مردم سیستانی: تفاوت میان نسخهها
دقیق ارجاع نشده برچسبها: حذف حجم زیادی از مطالب منبعدار ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
←لباس مردم سیستانی: فاقد اعتبار. قابل قبول نیست برچسبها: حذف حجم زیادی از مطالب منبعدار ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
== لباس مردم سیستانی == |
== لباس مردم سیستانی == |
||
{{اصلی|لباس سیستانی}} |
{{اصلی|لباس سیستانی}} |
||
=== پوشاک مردان سیستان === |
|||
پوشاک مردان [[سیستان]] عمدتاً شامل دستار، سرپوش، پیراهن و شلوار است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی=http://tabnaksistanbaluchestan.ir/fa/news/689829/تصویر-لباس-محلی-سیستان|عنوان=لباس مردان سیستانی |ناشر= |تاریخ= |تاریخ بازبینی=}}{{پیوند}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی=https://www.banimode.com/blog/a-brief-look-at-the-history-of-iranian-ethnic-clothing/|عنوان=نگاهی به تاریخچه لباس محلی اقوام مختلف ایرانی|ناشر=لباس سیستانی |تاریخ= |تاریخ بازبینی=}}{{پیوند}}</ref> |
|||
[[پرونده:رقص سیستانی.jpg|[[لباس سیستانی]] هنگام رقص با شمشیر، [[سیستان]]|thumb]] |
|||
=== ستوه === |
|||
کتی شبیه کتهای نظامی با رنگ کرم شتری و پشمی بود، یقه انگلیسی داشت که افراد مرفه بر روی این کت کمربندی از تار طلا میبستند که به کمر تار طلا شهرت داشت و از کمر آن خنجری آویزان میکردند یا از کمربند شونه کش که به شکل مایل است بر روی کت میبستند. مردان [[سیستان]] از ستره پشمی که از پشم شتر بافته میشد، در هنگام سرما استفاده میکردند. |
|||
=== قبا === |
|||
تنپوش مردانه بلندی که در [[زمستان]] میپوشیدند، یقه آن گرد و بدون برگردان بود و معمولاً لبه بلندی داشت و با سنجاق تزئینی باز و بسته میشد و جلو سینه و سرآستین را برای زیبایی بیشتر یراق دوزی میکردند. قسمت جلو باز بود و با دکمه باز و بسته میشد، آستینهای ساده و گشادی داشت و در طرفین آن در پهلوها جیبی تعبیه شده بود، معمولاً دو چاک در پهلوها و یک چاک در وسط پشت قبا گذاشته میشد و رنگ آن معمولاً بور و سیاه بود و قد قبا تا زانو میرسید. این لباس مخصوص افراد بسیار مرفه سیستان بود. |
|||
=== کلاه === |
|||
در [[سیستان]] از همان دوران کودکی کلاه بر سر میگذاشتند و آن را در زمستان و تابستان مورد استفاده قرار میدادند. بهطور کلی مردان هرگز سر برهنه ظاهر نمیشدند و کلاهی از پشم یا کورک بر سر مینهادند کلاهی که مردان در خانه به هنگام استراحت میپوشیدند عرقچین نام داشت که از جنس پارچه نخی بود و کنارههای آن با نخ ابریشمی دست دوزی میشد. مردان سیستان از چند نوع کلاه استفاده میکردند: |
|||
# کلاه پشمی:این کلاه را در [[صحرا]] بر سر میکنند و جنس آن از پشم گوسفند است. |
|||
# کلاه قوس:این کلاه را مردان مسن در جشنها و مراسم در زیر لنگ بر سر میکردند. |
|||
# کلاه پوستی:از اسم آن پیداست که پوستی بوده و از کشور پاکستان وارد میشود. افراد مرفه مخصوصاً دامادها آن را بر سر میگذارند. |
|||
