موتورهای سری EF ایران خودرو

موتور سری EF ایران خودرو
توضیحات کلی
تولید کننده	ایران خودرو
دیگر نام‌ها	موتور ملی
تولید	اوایل ۲۰۰۸
طرح
نوع موتور	موتور چهارسیلندر
حجم موتور	۱۶۴۶ سی‌سی
بلوک سیلندر	چدن
سرسیلندر	آلومینیوم
نوع سوپاپ‌ها	میل‌سوپاپ بالاسری
نسبت تراکم	۱۱ به ۱
احتراق
توربوشارژر	EF7 عادی توربو ندارد
سیستم سوخت رسانی	سوخت‌رسانی انژکتوری، موتور دیزل و سی‌ان‌جی
سوخت مصرفی	بنزین، سی‌ان‌جی و سوخت دیزل
سیستم روغن موتور	وات سمپ
خنک‌کاری موتور درون‌سوز	فن برقی و رادیاتور
گاه شمار
بعد از	XU7
قبل از	IK3

موتور EF7 شرکت ایران خودرو یک موتور چهارسیلندر خطی است. سری EF با همکاری شرکت تحقیق، F.E.V آلمان طراحی و تولید شده‌است. سرمایه‌گذاری فاز اولیه پروژه موتورهای EF ایران خودرو حدود ۸۰ میلیون دلار بوده‌است.

این موتور از پایه بر اساس سوخت گاز طبیعی طراحی شده و در عین حال قابلیت کارکرد با بنزین را نیز دارا می‌باشد.

مکانیسم به کار رفته در این موتور به نحوی است که توانسته با وجود حجم موتور و مصرف سوخت کمتر به توان و گشتاور بالاتری حتی نسبت به موتورهای بنزینی دست یابد. به واسطه طراحی بهینه موتور و نیز استفاده از جدیدترین نوع سامانه مدیریت موتور به صورت خودکار سوخت گاز را به عنوان سوخت اصلی انتخاب نموده و با آن روشن می‌شود و با اتمام هرکدام از دو سوخت به صورت خودکار عملیات تعویض سوخت در آن انجام می‌شود؛ ولی در زمان‌هایی که موتور دارای قدرت کافی برای روشن شدن را نداشته باشد سیستم یا ایسیو خودرو دستور تعویض سوخت موقت، به بنزین را می‌دهد تا موتور روشن شود، و در ادامه پس از روشن شدن دوباره سیستم یا ایسیو خودرو فرمان تعویض سوخت را صادر می‌کند و دوباره موتور به حالت قبل بر می‌گردد.

موتورهای ملی EF7 در محیط‌های بسیار سرد نیز قابلیت روشن شدن با سوخت گاز را داشته و در هیچ شرایطی کارکرد موتور منوط به دسترسی به بنزین نیست. همچنین به‌واسطه استفاده از تنظیم‌کننده هیدرولیکی سوپاپ‌ها در هیچ زمانی نیازی به تنظیم فیلر سوپاپ‌های موتور نیست. طراحی اجزای این موتور ۱۶ سوپاپ به نحوی صورت گرفته‌است که به واسطه محاسبات رایانه‌ای پیچیده سطح صدا و لرزش موتور به خصوص در دور آرام بسیار مطلوب و متناسب با موتورهای روز دنیا بوده و از نظر سطح دستیابی به استاندارد آلایندگی نیز توانایی اخذ بالاترین استانداردهای روز اروپا (Euro 5) را دارا می‌باشد.

این موتور توانایی تولید ۱۱۵ اسب بخار قدرت را در حالت مصرف سوخت ترکیبی بنزین و گاز را دارد که برای خودرو هایی مانند سمند، سمند سورن و دنا کافی میباشد.

در این موتور از دو منیفولد هوای پلاستیکی و چدنی استفاده شده است که هر کدام مزایا و معایب خودشان را دارند که در ادامه با آن خواهیم پرداخت.

منیفولد چیست؟ منیفولد یک قطعه مهم در موتور های سوختی است که کار ترکیب سوخت و هوایی که وارد موتور می‌شود را انجام می‌دهد، فرق منیفولد چدنی با پلاستیکی چیست؟

در منیفولد چدنی از دریچه گاز برقی استفاده شده است که توسط موتور هم کنترل می‌شود که در زمان هایی که موتور سرد است مقدار کمی گاز هرز توسط موتور ارسال می‌شود که موتور سریع تر به آن زمان نرمال خود برسد.

