مادر

برای دیگر کاربردها، مادر (ابهام‌زدایی) را ببینید.

مجسمه غول پیکر کارتلیس ددا یا مادر تفلیس

مجسمه غول پیکر کارتلیس ددا یا مادر تفلیس.

مادَر، مام، نَنه یا مامان (به فرانسوی: maman) یکی از نسبت‌های خانوادگی است و به والد طبیعی یا اجتماعی مؤنث گفته می‌شود. به دلیل پیچیدگی و تفاوت‌های اجتماعی، فرهنگی، و مذهبی، تعاریف و نقش‌ها، تعریف کلی کلمه مادر متفاوت است.

واژه ننه که به عنوان برابر برای مادر به‌کار می‌رود و معانی دیگری نیز دارد، از ریشه هندواروپایی nan به معنی مادر، مادربزرگ و پرستار است.

مادر طبیعی

در مورد پستانداران مانند انسان، معمولاً مادر بیولوژیکی تخمک بارور شده را باردار است که ابتدا رویان و سپس جنین نام دارد. این بارداری درون رحم مادر از هنگام لقاح تا هنگام زادن نوزاد طول می‌کشد. هنگامی که کودک زاده شد، بدن مادر برای تغذیه نوزاد، شیر تولید می‌کند. معمولاً این شیر مادر تنها غذای نوزاد برای ۶–۱۲ ماهه اول زندگی است.

اجتماعی

گالیلئو گالیله اخترشناس، فیزیک‌دان و مهندس ایتالیایی پیرپسری بود از مادر خود (مارینا گامبا) سه فرزند داشت.

در جامعهٔ انسانی عنوان مادر معمولاً به زنی به غیر از مادر طبیعی، که نقش اجتماعی مربوط را انجام دهد نیز گفته می‌شود. به ویژه در مورد مادرخوانده و زن‌پدر. در برخی از فرهنگ‌ها، مانند آمریکایی-آفریقایی و لزبینی، دیگرمادری غیربیولوژیکی وجود دارد. در خانواده پونالوائی در ایروکوئی‌ها، سرخ‌پوستان آمریکا و قبایل هند کهن، یک زن مادر فرزندان خواهرش و خواهران جانبی‌اش (عمه/عمو/خاله/دایی زاده‌های درجه اول و دوم یا دورتر) نیز هست. همچنین با پیشرفت فناوری تولیدمثل، مادر ژنتیکی (کسی که تخمک از آن اوست) می‌تواند با مادر باردار (که جنین در رحم اوست) تفاوت داشته باشد.

نگارخانه

• 
  تابلویی از مادر و فرزند. نگارگر ناشناس ایران قاجاری. تابلو در موزه هنر ایالت جورجیای آمریکا نگهداری می‌شود.
• 
  یک زن آبستن. بعد از به‌دنیا آمدن جنینی که در رحمش دارد، نسبت مادر و فرزندی بین او و کودکش برقرار می‌شود.
• 
  مادر مهاجر عکس مشهوری از دوروتا لنگ
• 
  یک مادر هندی با فرزندش
• 
  یک مادر ایرانی با فرزندانش
• 
• 
  مادر و دختری همجنسگرا

جستارهای وابسته

• روز مادر
• پدر
• الهه مادر
• ننه و بابا

منابع

• Wikipedia contributors, "Mother," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Mother&oldid=266631958 (accessed February ۷, ۲۰۰۹).

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مادر موجود است.