نمایش مبدأ برای الله

{{pp-vandalism|small=yes}}
{{مقاله خوب}}
{{درباره|واژهٔ الله|مفهوم خدا|خدا|دیدگاه اسلامی دربارهٔ خدا|خدا در اسلام}}
{{الله}}
'''الله''' در [[زبان عربی]] به معنی [[خداوند]] در [[زبان فارسی]] است. [[مسلمان|مسلمانان]] الله را تنها خدای عالم می‌دانند. این واژه توسط عرب‌زبانان [[مسیحیت|مسیحی]] و [[یهودی]] نیز در اشاره به خدا به کار می‌رود؛ ولی در [[جهان غرب|مغرب‌زمین]]، این واژه به علت استفادهٔ مسلمانان از آن شهرت یافته‌است.<ref name="EncMMENA" dir=ltr>Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa, ''Allah''</ref><ref name="Britannica" dir=ltr>«Allah.» [[دانشنامه بریتانیکا|Encyclopædia Britannica]]. 2007. Encyclopædia Britannica</ref><ref name="Columbia" dir=ltr>"[https://www.encyclopedia.com/philosophy-and-religion/islam/islam/allah#1E1Allah Allah]." [[دانشنامه کلمبیا|The Columbia Encyclopedia]], 6th ed.. 30 Nov. 2018</ref> هرچند اعراب مسیحی جز الله واژهٔ دیگری برای اشاره به خدا ندارند و به عنوان مثال از کلماتی مانند ''{{عبارت عربی|الله الأب}}'' (به معنی خدای پدر) استفاده می‌کنند.<ref name="Cambridge"/>

مفاهیمی که به واژه الله نسبت داده شده‌است در بین مکاتب مختلف تفاوت‌هایی با هم دارد. پیش از اسلام، الله خدای یکتا نبود، بلکه یاران و همراهان و پسران و دخترانی داشت،<ref name="Tao-Islam"/> هرچند هیچگاه بتی که مجسم‌کنندهٔ الله باشد یافت نشده‌است.<ref name= Peters107/><ref name="Zeitlin33"/><ref name="oxford" dir=ltr>"Allah." In The Oxford Dictionary of Islam. Ed. John L. Esposito. Oxford Islamic Studies Online. 01-Jan-2019. <http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t125/e128 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151219070127/http://oxfordislamicstudies.com/article/opr/t125/e128 |date=۱۹ دسامبر ۲۰۱۵ }}>.</ref> مفاهیم مشرکانه با ظهور اسلام به‌شدت مردود شناخته شد. در اسلام، الله نام برتر خداوند بوده‌است؛ باور مسلمانان این است که تمامی نام‌های دیگر الهی به این نام اشاره می‌کنند.<ref dir=ltr name="Tao-Islam">{{یادکرد|فصل= |کتاب=The Tao of Islam: a sourcebook on gender relationships in Islamic thought|ناشر= SUNY|شهر= Albany NY USA|کوشش= |ویرایش= |سال=1992 |شابک=0791409147 |نویسنده=Murata, {{چر}}Sachiko |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه=206 |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}</ref> الله یکتاست، تنها خدا بوده، و خالق توانای جهان است.<ref name="EncMMENA"/><ref name="Britannica"/>

مسلمان [[ایمان|مؤمن]] بدون در نظر گرفتن نژاد و جنسیت خود، باید به یگانه بودن الله به صورت قلبی، زبانی و عملی اعتقاد داشته و اعتقاد خود را توسط جملات شهادتین ([[شهادتین|أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلٰهَ إِلَّا ٱللَّٰهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ ٱللَّٰهِ]]) به معنای «گواهی می‌دهم، خدایی جز الله نیست و گواهی می‌دهم، همانا محمد فرستادهٔ الله است» بیان کند.<ref name="Cambridge" dir=ltr>{{یادکرد|فصل= |کتاب=The Cambridge history of Islam|ناشر= University Press|شهر= Cambridge, Eng|کوشش= |ویرایش= |سال= 1977 |شابک=0-521-29135-6 |نویسنده= Lewis, Bernard; Holt, P. M. ; Holt, Peter R. ; Lambton, Ann Katherine Swynford|نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه=32 |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}</ref> همچنین در قرآن «پرستش الله» به عنوان کاری مشترک میان مسلمانان و [[اهل کتاب]] معرفی شده و از اهل کتاب خواسته شده که به آن پایبند باشند.<ref name = "Islamica">{{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی = پاکتچی| نام = احمد| پیوند نویسنده = احمد پاکتچی| مقاله = الله| دانشنامه = [[دائرة المعارف بزرگ اسلامی]]| ویرایش = | جلد= ۱۰| سال = | ناشر = مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی| مکان = | شابک = | صفحه = ۷۳–۷۷| پیوند مقاله = https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/4641| تاریخ بازبینی = ۲۷ آبان ۱۳۹۷| زبان = fa| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/74iCZbr6S | تاریخ بایگانی = ۱۶ دسامبر ۲۰۱۸}}</ref>

== ریشه‌یابی ==
[[پرونده:Component letters in Allah.svg|200px|بندانگشتی|چپ|مؤلفه‌های واژهٔ الله: {{Ordered list|[[ا|الف]]| [[همزه وصل|همزهٔ وصل]]|[[لام]]|لام|[[تشدید (حرکت)|تشدید]]|الف کوچک|[[ه|هـ]]}}]]
در ریشه‌یابی واژهٔ الله دو نظر وجود دارد: این واژه [[اسم#اسم جامد و اسم مشتق|مشتق است یا جامد]].<ref name="ilahEI"/><ref name = "Azar">{{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی = آذرنوش| نام = آذرتاش| پیوند نویسنده = آذرتاش آذرنوش| مقاله = اله| دانشنامه = [[دائرة المعارف بزرگ اسلامی]]| ویرایش = | جلد= ۱۰| سال = | ناشر = مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی| مکان = | شابک = | صفحه = ۷۸–۷۹| پیوند مقاله = https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/4641| تاریخ بازبینی = ۲۷ آبان ۱۳۹۷| زبان = fa| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/74iCVsUm7 | تاریخ بایگانی = ۱۶ دسامبر ۲۰۱۸}}</ref> [[اسم مشتق‌مرکب|مشتق]] بودن واژه، دیدگاه اکثریت است و به سه شکل ارائه می‌شود. نظریهٔ اول بر آن است که الله متشکل از دو بخش ''ال'' (الف و لام تعریف) + ''اله'' (ایزد یا معبود) است.<ref name="autogenerated1" dir=ltr>L. Gardet, ''Allah'', Encyclopaedia of Islam</ref> خویشاوندهای واژه ''الله'' در بین دیگر [[زبان‌های سامی]] مانند [[زبان عبری|عبری]] و [[زبان آرامی|آرامی]] موجود است. «اله» مسلماً با {{lang|hbo|אֱלָהָא}} یکی است و شکل گسترش‌یافتهٔ تکواژ «اِل/ایل» است که در همهٔ زبان‌های سامی وجود دارد.<ref name = "ilahEI" dir=ltr>MacDonald, D.B. , “Ilāh”, in: Encyclopaedia of Islam, Second Edition, Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs. Consulted online on 11 June 2017 <http://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_islam_SIM_3526></ref> به هم چسباندن ''ال'' و ''اله'' در تشکیل ''الله'' (خدا، فرم مذکر) مشابه به هم چسباندن ''ال'' و ''الهه'' در تشکیل ''[[لات (بت)|اللات]]'' (خدا، فرم مؤنث) است.<ref name="EoQ" dir=ltr>Böwering, Gerhard, ''God and His Attributes'', Encyclopaedia of the Qurʾān, Brill, 2007.</ref>

