مصطفی کمال آتاترک: تفاوت میان نسخه‌ها

ویرایش پیوندها
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
به نسخهٔ 31909728 از Mpnader (بحث) برگردانده شد: در نوشتار فارسی کلمه تورک نداریم . (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
Armin.samsami (بحث | مشارکت‌ها)
۲۶ ویرایش‌ها
←‏اصلاحات آتاتورک: اصلاح نام به آتاتورک
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۷۸: خط ۷۸:
آتاترک توسط [[متفقین جنگ جهانی اول|متفقین]] و روزنامه‌نگار مشهور ملی استانبول [[علی کمال]] به عنوان «رئیس دزد» توصیف شد، [[آرتور بالفور|لرد بالفور]] در این زمینه او را «وحشتناک‌ترین از همهٔ ترک‌های وحشتناک» نامید.<!--As the leader of the national movement of 1919–1923, Atatürk was described by the Allies and the nationally known Istanbul journalist Ali Kemal as "robber chief", Lord Balfour in this context called him the "most terrible of all the terrible Turks". --><ref>''THE TWO KEMALS; The Polished Aristocrat of European Circles in Contrast With the Ruthless Commander of Fanatical Turks'', [http://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=9E0CE7DE1F3CEE3ABC4953DFB6678389639EDE نیویورک تایمز ، 1 اکتبر 1922]</ref>
آتاترک توسط [[متفقین جنگ جهانی اول|متفقین]] و روزنامه‌نگار مشهور ملی استانبول [[علی کمال]] به عنوان «رئیس دزد» توصیف شد، [[آرتور بالفور|لرد بالفور]] در این زمینه او را «وحشتناک‌ترین از همهٔ ترک‌های وحشتناک» نامید.<!--As the leader of the national movement of 1919–1923, Atatürk was described by the Allies and the nationally known Istanbul journalist Ali Kemal as "robber chief", Lord Balfour in this context called him the "most terrible of all the terrible Turks". --><ref>''THE TWO KEMALS; The Polished Aristocrat of European Circles in Contrast With the Ruthless Commander of Fanatical Turks'', [http://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=9E0CE7DE1F3CEE3ABC4953DFB6678389639EDE نیویورک تایمز ، 1 اکتبر 1922]</ref>


== اصلاحات آتاترک ==
== اصلاحات آتاتورک ==
[[پرونده:Atatürk sanayideki gelişimi denetlerken.jpg|بندانگشتی|200px|آتاترک درحال بازدید]]
[[پرونده:Atatürk sanayideki gelişimi denetlerken.jpg|بندانگشتی|200px|آتاتورک درحال بازدید]]
[[پرونده:Sivas Turkish alphabet.jpg|بندانگشتی|200px|راست|آتاترک، معرفی الفبای ترکی در سیواس]]
[[پرونده:Sivas Turkish alphabet.jpg|بندانگشتی|200px|راست|آتاتورک، معرفی الفبای ترکی در سیواس]]
از جمله کارهای مهم آتاترک، مبارزه در برابر [[آخوند|روحانیون]] بود. او همچنین به سرکوب [[عشایر]] دست زد؛ ولی دیری نپایید که باور قلبیِ آتاترک به لزوم [[مدرن‌سازی]]، سبب خشم روحانیون ترکیه شد و خشم روحانیون باعث بروز اعتراضاتی در برخی نقاط ترکیه شد (از جملهٔ آن‌ها می‌توان به قیام [[شیخ سعید]] در سال ۱۹۲۵ اشاره کرد که مغایرت آن با اسلام به [[دیاربکر]] حمله کرده بود).<ref>... O Sarışın Kurt! (Gazi Mustafa Kemal Atatürk); Atillâ İlhan</ref><ref>[http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=43156 Uçak Fabrikası<!-- عنوان تصحیح‌شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=1021 Atatürk Araştırma Merkezi<!-- عنوان تصحیح‌شده توسط ربات -->]</ref>
از جمله کارهای مهم آتاتورک، مبارزه در برابر [[آخوند|روحانیون]] بود. او همچنین به سرکوب [[عشایر]] دست زد؛ ولی دیری نپایید که باور قلبیِ آتاتورک به لزوم [[مدرن‌سازی]]، سبب خشم روحانیون ترکیه شد و خشم روحانیون باعث بروز اعتراضاتی در برخی نقاط ترکیه شد (از جملهٔ آن‌ها می‌توان به قیام [[شیخ سعید]] در سال ۱۹۲۵ اشاره کرد که مغایرت آن با اسلام به [[دیاربکر]] حمله کرده بود).<ref>... O Sarışın Kurt! (Gazi Mustafa Kemal Atatürk); Atillâ İlhan</ref><ref>[http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=43156 Uçak Fabrikası<!-- عنوان تصحیح‌شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=1021 Atatürk Araştırma Merkezi<!-- عنوان تصحیح‌شده توسط ربات -->]</ref>
همچنین، از دیگر اقدامات وی می‌توان به ترویج [[ملی‌گرایی]] ترک، [[جدایی دین از سیاست|جدا کردن دین از سیاست]]، قانونی کردن [[حق رأی زنان]] و تغییر [[خط عربی]] زبان ترکی به [[خط لاتین]] اشاره کرد.
همچنین، از دیگر اقدامات وی می‌توان به ترویج [[ملی‌گرایی]] ترک، [[جدایی دین از سیاست|جدا کردن دین از سیاست]]، قانونی کردن [[حق رأی زنان]] و تغییر [[خط عربی]] زبان ترکی به [[خط لاتین]] اشاره کرد.


