همرفت: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
در مبحث انتقال حرارت و انتقال جرم، همرفت به مجموع اثرات ادوکشن و دیفیوژن گفته می‌شود.<ref name="Interop">{{cite book|first=Frank P.|last=Incropera|authorlink=Frank P. Incropera|first2=David P.|last2=DeWitt|title=Fundamentals of Heat and Mass Transfer|edition=3rd|publisher=John Wiley & Sons|year=1990|page=28|isbn=978-0-471-51729-0}} See Table 1.5</ref>
در مبحث انتقال حرارت و انتقال جرم، همرفت به مجموع اثرات ادوکشن و دیفیوژن گفته می‌شود.<ref name="Interop">{{cite book|first=Frank P.|last=Incropera|authorlink=Frank P. Incropera|first2=David P.|last2=DeWitt|title=Fundamentals of Heat and Mass Transfer|edition=3rd|publisher=John Wiley & Sons|year=1990|page=28|isbn=978-0-471-51729-0}} See Table 1.5</ref>


همرفت را می‌توان در گونه‌های مختلف از قبیل؛ طبیعی، واداشته، گرانشی، گرانولی (ریزدانه ای) یا [[همرفت ترمومغناطیسی|ترمومغناطیسی]] طبقه‌بندی کرد. [[پرونده:Earth Global Circulation.jpg|بندانگشتی|300px|چپ|چرخه جریان هوای زمین در اثر هم‌رفت.]]
همرفت را می‌توان در گونه‌های مختلف از قبیل؛ طبیعی، واداشته، گرانشی، گرانولی (ریزدانه ای) یا [[همرفت ترمومغناطیسی|ترمومغناطیسی]] طبقه‌بندی کرد.
[[پرونده:Thermal-plume-from-human-hand.jpg|بندانگشتی|هم‌رفت گرمای دست انسان در هوا.]]


== مکانیزم‌های همرفت ==
== هم‌رفت طبیعی ==
همرفت تقریبا در تمام مایعات با هر حجم و مقداری بیشتر از چند اتم اتفاق می افتد. همرفت به دلیل تاثیرات [[نیروی حجمی|نیروهای حجمی]]، مانند نیروی گرانش، در یک سیال اتفاق می افتد. با اینکه مکانیزم‌های متنوعی برای ایجاد همرفت وجود دارد اما معمولا همرفت را به دوگونه "طبیعی" و "واداشته (اجباری)" تقسیم بندی می کنند.
هنگامی که [[مایع]]ات گرم می‌شوند، [[چگالی]] آن‌ها کاهش می‌یابد؛ بنابراین در اثر [[گرانش]] بخشی از مایع که گرم شده بالا می‌رود و بخش مایع سرد جای آن را می‌گیرد. این نوع هم‌رفت را هم‌رفت طبیعی می‌نامند و در این حال جسم گرم می‌شود. هم‌رفت در هوا نیز وجود دارد.


=== همرفت طبیعی ===
== هم‌رفت اجباری (هم‌رفت واداشته) ==
[[پرونده:Thermal-plume-from-human-hand.jpg|بندانگشتی|این تصویر [[رگه نواری|شیلرن]] از دست انسان، هم‌رفت گرما در هوای ثابت را نشان می‌دهد.|جایگزین=]]همرفت طبیعی، یا همرفت آزاد به دلیل اختلاف دما اتفاق می افتد که این اختلاف دما بر روی چگالی و در نتیجه [[شناوری]] نسبی یک سیال تاثیر می گذارد. قسمتهای سنگین تر (چگال تر) به پایین رفته و قسمت های سبک تر به بالا حرکت خواهند کرد، که باعث حرکت توده ای مولکول ها خواهد شد. در نتیجه همرفت طبیعی فقط می تواند در یک [[میدان گرانشی]] اتفاق بیفتد. یکی از مثال های همرفت طبیعی بلند شدن دود از روی آتش است. همچنین بلند شدن بخار آب از روی دیگ غذا به دلیل کمتر بودن چگالی بخار آب نسبت به آب مایع مثالی دیگر از همرفت طبیعی است.
{{ویکی‌انبار-رده|Convection}}
هنگامی که سیالی تحت یک [[گرادیان]] فشاری قرار گیرد، طبق قانون [[مکانیک شاره‌ها]] وادار به حرکت می‌شود. هم‌رفت ناشی از این حرکت را هم‌رفت اجباری می‌نامند.