<!--در عمده دست‌نوشته‌های قدیمی اعراب مسیحی یا یهودی پیش از اسلام، کلمه ''الله'' به صورت ''الاله'' ثبت شده‌است.{{نیازمند منبع}}-->دربارهٔ چگونگی تبدیل «الـ+اله» به الله گفته شده که «خدای متعال» را «إِلٰه» خوانده و «ٱلْـ» تعظیم را به آن افزودند که ''ٱلْإِلٰه'' شده‌است. کاربرد زیاد این واژه سبب تخفیف همزه و تبدیل واژه به الله شده‌است. دربارهٔ چگونگی این تبدیل بحث‌های مفصلی شده و آن را با تبدیل «{{عبارت عربی|لکن + أن ← لکنّ}}» مقایسه کرده‌اند.<ref name="Azar"/>

زبان‌شناسان تاریخی عرب مفصلاً راجع به ریشه و معنی واژه‌های «اله» و «الله» بحث کرده‌اند. اغلب زبان‌شناسان اسم خاص «الله» را برگرفته از {{عبارت عربی|''الإله''}} در نظر گرفته‌اند و سعی کرده‌اند ''اله'' را به ریشه‌ای سه‌حرفی (ثلاثی) ربط دهند.<ref name="ilahEI"/> واژهٔ اله را بر وزن فعال دانسته و اصل آن را فعلی به صورت {{عبارت عربی|اَلِهَ-یالَهُ}} یا {{عبارت عربی|وَلِهَ-یؤلَهُ}} دانسته‌اند.<ref name="Azar"/> بر این اساس صورت‌های اشتقاق از ریشه‌های زیر پیشنهاد شده‌اند:<ref name="ilahEI"/><ref name="Azar"/>
# برخی اصل واژهٔ اله را از {{عبارت عربی|اَلَهَ-یاله}} به معنی پناه بردن دانسته‌اند و اله را کسی دانسته‌اند که بنده به او پناه می‌برد. همین لغت در باب افعال به معنی پناه دادن است. برخی اله را از ریشهٔ {{عبارت عربی|وَلِهَ-یَولَهُ}} دانسته‌اند بدون آنکه در معنی تفاوتی برایش قائل شوند.
# برخی {{عبارت عربی|وَلِهَ-یَولَهُ}} را به معنی «عاشق شدن» و «شیدا شدن» دانسته‌اند. در این معنی، اله کسی است که دل‌ها شیفتهٔ او می‌شوند.
# چون {{عبارت عربی|الوَلَه}} از ریشهٔ {{عبارت عربی|وَلِهَ}} به معنی عشق شدید است، اله را به معنی دوستدار بندگان یا محبوب آنان نیز دانسته‌اند.
# {{عبارت عربی|اَلِهَ-یألَهُ}} می‌تواند به معنی حیران و سرگردان شدن باشد که در این صورت اله به معنی کسی است که حیران اویند؛ [[جارالله زمخشری|زمخشری]] متذکر می‌شود که فعل الهه از اسم الُهه به معنای ''سرگشته شدن، مبهوت شدن'' مشتق شده‌است، زیرا ذهن از شناخت ذات الله دچار بهت می‌شود («{{عبارت عربی|ولهه}}» همان معنا را می‌رساند).
# {{عبارت عربی|اَلِهَ-یألَهُ}} می‌تواند معنی پرستیدن بدهد که در آن صورت اله به معنی معبود است.
# {{عبارت عربی|اَلِهَ-یألَهُ}} می‌تواند معنی اقامت گزیدن نیز بدهد که در اینجا اله وجود تغییرناپذیر و فناناپذیر معنی می‌دهد.
# «ل-و-ه»، از آنجا که لَها ''آفریدن'' معنا می‌دهد.
# اَوَلَ و ایل، ریشه‌هایی که بر دیدگاه ''تقدم و اولویت'' نظر دارد.

[[حسن بصری|مکتب نحوی بصره]] با رد ارتباط مستقیم بین این دو واژه، ساخت «الله» را بی‌واسطه و آنی (مرتجل) یا به شکل «{{عبارت عربی|لاه}}» از ریشه «ل-ی-ه» می‌داند که حرف تعریف «ال» به آن چسبیده‌است.<ref name="ilahEI"/> «{{عبارت عربی|لاه}}» به معنی «پنهان بودن» یا «برفراز رفتن و علو یافتن» است. پس «اله» به معنی وجودی است که از دید بندگان پنهان می‌ماند یا وجودی که والا و متعالی است.<ref name="Azar"/>

نظریهٔ سوم در دیدگاه مشتق بودن واژه الله، آن را مشتق از ضمیر سوم شخص «ها» می‌داند.<ref name="Azar"/> [[ابوالبقاء کفوی]] در ''[[کلیات العلوم]]'' چنین نظر می‌دهد که واژهٔ الله از «ها»، اسم جمع و ضمیر سوم شخص، و «لام» ملکی ساخته شده‌است.<ref name="ilahEI"/> به عبارتی دیگر، خدای متعال را ابتدا با ضمیر سوم شخص خوانده، سپس لام ملکیت به آن افزوده و «لهُ» را تشکیل داده‌اند. سپس به خاطر تعظیم، ال به آن اضافه کرده‌اند («اللَه») و سپس فتحهٔ میانی را به مصوت بلند تبدیل کرده‌اند.<ref name="Azar"/>

گروهی مانند [[ابوزید بلخی]] که به جامد بودن اسم الله معتقدند ''الله'' را [[وام‌واژه|وام‌واژه‌ای]] عبری یا سریانی دانسته‌اند.<ref name="ilahEI"/><ref name="Azar"/> برخی فرهنگ‌ها، واژه‌های برابر آرامی ''الله'' در [[زبان آرامی]] کتب مقدس را אֱלָהָא Ĕlāhā و فرم سریانی آن را ܐܰܠܳܗܳܐ ˀAlâhâ یا Ālōho دانسته‌اند.<ref name="cal" dir=ltr>[http://cal1.cn.huc.edu/ The Comprehensive Aramaic Lexicon] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131018045941/http://cal1.cn.huc.edu/ |date=۱۸ اکتبر ۲۰۱۳}} - Entry for ''ˀlh''</ref> نظریهٔ دیگری که الله را جامد می‌داند و به [[سیبویه]]، [[خلیل بن احمد فراهیدی|خلیل]]، و [[ابوالعباس مبرد|مبرد]] نسبت داده شده، گسترش زیادی نیافته‌است. در این نظریه، الله نام خاص است و هیچ معنای معینی ندارد (نعت نیست). دلیلی که آورده می‌شود این است که هیچگاه نمی‌توان «ال» را از اول واژه برداشت، یا اینکه وقتی حرف ندا به قبل آن اضافه می‌کنیم «ال» را حذف نمی‌کنیم و همچنان می‌گوییم «یا الله».<ref name="Azar"/>

