پرش به محتوا

آلپ‌ارسلان تورکش

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

آلپ‌ارسلان تورکش
قائم‌مقام نخست‌وزیر ترکیه
دوره مسئولیت
۲۱ ژوئیه ۱۹۷۷ – ۵ ژانویه ۱۹۷۸
نخست‌وزیرسلیمان دمیرل
Served withنجم‌الدین اربکان
پس ازOrhan Eyüboğlu
پیش ازTurhan Feyzioğlu
دوره مسئولیت
۳۱ مارس ۱۹۷۵ – ۲۱ ژوئن ۱۹۷۷
نخست‌وزیرسلیمان دمیرل
نجم‌الدین اربکان
Turhan Feyzioğlu
پس ازZeyyat Baykara
پیش ازOrhan Eyüboğlu
رهبر حزب حرکت ملی
دوره مسئولیت
۸ فوریه ۱۹۶۹ – ۵ آوریل ۱۹۹۷
پس ازتشکیل پست
پیش ازدولت باحچلی
نماینده مجلس ملی کبیر ترکیه
دوره مسئولیت
۱۰ اکتبر ۱۹۹۱ – ۲۴ دسامبر ۱۹۹۵
حوزه انتخاباتیYozgat (۱۹۹۱)
دوره مسئولیت
۱۰ اکتبر ۱۹۶۵ – ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰
حوزه انتخاباتیAnkara (۱۹۶۵)
Adana (۱۹۶۹، ۱۹۷۳، ۱۹۷۷)
اطلاعات شخصی
زاده۲۵ نوامبر ۱۹۱۷
قبرس نیکوزیا
درگذشته۵ آوریل ۱۹۹۷ (۷۹ سال)
آنکارا، ترکیه
حزب سیاسیRepublican Villagers Nation Party
(۱۹۵۸–۱۹۶۹)
حزب حرکت ملی
(۱۹۶۹–۱۹۹۷)
محل تحصیلKuleli Military High School
خدمات نظامی
وفاداریترکیه
خدمت/شاخهنیروی زمینی ترکیه
سال‌های خدمت۱۹۳۳–۱۹۶۳
درجهسرهنگ
آلپ ارسلان در دوران جوانی

آلپ‌ارسلان تورکِش (به ترکی استانبولی: Alparslan Türkeş) (زاده ۲۵ نوامبر ۱۹۱۷ نیکوزیا – درگذشته ۴ آوریل ۱۹۹۷ آنکارا) با نام اصلی «حسین فیض‌الله» سیاست‌مدار ملی‌گرای اهل ترکیه بود. تورکش بنیانگذار و رئیس حزب جنبش ملی‌گرا یا همان حزب جنبش ملی(به انگلیسی(MHP)بود. او که جناح دست راست را در طیف سیاسی ترکیه نمایندگی می‌کرد در سال ۱۹۴۵ به اتهام «فعالیت‌های فاشیستی و نژادپرستانه» محاکمه شد اما در سال ۱۹۴۷ در دادگاه تبرئه گشت. وی در دهه ۱۹۴۰ در جنگ جهانی دوم به طرفداری از آلمان متهم شد.

پس از مرگ تورکش، افشا شد که وی دو تریلیون لیره ترک از فدراسیون اروپایی ترکیه اختلاس کرده‌است. گروه پان‌ترکیست تورکش بخشی از پول این اختلاس‌ها را برای پشتیبانی از جنگ دوم چچن و کمک به ابوالفضل ایلچی‌بیگ در جمهوری آذربایجان استفاده کردند.[۱]

پیشینه

[ویرایش]

آلپ‌ارسلان تورکش در نیکوزیا، پایتخت قبرس، به‌دنیا آمد ولی در سن پانزده‌سالگی به جمهوری ترکیه آمد. وی در ترکیه افسر ارتش شد، ولی در اواخر دومین دهه عمرش، عمیقاً در فعالیت‌های سیاسی جناح راست درگیر شد. او در پایان جنگ جهانی دوم و در زمانی که نسبت به طرفداران پان‌ترکیسم واحد سختگیری می‌شد مدت کوتاهی به زندان افتاد. در سال ۱۹۶۰ نقش مهمی در کودتای نظامی علیه دولت عدنان مندرس ایفا کرد و از عناصر تندروی شورای نظامی (کمیته اتحاد ملی) به‌شمار می‌رفت که پس از کودتا حکومت کشور را به‌دست گرفته بود؛ ولی او و هوادارانش کمی بعد پاکسازی شدند و وقتی میانه‌روها کشور را به مسیر دموکراسی بازمی‌گرداندند، آلپ‌ارسلان، آرام و بی صدا، به سمت وابسته نظامی ترکیه در دهلی نو منصوب شد. در سال ۱۹۶۳، او با رها کردن سمت خود به ترکیه بازگشت و وارد سیاست شد. تا سال ۱۹۶۵، وی به ریاست «حزب جمهوری‌خواه دهقان و ملت» رسید (که پس از سال ۱۹۶۹ «حزب ملی‌گرایانه اقدام» نام گرفت) و تا زمان مرگش، از شخصیت‌های سیاسی برجسته در حیات ترکیه بود و در برخی از دولت‌های ائتلافی به کابینه راه یافت.

منابع

[ویرایش]
  1. "MHP accuses Turkes daughters of embezzlement". Turkish Daily News. Hürriyet. 13 February 2001. Archived from the original on 26 July 2012. Retrieved 24 December 2008.
  • Wikipedia contributors, "Alparslan Türkeş," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed April 18, 2014).