[[پرونده:Atatürk Adana'da öğrencilerle.jpg|بندانگشتی|170px|آتاترک از دانشجویان زن بازدید می‌کند]]
[[پرونده:Atatürk Adana'da öğrencilerle.jpg|بندانگشتی|170px|آتاترک از دانشجویان زن بازدید می‌کند]]


در سال [[۱۹۳۴ (میلادی)|۱۹۳۴]]، به فرمان آتاترک، استفاده از [[لقب|القاب و عناوین ستایشی]] چون «حضرت، ملا، حاجی، سید، افندی و جناب»، در برگه‌های دولتی [[ترکیه]] ممنوع اعلام شد.<ref>[http://www.trt.net.tr/persian/روی-موج-تاریخ/2015/01/06/روی-موج-تاریخ-کروزشمار-تاریخ-ترکیه،-آذربایجان،-ایران-و-جهان-20611 روزشمار تاریخ ترکیه. آذربایجان، ایران و جهان] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160406041431/http://www.trt.net.tr/persian/روی-موج-تاریخ/2015/01/06/روی-موج-تاریخ-کروزشمار-تاریخ-ترکیه،-آذربایجان،-ایران-و-جهان-20611 |date=۶ آوریل ۲۰۱۶}}، ''TRT فارسی''</ref>
در سال [[۱۹۳۴ (میلادی)|۱۹۳۴]]، به فرمان آتاتورک، استفاده از [[لقب|القاب و عناوین ستایشی]] چون «حضرت، ملا، حاجی، سید، افندی و جناب»، در برگه‌های دولتی [[ترکیه]] ممنوع اعلام شد.<ref>[http://www.trt.net.tr/persian/روی-موج-تاریخ/2015/01/06/روی-موج-تاریخ-کروزشمار-تاریخ-ترکیه،-آذربایجان،-ایران-و-جهان-20611 روزشمار تاریخ ترکیه. آذربایجان، ایران و جهان] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160406041431/http://www.trt.net.tr/persian/روی-موج-تاریخ/2015/01/06/روی-موج-تاریخ-کروزشمار-تاریخ-ترکیه،-آذربایجان،-ایران-و-جهان-20611 |date=۶ آوریل ۲۰۱۶}}، ''TRT فارسی''</ref>


{| id=toc align="center" style="margin-center: 25px;"
{| id=toc align="center" style="margin-center: 25px;"
|-
|-
| align=center | در سفارش‌های آتاترک به جوانان ترکیه آمده‌است:{{سخ}}".Bu Cumhuriyeti Biz Kurduk; Onu Yaşatacak ve Yüceltecek Sizlersiniz"{{سخ}} «این جمهوریت را ما (قوای ملی) بنا نهادیم؛ بقا و پیشرفت آن با شماست.»
| align=center | در سفارش‌های آتاتورک به جوانان ترکیه آمده‌است:{{سخ}}".Bu Cumhuriyeti Biz Kurduk; Onu Yaşatacak ve Yüceltecek Sizlersiniz"{{سخ}} «این جمهوریت را ما (قوای ملی) بنا نهادیم؛ بقا و پیشرفت آن با شماست.»
|-
|-
|}
|}