== کاربرد ==
=== پیش از اسلام ===
{{ادغام از|الله پیش از اسلام}}
{{اصلی|الله پیش از اسلام}}
در دوران پیش از اسلام در مکه، الله به‌خوبی شناخته شده و ورای خدای [[یهودی|یهودیان]] و [[مسیحی|مسیحیان]]، به عنوان یک خدای بدوی و ساده مورد استفاده بود<ref dir=ltr>''Studies on Islam''. Merlin L. Swartz. University Press, 1981. {{ISBN|0-19-502716-7|en}} pp.12</ref> در واقع، او را از خدایان [[مکه]] می‌دانستند.<ref dir=ltr>L. Gardet, [[دانشنامه اسلام|Encyclopaedia of Islam]], eds. B. Lewis, C. Pellat and J. Schacht, Vol. 1, pp. 406</ref> گونه‌های محلی واژه الله در نوشته‌های پیش از اسلام [[شرک (دین)|مشرکان]] و مسیحیان یافت می‌شود.<ref name="Robin304" dir=ltr>{{cite book|author=Christian Julien Robin|title=Arabia and Ethiopia. In The Oxford Handbook of Late Antiquity|url=https://books.google.com/books?id=GKRybwb17WMC&pg=PA304|year=2012|publisher=OUP USA|pages=304–305|archive-url=https://www.webcitation.org/74iCctcPh?url=https://books.google.com/books?id=GKRybwb17WMC|archive-date=16 دسامبر 2018|access-date=12 ژوئن 2017}}</ref><ref dir=ltr>{{cite book | last = Hitti | first = Philip Khouri | title = History of the Arabs | publisher = Palgrave Macmillan | year = 1970 | pages = 100–101}}</ref> الله احتمالاً خدای برتر و مسلماً [[الهه آفرینش|خدای آفریدگار]] بود.<ref dir=ltr>"Allāh." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Brill, 2012.</ref> [[لات (بت)|لات]]، [[منات (بت)|منات]] و [[عزی]] دختران الله محسوب می‌شدند.<ref dir=ltr>Macdonald, M.C.A. ; Nehmé, Laila. "al-ʿUzzā." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. , 2012.</ref> هیچ [[بت‌پرستی|بت]] یا تجسم شمایل‌گونه‌ای از الله شناخته نشده‌است.<ref name= Peters107/><ref name="Zeitlin33" dir=ltr>{{cite book|author=Irving M. Zeitlin|title=The Historical Muhammad|url=https://books.google.com/books?id=sbhJJ7AOLL4C|date=19 March 2007|publisher=Polity|isbn=978-0-7456-3999-4|pages=33|archive-url=https://www.webcitation.org/74iCfE43n?url=https://books.google.com/books?id=sbhJJ7AOLL4C|archive-date=16 دسامبر 2018|access-date=12 ژوئن 2017}}</ref> الله تنها ایزد مکه بود که بتی نداشت.<ref name="oxford"/>
نام [[عبدالله]]، پدر پیامبر اسلام، به معنی «بندهٔ الله» است.<ref name="EoQ"/>

نظریه‌های مختلفی دربارهٔ جایگاه الله در میان خدایان مشرکان پیش از اسلام مطرح شده‌است. برخی از نویسندگان گفته‌اند که اعراب مشرک، الله را [[الهه آفرینش|خدای آفریدگار]] یا خدای برتر در میان ایزدان خود می‌دانستند.<ref name="EoI"/><ref dir=ltr>Zeki Saritopak, ''Allah'', The Qu'ran: An Encyclopedia, ed. by Oliver Leaman, p. 34</ref> بنا بر برخی از آیات قرآنی (مثلاً [[عنکبوت (سوره)|عنکبوت]] ۶۱–۳، [[لقمان (سوره)|لقمان]] ۲۴–۲۵، و [[زمر]] ۳۸) قریشیان باور داشتند که الله خالق جهان، سرور نیروهای مادی، و سرور ایشان و پدرانشان بود. در کشمکش‌های آغاز اسلام میان پیامبر اسلام و قریشیان، پیوسته الله که مورد تأیید مشرکان قریش بود در کنار الرحمان که ظاهراً درمیانشان ناشناخته بود قرار می‌گرفت.<ref name="Azar"/>

ممکن است این واژه معنی مبهمی در میان اهالی مکه داشته بوده باشد.<ref name="EoI" dir=ltr>L. Gardet, ''Allah'', Encyclopaedia of Islam, ed. by Sir H.A.R. Gibb</ref><ref name="EoQ"/> براساس نظریهٔ [[یولیوس ولهاوزن]]، الله (خدای برتر مجموعه قبایل اطراف [[قریش]]) مقامی بود که تقدس [[هبل]] (خدای برتر قریش) را باعث می‌شد.<ref name="Robin304"/> او الله را «اسم جنس» تلقی کرد و معتقد بود مشرکان به خاطر کراهت بردن نام بت‌ها، اسم جنس الله را به جای آن‌ها به کار می‌بردند.<ref name="Azar"/> اگرچه شواهدی هست که نشان می‌دهد الله و هبل دو ایزد متفاوت بودند.<ref name="Robin304"/>
براساس این نظریه، [[کعبه]] برای نخستین بار برای خدای والای الله ساخته شده بود؛ اما پس از فتح مکه توسط قریش (حدود یک سده پیش از ظهور پیامبر اسلام) به بتکده و جایگاه ایزدان قریش تبدیل شد.<ref name="Robin304"/>
برخی نوشته‌ها حاکی از کاربرد الله به عنوان نام یکی از ایزدان مشرکان، از قرن‌ها پیش از فتح مکه است، هرچند در مورد این نوشته‌ها مطلب دقیق در دست نیست.<ref name="Robin304"/>
برخی محققان معتقدند که الله، خدای آفریدگار دست‌نیافتنی بود که اهمیتش کم‌کم زیر سایهٔ ایزدان مجسم کمرنگ شده بود.<ref name= Berkey dir=ltr>{{cite book|author=Jonathan Porter Berkey|title=The Formation of Islam: Religion and Society in the Near East, 600-1800|url=https://books.google.com/books?id=mLV6lo4mvj0C&pg=PA42|year=2003|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-58813-3|page=42|archive-url=https://www.webcitation.org/74iCdSeaq?url=https://books.google.com/books?id=mLV6lo4mvj0C|archive-date=16 دسامبر 2018|access-date=12 ژوئن 2017}}</ref><ref name="Peterson2007" dir=ltr>{{cite book|author=Daniel C. Peterson|title=Muhammad, Prophet of God|url=https://books.google.com/books?id=9zpbEj0xA_sC&pg=PA21|date=26 February 2007|publisher=Wm. B. Eerdmans Publishing|isbn=978-0-8028-0754-0|page=21|archive-url=https://www.webcitation.org/74iCegqMH?url=https://books.google.com/books?id=9zpbEj0xA_sC|archive-date=16 دسامبر 2018|access-date=12 ژوئن 2017}}</ref> [[رنه دوسو]]{{یادچپ|René Dussaud}} معتقد است که الله برخلاف هبل، تندیس و بتی نداشته و لذا [[حجرالاسود]] را نماد الله قرار داده‌اند.<ref name="Azar"/>
دربارهٔ اهمیت نقش الله در دین مشرکان مکه بین محققان اختلاف نظر وجود دارد.<ref name= Peters107 dir=ltr>{{cite book|author=Francis E. Peters|title=Muhammad and the Origins of Islam|url=https://books.google.com/books?id=0OrCo4VyvGkC&pg=PA107|year=1994|publisher=SUNY Press|isbn=978-0-7914-1875-8|page=107|archive-url=https://www.webcitation.org/74iCe0xfv?url=https://books.google.com/books?id=0OrCo4VyvGkC|archive-date=16 دسامبر 2018|access-date=12 ژوئن 2017}}</ref><ref name= Berkey/>