# کلاه نمدی:این کلاه میان چوپانان متداول است، جنس آن از نمد و مخصوص مناطق سردسیر است. |
|||
۵-لنگته:مردان [[سیستان]] برای پوشش سر خود از سربندی به نام لنگته استفاده میکنند. این سربند مشابه عمامه است اما به شکل عمامه روحانیون آن را به سر نمی پیجند بلکه یک سر آن را لای سربند و سر دیگر آن را رها میکنند. طول آن از ۱۰ تا ۵/۱۱ متر میرسد و عرض آن بین ۵/۱ متر است. جنس آن از ململ یا پارچههای نازک خارجی است. سربند آنها بیشتر سفید یا خاکستری است، سادات مشکی بر سر میکنند. سیستانیها از رنگ قرمز استفاده نمیکنند. |
|||
۶-عرق چین:کلاه دست بافی است که معمولاً سفید بوده و آنرا زیر لنگته بر سر میکنند. |
|||
=== پیراهن چل تریز === |
|||
پیراهن گشاد و پرچینی که قد آن تا میان ساق پا میرسد، آستین آن از دو تکه و یک مرغک تشکیل میشود و مچ دار است و برای گشادی دامن آن از ترکهای راسته و گود استفاده میکنند. برای دوخت این لباس ۸ تا ۱۰ متر پارچه نیاز است و اغلب به رنگ سفید میباشد. این پیراهن از ۴۰ تکه تشکیل میشود، دور سجاف و سرمچ آن را با نخ سیاه، سیاه دوزی میکنند و روی آن کمربند شانه کش میبندند. |
|||
=== پیراهن برچاک === |
|||
پیراهنی بلند و گشاد تا پائین زانو که در قسمت پائین دامن گشادتر است با آستین بلند و گشاد و بدون سردست که دو طرف دامن، پیراهن چاکدار است و به آن برچاک میگویند. یقه گرد دارد که چاک گریبان آن بر روی شانه چپ به وسیله دکمه بسته میشود. |
|||
=== شلوار === |
|||
شلوار پرچینی که لیفه ای برگردان دارد، از دو ساق و یک میان ساق فراخ تشکیل شدهاست، شلوار به وسیله بندهای بومی که توسط خود مردم منطقه بافته میشود بر روی بدن استوار میگردد. برای دوخت آن ۶تا ۸ متر پارچه نیازمند است. |
|||
=== پیراهن معمول === |
|||
این پیراهن از گذشته تا کنون دستخش تغییر و تحول گشته و از گشادی شلوار آن کاسته شدهاست. پیراهن مردان سیستانی در گذشته راسته و گشاد و جادار دوخته میشد، در جلو فاقد سجاف و از سرشانه شکافی مورب تا زیر سینه داشت که به وسیله دکمه ای روی شانه بسته میشد. روی آن با [[ابریشم]] سفید خامه دوزی میشد، آستین گشاد و پرچین و مچ دار داشت و قد آن تا زیر زانو میرسید. جیب چهارگوش در پهلوها داشت. به مرور زمان از گشادی آستین آن کاسته شد و به شکل راسته با مچ درآمد. در جلو سجاف با یقه یا بدون یقه و قد آن تا زانو در در دو طرف پهلو دارای چاک و جیب چهارگوش میباشد. |
|||
=== جلیقه یا باسکَت === |
|||
نیم تنه ای که در اصطلاح محلی به آن باسکت میگویند. سابقاً جلیقه را از نمد و گاه ابریشم تهیه میکردند، مردم سیستان به پوشیدن باسکت علاقمند هستند. در گذشته جلیقه جلو بسته متداول بود که از سمت سرشانه جلو بسته توسط کمربند یا تسمه باز و بسته میشد و در حال حاضر جلو باز یقه هفت گلابی و دارای دو جیب مغزی دار در بالا پائین است. رنگ آن اغلب مشکی بود. |
|||
=== جوقه === |
|||
نوعی کت که به علت دوام و هزینه بسیار بالا آن را تا چند نسل به تن میکردند. این کت امروزه مشابه ژاکتهایی است که مردان مورد استفاده قرار میدهند و از پشم رنگ خورده بافته میشد. |
