کاووس (ساسانی)

کاووس
پتشخوارگر شاه
سلطنت	۵۲۰–۵۳۰/۵۳۷
پیشین	نامعلوم
جانشین	نامعلوم
زاده	دهه ۴۹۰
درگذشته	۵۳۰/۵۳۷ تیسفون (عراق کنونی)
فرزند(ان)	شاپور
خاندان	خاندان ساسان
پدر	قباد یکم

کاووس که در منابع اسلامی از آن با نام کیوس هم یاد می‌کنند، بزرگ‌ترین فرزند قباد یکم بود. نام او شاید از روی نام کی‌کاووس، شاه اسطوره‌ای ایران گرفته شده باشد. احتمالاً باید وی ابتدا جانشین مقتدر تاج و تخت ساسانی بوده باشد. با این همه، پس از همه‌گیرشدن کیش مزدکی، کاووس متهم به پشتیبانی از مزدک و پیروی از کژدینی او شد. برادر جوان‌تر او، که خسرو انوشیروان بود و به پیروی و پشتیبانی از کیش متعارف مزدیسنا سرشناس بود، مورد پشتیبانی اشراف و موبدان قرار گرفت. به دنبال آن، کاوس از جانشینی تاج و تخت ساسانی کنار گذاشته شد و خسرو جای او را گرفت. در دوران پایانی پادشاهی پدرش، کاووس در سال ۵۲۰ میلادی به عنوان فرمانروای تبرستان گماشته شد و به او عنوان «شاه پتشخوارگر» داده شد؛ نام سلسه جبالی که بر آن حکمرانی می‌کرد. در ۵۳۰م یا ۵۳۷م، کاووس به خسرو در جنگ با ترک‌ها کمک کرد و غزنی را بدست آورد. با این همه هنگامی که پس از پیروزی‌اش به تبرستان بازمی‌گشت، ناگهان سر به شورش برداشت و ادعای تاج و تخت کرد. خسرو او را شکست داد، و سپس تصمیم بر آن شد که کاووس را به تیسفون ببرند. در آنجا دو گزینه پیش پایش نهادند؛ یا به گناهانش اعتراف کند و یا اینکه مرگ را برگزیند. کاووس مرگ رابرگزید.

خسرو انوشیروان بعد از اینکه کاووس مرگ را برگزید به تاج و تخت نفرین کرد که چون کاووس برادری را برای او بباید کشت.

جستارهای وابسته

• آتشکده کاووس
• گاهشماری طبری
• شاپور پسر کاووس
• گشنسب شاهان

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Kawus». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۶.