در منیفولد پلاستیکی از دریچه گاز مکانیکی یا سیمی استفاده شده است که مقدار کمی از کنترل دریچه گاز توسط موتور انجام می‌شود. قطعه ای که در دریچه گاز مکانیکی کار گاز هرز در زمان سرد بودن موتور را انجام می‌دهد، استپر میباشد. استپر کار تنظیم دریچه گاز را دارد که موتور درچه زمان هایی، با چه نوع حالتی کار کند که اکثر از تنظیم در آمدن موتور و صحیح کار نکردن موتور، برای خرابی استپر موتور میباشد که با تعویض این قطعه موتور به حالت اول بر می‌گردد.

مزایا و معایب این دو منیفولد در چیست؟

یکی از مزایای منیفولد پلاستیکی دریچه گاز مکانیکی یا سیمی آن میباشد، که همان طور بالا گفته شد کمی از کنترل دریچه گاز در دست موتور است، که این باعث می‌شود تمام فرمان هایی که از راننده به موتور ارسال می‌شود با سرعت و بدون کندی کار کند، که در دریچه گاز برقی اینطور نیست. جز مزایایی که دریچه گاز سیمی دارد همان قدر هم معایب دارد، که یکی از معایب اصلی استپر موتور است، که زمان خراب شدن آن معلوم نیست و مقداری از دریچه گاز برقی خرج بیشتری دارد، پس توصیه می‌شود برای کسانی که زیاد اهل شتاب و سرعت ناگهانی نیستند، دریچه گاز برقی بهترین گزینه است، ولی برای کسانی که اهل کورس و شتاب بالا هستند دریچه گاز سیمی بهترین گزینه میباشد.

یکی از مزایایی که دریچه گاز برقی دارد، نداشتن استپر است، چرا که چون دریچه گاز کلا توسط موتور کنترل می‌شود و خرج کمتر نسبت به دریچه گاز سیمی دارد. فرمان هایی که از راننده به دریچه گاز ارسال می‌شود باید توسط سیستم، آن فرمان گرفته شود و پس از آن باز کردن دریچه به مقداری که فرمان داده شده است انجام میگیرد، که همین باعث کند شدن در شتاب و گاز دادن می‌شود. در منیفولد هایی که دریچه گاز برقی دارند می‌شود کروز کنترل (کنترل سرعت) نصب کرد که نسبت به دریچه گاز سیمی نصب خیلی آسان تری دارد و در جاده بسیار کار آمد میباشد. برای دریچه گاز سیمی هم موجود میباشد ولی کمی نسبت به دریچه گاز برقی تشکیلات بیشتری دارد و نصب آن باید یک حرفه ای کار برای شما انجام دهد. به جز فرق منیفولد و کارهای آن، در هر کدام کامپیوتر یا ایسیو متفاوت میباشد که در ادامه با آن هم آشنا خواهیم شد.

انواع ایسیو(کامپیوترها)در کارکرد منیفولد و موتورEF7

در موتور EF7 از چندین نوع مختلف ایسیو (کامپیوتر) استفاده شده است، که قرار است درباره مزایا و معایب هر کدام صحبت کنیم.

ایسیو یا کامپیوتر Me 7.4.9

این سیستم عامل، در واقع شرکت سازنده بوش آلمان، طراحی و ساخته است، که یکی از مرغوب ترین کامپیوتر در بازار برای کنترل این موتور است! این سیستم عامل درواقع بهترین سیستم برای تنظیم سوخت گاز و بنزین موتور در آب و هوای مختلف است، درواقع این سیستم عامل هست که توان استارت موتور با سوخت گاز را تشخیص می‌دهد! اگر دقت کرده باشید در زمان تعویض سوخت گاز به بنزین و بلعکس، هیچ لرزش و نا تنظیمی را در این موتور احساس نمی‌کنیم! چراکه این سیستم عامل بهترین حالت را برای تعویض سوخت تنظیم می‌کند.

این نوع کامپیوتر فقط با منیفولد چدنی روی موتور EF7 به بازار عرضه می‌شود، و بهترین راه برای تشخیص ایسیو خودرو است.

ایسیو یا کامپیوتر زیمنس(Crouse)

این سیستم عامل، شرکت سازنده ایران میباشد، و با توجه به شرایط اقتصادی این کامپیوتر برای موتور EF7 طراحی شده است! این سیستم عامل تا حد زیادی شبیه به سیستم عامل Me 7.4.9 میباشد ولی نسخه ایرانی شده که کمی قدرت و شتاب کمتری نسبت به سیستم بالا دارد. این ایسیو نسبت به ایسیو Me 7.4.9، فضای بیشتری برای کنترل در موتور اشغال می‌کند.