|||
=== لنگ === |
|||
پارچهای است به طول ۳ متر و عرض حدود ۱/۵ متر که دور گردن و شانه آویخته میشود. جوانان بیشتر از لنگهای الوان استفاده میکنند و در جشنها و مراسم عروسی لنگ سفید کاربرد بیشتری دارد. از لنگ علاوه بر به دوش انداختن و آویختن به دور گردن استفادههای دیگری همچون خشک کردن بدن و سر و صورت بعد از استحمام و وضو گرفتن، به هنگام نماز خواندن آن را بر روی سر نهاده یا به زیر پا میاندازند و گاه آن را به دور کمر میبندند و به عنوان کیسه از یک گوشه آن برای محل بذر و کاشتن در زمین زراعتی استفاده میکنند. به هنگام خرید و آوردن جنس به منزل از مزرعه لنگ را به عنوان دستمال به کار میبرند. |
|||
=== پتو === |
|||
پارچهای است پشمی که حدود ۱/۵ متر پهنا و ۲ متر طو ل دارد. آن را به دور کمر و گردن و شانه میاندازند و در حقیقت وسیلهای است گرمکننده که در [[زمستان]] جای لنگ را میگیرد. این شال را به گونهای دور گردن و سر و صورت میپیچند که فقط چشم و بینی از میان آن نمایان است. سیستانیها معمولاً شال کمر نمیبندند و شال سر را به کمر میبندند. شال را در رنگهای مختلف تهیه میکنند و به این شال در منطقه [[سیستان]]، پتو اطلاق میشود. این شال را از جنس نمد درست میکنند و علاوه بر به دوش انداختن مانند لنگ هم از آن استفاده میکنند. |
|||
پالتوی نمدی: دامداران و [[کشاورزان]] از بالاپوش نمدی استفاده میکردند که یقه آن مثلثی شکل و آستین آن بلند و قد آن تا زیر زانو یا بالای زانو میرسید. |
|||
=== کفش === |
|||
کفشهای متعددی در [[سیستان]] وجود دارد و معمولاً از کفشهای زیر استفاده میشود: |
|||
کتوک: نوع دیگری از کفش که تهیدستان آن را به پا میکردند. تخت آن از چوب و دارای دو حفره بود که بند از آن عبور میکرد و در پشت پا بسته میشد. |
|||
نیم بوت: کفشی است که ساق پا را میپوشاند و مردم غنی و ثروتمند از آن استفاده میکردند. |
|||
کفش چرمی: کفشی است که چرم آن از قائنات میآمد و مخصوص خوانین بود. |
|||
=== پاپیچ === |
|||
نوعی نوار پهن که طول آن ۱ متر و عرض آن ۱۵ تا ۲۵ سانتیمتر میباشد. دامداران و روستاییان آن را در زمستان به دور پای خود میپیچند و جنس آن از پشم گوسفند است و در بعضی نقاط به آن بند میگویند. |
|||
=== جوراب === |
|||
پاپوشی است که در فصل زمستان از آن استفاده میکنند و دو نوع است. جوراب پشمی که از پشم گوسفند به صورت ساده یا رنگی میبافند. معمولاً از رنگهای قرمز، سیاه و سفید استفاده میکنند و جوراب نمدی که از نمد بافته میشود. |
|||
=== پوشاک زنان سیستان === |
|||
پوشاک زنان سیستانی همچون پوشاک مردان این خطّه ساده، بلند و گشاد است و دارای طرحهای زیبا میباشد. زنان سیستانی علاوه بر [[لباس سنتی]] و روزانه خود، نوعی لباس نیز جهت اعیاد و جشنها تدارک میبینند که در نوع هنرمندانه و زیباست. از مشخصات لباس روزمره زنان سیستانی، نوعی سوزندوزی است که در حاشیه یقه و سرآستین لباس بکار میرود و در محل به آن [[سیاه دوزی سیستان|سیاهدوزی]] میگویند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی=http://www.neyzarnews.ir/?p=15034|عنوان=لباس محلی سیستانی در فهرست آثار ملی معنوی|ناشر= |تاریخ= |تاریخ بازبینی=}}{{پیوند}}</ref> |