یکی از اقدامات مهم و مؤثر آتاترک، پایان دادن به دعوای مسلمانان و مسیحیان بوده{{مدرک}} و [[ایا صوفیه]] در آن روزها و پس از دستور آتاترک در سال ۱۹۳۴ به [[موزه]] تبدیل شد.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.hagiasophia.com/listingview.php?listingID=8 | عنوان=Hagia Sophia Museum | ناشر=hagiasophia.com}}</ref>
یکی از اقدامات مهم و مؤثر آتاتورک، پایان دادن به دعوای مسلمانان و مسیحیان بوده{{مدرک}} و [[ایا صوفیه]] در آن روزها و پس از دستور آتاترک در سال ۱۹۳۴ به [[موزه]] تبدیل شد.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.hagiasophia.com/listingview.php?listingID=8 | عنوان=Hagia Sophia Museum | ناشر=hagiasophia.com}}</ref>


== عصمت اینونو و آتاترک ==
== عصمت اینونو و آتاترک ==

نسخهٔ ‏۲۷ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۲۳

مصطفی کمال آتاترک
آتاترک در دوران ریاست جمهوری
اولین رئیس‌جمهور ترکیه
دوره مسئولیت
۲۹ اکتبر ۱۹۲۳ – ۱۰ نوامبر ۱۹۳۸
(۱۵ سال)
نخست‌وزیرعصمت اینونو
علی فتحی اوکیار
جلال بایار
پیش ازعصمت اینونو
اولین نخست‌وزیر مجلس ملی کبیر ترکیه
دوره مسئولیت
۳ مهٔ ۱۹۲۰ – ۲۴ ژانویهٔ ۱۹۲۱
پس ازانحلال عثمانی
پیش ازفوزی پاشا
اولین رئیس مجلس ملی کبیر ترکیه
دوره مسئولیت
۲۴آوریل۱۹۲۰ – ۲۹اکتبر۱۹۲۳
پس ازانحلال عثمانی
پیش ازعلی فتحی اوکیار
اولین رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق
دوره مسئولیت
۹ سپتامبر۱۹۲۳ – ۱۰ نوامبر۱۹۳۸
پس ازمقام ایجاد شد
پیش ازعصمت اینونو
اطلاعات شخصی
زاده
مصطفی[۱]

۱۹ مهٔ ۱۸۸۱[۲]
سالونیک، امپراتوری عثمانی
درگذشته۱۰ نوامبر ۱۹۳۸ (۵۷ سال)
کاخ دلمه‌باغچه، استانبول، ترکیه
آرامگاهآنیت‌کابیر، آنکارا
ملیتترکی
حزب سیاسیکمیتهٔ اتحاد و پیشرفت، حزب خلق جمهوری‌خواه
همسر(ان)لطیفه خانم
والدینعلیرضا افندی
زوبیده خانم
پیشهسیاست‌مدار
امضا
خدمات نظامی
وفاداری امپراتوری عثمانی (۱۹۱۹–۱۸۹۳)
 ترکیه (۱۹۲۷–۱۹۱۹)ط
خدمت/شاخه امپراتوری عثمانی
نیروی زمینی ترکیه

مصطفی کمال آتاترک (به ترکی استانبولی: Mustafa Kemal Atatürk) (۱۸۸۱–۱۹۳۸) نظامی، دولت‌مرد، نویسنده و بنیان‌گذار جمهوری ترکیه بود. او از طرفداران سکولاریسم و ناسیونالیسم بود.

در سال ۱۹۲۳ میلادی نام خانوادگی «آتاترک» به‌معنای «پدر ترک‌ها» توسط مجلس ترکیه به وی اهدا گردید و از آن پس داشتن این نام خانوادگی برای هر فرد دیگری ممنوع اعلام شد.