«اله» در میان اقوام گوناگون عرب کاربرد فراوان داشت و قدمتی بیشتر از الله، که گویی تنها برای خدای متعال استفاده شده، دارد. الله در هیچ‌یک از نوشته‌های عصر جاهلیت نیامده، اما به‌وفور در اشعار جاهلی به کار رفته‌است، از [[امرؤالقیس]] تا [[عدی بن زید عبادی|عدی بن زید]]، [[زهیر بن أبی سلمی|زهیر]] و به‌ویژه [[امیة بن ابی‌الصلت]] که آن را مکرراً به کار برده‌است. الله در آثار [[صفائیان]] هم پنج بار به کار رفته‌است. [[آذرتاش آذرنوش]] در [[دایرة المعارف بزرگ اسلامی]] از تردید برخی شرق‌شناسان در جاهلی بودن واژهٔ الله می‌نویسد. برخی معتقدند ۱) سراسر اشعار جاهلی از جمله اشعاری که در آنان الله به‌کار رفته جعلی‌اند؛ ۲) بعد از اسلام الله را به همراه معانی یکتاپرستی به اشعار جاهلی افزوده‌اند؛ یا ۳) در شعر جاهلی هرجا نام بتی بوده آن را با الله جایگزین کرده‌اند، مانند {{عبارت عربی|عبدالعزی ← عبدالله}}.<ref name="Azar"/>

=== مسیحیت ===
[[پرونده:Taslis Diatessaron.JPG|300px|بندانگشتی|چپ|دست‌نوشتهٔ Mussai Borg از انجیل [[دیاتسرون]] عربی]]

واژهٔ [[زبان آرامی|آرامی]] برای «خدا» در زبان آشوری‌ها ʼĔlāhā یا الاهه است. عرب‌زبانانی که پیرو یکی از [[دین ابراهیمی|ادیان ابراهیمی]] هستند از واژهٔ الله برای اشاره به خدا استفاده می‌کنند.<ref name="Columbia"/>
امروزه عرب‌های مسیحی واژه‌ای غیر از الله برای اشاره به خدا ندارند.<ref name="Cambridge"/> حتی گویشوران [[زبان مالتی]] (شاخه‌ای از زبان عربی) که تقریباً همه [[کلیسای کاتولیک|کاتولیک رومی]] هستند برای اشاره به خدا از واژهٔ Alla استفاده می‌کنند.<ref name="zupcm" dir=ltr>{{یادکرد وب | نام خانوادگی=Howse | نام=Christopher | عنوان=The Christians who call God 'Allah' | وبگاه=Telegraph.co.uk | تاریخ=2010-01-30 | سال=2010 | پیوند=https://www.telegraph.co.uk/comment/columnists/christopherhowse/7110855/The-Christians-who-call-God-Allah.html | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2019-01-01 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DFJTYpq?url=https://www.telegraph.co.uk/comment/columnists/christopherhowse/7110855/The-Christians-who-call-God-Allah.html | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref>
به عنوان مثال، [[مسیحیان عرب]] از واژه‌های {{عبارت عربی|الله الأب}} ([[خدای پدر]])، {{عبارت عربی|الله الإبن}} ([[پسر خدا]])، و {{عبارت عربی|الله الروح القدس}} (خدای روح مقدس) برای بیان مفاهیم [[تثلیث]] استفاده می‌کنند.

بنا بر [[مارشال هاجسون]]، به نظر می‌رسد در دوران پیش از اسلام، برخی مسیحیان به زیارت کعبه رفته و به الله به عنوان خدای آفریدگار احترام گذاشته‌اند.<ref dir=ltr>Marshall G. S. Hodgson, ''The Venture of Islam: Conscience and History in a World Civilization'', [[University of Chicago Press]], p. 156</ref>
کاوش‌های باستان‌شناسی در کلیسای [[ام‌الجمال]] در شمال [[اردن]] منجر به کشف کتیبه‌ها و قبرهایی از مسیحیان عرب پیش از اسلام شده‌است. این کتبیه‌ها از الله به عنوان نام خدا استفاده کرده و برخی عنوان «عبدالله» (بندهٔ خدا) را داشته‌اند.<ref dir=ltr>James Bellamy, "Two Pre-Islamic Arabic Inscriptions Revised: Jabal Ramm and Umm al-Jimal", ''Journal of the American Oriental Society'', 108/3 (1988)</ref><ref dir=ltr>Enno Littmann, Arabic Inscriptions (Leiden, 1949)</ref><ref dir=ltr>Rick Brown, Who is "Allah" ? - International Journal of Frontier Missions, (23:2 Summer 2006), page 80.</ref>
واژهٔ الله به‌کرات در گزارش‌ها و فهرست شهیدان مسیحی در جنوب عربستان یافت می‌شود. این گزارش‌های باستانی [[زبان سریانی|سریانی]]، اسامی کشته‌شدگان مسیحی در زمان پادشاهی [[حمیر]] و [[امپراتوری اکسوم]] را در بر می‌گیرند.<ref name="rick brown" dir=ltr>Rick Brown, Who was 'Allah' before Islam? Evidence that the term 'Allah' originated with Jewish and Christian Arabs (2007), page 8.</ref><ref dir=ltr>Ignatius Ya`qub III, The Arab Himyarite Martyrs in the Syriac Documents (1966), Pages: 9-65-66-89</ref>
<!--یک رهبر مسیحی به نام «عبدالله بن ابی‌بکر بن محمد» که در سال ۵۲۳ پیش از میلاد کشته شده بود، انگشتری داشت که بر روی آن نوشته شده بود «الله پروردگار من است».<ref name="rick brown"/><ref dir=ltr>Alfred Guillaume& Muhammad Ibn Ishaq, (2002 [1955]). The Life of Muhammad: A Translation of Isḥāq's Sīrat Rasūl Allāh with Introduction and Notes. Karachi and New York: Oxford University Press, page 18.</ref>-->
در کتیبه‌ای متعلق به سال ۵۱۲ میلادی در کلیسایی که مرقد شهدای مسیحی داشت، اشارات به الله به هر دو زبان عربی و آرامی یافت می‌شود. کتیبه با عبارت «با کمک الله» شروع می‌شود.<ref name="rick brown"/><ref dir=ltr>Adolf Grohmann, Arabische Paläographie II: Das Schriftwesen und die Lapidarschrift (1971), Wien: Hermann Böhlaus Nochfolger, Page: 6-8</ref><ref dir=ltr>Beatrice Gruendler, The Development of the Arabic Scripts: From the Nabatean Era to the First Islamic Century according to Dated Texts (1993), Atlanta: Scholars Press, Page:</ref>
در نسخه‌های عربی پیش از اسلام کتاب ''[[عهد جدید]]''، نام الله به عنوان خدا مورد استفاده قرار گرفته‌است.<ref name="before" dir=ltr>Rick Brown, Who was 'Allah' before Islam? Evidence that the term 'Allah' originated with Jewish and Christian Arabs (2007), page 10.</ref><ref dir=ltr>Frederick Winnett V, Allah before Islam-The Moslem World (1938), Pages: 239–248</ref><ref dir=ltr>Michael Macdonald, Personal Names in the Nabataean Realm-Journal Of Semitic Studies (1999), Page: 271</ref>
اعراب مسیحی پیش از اسلام، از عبارت «{{عبارت عربی|یا لعباد الله}}» (ای بندگان خدا) برای دعوت یکدیگر به میدان مبارزه استفاده می‌کردند.<ref dir=ltr>Irfan Shahîd, Byzantium and the Arabs in the Fourth Century, Dumbarton Oaks Trustees for Harvard University-Washington DC, page 418.</ref>
الله در اشعاری که [[غسانیان]] و [[تنوخیان]]، عرب‌های مسیحی پیش از اسلام، در [[سوریه]] و شمال [[شبه‌جزیره عربستان]] سروده‌اند یافت می‌شود.<ref dir=ltr>Irfan Shahîd, Byzantium and the Arabs in the Fourth Century, Dumbarton Oaks Trustees for Harvard University-Washington DC, Page: 452</ref><ref dir=ltr>A. Amin and A. Harun, Sharh Diwan Al-Hamasa (Cairo, 1951), Vol. 1, Pages: 478-480</ref><ref dir=ltr>Al-Marzubani, Mu'jam Ash-Shu'araa, Page: 302</ref>