|||
[[پرونده:Different-provinces-iran1-12.jpg|لباس زنان سیستانی|thumb]] |
|||
[[File:خامه دوزی سیستان.jpg|انگشتی|خامهدوزی سیستان]] |
|||
[[File:Siyah-doozi-sistani.jpg|thumb|[[سیاهدوزی سیستان|سیاه دوزی]] سیستانی روی لباس]] |
|||
=== پیراهن تاجیک === |
|||
قد این پیراهن یک وجب بالای زانو است و دارای یک برش راسته است که در دو طرف پهلوها چاکی تا بالای ران دارد که علت این چاک بلند به خاطر پوشیدن یک دامن پرچین در زیر پیراهن است. جلوی این لباس تا زیر سینه باز است و سجافی مزین به گلدوزی با نخ سیاه دارد که در اصطلاح به این تزئینات [[سیاه دوزی سیستان|سیاهدوزی]] میگویند. آستین پیراهن میتواند از سه نوع برش تشکیل شود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی=https://gardeshgariiran.ir/tag/لباس-محلی-سیستان/|عنوان=لباس محلی سیستان |ناشر= |تاریخ= |تاریخ بازبینی=}}{{پیوند}}</ref> |
|||
=== تُنبون === |
|||
زنان سیستانی به جای شلوار در زیر پیراهن تاجیک دامن پرچینی میپوشند که در منطقه به تنبون شگاد معروف است و عرض آن به ۱۰ متر میرسد. کمر دامن لیفهای بوده و به وسیله بندهایی که توسط خود بانوان بافته میشود، در قسمت کمر محکم میشود. بعضی از بانوان تا سه عدد دامن پرچین روی هم میپوشیدند که لبه دامنها به وسیله نخ، [[سیاهدوزی سیستان|سیاهدوزی]] میشد. |
|||
=== پیراهن پاچین === |
|||
بانوان سیستانی از پیراهنی استفاده میکنند که دارای بالاتنه کوتاه و دامنی با چینهای ریز است. این پیراهن یقه گرد، از جلو تا ناحیه اتصال دامن باز است و آستین آن ساده و شمشیری و مچدار است. قد دامن چیندار این لباس تا زانو میباشد. |
|||
=== شلوار === |
|||
پیراهن پاچین زنان سیستانی با شلواری که در منطقه کوتَنَنه نام دارد، پوشیده میشد. این شلوار از دو ساق مخروطی و میان ساق کمچین تشکیل شده و کمر لیفهای آن در لبه شلوار سجاف میخورد و روی آن با دست یا چرخ، تزئین میشود. |
|||
=== پیراهن دو گریبانه === |
|||
قد این پیراهن تا زیر زانو است و در یقه پشت و جلوی آن چاک دارد و به همین علت به آن دو گریبانه میگویند. مدل این پیراهن شبیه پیراهن تاجیک میباشد با این تفاوت که قد آن بلندتر و بدون چاک و برش زیر آستین چین میخورد. این پیراهن با شلوار پوشیده میشود. |
|||
=== جلیقه === |
|||
این پوشش از پارچه ساده و تیره رنگ دوخته میشود. یقه آن هفت است و تا کمرگاه میرسد و روی آن با نوار قیطان، نقشبندی میشود. |
|||
=== کت === |
|||
این تنپوش دارای آستینهای بلند و راسته و یقه گرد است و از رنگهای شاد برای این پوشش استفاده میشود. روی آن تنپوش با نوار تزئین میشود و در هنگام سرما از کتهای چرمهدار و قزن لالهدار استفاده میشود. |
|||
=== لچک یا دستمال سر === |
|||
سرپوشی که به عنوان لچک استفاده میشود پارچهای است که آن را تا زده و جلوی سر، گره میزنند و دو طرف دسته آن را داخل دستمال سر فرو میبرند و موها به شکل چتر از زیر دستمال نمایان میشود. |