زندگی‌نامه

مصطفی کمال پاشا در طول جنگ جهانی اول

او در ۱۸۸۱ در شهر تسالونیکی، در شمال یونان کنونی، که در آن زمان جزئی از امپراتوری عثمانی بود، در خانواده‌ای از طبقهٔ متوسط، چشم به جهان گشود. والدینش او را «مصطفی» نامیدند و بعدها آموزگار مدرسه به او لقب «کمال» را داد. پدرش علیرضا، کارمند دولت عثمانی و زادهٔ شهر سالونیک (یونان امروزی) بود. مادر مصطفی، زوبیده خانم، از یک جامعهٔ کشاورز در غرب سالونیک بود.[۳] اختلاف نظری و مذهبی والدین مصطفی، بر سرنوشت او بسیار تأثیرگذار بود. او ابتدا وارد مکتبی مذهبی شد، سپس آنجا را ترک نموده وارد مدرسهٔ دولتی گشت. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی وارد مکتب حربیه (دانشکدهٔ جنگ) و سپس به «دانشکدهٔ ستاد» وارد شد و به عنوان دانشجوی ممتاز و سروان ستاد، فارغ‌التحصیل شد.[۴]

رضاشاه و آتاترک

در ابتدا وارد ارتش عثمانی شد و در طرابلس لیبی با ایتالیایی‌ها جنگید. آتاترک در دههٔ اول قرن بیستم به همراه گروهی از افسران ترک، که ترکان جوان نامیده شدند، پایه‌های اصلاحات در ارتش و دولت را به نفع ملی‌گراییِ ترک‌ها تثبیت کرد. در جنگ‌های بالکان به سِمَت فرماندهی رسید و در سال ۱۹۱۶ در تنگهٔ داردانل و شبه‌جزیرهٔ گالیپولی در برابر انگلیسی‌ها مقاومت کرد و مانع اشغال استانبول توسط نیروهای بریتانیا و متفقین در جنگ جهانی اول شد. او سپس در جبههٔ روس نبرد کرد. در جریان جنگ جهانی اول، نسل‌کشی‌های متعددی علیه ارمنیان، آشوریان و یونانیان توسط عثمانی وقوع یافت که منجر به مرگ میلیون‌ها نفر شد و همچنین ترک‌زبانان را در آناتولی به اکثریت تبدیل و راه را برای تأسیس جمهوری ترکیه باز کرد.

شکست عثمانی در جنگ جهانی اول منجر به اشغال سرزمین‌های این امپراتوری توسط متفقین شد. در نهایت نیروهای پیروز قلمروی عثمانی در خاورمیانه را بین یکدیگر تقسیم کردند. هرچند شورش ترک‌زبانان آناتولی در برابر اشغال توسط متحدین در جنگ استقلال ترکیه منجر به تأسیس جمهوری ترکیه و در نهایت انقراض امپراتوری عثمانی شد و آتاترک رهبری جنگ استقلال را برعهده داشت.

آتاترک توسط متفقین و روزنامه‌نگار مشهور ملی استانبول علی کمال به عنوان «رئیس دزد» توصیف شد، لرد بالفور در این زمینه او را «وحشتناک‌ترین از همهٔ ترک‌های وحشتناک» نامید.[۵]

اصلاحات آتاتورک

آتاتورک درحال بازدید
آتاتورک، معرفی الفبای ترکی در سیواس

از جمله کارهای مهم آتاتورک، مبارزه در برابر روحانیون بود. او همچنین به سرکوب عشایر دست زد؛ ولی دیری نپایید که باور قلبیِ آتاتورک به لزوم مدرن‌سازی، سبب خشم روحانیون ترکیه شد و خشم روحانیون باعث بروز اعتراضاتی در برخی نقاط ترکیه شد (از جملهٔ آن‌ها می‌توان به قیام شیخ سعید در سال ۱۹۲۵ اشاره کرد که مغایرت آن با اسلام به دیاربکر حمله کرده بود).[۶][۷][۸] همچنین، از دیگر اقدامات وی می‌توان به ترویج ملی‌گرایی ترک، جدا کردن دین از سیاست، قانونی کردن حق رأی زنان و تغییر خط عربی زبان ترکی به خط لاتین اشاره کرد.

آتاترک از دانشجویان زن بازدید می‌کند

در سال ۱۹۳۴، به فرمان آتاتورک، استفاده از القاب و عناوین ستایشی چون «حضرت، ملا، حاجی، سید، افندی و جناب»، در برگه‌های دولتی ترکیه ممنوع اعلام شد.[۹]

در سفارش‌های آتاتورک به جوانان ترکیه آمده‌است:
".Bu Cumhuriyeti Biz Kurduk; Onu Yaşatacak ve Yüceltecek Sizlersiniz"
«این جمهوریت را ما (قوای ملی) بنا نهادیم؛ بقا و پیشرفت آن با شماست.»