=== اسلام ===
{{اصلی|خدا در اسلام}}
{{همچنین ببینید|نام‌های خدا در اسلام}}
[[پرونده:Istanbul, Hagia Sophia, Allah.jpg|چپ|بندانگشتی|نقش الله بر روی مدال بزرگی در مسجد [[ایاصوفیه]] در شهر استانبول ترکیه.]]
[[پرونده:Tiling of South wall of Mohammad Al Mahruq Mosque - name of prophet God in persian masonry writing- Nishapur 02.JPG|270px|بندانگشتی|نقش الله در کاشی‌کاری‌های [[آرامگاه و مسجد محمد محروق]]، [[نیشابور]]، دوران [[تیموریان]] و [[ایران صفوی]]]]
در اسلام، الله خدای یکتا و قادر متعال و تنها ایزد و [[الهه آفرینش|آفریدگار گیتی]] است و برابر با [[خدا در ادیان ابراهیمی]] است.<ref name="EncMMENA"/><ref name="Britannica"/>
الله رایج‌ترین واژه برای اشاره به خدا در اسلام است<ref name="EoQ"/> و تسلیم بودن در برابر اراده و دستورهایش، شالودهٔ اعتقاد اسلامی را تشکیل می‌دهد.<ref name="Britannica"/> او خدای یکتا، آفریدگار گیتی و قاضی روز قیامت است.<ref name="EncMMENA"/><ref name="Britannica"/> او [[احد]] (یگانه)، واحد (ذاتاً یکتا)، [[رحمن]]، و قادر متعال است.<ref name="Britannica"/> قرآن دربارهٔ حقیقت الله، ذات رازآلودِ دست نیافتنی‌اش، [[نام‌های خدا در اسلام|نام‌های او]] و کارهایش در مورد مخلوقاتش سخن می‌گوید.<ref name="Britannica"/>

[[نام‌های خدا در اسلام|اسماء الحسنی]] (نام‌های نیکو) در اسلام شامل ۹۹ نام است که ویژگی‌های خدا در اسلام را بیان می‌کنند.<ref name="EncMMENA"/><ref name="Ben" dir=ltr>{{cite book |last=Bentley |first=David |title=The 99 Beautiful Names for God for All the People of the Book |url=https://archive.org/details/99beautifulnames0000bent |publisher=William Carey Library |date=September 1999 |isbn=978-0-87808-299-5}}</ref> همهٔ این نام‌ها به الله اشاره می‌کنند، نام الهی والا و جامع همهٔ این ویژگی‌ها.<ref name="Tao-Islam"/> در میان این نام‌ها، [[رحمان]] (بخشنده) و [[رحیم]] (مهربان) از بقیه مشهورتر و پراستفاده‌تر هستند.<ref name="EncMMENA"/><ref name="Ben"/>

اکثر مسلمانان عبارت «[[انشاءالله|إِنْ شَاءَ ٱللَّٰهُ]]» (به معنی «اگر خدا بخواهد») را بدون ترجمه بعد از صحبت در مورد وقایع آینده استفاده می‌کنند.<ref dir=ltr>Gary S. Gregg, ''The Middle East: A Cultural Psychology'', Oxford University Press, p.30</ref> مسلمانانی که در گفتار [[تقوا]] می‌کنند، غالباً سخن خود را با عبارت «[[بسم الله|بِسْمِ ٱللَّٰهِ]]» (به معنی «به نام خدا») آغاز می‌کنند.<ref dir=ltr>Carolyn Fluehr-Lobban, ''Islamic Society in Practice'', University Press of Florida, p. 24</ref> فهرست عبارات دیگری که نزد مسلمانان محبوب‌اند و به عنوان [[ذکر]] به کار می‌روند شامل موارد زیر است: «[[سبحان الله|سُبْحَانَ ٱللّٰهِ]]» (به معنی «پاک و منزه است خدا»)، «[[الحمد لله|ٱلْحَمْدُ لِلَّٰهِ]]» (به معنی «ستایش از آن خداست»)، «[[لا اله الا الله|لَا إِلٰهَ إِلَّا ٱللَّٰهُ]]» (به معنی «هیچ خدایی جز خدا نیست»)، و «[[الله اکبر|ٱللَّٰهُ أَکْبَرُ]]» (به معنی «خدا بزرگتر است»).<ref dir=ltr>M. Mukarram Ahmed, Muzaffar Husain Syed, ''Encyclopaedia of Islam'', Anmol Publications PVT. LTD, p. 144</ref> در یکی از اعمال [[تصوف|صوفیان]] به نام «ذکرالله» فرد صوفی الله و دیگر نام‌های او را در مراسم خود تکرار می‌کند و به آنان می‌اندیشد در حالی که نفس کشیدن خود را کنترل می‌کند.<ref dir=ltr>Carl W. Ernst, Bruce B. Lawrence, ''Sufi Martyrs of Love: The Chishti Order in South Asia and Beyond'', Macmillan, p. 29</ref>

