پرش به محتوا

خمفروش

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
خنفروش/خمفروش
خانه فروش
گونهشیرینی
خاستگاه ایران (ایراهستان - جنوب استان فارس، غرب استان هرمزگان، شرق استان بوشهر، بخشی از استان کرمان)
منطقهایران، عربستان سعودی، بحرین، کویت، امارات، قطر، عمان
دمای سرومیانگین
مواد اصلیآرد برنج، آرد گندم، شکر، تخم مرغ، و آب، بنا به سلیقه از شیر و زعفران و هل و گلاب
اطلاعات دیگر۶۳ کیلوکالری، ۱ گرم پروتئین، ۸٫۵ گرم کربوهیدرات و ۳ گرم چربی

خان فروش (به عربی: خَمْفَروش/خنفروش) یکی از شیرینی‌های مشهور مردم ساحلی خلیج فارس است که در جنوب ایران (هرمزگان، بستک، ایراهستان) و در کشورهای حاشیه خلیج فارس (مانند بحرین و کویت و امارات) تهیه می‌شود.[۱][۲][۳][۴][۵][۶]

تهیه

[ویرایش]

مواد اصلی تهیه خمفروش عبارتند از: آرد برنج، آرد گندم، شکر، تخم مرغ، و آب. مواد را با هم آمیخته خمیر درست می‌کنند و در روغن سرخ می‌کنند. بنا به سلیقه از شیر و زعفران و هل و گلاب نیز در تهیه خمیر خمفروش استفاده می‌شود.

هر دانه خمفروش دارای تقریبا ۶۳ کیلوکالری، ۱ گرم پروتئین، ۸٫۵ گرم کربوهیدرات و ۳ گرم چربی است.

ریشه‌ها و پیشینه خنفروش

[ویرایش]

خنفروش، یک نوع شیرینی رمضانی ویژه با عطر زعفران و هل، از بلاد فارس به سفره‌های مردم خلیج آمده است. این شیرینی به قرص العقیلی شباهت دارد، با این تفاوت که سرخ می‌شود. محقق تاریخی، عبد الرسول الغریافی، می‌گوید که اولین کسانی که خنفروش را به کشورهای خلیج (عرب زبان) در اواخر دهه پنجاه قرن گذشته آوردند، اهالی قطیف در شرق عربستان بودند که در تهیه آن مهارت داشتند و از آنجا به بحرین و دیگر کشورهای خلیج منتقل شد.[۳][۴]

الغریافی در گفتگو با "جهینه الاخباریة" اشاره می‌کند که این خوراکی مردمی به سرعت در سراسر قطیف گسترش یافت و طرز تهیه آن به همتای خود، بحرین، منتقل شد. او افزود که تبادل تجربیات بین قطیف و بحرین در گذشته امری رایج و مستمر بوده است.[۳][۴]

او ادامه داد که این خوراکی مردمی به بحرین آمد وقتی که توسط مهاجرین اچمی/لارستانی (که برخی از آن‌ها خود را "هوله" می‌نامند ولی نباید با "هوله‌های عرب"‌ اشتباه گرفته شوند) معرفی شد. این مهاجرین اعجمی به بحرین و مناطق ساحلی شرق شبه‌جزیره عربستان از مناطق مختلفی در ایران آمده بودند.[۳][۴]

او اضافه کرد که نام "خنفروش" از "خان فروش" گرفته شده است. مهاجرین اعجمی به دلیل دسترسی به آرد، تخم‌مرغ و شکر، در خانه‌ها به تهیه شیرینی پرداخته و آن را به مردم می‌فروختند. همچنین توضیح داد که "خان" به معنای خانه یا محل و "فروش" به معنای فروش یا کار در فارسی است. و چون این کلمه از شاخه زبان‌های هندواروپایی است، کلمه "خان" قبل از "فروش" یا "کار" قرار می‌گیرد و از اینجا نام "خان فروش" آمده است.[۳][۴]