یکی از اقدامات مهم و مؤثر آتاتورک، پایان دادن به دعوای مسلمانان و مسیحیان بوده[نیازمند منبع] و ایا صوفیه در آن روزها و پس از دستور آتاترک در سال ۱۹۳۴ به موزه تبدیل شد.[۱۰]

عصمت اینونو و آتاترک

عصمت اینونو در زمان جنگ جهانی اول مقام سرگردی را در ارتش عثمانی دارا بود؛ پس از پیروزی‌های پیاپی، به درجهٔ ژنرالی ارتقاء یافت و با بنیان‌گذاری جمهوری ترکیه، مقام نخست‌وزیری را به‌دست‌آورد. وی سیاست‌مدار زیرکی بود و مغز اندیشمند آتاترک به‌شمار می‌آمد و در زمان آتاترک، بارها نخست‌وزیر شد و تا مرگ آتاترک، ریاست دولت را برعهده داشت و کشور را به نام او اداره می‌کرد. اینونو، در زمان جنگ جهانی دوم، با توجه به وضع اقتصادیِ ترکیه، کشورش را از جنگ به دور نگاه داشت. بسیاری از ناظران می‌نویسند که وی به‌تنهایی در برابر سیاست‌مدارانی که طرف‌دار ورود به جنگ بودند می‌ایستاد و می‌گفت «باید صبر کرد تا نتیجهٔ جنگ مشخص شود. اگر پیروزی متحدین حتمی باشد، آن‌گاه وارد جنگ می‌شویم».

مرگ

مراسم خاکسپاری آتاترک

کمال آتاترک روز ۱۰ نوامبر سال ۱۹۳۸ میلادی در ۵۷ سالگی درگذشت. دلیل مرگ او بیماری کبد بود. ساعتِ اتاقی که در آن درگذشت، هنوز روی ساعتِ مرگش، ۹:۰۵ صبح، باقی مانده‌است. آرامگاه او (معروف به آنیت‌کابیر) در شهر آنکارا قرار دارد.

بازدید کنندگان آنیت‌کابیر برای آتاترک دعا کنید

همه ساله، ساعت ۹:۰۵ روز ۱۰ نوامبر، یک دقیقه مراسم سکوت به‌مناسبت درگذشت بنیان‌گذار ترکیهٔ نوین، مصطفی کمال آتاترک، و به‌دنبال آن، به صدا درآمدن زنگ مدارس و آژیر پایگاه‌ها در ۹:۰۶ (لحظهٔ وفات وی) برگزار می‌شود.

جایزهٔ بین‌المللی صلح آتاترک

جایزهٔ بین‌المللی صلح آتاترک (به ترکی استانبولی: Atatürk Uluslararası Barış Ödülü) در سال ۱۹۸۶ میلادی با الهام از جملهٔ «صلح در وطن، صلح در جهان» (به ترکی استانبولی: "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh") آتاترک از طرف دولت ترکیه برای پاسداشت تلاش در راستای صلح و دوستی پایه‌گذاری شد.

نلسون ماندلا، قهرمان مبارزه با نژادپرستی، در سال ۱۹۹۲ به‌دلیل ظلم و ستم دولت ترکیه بر کردها، از پذیرش «جایزهٔ صلح آتاترک» امتناع کرد.[۱۱][۱۲][۱۳]

آثار

ترجمه‌شده به فارسی

  • آتاترک، مصطفی‌کمال. نطق (۱۹۲۷–۱۹۱۹)، ترجمهٔ محمدرضا هیئت، مورد تأیید مرسل اوزتورک، آنکارا: نهاد عالی فرهنگ، زبان و تاریخ آتاترک، مرکز تحقیقات آتاترک، ۲۰۰۴= ۱۳۸۳، ۵۵۱ ص. (این سخنرانی در روزهای ۲۰–۱۵ اکتبر ۱۹۲۷ در دومین کنگره بزرگ حزب جمهوری خلق ایراد گردیده‌است)

