پرش به محتوا

دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
دولت چهاردهم

چهاردهمین کابینه جمهوری اسلامی ایران
رئیس‌جمهور ایران
تاریخ تشکیل۹ مرداد ۱۴۰۳
افراد و سازمان‌ها
رئیس کشورسید علی خامنه‌ای
رئیس دولتمسعود پزشکیان
پیشینهٔ رئیس دولتنایب‌رئیس اول مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۹–۱۳۹۵)
وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی (۱۳۸۴–۱۳۸۰)
پیشینه
انتخابات(ها)انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳
پیشیندولت سیزدهم

دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران به ریاست مسعود پزشکیان، نهمین رئیس‌جمهور منتخب ایران پس از پیروزی در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ در ۹ مرداد ۱۴۰۳ تشکیل خواهد شد.[۱]

هیئت دولت

گمانه‌زنی‌ها و چگونگی انتخاب وزراء

بر پایهٔ «اصل نانوشته و رایج»، روسای‌جمهور ایران دست‌کم گزینه‌های خود برای چهار وزارتخانه اطلاعات، دفاع، امور خارجه و کشور را با سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، مطرح می‌کنند و پس از تأیید خامنه‌ای، آن‌ها را در فهرست نهایی خود قرار می‌دهد. هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان گفت: «به هر حال این عرف، برای انتخاب وزیر دو سه تا از وزارتخانه هاست و صرف یک هماهنگی با رهبری است. آن هم وزارتخانه‌هایی که نوع امور آنها فراقوه ای است مثل وزارت دفاع، وزارت امور خارجه و وزارت اطلاعات. اینها وزارتخانه‌هایی هستند که برحسب عرفی که شکل گرفته است برای انتخاب آنها با رهبری یک هماهنگی و مشورتی صورت می‌گیرد.» این روند باعث شده که گاهی روسای جمهور با رهبر جمهوری اسلامی به چالش بخورند و گزینه‌هایی که مد نظر رئیس‌جمهور منتخب بوده با نظر خامنه‌ای وتو شده‌اند.[۲]

پزشکیان در تبلیغات انتخاباتی، خود را فردی غیرحزبی معرفی کرد که با همه جریان‌های سیاسی اصلاح‌طلب و اصول‌گرا کار می‌کند و دولت بعدی رئیس‌جمهورهای پیشین نیست. انتظار می‌رود که هیئت دولت مانند هیئت دولت حسن روحانی چند حزبی باشد و جریان‌های سیاسی گوناگون در آن نقش داشته باشند. پزشکیان همچنین در تبلیغات انتخاباتی از نبود سیاستمداران و مدیران اهل سنت و کرد در مناصب بالای جمهوری اسلامی انتقاد کرد. او همچنین افزود که زنان در ایران به حق خود نمی‌رسند و باید بیشتر برای حضور آن‌ها در جامعه فضاسازی کرد.[۲]

محمدجواد ظریف و محمدجواد آذری جهرمی، وزیران دولت روحانی، در کارزار انتخاباتی او نقش برجسته‌ای داشتند و مردم را برای شرکت در انتخابات ترغیب می‌کردند. در روزهای پایان کارزار انتخاباتی، علی طیب‌نیا به‌عنوان «فرمانده اقتصادی» تیم پزشکیان به این جمع افزوده شد. حضور این سه در هیئت دولت پزشکیان محتمل است.[۲]

پزشکیان ظریف را به عنوان رئیس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم منصوب کرد.[۳] ظریف گفت که برای هیئت دولت «کمیته‌های کارشناسی» تشکیل شده و هر کمیته دست‌کم ۱۲ متخصص از گرایش‌های سیاسی و صنفی گوناگون دارد که حداقل یک زن و یک نفر از قومیت‌ها و اقلیت‌های مذهبی در همهٔ کمیته‌ها وجود دارد. همه دبیران این کمیته‌ها از افراد زیر ۴۰ سال و عموماً زیر ۳۰ سال انتخاب شده‌اند. او همچنین گفت قرار است ۶۰ درصد افرادی که کمیته‌ها به پزشکیان پیشنهاد می‌کنند سن‌شان کمتر از ۵۵ سال باشد و همچنین ۶۰ درصد آن‌ها هم برای نخستین بار عضو کابینه می‌شوند. به گفتهٔ ظریف، در مجموع ۴۵۰ نفر در حال ارزیابی پیشنهادها برای هیئت دولت هستند.[۴] رادیو فردا اظهار داشت که «چنین سازوکاری برای تشکیل دولت در جمهوری اسلامی بی‌سابقه است.»[۵]

طبق گزارش شرق، سید رضا صالحی امیری و مسعود سلطانی‌فر گزینه‌های محتمل وزارت ورزش هستند که در ستاد انتخاباتی پزشکیان فعال بودند. از دیگر گزینه‌های مطرح شده می‌توان به علی دایی و رسول خادم اشاره کرد که از بین این دو رسول خادم محتمل تر است. نویسنده مقاله، انتخاب خادم را «بزرگ‌ترین قمار دولت پزشکیان» می‌نامد.[۶]

سپنتا نیکنام و اسفندیار اختیاری به ترتیب برای «مشاور رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی» و «معاونت علمی و فناوری» ( یا وزارت علوم) مطرح هستند. لازم به ذکر است که این دو شخص غیر مسلمان (زرتشت) هستند.[۷]

منابع

  1. «سازوکار نهایی برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری ۱۴۰۳». مهر. ۲۰۲۴-۰۵-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۰۷.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «کابینه مسعود پزشکیان؛ چه کسانی وزرای رئیس‌جمهور جدید ایران خواهند بود؟». یورونیور. ۷ ژوئیه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۷ ژوئیه ۲۰۲۴.
  3. رضایی، هادی (۱۴ ژوئیه ۲۰۲۴). «ظریف باحکم پزشکیان رئیس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم شد». مهر. دریافت‌شده در ۲۲ تیر ۱۴۰۳.
  4. «ظریف: ۴۵۰ نفر گزینه‌های پیشنهادی برای وزارت در دولت پزشکیان را بررسی می‌کنند». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰۲۴-۰۷-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۴.
  5. «آن‌چه از چگونگی تشکیل کابینۀ مسعود پزشکیان می‌دانیم». رادیو فردا.
  6. سجاد فیروزی. «رسول خادم؛ «قمار» بزرگ پزشکیان؟». شرق.
  7. «دو گزینه غیرمسلمان در کابینه پزشکیان!». تابناک.