برخی محققان بر این باورند که الله واژه‌ای بود که پیامبر اسلام از آن برای اشاره به خدا در مقابل هم عرب‌های مشرک و هم مسیحیان و یهودیان استفاده کرد تا فهم مشترکی در مورد نامی برای خدا ایجاد کند.<ref name="EoQ"/> هرچند گرهارد بوورینگ{{یادچپ|Gerhard Böwering}} در مورد این نظریه ابراز تردید کرده، زیرا طبق نظر او در اسلام، برخلاف اعتقادات عرب‌های مشرک، خدا هیچ شریک و همراهی ندارد، و رابطهٔ خویشاوندی نیز بین خدا و [[جن|جنیان]] وجود ندارد.<ref name="EoQ"/> مشرکان به سرنوشت محتوم، قدرتمند و عاری از احساسات اعتقاد داشتند؛ این سرنوشت در اسلام با خدای قادر ولی حکیم و بخشنده جایگزین شده‌است.<ref name="Britannica"/>

[[فرانسیس ادواردز پیترز]] می‌گوید: «قرآن تأکید می‌کند، مسلمانان اعتقاد دارند، و مورخان تأیید می‌کنند که محمد و پیروان او همان خدای [[یهودیان]] را پرستش می‌کنند (قرآن، [[سوره عنکبوت|سورهٔ عنکبوت]]، آیهٔ ۴۶). الله در قرآن همان آفریدگار هستی است که با [[ابراهیم]] عهد بست.» پیترز می‌گوید که قرآن الله را قدرتمندتر و منزه‌تر (غیرقابل تصور و دسترس) از [[یهوه]] توصیف می‌کند، خدایی که برای همهٔ جهانیان است برعکس یهوه که همراهی نزدیکی با [[بنی‌اسرائیل|اسرائیلیان]] دارد.<ref name="Peters1" dir=ltr>F.E. Peters, ''Islam'', p.4, Princeton University Press, 2003</ref>

واژه ''الله'' به شکل مکتوب در رسم‌الخط عربی از احترام ویژه‌ای نزد مسلمانان برخوردار است، و بسیاری از ایشان دست زدن به این واژه را بدون [[وضو]] جایز نمی‌شمارند. از این رو، بسیاری از مسلمانان هنگام نوشتن به جای این واژه، «ا…» می‌نویسند؛ مثلاً «{{عبارت عربی|آیت‌ا…}}» به جای «آیت‌الله».<ref name="fxfvv">{{یادکرد وب | عنوان=قرآن و اسماء متبرّکه - توضیح المسائل جامع | وبگاه=پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی | پیوند=https://www.sistani.org/persian/book/25103/4010/ | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2019-01-02 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DFpQ4u4?url=https://www.sistani.org/persian/book/25103/4010/ | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref><ref name="snmb6">{{یادکرد وب | عنوان=استفتائات - مس اسماء و آیات الهی‏ | وبگاه=پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار سیدعلی خامنه‌ای | تاریخ=2019-01-02 | سال=2019 | پیوند=http://farsi.khamenei.ir/treatise-content?id=14&tid=-1 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2019-01-02 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DFCMuen?url=http://farsi.khamenei.ir/treatise-content?id=14 | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref>

=== ترجمه‌های متون غیراسلامی ===
در ترجمه‌های عربی از متون باستان ایرانی، مثلاً ترجمهٔ [[ابوعلی مسکویه]]، [[اهورامزدا]] به الله ترجمه شده‌است. ترجمه‌های جدید از [[کتاب مقدس]]، [[یهوه]] و تئوس (theos, θεός) را به الله ترجمه کرده‌اند.<ref name="Islamica"/>

== وام‌واژه ==<!--=== انگلیسی و سایر زبان‌های اروپایی ===
-->
[[پرونده:Escudo de Muhammed V de Granada.jpg|بندانگشتی|250x250پیکسل|حکاکی جملهٔ ولا غالب إلا الله (هیچ‌کس پیروز نیست، جز خدا) بر گچ‌بری‌های [[الحمرا|الحمرای]] [[گرانادا]]، قرن سیزدهم میلادی]]
تاریخچهٔ استفاده از واژهٔ الله در زبان انگلیسی احتمالاً تحت تأثیر [[دین‌شناسی تطبیقی]] در قرن ۱۹ بوده‌است. به عنوان مثال، [[توماس کارلایل]] (۱۸۴۰) گهگاه واژهٔ الله را استفاده می‌کرد، بدون آنکه بخواهد مفهومی سوای خدا از الله مراد کند. اما در ''شرح زندگانی محمد'' (۱۹۴۳)، [[تور آندرائه]] همیشه واژهٔ الله را استفاده کرده‌است، اگرچه به نظر می‌رسد «مفهوم خدا» در نوشته‌های او می‌تواند مفهومی متفاوت از خدای یهودیان و مسیحیان را افاده کند.<ref name="Watt45" dir="ltr">William Montgomery Watt, ''Islam and Christianity today: A Contribution to Dialogue'', [[Routledge]], 1983, p.45</ref> برخی مسلمانان واژهٔ الله را در زبان انگلیسی بدون ترجمه به کار می‌برند.<ref dir="ltr">F. E. Peters, ''The Monotheists: Jews, Christians, and Muslims in Conflict and Competition'', [[انتشارات دانشگاه پرینستون|Princeton University Press]], p.12</ref> برخی از مترجمان معتقدند که واژهٔ «الله» ترجمه‌نشدنی است و در مقابل نیز برخی اصرار دارند که الله خدای واحد و معبود ادیان ابراهیمی است و نباید از ترجمهٔ نام الله به خاطر یگانگی آن ترسید.<ref name="Islamica" />

در برخی از زبان‌هایی که معمولاً از واژه‌ای جز الله برای اشاره به خدا استفاده می‌کنند، عباراتی به کار می‌رود که شامل واژهٔ الله هستند؛ مثلاً، در نتیجهٔ قرن‌ها زندگی مسلمانان در [[اندلس (اسلامی)|اندلس]]، کلمات ojalá در زبان اسپانیایی و oxalá در زبان پرتغالی از عبارت «{{عبارت عربی|إن شاء الله}}» برگرفته شده‌اند. این کلمات اسپانیایی و پرتغالی به معنی «اگر خدا بخواهد» یا «امیدوارم» هستند.<ref dir="ltr">Islam in Luce López Baralt, ''Spanish Literature: From the Middle Ages to the Present'', Brill, 1992, p.25</ref>