این نوع کامپیوتر با منیفولد پلاستیکی روی موتور EF7 به بازار عرضه می‌شود، و بهترین راه برای تشخیص این ایسیو است.

پیشرانه EFD HDI

پیشرانه	EFD HDI
آغاز تولید	آماده تولید از سال ۱۳۹۲
پایان تولید
حجم پیشرانه	۱۵۰۰ سی سی
نوع تنفس پیشرانه	تنفس طبیعی
نوع سوخت	دیزل
تعداد سیلندر	۴ سیلندر خطی
تعداد سوپاپ	۱۶ سوپاپ
توان پیشرانه	۱۲۰ اسب بخار - ۹۰ کیلووات
گشتاور	۲۵۶ نیوتون متر
استاندارد آلایندگی	اروپا ۵
مصرف سوخت ترکیبی	۵٫۴ لیتر در صد کیلومتر
خودروهای مورد استفاده	سورن

پیشرانه EF4

پیشرانه	EF4 (EF4-NA)	TC4 (EF4-TC)
آغاز تولید	آماده تولید از سال ۱۳۹۲	آماده تولید از سال ۱۳۹۵
پایان تولید
حجم پیشرانه	۱۴۰۰ سی سی	۱۴۰۰ سی سی
نوع تنفس	تنفس طبیعی	توربو شارژ (پر خوران)
نوع سوخت	بنزین و گاز طبیعی	بنزین و گاز طبیعی
تعداد استوانه	۴ استوانه	۴ استوانه
تعداد سوپاپ	۱۶ سوپاپ	۱۶ سوپاپ
توان پیشرانه	۱۰۳ اسب بخار	۱۲۷ اسب بخار
گشتاور	۱۲۵ نیوتون متر	۱۹۰ نیوتون متر
استاندارد آلایندگی	اروپا ۵	اروپا ۵
مصرف سوخت ترکیبی	۶٫۹ لیتر در صد کیلومتر	۶٫۸ لیتر در صد کیلومتر
خودروهای مورد استفاده	رانا	رانا - دنا

پیشرانه EF7

پیشرانه	EF7 (EF7-NA)	TC7 (EF7-TC)
آغاز تولید	۱۳۸۸	۱۳۹۴
پایان تولید	به پایان نرسیده است	به پایان نرسیده است
حجم پیشرانه	۱۶۴۵ سی‌سی	۱۶۴۵ سی‌سی
نوع تنفس	تنفس طبیعی	توربو شارژ (پر خوران)
نوع سوخت	بنزین و گاز طبیعی	بنزین سوپر و گاز طبیعی
تعداد سیلندر	۴ سیلندر	۴ سیلندر
تعداد سوپاپ	۱۶ سوپاپ	۱۶ سوپاپ
توان پیشرانه	۱۱۳ اسب بخار	۱۴۹ اسب بخار
گشتاور	۱۵۵ نیوتون متر	۲۰۵ نیوتون متر
استاندارد آلایندگی	یورو ۴	اروپا ۵
مصرف سوخت ترکیبی	۷ لیتر در صد کیلومتر	۷٫۴ لیتر در صد کیلومتر
خودروهای مورد استفاده	سمند - سورن - سورن پلاس - دنا - دنا پلاس	سورن - دنا پلاس - K125

پیشرانه EF7 پلاس

Source

پیشرانه	EF7+ (EF7P-NA)	TC7+ (EF7P-TC)
آغاز تولید
پایان تولید
حجم پیشرانه
نوع تنفس	تنفس طبیعی	توربو شارژ (پر خوران)
نوع سوخت
تعداد سیلندر
تعداد سوپاپ
توان پیشرانه
گشتاور
استاندارد آلایندگی
مصرف سوخت ترکیبی
خودروهای مورد استفاده		Rira

افتخارات

• اولین پیشرانه ملی ایران (رونمایی در سال ۱۳۸۴)
• سومین پیشرانه گازسوز برتر دنیا در سال ۱۳۸۴
• دهمین پیشرانه برتر دنیا از نظر طراحی در سال ۱۳۸۴

موتور ملی EF7 در هنگام رونمایی (در سال ۱۳۸۴) درمیان موتورهای گازسوز دنیا، در لیست ۳ موتور برتر و از نظر طراحی، در لیست ۱۰ موتور برتر دنیا قرار داشت.

جستارهای وابسته

• پیشرانه ملی IK3

پانویس

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «IKCO EF Engines». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۳.