=== همرفت واداشته ===

=== همرفت گرانشی یا شناوری ===

=== همرفت گرانولی ===

=== همرفت ترمومغناطیسی ===

[[پرونده:Earth Global Circulation.jpg|بندانگشتی|300px|چپ|چرخه جریان هوای زمین در اثر هم‌رفت.]]
== منابع ==
== منابع ==
ویکی‌پدیا انگلیسی
ویکی‌پدیا انگلیسی

نسخهٔ ‏۲۰ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۲۸

محاسبه‌ای از انتقال گرمای همرفتی در گوشته زمین. رنگ‌های نزدیک به قرمز قسمت‌های گرم‌تر و رنگ‌های نزدیک به آبی قسمت‌های سردتر را نشان می‌دهد. یک لایه مرزی گرم و دارای چگالی کمتر مواد گرم را به بالا می‌فرستد و به همین طریق مواد سردتر به پایین حرکت می‌کند

هم‌رَفت (به انگلیسی: Convection) یا کانوکشن به انتقال گرما توسط حرکت توده مولکول‌ها در سیالات، از قبیل گازها و مایعات، گفته می‌شود. همرفت شامل زیر-مکانیزم‌هایی از قبیل ادوکشن (انتقال گرمای جهت‌دار توسط توده مولکول‌ها) و دیفیوژن (انتقال گرما یا مولکولی بدون جهت از یک نقطه متمرکز به نقاط دارای غلظت کمتر) است.

در اکثر جامدات همرفت نمی‌تواند اتفاق بیفتد چرا که حرکت توده ای مولکول یا دیفیوژن ماده چندانی نمی‌تواند اتفاق بیفتد. در جامدات صلب واپخش (دیفیوژن) گرمایی اتفاق می‌افتد اما به آن رسانش گفته می‌شود.

در مبحث انتقال حرارت و انتقال جرم، همرفت به مجموع اثرات ادوکشن و دیفیوژن گفته می‌شود.[۱]

همرفت را می‌توان در گونه‌های مختلف از قبیل؛ طبیعی، واداشته، گرانشی، گرانولی (ریزدانه ای) یا ترمومغناطیسی طبقه‌بندی کرد.

مکانیزم‌های همرفت

همرفت تقریبا در تمام مایعات با هر حجم و مقداری بیشتر از چند اتم اتفاق می افتد. همرفت به دلیل تاثیرات نیروهای حجمی، مانند نیروی گرانش، در یک سیال اتفاق می افتد. با اینکه مکانیزم‌های متنوعی برای ایجاد همرفت وجود دارد اما معمولا همرفت را به دوگونه "طبیعی" و "واداشته (اجباری)" تقسیم بندی می کنند.

همرفت طبیعی

این تصویر شیلرن از دست انسان، هم‌رفت گرما در هوای ثابت را نشان می‌دهد.

همرفت طبیعی، یا همرفت آزاد به دلیل اختلاف دما اتفاق می افتد که این اختلاف دما بر روی چگالی و در نتیجه شناوری نسبی یک سیال تاثیر می گذارد. قسمتهای سنگین تر (چگال تر) به پایین رفته و قسمت های سبک تر به بالا حرکت خواهند کرد، که باعث حرکت توده ای مولکول ها خواهد شد. در نتیجه همرفت طبیعی فقط می تواند در یک میدان گرانشی اتفاق بیفتد. یکی از مثال های همرفت طبیعی بلند شدن دود از روی آتش است. همچنین بلند شدن بخار آب از روی دیگ غذا به دلیل کمتر بودن چگالی بخار آب نسبت به آب مایع مثالی دیگر از همرفت طبیعی است.

همرفت واداشته

همرفت گرانشی یا شناوری

همرفت گرانولی

همرفت ترمومغناطیسی

چرخه جریان هوای زمین در اثر هم‌رفت.

منابع

ویکی‌پدیا انگلیسی

  1. Incropera, Frank P.; DeWitt, David P. (1990). Fundamentals of Heat and Mass Transfer (3rd ed.). John Wiley & Sons. p. 28. ISBN 978-0-471-51729-0. See Table 1.5

علیرضاکاوسی