دربارهٔ آتاترک به فارسی

  • م‍ح‍م‍د ت‍وف‍ی‍ق، م‍ح‍م‍د. کمال آتاتورک، ترجمهٔ اسمعیل فردوسی‌فراهانی، اراک: نامه عراق، ۱۳۱۸، ۲۱۸ ص.
  • جنانی، جعفر. آتاتورک ناجی ترکیه، تبریز: انتشارات آذر تورک، ۱۳۹۶، ۲۷۳ص.
  • کین‌راس، کین‌راس. زندگینامه مصطفی‌کمال آتاتورک پدر ترکیه مدرن، ترجمهٔ اسماعیل‌نوری‌علا، کلن: انتشارات فروغ، ۲۰۰۹ = ۱۳۸۸، ۵۹۷ ص.
  • مانگو، آندرو. آتاتورک، ترجمهٔ هوشمند دهقان، تهران: پیام امروز، چاپ دوم: ۱۳۹۵، ۹۸۸ ص.
  • دع‍وت‍ی، اب‍وال‍ف‍ت‍ح. آت‍ات‍ورک و ش‍ری‍ف ح‍س‍ی‍ن ع‍ام‍لان ت‍ج‍زی‍هٔ ام‍ت اس‍لام، ق‍م: ای‍ام، ۱۳۸۴، ۱۰۲ ص.
  • ای‍گ‍دم‍ی‍ر، اولوغ، و دیگران. آت‍ات‍ورک، ت‍رج‍م‍ه ح‍م‍ی‍د ن‍طق‍ی، ت‍ه‍ران: م‍ؤس‍س‍هٔ ف‍ره‍ن‍گ‍ی م‍ن‍طق‍ه‌ای، ن‍ش‍ری‍هٔ ش‍م‍اره ۱۲، ۲۱۰ ص.
  • خاتمی، جعفر. آتاتورک عامل انگلیس در تجزیه جهان اسلام: دولت عثمانی به کجا رفت؟، در ایران چه باید کرد؟، قم: بهار آزادی (چاپخانه)، ۱۳۵۹، ۱۶۰ ص.
  • ات‍اب‍ک‍ی، ت‍ورج. ت‍ج‍دد آم‍ران‍ه: ج‍ام‍ع‍ه و دول‍ت در ع‍ص‍ر رض‍اش‍اه، ت‍رج‍م‍هٔ م‍ه‍دی ح‍ق‍ی‍ق‍ت‌خ‍واه، ت‍ه‍ران: ق‍ق‍ن‍وس، ۱۳۸۷، ۲۸۶ ص.
  • اروج زاده، لیلا، دین و سیاست در ترکیه معاصر از آتاتورک به بعد، اردبیل: انتشارات محقق اردبیلی، ۱۳۹۷، ۱۴۰ ص.
  • هانی‌اوغلو، شکرو، سقوط امپراطوری و تولد جمهوری: نگاهی به نقش آتاتورک در پیدایش ترکیه، ترجمهٔ رضا جوادی، تهران: لوح فکر، ۱۳۹۵، ۲۶۷ ص.

پانویس

  1. ↑ پر شده: "Ali Rıza oğlu Mustafa" یعنی «مصطفی پسر علی رضا».
  2. ↑ تولد آتاترک نامعلوم است. تاریخ ۱۹ ماه مه تولد نمادین آتاترک است؛ زیرا روزی که جنگ استقلال ترکیه آغاز شد.
  3. ↑ https://www.britannica.com/biography/Kemal-Ataturk
  4. ↑ کتاب آتاتورک، نوشتهٔ آندرو مانگو، ترجمهٔ هوشمند دهقان، انتشارات پیام امروز، چاپ اول ۱۳۹۴
  5. ↑ THE TWO KEMALS; The Polished Aristocrat of European Circles in Contrast With the Ruthless Commander of Fanatical Turks, نیویورک تایمز ، 1 اکتبر 1922
  6. ↑ ... O Sarışın Kurt! (Gazi Mustafa Kemal Atatürk); Atillâ İlhan
  7. ↑ Uçak Fabrikası
  8. ↑ Atatürk Araştırma Merkezi
  9. ↑ روزشمار تاریخ ترکیه. آذربایجان، ایران و جهان بایگانی‌شده در ۶ آوریل ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine، TRT فارسی
  10. ↑ «Hagia Sophia Museum». hagiasophia.com.
  11. ↑ «Statement on the Ataturk Award given to Nelson Mandela; AFRICAN NATIONAL CONGRESS». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۲.
  12. ↑ «Turkish newspapers criticise of ANC leader Nelson Mandela for refusing to accept Turkey's peace award; South African History Online». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۲.
  13. ↑ Double Standard: The Turkish State And Racist Violence

منابع

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=مصطفی_کمال_آتاترک&oldid=31913702»