پرش به محتوا

زیلندیا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نقشه زیلاندیا که حدود آن با رنگ صورتی نشان داده‌شده.

زیلاندیا (انگلیسی: Zealandia)[۱] قاره‌ای در همسایگی استرالیا و قاره اقیانوسیه است.[۲] سرزمینی وسیع از جمله دو جزیره نیوزیلند و کالدونیای جدید را در بر می‌گیرد که مساحت ۴٫۹ میلیون کیلومتر مربع دارد و ۹۴ درصد آن در زیر آب‌های اقیانوس پنهان است.[۳][۴] زیلندیا توده‌ای از پوسته قاره‌ای است که ۸۳–۷۹ میلیون سال پیش، پس از گسستگی از گندوانالند فروکش کرد. این پوسته را قاره نمی‌نامند ولی بزرگ‌ترین پوسته قاره‌ای زمین است که به عنوان یک قاره فرورفته (submerged continent)، قطعه قاره‌ای (continental fragment)، و ریزقاره (microcontinent) توصیف شده‌است.[۳]

دانشمندان امکان اینکه این قاره در زمان دایناسور‌ها بیرون از آب بوده را رد می‌کنند و این تعبیر از این دارد که روزگاری این قاره سرزمینی خشک بوده که رفته رفته در آب غرق شده. اما امکان این نیز وجود دارد که با فشار صفحه اقیانوسیه و اقیانوس آرام باری دیگر سر از اب بیرون آورد. مجمع الجزایر نیوزیلند تنها بازمانده از این قاره است.

همچنین دانشمندان در ابتدا قدمت این قاره را پانصد میلیون سال تخمین زده بودند اما برخی قدمت آن را به بیش از یک میلیارد سال تخمین زدند.

۹۴٪ قاره زیلاندیا زیر آب قرار دارد و فقط در این قاره دو قطعه خشکی (کالدونیای جدید و جزیره جنوبی و شمالی کشور زلاندنو) تشکیل شده‌است.[۵]

منابع

[ویرایش]
  1. «هشتمین 'قاره جهان کشف شد'». BBC News فارسی. ۲۹ بهمن ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۲۳.
  2. زاریا گوروت (۵ اسفند ۱۳۹۹). «قاره گم‌شده‌ای که ۳۷۵ سال بعد پیدا شد». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۰۱.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Mortimer, Nick; Campbell, Hamish J. (2017). "Zealandia: Earth's Hidden Continent". GSA Today. 27: 27–35. doi:10.1130/GSATG321A.1.
  4. «قاره جدید زیلاندیا». یورونیوزفارسی. ۱۸ فوریه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۱۷.
  5. ««قاره هشتم گمشده» زمین برای اولین بار نقشه‌برداری شد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۰۱.