|||
=== سرپوش یا چارقد === |
|||
چارقد پارچه چهار گوش رنگی یا سفید است که آن را بر روی لچک میاندازند. |
|||
=== روبند === |
|||
برخی از بانوان برای پوشاندن صورت خود از روبند استفاده میکنند. این روبند از پارچههای کتانی سفید تهیه میشود و در محل چشمها بهطور سنتی، توردوزی میشود و به وسیله بند به پشت سر بسته میشود و قد آن تا زیر سینه میرسد. |
|||
=== کلاه === |
|||
برخی از بانوان سیستانی از کلاهکی به شکل عرقچین استفاده میکنند که روی آن نقشبندی شدهاست. |
|||
=== چادر === |
|||
طرح این پوشش به صورت چهارگوش و جنس آن از پنبه است و توسط خود اهالی منطقه بافته میشود. این پارچه چهارخانه مستطیل شکل را از وسط بر روی سر میاندازند و قد آن تا کنارههای زانو و پایینتر میرسد. نوع نامرغوب این پوشش جاوند نامیده میشود و نوع دیگر آن که مختص اعیان و اشراف بودهاست از چهارخانههای ریز با نخ ابریشم بافته میشود. |
|||
=== کفش === |
|||
کفش بانوان سیستانی تختهای چوبی است که رویه آن چرمی است و افراد معمولی از آن استفاده میکنند. اُرسیهای سرکج یا نوک برگشته مخصوص افراد متمول است. |
|||
== برخی صنایع دستی مردم سیستان == |
== برخی صنایع دستی مردم سیستان == |
نسخهٔ ۲۶ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۰۵
![]() مردم سیستانی هنگام رقص با لباس سیستانی | |
کل جمعیت | |
---|---|
حدود ۳۴۲هزار تن[۱] | |
زبانها | |
گویش سیستانی | |
دین | |
اسلام، مذهب: اکثریت شیعه دوازده امامی[۲][۳] | |
قومیتهای وابسته | |
خراسانی • آذری • تات • کرد • گیلک • مازندرانی |
قوم سیستانی یکی از اقوام ایرانیتبار هستند و زبانشان فارسی و گویش سیستانی میباشد.
راولینسون به لحاظ نژادی، سیستانیها را همراه با جمشیدیهای هرات، نمونه خالص نژاد آریایی میداند؛[۴][۵] زبانهایی که مردم سیستان بدان صحبت میکردند گویشهای میانه ایرانی چون پهلوی اشکانی، پارسی میانه یا پهلوی ساسانی بود.[۶] جمعیت سیستان را امروزه قوم سیستانی و دیگر اقوام مهاجر به این منطقه تشکیل میدهند که اکثریت آنها مسلمان و شیعه مذهب و اقلیت سنی هستند. سیستانیها از اقوام اقوام سکایی هستند. سکاها آخرین دسته از آریاییهایی بودند که ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح وارد ایران شدند ایرانی هستند. گروهی از مردم سیستانی به دلایل سیاسی پادشاهان به دیگر مناطق ایران مثل ترکمن صحرا و مناطق شمالی هدایت شدهاند و اکنون در استانهای گلستان و خراسان اقوام سیستانیتبار نیز دیده میشود. همچنین قسمت هرات افغانستان امروزی هم به سیستان تعلق داشت مثل نیمروز، هلمند و سایر مناطق سیستان قدیم که حکومت قاجار آنرا واگذار کرد. سیستانیها هنوز هم در کنار مرز ایران دیده میشوند و سیستانیهای دور از وطن هم هستند که به کشورهایی مختلفی که عبارتند از:، کشورهای عربی و حوزهٔ خلیج فارس، کانادا و کشورهای اروپایی مهاجرت کردهاند.
گویش سیستانی
گویش سیستانی یکی از گویشهای زبان فارسی است که مردم سیستانی به آن تکلم میکنند.