در رسانه‌های عمومی

[ویرایش]
  • خانفروش در این برنامه به نام «فریج» ذکر شده است که همچنین شامل شخصیتی ایرانی به نام «ام‌علوی» به عنوان نقش اصلی است، که تنها شخصیت ایرانی در این برنامه نیست.[۷]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. موسوی، سیدمحمد (۲۰۲۱-۰۷-۰۷). «طرز تهیه شیرینی خنفروش خوشمزه و مخصوص به روش هرمزگانی». چی شی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۲۴-۰۶-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۳.
  2. مصطفوی، مونا (۲۰۲۱-۱۱-۱۶). «طرز تهیه شیرینی خنفروش جنوبی با آرد برنج در کوکی میکر و فر». پارسی دی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۲۴-۰۶-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۳.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ فضيلة الدهان (۲۰۲۰-۰۵-۱۷). «"الخنفروش" حلوى فارسية بطعم الهال على سفرة الخليجيين» [خنفروش یک دسر ایرانی با طعم هل در سفره مردم خلیج فارس است]. جهات الإخبارية (به عربی). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۲۴-۰۹-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۷. من بلاد فارس إلى موائد الخليجين، طبقٌ من الحلويات الرمضانية المميزة تفوح منه رائحة الزعفران والهال ”الهيل“، إنه ”الخنفروش“ الشبيه بما يعرف بقرص العقيلي عدا أنه من الحلويات المقلية.
    يقول الباحث التاريخي عبد الرسول الغريافي إن أول من استورده لدول الخليج في أواخر خمسينيات القرن الماضي هم أهالي محافظة القطيف شرق المملكة، الذين أجادوا صنعه وانتقل منهم للبحرين ودول الخليج الأخرى.
    ويذكر الغريافي في حديثه لـ ”جهينة الإخبارية“ إن هذا الطبق الشعبي انتشر في أنحاء القطيف بسرعة ونقلت طريقة صنعه لتوأمها البحرين.
    وقال أن تبادل الخبرات بين القطيف والبحرين كان عادة مألوفة في الماضي وعلى نحو مستمر.
    وتابع أن هذه الأكلة الشعبية جاءت إلى البحرين حين أخذوها عن طريق الوافدين «الهوله» وهم العرب الإيرانيين الوافدين إلى البحرين ومناطق السواحل الشرقية من الجزيرة العربية والقادمين من بعض مناطق ايران.
    ويضيف جاءت تسميته بالخنفروش من ”بيع البيت أو عمل البيت“ حيث عمد الوافدون ”الهوله“ إلى صناعة بعض الحلويات في البيوت نتيجة توافر الطحين والبيض والسكر وبيعها على الناس.
    وقال أن معنى كلمة بيت أو محل بالفارسية هو ”خان“ وأن معنى كلمة بيع أو عمل هو ”فروش“ وحيث أنها تصنف من فرع لغات Indo - European فإن كلمة بيت تسبق بيع أو عمل ومن هنا جاءت تسمية ”خان فروش“.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ «خنفروش». مطبخ قصيمي للأكلات الشعبية (به عربی). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۲۳-۱۰-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۰۲. خنفروش بالانجليزي khanfaroosh recipe والخنفروش هو أقراص حلوى مقليه مثل الكعك الصغير الحجم والمدور وهي محببة لدى الكبار والصغار ومن الحلويات الرمضانية الخليجية المشهورة خصوصا في المطبخ القطيفي والمطبخ البحريني والمطبخ الاماراتي والمطبخ القطري حيث يقبلون على أكلها في وقت الفطور والعشاء بعد التراويح أوحتى في وقت السحور كونها من الأكلات الرئيسية في رمضان والخنفروش قريب جدا من وصفة صب القفشة الكويتي بطريقة العمل الا انه يختلف ببعض المكونات .. وأصل الخنفروش وسبب تسميته هو من اللغة الفارسية حيث بدأت هذه الاكله من المطبخ الايراني بأسم خان فروش ومعناها بالعربي ”بيع البيت أو عمل البيت“ معنى كلمة بيت بالفارسية هو ”خان“ ومعنى كلمة بيع أو عمل هو ”فروش“ .. والمكونات الرئيسية لعجينة الخنفروش هي دقيق الأرز ، ودقيق القمح ، والسكر ، والبيض ، والماء و تخلط المكونات في عجينة وتقلى بالزيت كما يستخدم الحليب والزعفران والهيل والورد أيضًا في تحضير بعض انواع عجينة الخنفروش .. وكانت صناعة الخنفروش في الماضي أكلة لا يتناولها إلا الشيوخ والتجار وتقتصر وقت عمله على المناسبات الخاصة أحيانا، فهو يصنع للعريس ليلة زفافه أو للأصدقاء والأهل حين يعودون إلى بلادهم بعد سفر طويل.
  5. إسراء ربحي (۲۰۱۶-۰۴-۱۷). «طريقة عمل الخنفروش البحريني». موضوع (به عربی). بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰۲۴-۰۵-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۰.
  6. «Instagram». www.instagram.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۳.
  7. FREEJ | فريج (2014-07-02), فريج - موسم 1 - الحلقة 1 - بعد شعبان, retrieved 2024-09-12