<!--=== در الفبا و زبان‌های دیگر ===
در زبان‌هایی که از [[خط عربی]] استفاده می‌کنند (مانند [[زبان فارسی|فارسی]]، [[فارسی دری|دری]]، [[زبان اردو|اردو]]، و [[زبان اویغوری|اویغوری]]) کلمهٔ الله به همان شکل عربی‌اش استفاده می‌شود. در زبان‌های دیگر الله به شکل زیر استفاده می‌شود:
{{Colbegin}}
* [[زبان آسامی|آسامی]] و [[زبان بنگالی|بنگالی]]: আল্লাহ Allah
* [[زبان بوسنیایی|بوسنیایی]]: Allah
* [[زبان‌های چینی]] ([[زبان ماندارین|ماندارین]]) 真主 Zhēnzhǔ (به معنی پروردگار حقیقی) 安拉 Ānlā, 阿拉 Ālā یا 胡大 Húdà (Khoda از کلمهٔ فارسی خدا)
* [[زبان چکی|چکی]] و [[زبان اسلواکی|اسلواکی]]: Alláh
* [[زبان یونانی|یونانی]]: Αλλάχ Allách
* [[زبان فیلیپینی|فیلیپینی]]: Alā or Allah
* [[زبان عبری|عبری]]: אללה Allah
* [[زبان هندی|هندی]]: अल्लाह Allāh
* [[زبان مالایالم|مالایالم]]: അള്ളാഹ് Aḷḷāh
* [[زبان ژاپنی|ژاپنی]]: アラー Arā, アッラー Arrā, アッラーフ Arrāfu
* [[زبان لتونیایی|لتونیایی]]: Allāhs
* [[زبان مالتی|مالتی]]: Alla
* [[زبان کره‌ای|کره‌ای]]: 알라 Alla
* [[زبان لهستانی|لهستانی]]: Allah یا Ałłach و همچنین به صورت قدیمی Allach
* [[زبان روسی|روسی]]، [[زبان اوکراینی|اوکراینی]]، و [[زبان بلغاری|بلغاری]]: Алла́х Allakh
* [[زبان صربی|صربی]]، [[زبان بلاروسی|بلاروسی]]، و [[زبان مقدونی|مقدونی]]: Алах Alah
* [[زبان اسپانیایی|اسپانیایی]] و [[زبان پرتغالی|پرتغالی]]: Alá
* [[زبان سیلهتی|سیلهتی]]: আল্লা Alla
* [[زبان تای|تای]]: อัลลอฮ์ Anláw
* [[الفبای گرمکهی|پنجابی]]: ਅੱਲਾਹ Allāh و به صورت قدیمی ਅਲਹੁ Alahu (در متون سیک)
* [[زبان ترکی استانبولی|ترکی]]: Allah
* [[زبان ویتنامی|ویتنامی]]: Thánh A-la
{{colend}}
-->

== تایپوگرافی ==
<!--کلمهٔ الله همیشه بدون «الف» دومی که در «{{عبارت عربی|اللاه}}» هست نوشته می‌شود، چون املایش پیش از آغاز استفادهٔ گاه‌به‌گاه عرب‌ها از الف برای نگارش مصوت «ا» تثبیت شده بود. در نگارش کلمه به همراه اِعراب، این الف با [[الف مقصوره]] در بالای [[تشدید (حرکت)|علامت تشدید]] نمایش داده می‌شود.
-->
[[پرونده:Allah name in different languages.png|300px|بندانگشتی|واژهٔ الله در [[خط (نوشتار)|خطوط دیگر]]]]

[[یونی‌کد]] یک [[موقعیت کد]] ویژه برای الله دارد: U+FDF2.<ref dir="ltr">http://www.unicode.org/charts/PDF/UFB50.pdf Unicode Standard 5.0, p.479,492</ref> براساس مشخصات رسمی یونی‌کد این حرف به حروف زیر تجزیه می‌شود الف-لام-لام-ه (الله‬ U+0627 U+0644 U+0644 U+0647).<ref dir="ltr">Unicode Character 'Arabic ligature Allah isolated form' (U+FDF2) http://www.fileformat.info/info/unicode/char/fdf2/index.htm</ref> قلم‌های عربی معمولاً [[لیگچر]] خاصی برای [ا]لله دارند و الف اول را در نظر نمی‌گیرند.<ref dir="ltr">[http://www.smi.uib.no/ksv/ArabicFonts.html Arabic fonts and Mac OS X] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080310022047/http://www.smi.uib.no/ksv/ArabicFonts.html |date=۱۰ مارس ۲۰۰۸}}, [http://www.smi.uib.no/ksv/ArabicProgsx.html Programs for Arabic in Mac OS X] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131006005022/http://www.smi.uib.no/ksv/ArabicProgsx.html |date=۶ اکتبر ۲۰۱۳}}</ref>

نسخهٔ خوشنویسی این واژه که در [[نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران]] به کار رفته نیز در یونی‌کد موقعیت کد ویژه‌ای در بخش کدهای متفرقه دارد، U+262B (☫).<ref dir=ltr>Unicode Standard 5.0, p.209,210, http://www.unicode.org/charts/PDF/U2600.pdf</ref> نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران در وسط پرچم ایران نیز به کار رفته‌است. این نشان یا به معنی نوعی خطاطی از واژهٔ الله است یا به معنی کره‌ای است که دو هلال آن را دربر گرفته‌اند.<ref dir=ltr>Encyclopædia Britannica, flag of Iran</ref>