این گویش از یک سو بیشترین خویشاوندی واژگانی و دستوری را با گویش موجود و گذشته خراسانی و فراتر از آن با لهجههای مرده ماوراءالنهری و تاجیکی کنونی دارد.[۷]
فرهنگنویسان، گویش سیستانی را یکی از چهار لهجه متروک پارسی یاد کردهاند. ابوریحان بیرونی در الصیدنه، چند لغت از زبان قدیم سیستانی آوردهاست.[۸] بسیاری از واژگان سیستانی از هزار سال پیش تاکنون تفاوت چندانی نکردهاست.[۹] اگرچه اصل زبان که احیاناً همان سگزی است، پیش از این منقرض شده و تنها گویش آن باقی ماندهاست.[۱۰]
یک سرود دینی به گویش سیستانی باقی ماندهاست که به اواخر دوره ساسانی نسبت داده میشود. سرود آتشکده کرکویه یکی از زیباترین سرودهای مذهبی زرتشتیان سیستان بودهاست که به هنگام روشن کردن آتشگاهها، به آواز بلند خوانده میشدهاست.[۱۱]
فُرخُتَه باذا، روش | خنیده گرشسب، هوش | |
همی پُراست، از جوش | انوش کُن می، انوش | |
دوست بذ آگوش | به آفرین نه، گوش | |
همیشه نیکی، کوش | که دی گذشت و، دوش |
لباس مردم سیستانی
برخی صنایع دستی مردم سیستان
- حصیربافی (به سیستانی خولکبافی)
- خامهدوزی سیستان
- جواهرات سیستانی
- سیاهدوزی سیستان
- دودنیبافی سیستانی
- نیمروزدوزی (نوعی چهل تیکه دوزی)
- قالیبافی سیستان
- گلیم (شال) بافی سیستان
- توتنبافی
قیام بزرگ مردم سیستان در طول تاریخ
یکی از قیامهای مردم سیستان بعد از پذیرش دین اسلام در برابر نا کسانی بود که به مدت ۵۰ سال در غرب و شرق عالم بر منبرهای مختلف، زبان بد، طعن و لعن حضرت علی ع را میگشودند و آن را تحفه و خوشامد به خلیفه وقت آن زمانی میدانستند.[۱۲][۱۳]
به گفته استاد و مورخ حوزه علمیه قم حجت الاسلام علی دوانی در کتاب قیام مردان مرد سیستان، تنها قومی که روی کره زمین زیر بار این ننگ نرفتند مردم سیستان بودند که همین امر باعث شد از سوی خلیفه برای آنان مجازات تعیین شود.
به واسطه این ایستادگی، خلفای وقت به منظور تنبیه مردم سیستان، در سال اول مالیات ۳۰ مثقال نقره و در سال دوم ۳۰ مثقال طلا را به ازای هر خانوار در نظر گرفتهاند.
سیستانیان تمامی مالیاتها و جزیههای مشخص شده را پرداخت کردند اما باز هم در برابر خواست حاکمان وقت به سبب لعن حضرت علی (ع) تسلیم نشدند.
حاکمان که چنین مقاوتی را دیدند به سبب ناموس پرستی و غیرت مردم سیستان بر روی ناموس، در سال سوم دستور دادند که مردان سیستان، موی سر زنانشان را در اماکن عمومی بتراشند یا اگر این کار را نمیخواهند انجام دهند به بالای منبر رفته و لعن حضرت علی (ع) را بگویند اما این خواست نیز با مقاومت مردم سیستان مواجه شد.[۱۴]
بنا به اسناد تاریخی و مطالعات محقق فرهنگ عامه سیستانیها و بنیانگذار ومدیر بنیادنیمروز سیستانیها که کتاب تاریخ سیستان یکی از آنها است، فداکاری مردم سیستان حتی در زمان کوروش بزرگ به قدری بود که کوروش بر آنان لقب انصار (یاری دهنده) داده بود.[۱]
تاریخچه و مشاهیر سیستان
سرزمین سیستان در کتاب اوستا، یازدهمین سرزمینی است که " اهورامزدا " آفریده. همچنین زادگاه رستم دستان قهرمان حماسی شاهنامه فردوسی میباشد. تاریخ نگاران سیستان را به گرشاسب، یکی از نوادگان کیومرث نسبت دادهاند. نام سیستان از نام اقوام آریایی " سکا " اخذ شدهاست. " سکاها " در حدود سال ۱۲۸ قبل از میلاد، سیستان را به تصرف خود درآورده و در پهنه آن استقرار یافتهاند. " نیمروز " نام دیگر سیستان است. همچنین بنای بیشتر شهرهای سیستان را به پهلوانان اسطوره ای ایران چون زال، سام و رستم نسبت دادهاند. زمانی سیستان جزو متعلقات دولت ساسانی بهشمار میآمد که به دست اردشیر بابکان فتح شد و در سال ۲۳ هجری قمری، مسلمانان عرب این سرزمین را فتح کردند. اولین فرمانروای معروف ایرانی این سرزمین بعد از اسلام، " یعقوب لیث " صفاری بود. بعد از صفاریان، سامانیان، غزنویان و سلجوقیان نیز هریک، مدتی در این سرزمین فرمان راندهاند.
