a field quantity 1 B = ln(10)/2 Np = ln(10)/2[۶]
level of a power quantity
دسی‌بل dB level of a field quantity 1 dB = 0.1 B[۷]
level of a power quantity
یکاهایی که مقدارشان به صورت تجربی به دست آمده
الکترون‌ولت eV انرژی 1 eV = ۱٫۶۰۲۱۷۶۵۳(۱۴)×۱۰−۱۹ J
یکای جرم اتمی
dalton
u
Da
جرم 1 u = 1 Da = ۱٫۶۶۰۵۳۸۸۶(۲۸)×۱۰−۲۷ kg
یکاهای طبیعی (n.u.)
n.u. of speed (سرعت نور in vacuum) c0 سرعت ۲۹۹۷۹۲۴۵۸ m/s (exact)[۸]
n.u. of action (reduced Planck constant) ħ action ۱٫۰۵۴۵۷۱۶۸(۱۸)×۱۰−۳۴ J·s
n.u. of mass (electron mass) me جرم ۹٫۱۰۹۳۸۲۶(۱۶)×۱۰−۳۱ kg
n.u. of time ħ / mec02 زمان ۱٫۲۸۸۰۸۸۶۶۷۷(۸۶)×۱۰−۲۱ s
یکاهای اتمی (a.u.)
a.u. of charge (بار الکترون) e بار الکتریکی ۱٫۶۰۲۱۷۶۵۳(۱۴)×۱۰−۱۹ C
a.u. of mass (electron mass) me جرم ۹٫۱۰۹۳۸۲۶(۱۶)×۱۰−۳۱ kg
a.u. of action (reduced Planck constant) ħ action ۱٫۰۵۴۵۷۱۶۸(۱۸)×۱۰−۳۴ J·s
a.u. of length, bohr (شعاع بور) a0 طول ۰٫۵۲۹۱۷۷۲۱۰۸(۱۸)×۱۰−۱۰ m
a.u. of energy, hartree (Hartree energy) Eh انرژی ۴٫۳۵۹۷۴۴۱۷(۷۵)×۱۰−۱۸ J
a.u. of time ħ / Eh زمان ۲٫۴۱۸۸۸۴۳۲۶۵۰۵(۱۶)×۱۰−۱۷ s

یکاهای متداول به طور رسمی پذیرفته نشده در اس‌آی

[ویرایش]
نام کلید واژه کمیت مورد گفتگو یکای اس‌آی برابر
ångström, آنگستروم Å طول ۱ Å = 0.1 nm = 10−10 m = 100 pm
آر a مساحت 1 a = 1 dam2 = 100 m2
barn b مساحت 1 b = 10−28 m2
بار بار فشار 1 bar = 105 Pa
میلی‌بار mbar فشار 1 mbar = ۱ hPa = 100 Pa
اتمسفر atm فشار 1 atm = 1013.25 mbar = 1013.25 hPa = ۱۰۱۳۲۵ Pa exactly (commonly used in atmospheric meteorology, in oceanography and for pressures within liquids, or in the industry for pressures within containers of liquefied gas)
dyne per square سانتی‌متر (barye) Ba فشار 1 Ba = 0.1 Pa = 0.1 N/m2 = ۱۰۰ g·cm−1·s−2
میلی‌متر جیوه mmHg فشار 1 mmHg = ۱۳۳٫۳۲۲۳۸۷۴۱۵ Pa at 0 °C = ۱۳۳٫۳۲۲۳۸۷۴۱۵ N/m۲ at 0 °C = ۱۳۳٫۳۲۲۳۸۷۴۱۵ kg·cm−۱·s−۲ at ۰ °C
تور (یکا) Torr فشار 1 Torr = 1/760 atm = ۱۳۳٫۳۲۲۳۶۸۴۲۱٫٫٫ Pa = ۱۳۳٫۳۲۲۳۶۸۴۲۱٫٫٫ N/m2 = ۱۳۳٫۳۲۲۳۶۸۴۲۱٫٫٫ kg·cm−1·s−2

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "Units outside the SI". SI brochure (8th edition). BIPM. 2014 [2008]. Retrieved 2015-06-16.
  2. Taylor, Barry N. (ed.) (2001). "The International System of Units (SI)" (PDF). Special Publication 330. Gaithersburg, Maryland: مؤسسه ملی فناوری و استانداردها (NIST). Archived from the original (PDF) on 3 June 2016. Retrieved 21 November 2016. {{cite web}}: |author= has generic name (help)
  3. "Manuscript Preparation: AJ & ApJ Author Instructions". American Astronomical Society. Archived from the original on 21 February 2016. Retrieved 2015-06-15.
  4. LF = ln(F / F0) Np
  5. LP = 12 ln(P / P0) Np
  6. LF = 2 log10(F / F0) B
  7. LP = log10(P / P0) B
  8. In this case it is not the speed of light, but the length of the metre that is obtained by experiment