== نشان و سمبل ==
;پرچم‌ها
* {{پرچمک|ایران}} - در [[پرچم ایران]] ۲۲ بار عبارت [[الله‌اکبر]] به رنگ سفید و به نشانهٔ پیروزی انقلاب در روز [[۲۲ بهمن]]، در حاشیهٔ پایین رنگ سبز و حاشیهٔ بالای رنگ سرخ نوشته شده‌است و نشان وسط پرچم نیز به شکل عبارت الله و [[لا اله الا الله]] است.<ref name="nhzpe" dir=ltr>{{یادکرد وب | عنوان=Middle East :: Iran - The World Factbook | وبگاه=Central Intelligence Agency | تاریخ=2018-12-18 | سال=2018 | پیوند=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2018-12-28 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DF2tW7S?url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref><ref name="i73dx">{{یادکرد وب | عنوان=استاندارد ویژگی‌های پرچم جمهوری اسلامی ایران | تاریخ=2001-06-19 | سال=2001 | پیوند=http://www.isiri.gov.ir/portal/files/std/1.htm | ناشر=پرتال سازمان ملی استاندارد ایران. سازمان ملی استاندارد ایران. | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2018-12-28 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DFXJfxR?url=http://www.isiri.gov.ir/portal/files/std/1.htm | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref>
* {{پرچمک|عراق}} - در [[پرچم عراق]] از عبارت الله اکبر استفاده شده‌است.<ref name="ncg4h" dir=ltr>{{یادکرد وب | عنوان=Middle East :: Iraq - The World Factbook | وبگاه=Central Intelligence Agency | تاریخ=2018-12-18 | سال=2018 | پیوند=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/iz.html | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2018-12-28 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DEwZhSB?url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/iz.html | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref>
* {{پرچمک|عربستان سعودی}} - در [[پرچم عربستان سعودی]] از عبارت شهادتین «لا اله الا الله محمد رسول‌الله» استفاده شده‌است.<ref name="zbjg6" dir=ltr>{{یادکرد وب | عنوان=Middle East :: Saudi Arabia - The World Factbook | وبگاه=Central Intelligence Agency | تاریخ=2018-12-03 | سال=2018 | پیوند=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2018-12-28 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DFkCF8p?url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref>
* {{پرچمک|افغانستان}} - [[پرچم افغانستان]] دارای عبارات شهادتین و [[تکبیر]] است.<ref name="taxts" dir=ltr>{{یادکرد وب | عنوان=South Asia :: Afghanistan - The World Factbook | وبگاه=Central Intelligence Agency | تاریخ=2018-12-11 | سال=2018 | پیوند=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/af.html | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2018-12-28 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DFcSEsO?url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/af.html | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref>
;نشان‌های ملی
{{Colbegin}}
* [[File:Emblem of Afghanistan (2004–2013).svg|25px]] - [[نشان ملی افغانستان]] دارای عبارات شهادتین و تکبیر است.<ref>[http://www.afghanembassy.com.pl/afg/images/pliki/TheConstitution.pdf قانون اساسی افغانستان] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150122112630/http://www.afghanembassy.com.pl/afg/images/pliki/TheConstitution.pdf |date=۲۲ ژانویه ۲۰۱۵}}، ماده ۱۹</ref>
* [[File:Coat of arms of Azerbaijan.svg|25px]] - [[نشان ملی جمهوری آذربایجان]] دارای خطاطی نام الله به شکل [[آتش ابدی]] است.<ref name="amubq" dir=ltr>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی=Kadioglu | نام=M. | نام خانوادگی۲=Azizali | نام۲=B. | عنوان=Baku Travel Guide: Baku Travel Guide | سال=2018 | پیوند=https://books.google.com/books?id=hKd7DwAAQBAJ&pg=PA41 | زبان=en | تاریخ بازبینی=2018-12-29 | صفحه=41 | پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20220711210158/https://books.google.com/books?id=hKd7DwAAQBAJ&pg=PA41 | تاریخ بایگانی=۱۱ ژوئیه ۲۰۲۲ | url-status=dead }}</ref>
* [[File:Coat of arms of Iran.svg|25px]] - [[نشان ملی ایران]] خطاطی نام الله است و عبارت «لا اله الا الله» نیز در آن پنهان است.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=گفت‌وگو با دکتر حمید ندیمی؛ داستان این پرچم مقدس |نشانی=http://www.rangmagazine.com/post/1325/گفت‌و‌گو-با-دکتر-حمید-ندیمی؛-داستان-این-پرچم-مقدس |بازبینی= |اثر=مجلهٔ «سپیدهٔ دانایی» |تاریخ=اسفند ۱۳۸۶ |ناشر=سپیدهٔ دانایی |نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20180315024200/http://www.rangmagazine.com/post/1325/%DA%AF%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%E2%80%8C%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%AD%D9%85%DB%8C%D8%AF-%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%9B-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85-%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3 |تاریخ بایگانی=۱۵ مارس ۲۰۱۸ |کد زبان=fa |dead-url=yes}}</ref>
* [[File:Coat of arms (emblem) of Iraq 2008.svg|25px]] - [[نشان ملی عراق]] دارای عبارت «{{عبارت عربی|الله أكبر}}» است.<ref name="ru5ty" dir=ltr>{{یادکرد وب | عنوان=Iraq National Symbols, Song, Flags and More | وبگاه=Worldatlas.com | تاریخ=2017-04-07 | سال=2017 | پیوند=https://www.worldatlas.com/webimage/countrys/asia/iraq/iqsymbols.htm | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2018-12-29}}</ref>
* [[File:Coat of Arms of Jordan.svg|25px]] - [[نشان ملی اردن]] دارای عبارت «{{عبارت عربی|الراجي من الله التوفيق والعون}}» است.<ref name="iune8" dir=ltr>{{یادکرد وب | نام خانوادگی=B.O.C. | نام=Business Optimization Consultants | عنوان=The Coat of Arms of the Hashemite Kingdom of Jordan | وبگاه=A Living Tribute to the Legacy of King Hussein I | پیوند=http://www.kinghussein.gov.jo/coat_arms.html | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2018-12-29 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DFHjT5P?url=http://www.kinghussein.gov.jo/coat_arms.html | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref><ref name="zpjw6">{{یادکرد وب | عنوان=شعار المملکة الأردنیة الهاشمیة | وبگاه=الدیوان الملکی الهاشمی | تاریخ=2014-09-21 | سال=2014 | پیوند=https://rhc.jo/ar/jordan-and-jordanians/شعار-المملكة-الأردنية-الهاشمية | کد زبان=ar | تاریخ بازبینی=2018-12-29 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DFApVd9?url=https://rhc.jo/ar/jordan-and-jordanians/شعار-المملكة-الأردنية-الهاشمية | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref><ref name="wfjzr">{{یادکرد وب | عنوان=شعار المملکة الأردنیة الهاشمیة | وبگاه=الموقع الرسمی لجلالة الملک عبدالله الثانی ابن الحسین | پیوند=https://kingabdullah.jo/ar/page/about-jordan/شعار-المملكة-الأردنية-الهاشمية | کد زبان=ar | تاریخ بازبینی=2018-12-29 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DFrEWk5?url=https://kingabdullah.jo/ar/page/about-jordan/شعار-المملكة-الأردنية-الهاشمية | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref>
* [[File:Coat of arms of Morocco.svg|25px]] - [[نشان ملی مراکش]] دارای عبارت قرآنی «{{عبارت عربی|إن تنصروا الله ينصركم}}» است.<ref name="f9ipg" dir=ltr>{{یادکرد وب | عنوان=Armoiries | وبگاه=Bienvenue à la Mission permanente du Royaume du Maroc auprès des Nations-Unies à Genève | پیوند=http://www.mission-maroc.ch/fr/pages/214.html | کد زبان=fr | تاریخ بازبینی=2019-01-01 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DEqccek?url=http://www.mission-maroc.ch/fr/pages/214.html | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref><ref name="eakxu" dir=ltr>{{یادکرد وب | عنوان=Marokko | وبگاه=Flaggenlexikon | پیوند=https://www.flaggenlexikon.de/fmarokko.htm#Wappen | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2019-01-01 | پیوند بایگانی=https://www.webcitation.org/75DEsubrd?url=https://www.flaggenlexikon.de/fmarokko.htm#Wappen | تاریخ بایگانی=6 ژانویه 2019}}</ref>
{{colend}}

== جستارهای وابسته ==
{{درگاه|اسلام}}
* [[الله پیش از اسلام]]
* [[نام‌های خدا]]
* [[ال (خدا)]]
* [[اسلام]]

== نکات ==
{{یادداشت}}

== پانویس ==
{{پانویس|۲}}
* بخشی از این مقاله از نسخه ۹ نوامبر ۲۰۰۸ [//en.wikipedia.org/w/index.php?title=Allah&oldid=250603803 مقالهٔ الله] در ویکی‌پدیای انگلیسی ترجمه شده‌است.
{{ویکی‌انبار|Allah}}

{{شخصیت‌ها و اعلام قرآنی}}
{{نام‌های نیکوی خداوند|حالت=collapsed}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}

[[رده:اسلام]]
[[رده:اصطلاحات اسلامی]]
[[رده:الهه‌های آفرینش]]
[[رده:الهیات اسلامی]]
[[رده:ایزد اسلام]]
[[رده:ایزدان اعراب]]
[[رده:مفاهیم خدا]]
[[رده:خدا در اسلام]]
[[رده:خدا]]
[[رده:خدایان خاورمیانه]]
[[رده:نام‌های خدا]]
[[رده:نام‌های نیکوی خداوند]]
[[رده:واژه‌ها و عبارت‌های قرآنی]]