پرش به محتوا

نقشه دالت

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نکبت فلسطین
مقالات اصلی
تاریخچه
اتفاقات مهم
نویسندگان برجسته
رده‌های مرتبط/فهرست‌ها
الگوهای مرتبط

نقشه دالت (به عبری: תוכנית ד) نقشه‌ای بود که توسط هاگانا یکی از گروه‌های شبه نظامی یهودی و نیروهای تشکیل دهنده ارتش اسرائیل در پاییز سال ۱۹۴۷ تا بهار ۱۹۴۸ در فلسطین اجرا شد. هدف از این نقشه هنوز مورد بحث است. به استناد سخنان بنی موریس و یوآو گولر این نقشه یک عملیات احتمالی برای دفاع از دولت نو پای اسراییل از خطر فروپاشی بود اما این نقشه همچنین به فرماندهان منطقه ای اختیار تام داد که به اشغال، اخراج یا نابودی روستاهای عرب پشت خط مقدم یهودیان بپردازند. در حالی که به عقیده گروهی دیگر از مورخان این یک نقشه برای اشغال کامل فلسطین و اخراج فلسطینی‌ها بود.[۱][۲]

این طرح مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها برای کنترل فلسطین تحت قیمومیت بریتانیا، اعلام یک کشور یهودی و دفاع از مرزها و مردم آن، از جمله جمعیت یهودی خارج از مرزها، «قبل و پیش‌بینی» تهاجم ارتش‌های عادی عربی بود.[۳][۴][۵][۶][۷] نقشه دالت به‌طور خاص شامل به دست آوردن کنترل مناطقی بود که جمعیت یه شو وجود داشت، از جمله مناطق خارج از مرزهای دولت یهودی.[۸]

این استراتژی در معرض اختلاف نظر است و برخی از مورخان آن را دفاعی توصیف می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ادعا می‌کنند که بخشی جدایی ناپذیر از یک استراتژی برنامه‌ریزی شده برای اخراج ساکنان بومی منطقه است که گاهی اوقات پاکسازی قومی نامیده می‌شود.[۹]

زمینه[ویرایش]

در تابستان ۱۹۳۷، طبق تاریخ رسمی هاگانا، فرمانده نیروهای آنها در منطقه تل آویو، الیملک اسلیکوویتز ("اونیر") دستوری از بن گوریون دریافت کرد. بن گوریون، با پیش‌بینی خروج نهایی بریتانیا از کشور از اسلیکوویتز خواست تا طرحی برای فتح نظامی کل فلسطین آماده کند.[۱۰][۱۱]

در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷، سازمان ملل متحد به تصویب طرح تقسیم فلسطین برای پایان دادن به قیمومیت بریتانیا و توصیه تأسیس یک کشور عربی و یک کشور یهودی رای داد. بلافاصله پس از تصویب طرح تقسیم توسط سازمان ملل، جامعه یهودی ابراز خوشحالی نمود، در حالی که جامعه عرب ابراز نارضایتی کرد.[۱۲][۱۳] در روز پس از رای‌گیری، موجی از حملات اعراب حداقل هشت یهودی را به قتل رساندند، یک نفر در تل آویو با شلیک تک تیراندازها، و هفت نفر در کمین اتوبوس‌های غیرنظامی که ادعا می‌شد انتقام یورش لحی ده روز قبل بود.[۱۴]

از ژانویه به بعد، با مداخله تعدادی از هنگ‌های ارتش آزادیبخش عرب (متشکل از داوطلبان کشورهای عربی) در داخل فلسطین، که هر یک در بخش‌های مختلف در اطراف شهرهای مختلف فعال بودند، عملیات به‌طور فزاینده ای نظامی شد. آنها حضور خود را در جلیل و سامره تثبیت کردند.[۱۵] عبدالقادر الحسینی با چند صد نفر از ارتش دفاع مقدس از مصر آمد. الحسینی با استخدام چند هزار داوطلب، محاصره ۱۰۰۰۰۰ یهودی ساکن اورشلیم را سازماندهی کرد.[۱۶] برای مقابله با این امر، مقامات یه شو سعی کردند با استفاده از کاروان‌هایی متشکل از ۱۰۰ خودروی زرهی، غذای یهودیان شهر را تأمین کنند، اما با افزایش تعداد تلفات در کاروان‌های امدادی، این عملیات بیش از پیش غیرعملی شد. تا ماه مارس، تاکتیک حسینی، که گاه «جنگ راه‌ها» نامیده می‌شود[۱۷] نتیجه داد. تقریباً تمام خودروهای زرهی هاگانا منهدم شده بود، محاصره در عملیات کامل بود و هاگانا بیش از ۱۰۰ سرباز را از دست داده بود.[۱۸] به گفته بنی موریس، وضعیت برای کسانی که در شهرک‌های یهودی در نگب و شمال الجلیل زندگی می‌کردند به همان اندازه بحرانی بود.[۱۹] به گفته ایلان پاپه، در اوایل ماه مارس، به نظر نمی‌رسید که رهبری امنیتی یه شو وضعیت کلی را نگران کننده بداند، اما در عوض مشغول نهایی کردن یک طرح جامع بود.[۲۰]

