هنر بوم‌شناختی
هنر بوم‌شناختی، که به آن هنر زیست محیطی نیز گفته می‌شود، در بر گیرنده‌ی چندین رویکرد و فرم مختلف هنری است که به تعامل با محیط زیست می‌پردازند و یا آن را بازنمایی می‌کنند. این سبک هنری، محدود به بازه‌ی زمانی چندان مشخصی نیست و شامل قلمرو نسبتا وسیعی از فعالیت‌های هنری می‌شود؛ شباهت کلیدی میان فعالیت‌هایی که تحت این نام دسته‌بندی می‌شوند، نحوه‌ی تعامل آنها با طبیعت و محیط زیست است.
این سبک به صورت منسجم تر نخستین بار در سال ۱۹۶۸ مطرح شد. آلن سانفیست (Alan Sonfist) از پیروان و فعالان این هنر بود.
منبع شناسی مطالعات هنر محیط‌زیستی:
اصطلاح هنر محیط‌زیستی در ادبیات پژوهشی فارسی نخستین بار توسط برومند و ناصری (1399) در پژوهشی با عنوان "بررسی جلوه‌های آب در هنر محیط‌زیستی (مورد مطالعه: ادبیات منظو معاصر فارسی)"[۱] به کار رفت و سپس در مقاله‌ای با عنوان "نومفهوم‌پردازی هنر محیط‌زیستی" توسط برومند و فراشی تکمیل و تبیین گردید [۲].
در پژوهش برومند و فراشی (1400) جریان کنش‌گرانه هنری هنر برای محیطزیست، هنر اکولوژیک، هنر ارگانیک و هنر سبز ذیل نومفهوم "هنر محیط‌زیستی" معرفی، دسته‌بندی و مبانی آن تبیین شد. نتایج این تحقیق نشان داد هنرمندان این جریان هنری همسو با سایر فعالان محیطزیست، به بحران‌های محیطزیست همچون انقراض گسترده گونه‌های حیات‌وحش، گرمایش جهانی، بحران زباله و بسیاری مسائل و چالش‌های دیگر معترض بودند. در این جستار تلاش شده تا به آثار این هنرمندان در شاخه‌های مختلف ادبیات، هنرهای تجسمی، هنرهای آوائی، هنرهای نمایشی و معماری به تفصیل پرداخته شود. این گونه هنری ذاتا تحول‌خواه و اخلاق‌محور است و مهم‌ترین رسالت آن را می‌توان آگاه‌سازی و آموزش محیط‌زیستی برشمرد. اگر مردم در سراسر جهان به وسیله هنر محیط‌زیستی با مسائل و بحران‌های محیط‌زیستی آشنا شوند و آموزش غیرمستقیم ببینند، می‌توانند در مدیریت و مدیریت این بحران‌ها نقش سازنده‌ای ایفا کنند [۲].
در پژوهش برومند و ناصری (1399) پس از بازتعریف اجمالی "هنر محیط‌زیستی"، ادبیات به عنوان شاخه مهمی از آن تبیین شد. در راستای فهم دقیق‌تر علل توجه هنرمند معاصر به پدیده آب، ابتدا فرهنگ ایرانی- اسلامی در هردو بعد تاثیرگذار کهن‌الگوهای ملی و اندیشه‌های دینی بررسی و سپس نگاه ادبیات منظوم کلاسیک به پدیده آب به عنوان مقدمه تحصیل رویکرد معاصر تشریح گردید. در ادامه پس از مرور آثار هنرمندان معاصر، بیست و یک نمونه اثر شاخص انتخاب و بررسی شد. همگی این آثار در تشریح دیدگاه "هنر محیط‌زیستی" جهت کاربست مفاهیم هنر در خدمت حفاظت از عنصر حیات‌بخش آب با موضوعاتی از قبیل "نگاه صرفا زیبایی شناسانه به آب"، "اهمیت آب برای بقای حیات وحش"، "آب به عنوان نماد حیات"، "تشریح تجربه آب به عنوان تجربه طبیعت"، "آب به عنوان شوینده چهره طبیعت"، "هشدار در جهت آلوده نساختن گوهر آب"، "تغییر رژیم‌های هیدرولوژِیک و توسعه ناپایدار"، "خشکسالی و بحران کم آبی"، "مقایسه وضعیت موجود با گذشته"، "خشک‌شدن رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها" و "مطالبه آموزش محیط‌زیستی در راستای حفاظت از آب" را منعکس می‌ساختند. دسترسی به این مقاله: [۳][۱]
[1] Environmental art which is also known as “Ecological art” or “Green art”
[2] Archetypes
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ برومند, امیرعلی; ناصری, کمال الدین (2020-09-01). "بررسی جلوه های آب در هنر محیط زیستی (مطالعه موردی: ادبیات منظور معاصر فارسی)".
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ برومند، امیرعلی؛ فراشی، آزیتا (۲۳ خرداد ۱۴۰۰). «نومفهوم پردازی هنر محیط زیستی». https://he.srbiau.ac.ir/article_17730.html. پیوند خارجی در
|وبگاه=وجود دارد (کمک) - ↑ برومند، امیرعلی؛ ناصری، کمال الدین (۱۳۹۹-۰۷-۱۹). «بررسی جلو ههای آب در». civilica.com (به Farsi). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۳۰.
- Gooding, Mel (2002). Song of the Earth: European Artists and the Landscape. London: Thames & Hudson. p. 167p. ISBN 0-500-51016-4.
- Grande, John (1994). Balance: Art and Nature. London: Black Rose Books. ISBN 1-55164-234-4.
- Grande, John (2004). Art Nature Dialogues: Interviews with Environmental Artists. New York. ISBN 0-7914-6194-7.