در سیستان راویان حدیث و فضلای بسیاری وجود داشتهاست که از آنجمله میتوان به عبدالله اشعث و عبدالرحمن بن عبدالله و ابو داوود سجستانی که ثالث اصحاب الصالح است در حدیث و ابوحاتم سجستانی که راوی حدیث میباشد و در فقه بینظیر بودهاست و نیز ابوحاتم سهل بن محمد سجستانی که راوی بودهاست و یحیی بن عمارسجستانی که فاضل و محدث و فقیه بوده بهطوریکه خواجه عبدالله انصاری در مجلس سخنرانی ایشان حاضر میشد. ابوسلیمان سجزی که از مفسرین کلام ارسطو بود و از حکیمان توانمند زمان خویش میباشد بهطوریکه ابو علی سینا به ایشان بسیار علاقه و اعتماد داشتهاست تا حدی که در اکثر کتب خود از سخنان ایشان استفاده نمودهاست. در علم عرفان نیز میتوان به خواجه عبدالله الطاقی (که در توصیف ایشان خواجه عبدالله انصاری بیانات زیادی دارد) نام برد و نیز خواجه ظهیر الملک ابونصر احمد بن سیستانی که وزیر وقت خراسان بود و هم عصر سنایی بودهاست. و از دیگر زاهدان منطقه شیخ علی سیاه چشم و شاه رحمتالله مشهور به پیر زیارتگاه و میر اقبال سیستانی مؤلف رساله اقبالیه و میر محمد میر عبدالله و ملا کردان و خواجه ابراهیم نمکی و شیخ علی پیر قلسی و جم غیفر میتوان نام برد.[۱۵]
جستارهای وابسته
منابع
- پرویز حسینپور (۱۳۷۳)، نظر و گذری بر تاریخ سیستان، انتشارات مصفا تهران
- ↑ کتاب مردمشناسی سیستان محمداعظم سیستانی ص 134
- ↑ Minahan, James. religion of majority of Talysh: One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups, Greenwood, 2000, شابک ۰−۳۱۳−۳۰۹۸۴−۱, شابک ۹۷۸−۰−۳۱۳−۳۰۹۸۴−۷, p.674.
- ↑ Clifton/Deckinga/Lucht/Tiesseتالش دریافت شده ۵ خرداد ۱۴۰۲
- ↑ مشکور، محمدجواد (۱۳۷۱). جغرافیای جهان باستان. تهران: دنیای کتاب. ص. ص۶۵۱.
- ↑ بارتلد، ویلهلم (۱۳۷۷). جغرافیایی تاریخی ایران. ترجمهٔ همایون صنعتی زاده. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. ص. ص۸۲.
- ↑ افشار، ایرج. سیمای ایران. ص. ۳۰۲.
- ↑ افشار، ایرج، سیمای ایران، ص۳۰۲، بی تا، بی جا
- ↑ فرهنگ معین، ج ۵، زیر عنوان «سیستانی».
- ↑ محمدی خمک، جواد، مقاله «گویش سیستانی در ترجمه قرآن قدس» در ماتیکان سیستان، مجموعه مقالات سیستانی، مشهد، و اژیران، ۱۳۷۸، ص ۴۷۱.
- ↑ بهار، محمدتقی، سبکشناسی. ج ۱، تهران، امیرکبیر، ۱۳۵۵، ص ۲۹.
- ↑ سیستانی، محمداعظم. مقاله «سرود آتشکده کرکوی یا قدیمیترین شعر در لهجه محلی سیستان» در ماتیکان سیستان، مجموعه مقالات سیستانشناسی. مشهد، و اژیران، ۱۳۷۸، ص ۳۹۴.
- ↑ حموی، یاقوت، معجم البلدان، ج۳، ص۱۹۱، باب سجستان
- ↑ «حموی، یاقوت، معجم البلدان، ج۳، ص۱۹۱، باب سجستان».
- ↑ قزوینی، زکریا بن محمد، آثار البلاد و اخبار العباد، ج۱، ص۷۹، باب سیستان
- ↑ وبگاه دستان سیستان