این وضعیت باعث شد که ایالات متحده حمایت خود را از طرح تقسیم پس بگیرد[۲۱] و در نتیجه اتحادیه عرب را تشویق کرد که باور کند فلسطینی‌ها با تقویت ارتش آزادیبخش عرب می‌توانند به تجزیه پایان دهند. در همین حال، بریتانیا در ۷ فوریه ۱۹۴۸ تصمیم گرفت از الحاق بخش عربی فلسطین به ماوراء اردن حمایت کند.[۲۲]

طرح و نقشه[ویرایش]

طراحی[ویرایش]

در سال ۱۹۴۷، دیوید بن گوریون هاگانا را دوباره سازماندهی کرد و خدمت سربازی را اجباری کرد. هر مرد و زن یهودی در کشور باید آموزش نظامی می‌دیدند.[۲۳] تجهیزات نظامی از انبارهای جنگ جهانی دوم و چکسلواکی تهیه شد. در مورد نویسندگان دقیق نقشه دالت در میان مورخان اختلاف نظر وجود دارد.[۲۴][۲۵] به گفته برخی، این نتیجه تجزیه و تحلیل ییگائل یادین بود، در آن زمان رئیس موقت هاگانا، پس از اینکه بن گوریون به او مسئولیت داد تا طرحی را برای آماده‌سازی آن ارائه دهد. مداخله کشورهای عربی را اعلام کرد. به گفته ایلان پاپه، این طرح توسط گروهی متشکل از حدود ۱۲ نفر از شخصیت‌های نظامی و امنیتی و متخصص در امور عرب، تحت هدایت بن گوریون طراحی شده است.[۲۶] در اوایل مارس ۱۹۴۸ این طرح نهایی و به واحدهای هاگانا فرستاده شد. این طرح شامل یک بخش کلی و دستورات عملیاتی برای تیپ‌ها بود که مشخص می‌کرد کدام روستاها باید هدف قرار گیرند.[۲۷] بخش کلی این طرح نیز برای رهبران سیاسی یه شو ارسال شد.[۲۸]

اجرا[ویرایش]

نقشه دالت از ابتدای آوریل به بعد اجرا شد. این آغاز مرحله دوم جنگ بود که در آن، به گفته بنی موریس، هاگانا از حالت دفاعی به تهاجمی منتقل شد.[۲۹] اولین عملیات به نام عملیات نخشون شامل رفع محاصره اورشلیم بود. ۱۵۰۰ مرد از هاگانا برای آزاد کردن مسیر شهر چندین سورتی پرواز انجام دادند. این عملیات موفقیت‌آمیز بود و مواد غذایی به اندازه کافی برای دو ماه به اورشلیم منتقل شد تا بین جمعیت یهودی توزیع شود.[۳۰] موفقیت عملیات با کشته شدن الحسینی در نبرد همراه بود. از ۴ تا ۱۴ آوریل، اولین عملیات گسترده ارتش آزادیبخش عرب با شکست کامل در میشمار هامک،[۳۱] مصادف با از دست دادن متحدان دروزی آنها از طریق فرار، با شکست کامل به پایان رسید.[۳۲]

