شهرستان دشتستان

شهرستان دشتستان
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	بوشهر
مرکز	برازجان
نام‌های پیشین	دستقان
مردم
جمعیت	۲۲۹٬۸۹۷نفر
مذهب	اسلام (شیعه)
داده‌های دیگر
پیش‌شماره تلفنی	۰۷۷
تعداد بخش‌ها
بخش مرکزی - آب‌پخش - سعدآباد شبانکاره - ارم - بوشکان

شهرستان دشتستان یکی از شهرستانهای لر نشین استان بوشهر و مرکز آن شهر برازجان است.

جمعیت و وسعت

طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت شهرستان دشتستان ۲۲۹٬۸۹۷ نفر می‌باشد که در سال ۱۳۸۵ دارای ۲۲۶٬۹۰۵ نفر بوده است. وسعت آن ۳۷۱٫۶ کیلومتر مربع است.

زبان و گویش

مردم دشتستان به زبان لری جنوبی و به گویش دشتستانی با لهجه محلی، تکلم می‌نمایند که بعلت همجواری سرزمینی با مردم لر زبان با گویش لری قرابت دارد و دربردارنده بعضی واژه‌های لری است، گویش دشتستانی با گویش‌های مشابه دشتی و تنگسیری در استان بوشهر و گویش لری بختیاری شباهت هایی دارد.

موقعیت

شهرستان دشتستان در شرق استان بوشهر از جنوب به شهرستان دشتی، از مغرب به شهرستان بوشهر و تنگستان از شمال غرب به شهرستان گناوه و از مشرق و شمال شرق به استان فارس منتهی می‌شود.

خرما مهم‌ترین محصول کشاورزی این منطقه بوده و نقش مهمی در اقتصاد این شهرستان و استان و کشور دارد.

تاریخچه

شهرستان دشتستان از قدیمی‌ترین شهرستان‌های ایران می‌باشد. دشتستان از قدیمی‌ترین مناطق ایران است که جغرافی دانان از آن به نام دستقان یاد کرده‌اند و آن را جز نواحی گرمسیرات فارس ذکر کرده‌اند. اصطخری آنرا از نواحی اردشیر خوره که یکی از کوره‌های پنجگانه فارس قدیم بوده محسوب داشته‌است.

مؤلف فارسنامه ناصری دشتستان [بزرگ] را به چهارده ناحیه تقسیم کرده و از آنها اینگونه یاد می‌کند: «انگالی - برازجان - اهرم - بوشهر - تنگستان - حیات داوود - خورموج - دالکی - رودحله - زنگنه - زیرراه - شبانکاره - گناوه - مضافات بوشهر.»

بناهای تاریخی شهرستان دشتستان

از آثار تاریخی شهرستان دشتستان می‌توان به کاخ زمستانی کورش در شهر برازجان - شهر تاریخی توز یا توج - تل مر - تل خندق در دشت دهرود سفلی در بخش ارم - گور دختر (آرامگاه دختر کورش) - کوشک اردشیر ساسانی معروف به اردشیر بابکان در روستای پشت پر (بز پر) واقع در بخش تنگ ارم - بنای موسوم به زندان سلیمان واقع در روستای پشت پر در بخش تنک ارم - آتشکده (در نزدیکی تل خندق) - کاروانسرای مشیرالملک (در شهر برازجان) و ... که تمامی این آثار در دشتستان و اطراف برازجان قرار دارند اشاره کرد.

تقسیمات کشوری

این شهرستان از ۶ بخش و ۱۲ دهستان، همراه با ۸ شهر و ۱۹۲ روستا تشکیل شده‌است:

• بخش مرکزی شهرستان دشتستان
  • دهستان حومه
  • دهستان دالکی
  • دهستان زیارت

شهرها: برازجان و دالکی

• بخش آب پخش
  • دهستان درواهی
  • دهستان دشتی اسماعیل‌خانی

شهرها: آب پخش.

• بخش سعدآباد
  • دهستان زیرراه
  • دهستان وحدتیه

شهرها: سعدآباد و وحدتیه

• بخش شبانکاره
  • دهستان شبانکاره

شهرها: شبانکاره.

• بخش ارم
  • دهستان ارم
  • دهستان دهرود

شهرها: تنگ ارم

• بخش بوشکان
  • دهستان بوشکان
  • دهستان پشتکوه

شهرها: کلمه.

تغییرات تقسیمات کشوری

بر اساس مصوبه دولت (۱۸ مرداد ماه ۱۳۸۸)، دهستان دشتی اسماعیل‌خانی به مرکزیت روستای دشتی اسماعیل خانی از توابع استان بوشهر از ترکیب روستاها، مزارع و مکانهای بصری، چم تنگ، تأسیسات گاز، بنارسلیمانی، بنه محمدعبداله خمیسی، پمپاژ چم تنگ ـ مکابری ـ قلعه سوخته ـ کره بند ـ زردکی سفلی ـ احشام شمالی احشام شیخی ـ هفت جوش ـ سه کنار ـ دره دون در تابعیت بخش آبپخش شهرستان دشتستان ایجاد و تأسیس می‌شود. بر این اساس، بخش آبپخش به مرکزیت شهر آبپخش مشتمل بر دهستان‌های درواهی و دشتی اسماعیل‌خانی در تابعیت شهرستان دشتستان ایجاد و تأسیس می‌شود.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی و شخصیتهای مشهور

نمایندگان مجلس شورای اسلامی

• مجلس اول: سید محمدمهدی جعفری
• مجلس دوم: عباس رحیمی
• مجلس سوم: خدانظر قاسمی
• مجلس چهارم: غلامرضا رازقی
• مجلس پنجم: خدانظر قاسمی
• مجلس ششم: حمیده عدالت
• مجلس هفتم: عبدالمجید شجاع
• مجلس هشتم: ایوب پاپری مقدم فرد
• مجلس نهم: سید مهدی موسوی نژاد
• مجلس دهم: محمدباقر سعادت
• ●●●●●●●●●●●●●●

شخصیتهای مشهور

• شیخ محمدحسین برازجانی، از روحانیان مبارز جنبش جنوب ایران
• غضنفرالسلطنه برازجانی، از مبارزان جنوبی
• شهید صادق گنجی، رایزن ایران در پاکستان
• نادم، شاعر بزرگ جنوب
• منوچهر آتشی، شاعر معاصر
• آیت‌الله سید جواد مهدوی مرتضوی، مرجع تقلید
• سید محمدمهدی جعفری، پژوهشگر دینی و نماینده مردم دشتستان در مجلس اول شورای اسلامی
• سید محمدرضا مساوات شیرازی، از مبارزین مشروطه
• احمد دالکی، پدر نجوم آماتور ایران
• رضا معتمد، شاعر، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی
• رامین بحرانی، فیلمساز

شاهین نجفی/کارگردان و منتقد و مدرس/ دکترای مدیریت رسانه / ژورنالیست

منابع

http://zivan.ir/ جدیدترین اخبار شهرستان دشتستان در سایت خبری زیوان