مرزهای ایران

پل قطور :بزرگترین پل قطار خاورمیانه بین مرزی ایران و ترکیه

پایگاه ارتش ترکیه در مرز رازی خوی

جاده نوار مرزی آستارا- قلعه آستارا

جاده پایانه رازی خوی - ایران - ترکیه

مرزهای ایران در اواخر دوره قاجار در نقشه ایران و توران در دوره قاجاریه

مرزهای ایران اصطلاحی است که در جغرافیای سیاسی از آن برای مشخص کردن مرزهای جغرافیای ایران استفاده می‌شود و مفهوم آن خطوطی است فرضی که محدوده کشور ایران را با کشورهای همسایه معین می‌کند. ایران بیش از ۶۰۰۰ کیلومتر با کشورهای افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، ترکیه، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و عراق مرز مشترک (خشکی) دارد. ایران همچنین دارای ۲۷۰۰ کیلومتر مرز آبی در دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان می‌باشد. ایران طولانی‌ترین مرز را با عراق و کوتاه‌ترین مرز را با ارمنستان دارد.

استان‌های مرزی

از ۳۱استان ایران، ۱۶استان مرزی هستند که از میان آنها، ۹استان تنها مرز زمینی دارند، (اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمانشاه، کردستان، ایلام، خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی)۳تای آنها فقط از راه دریا مرز دارند، (مازندران، هرمزگان و بوشهر) و ۴تا از استان‌ها هم هر دو مرز زمینی و دریایی را دارا می‌باشند. (گیلان، گلستان، سیستان و بلوچستان و خوزستان)

با جمهوری آذربایجان

استان‌های گیلان، اردبیل وآذربایجان شرقی با خاک اصلی جمهوری آذربایجانو استان‌های آذربایجان شرقیو آذربایجان غربی با جمهوری خودمختار نخجوان مرز مشترک دارند.

باارمنستان

آذربایجان شرقی و اردبیل با ارمنستان مرز مشترک دارند که استان اردبیل تنها با منطقه اي از جمهوري آذربايجان كه به اشغال ارمنستان در آمده هم مرز است.

با افغانستان

استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان با افغانستان هم‌مرز هستند.

باپاکستان

استان سیستان و بلوچستان تنها استان ایران است که با پاکستان هم‌مرز است.

باترکمنستان

استان‌های گلستان، خراسان شمالیو خراسان رضوی با جمهوری ترکمنستان مرز اشتراکی دارند.

باترکیه

آذربایجان غربی تنها استان جمهوری اسلامی ایران است که با ترکیه مرز اشتراکی دارد. مرز سرو هم بعد از ۱۰ کیلومتر عبور از گیت گمرک وارد خاک ایران میشود.

باعراق

استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام و خوزستان با عراق مرز مشترک دارند.

از طریق دریای خزر

استان‌های گیلان، مازندرانو گلستان از طریق دریای خزر با کشورهای دیگر مرز مشترک دارند.

از طریقخلیج‌فارس

استان‌های خوزستان، بوشهر و هرمزگان از طریق خلیج فارس با کشورهای دیگر همسایه هستند.

از طریق دریای عمان

استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان از طریق دریای عمان با کشورهای دیگر همسایه هستند.

طول مرز ایران با کشورهای همسایه

• عراق: ۱۴۵۸ کیلومتر
• ترکمنستان: ۹۹۲ کیلومتر
• افغانستان:۹۳۶کیلومتر
• پاکستان: ۹۰۹کیلومتر
• جمهوری آذربایجان: ۷۵۹ کیلومتر
• ترکیه: ۴۹۹کیلومتر
• ارمنستان: ۳۵۰
• کیلومتر
• مرز آبی: ۲۴۴۰ کیلومتر

گذرگاه‌های مرزهای زمینی

گذرگاه‌های مرزی با کشور ترکیه

• گذرگاه مرزی بازرگان (مرز گوربولاغ)
• گذرگاه مرزی رازی (مرز کاپی کوی)
• گذرگاه مرزی سرو (مرز اسن دره)

گذرگاه‌های مرزی با کشور عراق

• گذرگاه مرزی خسروی (منذریه)
• گذرگاه مرزی چذابه (الشیب)
• گذرگاه مرزی شلمچه
• گذرگاه مرزی مهران (زرباطیه)
• گذرگاه مرزی سومار (مندلی)
• گذرگاه مرزی تمرچین (اقلیم کردستان عراق) - (حاجی عمران)
• گذرگاه مرزی پرویزخان (اقلیم کردستان عراق)
• گذرگاه مرزی باشماق (اقلیم کردستان عراق)
• گذرگاه شیخ صالح (اقلیم کردستان عراق)
• گذرگاه مرزی سردشت

گذرگاه‌های مرزی با کشور ارمنستان

مرز نوردوز در سمت ایران (مغری نام شهر مرزی کشور ارمنستان)

گذرگاه‌های مرزی با کشور جمهوری آذربایجان

گذرگاه مرزی آستارا

گذرگاه مرزی جلفا

گذرگاه مرزی بیله سوار

گذرگاه مرزی پلدشت (صنم بلاغی)

گذرگاه‌های مرزی با کشور افغانستان

مرز دوغارون مرز میلک زابل/نیمروز مرز فراه

گذرگاه‌های مرزی با کشور پاکستان

گدرگاه میر جاوه، تفتان

گذرگاه‌های مرزی با کشور ترکمنستان

گذرگاه مرزی باجگیران-قوچان

گذرگاه مرزی لطف آباد شهرستان درگز

گذرگاه مرزی شهرستان سرخس

گذرگاه مرزی اینچه برون استان گلستان

جستارهای وابسته

• اطلس ایران در انبار [۱]
• مرز ایران و افغانستان

پیوند به بیرون

• «آشنایی با کشورهای همسایه». معاونت صدور اسناد و مدارک بین‌المللی. بازبینی‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۱۱. 
• «مرزهای جغرافیایی و سیاسی ایران». بازبینی‌شده در ۲ ژانویه ۲۰۱۱.