در ۹ آوریل، گروه‌های شبه‌نظامی ایرگون و لحی با حمایت هاگانا و پالماچ [۳۳] قتل‌عام دیر یاسین را انجام دادند و حداقل ۱۰۷ روستای عرب از جمله زنان و کودکان را کشتند. ایلان پاپه مورخ اسرائیلی در کتاب خود به نام پاکسازی قومی فلسطین (۲۰۰۶) می‌نویسد: «ماهیت سیستماتیک نقشه دالت با کشتار دیر یاسین روشن می‌شود و آن یک پاکسازی قومی در منطقه است.»[۳۴] به عنوان بخشی از طرح دالت، هاگانا، پالماچ و ایرگون مراکز شهری طبریه، حیفا، صفد، بیت شئان، یافا و عکا را تصرف کردند و بیش از ۲۵۰۰۰۰ عرب فلسطینی را با خشونت بیرون راندند.[۳۵]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ http://jeffweintraub.blogspot.com/2008/02/benny-morris-on-fact-fiction-propaganda.html reported by Jeff Weintraub
  2. ↑ http://www.scribd.com/doc/19199199/Plan-Dalet-Master-Plan-for-the-Conquest-of-Palestine-by-Walid-Khalidi Khalidi, Walid. 'Plan Dalet: Master Plan for the Conquest of Palestine'; Pappe, Ilan. The Ethnic Cleansing of Palestine.
  3. ↑ {{cite book}}: Empty citation (help)
  4. ↑ {{cite book}}: Empty citation (help)
  5. ↑ MidEast Web, Plan Daleth (Plan D)
  6. ↑ {{cite book}}: Empty citation (help)
  7. ↑ Ten years of research into the 1947-49 war - The expulsion of the Palestinians re-examined. By Dominique Vidal. Le Monde diplomatique. December 1997.
  8. ↑ Robbie Sabel, [’https://www.google.com/books/edition/International_Law_and_the_Arab_Israeli_C/f_xpEAAAQBAJ?hl=en&gbp International Law and the Arab-Israeli Conflict,] Cambridge University Press شابک ‎۹۷۸−۱−۱۰۸−۸۰۷۹۸−۲ 2022 p.131:'The objective of this plan is to gain control of the areas of the Hebrew state and defend its borders. It also aims at gaining control of the areas of Jewish settlement and concentration which are located outside the borders (of the Jewish state in the Partition Plan) against regular, semi-regular, and small forces operating from bases outside or inside the state. ’ .'
  9. ↑ (Morris 2008) "The essence of the plan was the clearing of hostile and potentially hostile forces out of the interior of the territory of the prospective Jewish State, establishing territorial continuity between the major concentrations of Jewish population and securing the future State's borders before, and in anticipation of, the invasion [by Arab states]."
  10. ↑ Walid Khalidi, Revisiting the UNGA Partition Resolution, in Journal of Palestine Studies, Autumn, 1997, vol. 27, No. 1 (Autumn, 1997), pp.5-21, p.7
  11. ↑ Ahmad H. Sa'di, 'Reflections on Representations, History and Moral Accountability,' in Ahmad H. Sa'di, Lila Abu-Lughod (eds.),Nakba: Palestine, 1948, and the Claims of Memory,Columbia University Press, 2007 شابک ‎۹۷۸−۰−۲۳۱−۱۳۵۷۹−۵ pp285-314. p.295
  12. ↑ "Palestine Arabs Loot, Kill, Burn; Jews Retaliating". Windsor Daily Star. Windsor, Ontario, Canada. United Press. December 2, 1947. pp. 1–2. Retrieved July 2, 2012. Burning Jewish shops sent smoke billowing over the Holy City shortly after the start of the Arab strike which was billed as a peaceful demonstration against the United Nations decision to partition Palestine into Jewish and Arab states.
  13. ↑ "Urges Arabs to be Ready". Windsor Daily Star. Associated Press. December 2, 1947. p. 1. Retrieved July 2, 2012. Azzam urged demonstrators to organize and work quietly and refrain from violence against Christians. He said they should prepare for a long struggle to achieve Arab aims.
  14. ↑ (Morris 2008)
  15. ↑ Yoav Gelber (2006), pp. 51–56
  16. ↑ Dominique Lapierre et Larry Collins (1971), chap. 7, pp. 131–153
  17. ↑ {{cite book}}: Empty citation (help)
  18. ↑ Benny Morris (2003), p. 163
  19. ↑ (Morris 2004)
  20. ↑ (Pappé 2006)
  21. ↑ {{cite book}}: Empty citation (help)
  22. ↑ Henry Laurens (2005), p. 83
  23. ↑ {{cite book}}: Empty citation (help)
  24. ↑ {{cite book}}: Empty citation (help)
  25. ↑ {{cite book}}: Empty citation (help)
  26. ↑ (Pappé 2006)
  27. ↑ Khalidi, 1988
  28. ↑ (Pappé 2006)
  29. ↑ Morris, 2008, p. 116
  30. ↑ Dominique Lapierre et Larry Collins (1971), pp. 369–381
  31. ↑ Benny Morris (2003), pp. 242–243
  32. ↑ Benny Morris (2003), p. 242
  33. ↑ Benny Morris "The Historiography of Deir Yassin" (2005), The Journal of Israeli History. "Haganah squads also provided covering fire and fired on the refugees fleeing southward, towards “Ein Karim. Two squads of the Palmah (the elite strike force of the Haganah) also arrived on the scene and helped evacuate the wounded and take some of the houses."
  34. ↑ Morris 2005
  35. ↑ Henry Laurens (2005), pp.85-86
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=نقشه_دالت&oldid=39748349»