شهرستان دشتستان

شهرستان دشتستان
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	بوشهر
مرکز	برازجان
نام‌های پیشین	دستقان
مردم
جمعیت	۲۲۹٬۸۹۷نفر
مذهب	اسلام (شیعه)
داده‌های دیگر
پیش‌شماره تلفنی	۰۷۷
وب‌گاه	www.dashtestan.com
تعداد بخش‌ها
بخش مرکزی - آب‌پخش - سعدآباد شبانکاره - ارم - بوشکان

شهرستان دشتستان یکی از شهرستانهای استان بوشهر و مرکز آن شهر برازجان است.

جمعیت و وسعت

طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت شهرستان دشتستان ۲۲۹٬۸۹۷ نفر می‌باشد که در سال ۱۳۸۵ دارای ۲۲۶٬۹۰۵ نفر بوده است. وسعت آن ۳۷۱٫۶ کیلومتر مربع است.

زبان و گویش

مردم دشتستان به زبان فارسی (فارسی جنوبی) و به گویش دشتستانی با لهجه محلی، تکلم می‌نمایند که بعلت همجواری سرزمینی با مردم لر زبان با گویش لری قرابت دارد و دربردارنده بعضی واژه‌های لری است، گویش دشتستانی با گویش‌های مشابه دشتی و تنگسیری در استان بوشهر و گویش مردم فارس، خوزستان، کرمان، خراسان و ... همسانی دارد.

موقعیت

شهرستان دشتستان در شرق استان بوشهر از جنوب به شهرستان دشتی، از مغرب به شهرستان بوشهر و تنگستان از شمال غرب به شهرستان گناوه و از مشرق و شمال شرق به استان فارس منتهی می‌شود.

خرما مهم‌ترین محصول کشاورزی این منطقه بوده و نقش مهمی در اقتصاد این شهرستان و استان و کشور دارد.

تاریخچه

شهرستان دشتستان از قدیمی‌ترین شهرستان‌های ایران می‌باشد. دشتستان از قدیمی‌ترین مناطق ایران است که جغرافی دانان از آن به نام دستقان یاد کرده‌اند و آن را جز نواحی گرمسیرات فارس ذکر کرده‌اند. اصطخری آنرا از نواحی اردشیر خوره که یکی از کوره‌های پنجگانه فارس قدیم بوده محسوب داشته‌است.

مؤلف فارسنامه ناصری دشتستان [بزرگ] را به چهارده ناحیه تقسیم کرده و از آنها اینگونه یاد می‌کند: «انگالی - برازجان - اهرم - بوشهر - تنگستان - حیات داوود - خورموج - دالکی - رودحله - زنگنه - زیرراه - شبانکاره - گناوه - مضافات بوشهر.»

بناهای تاریخی شهرستان دشتستان

از آثار تاریخی شهرستان دشتستان می‌توان به کاخ زمستانی کورش در شهر برازجان - شهر تاریخی توز یا توج - تل مر - تل خندق در دشت دهرود سفلی در بخش ارم - گور دختر (آرامگاه دختر کورش) - کوشک اردشیر ساسانی معروف به اردشیر بابکان در روستای پشت پر (بز پر) واقع در بخش تنگ ارم - بنای موسوم به زندان سلیمان واقع در روستای پشت پر در بخش تنک ارم - آتشکده (در نزدیکی تل خندق) - کاروانسرای مشیرالملک (در شهر برازجان) و ... که تمامی این آثار در دشتستان و اطراف برازجان قرار دارند اشاره کرد.

تقسیمات کشوری

این شهرستان از ۶ بخش و ۱۲ دهستان، همراه با ۸ شهر و ۱۹۲ روستا تشکیل شده‌است:

• بخش مرکزی شهرستان دشتستان
  • دهستان حومه
  • دهستان دالکی
  • دهستان زیارت

شهرها: برازجان و دالکی

• بخش آب پخش
  • دهستان درواهی
  • دهستان دشتی اسماعیل‌خانی

شهرها: آب پخش.

• بخش سعدآباد
  • دهستان زیرراه
  • دهستان وحدتیه

شهرها: سعدآباد و وحدتیه

• بخش شبانکاره
  • دهستان شبانکاره

شهرها: شبانکاره.

• بخش ارم
  • دهستان ارم
  • دهستان دهرود

شهرها: تنگ ارم

• بخش بوشکان
  • دهستان بوشکان
  • دهستان پشتکوه

شهرها: کلمه.

تغییرات تقسیمات کشوری

بر اساس مصوبه دولت (۱۸ مرداد ماه ۱۳۸۸)، دهستان دشتی اسماعیل‌خانی به مرکزیت روستای دشتی اسماعیل خانی از توابع استان بوشهر از ترکیب روستاها، مزارع و مکانهای بصری، چم تنگ، تأسیسات گاز، بنارسلیمانی، بنه محمدعبداله خمیسی، پمپاژ چم تنگ ـ مکابری ـ قلعه سوخته ـ کره بند ـ زردکی سفلی ـ احشام شمالی احشام شیخی ـ هفت جوش ـ سه کنار ـ دره دون در تابعیت بخش آبپخش شهرستان دشتستان ایجاد و تأسیس می‌شود. بر این اساس، بخش آبپخش به مرکزیت شهر آبپخش مشتمل بر دهستان‌های درواهی و دشتی اسماعیل‌خانی در تابعیت شهرستان دشتستان ایجاد و تأسیس می‌شود.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی و شخصیتهای مشهور

نمایندگان مجلس شورای اسلامی

• مجلس اول: سید محمدمهدی جعفری
• مجلس دوم: عباس رحیمی
• مجلس سوم: خدانظر قاسمی
• مجلس چهارم: غلامرضا رازقی
• مجلس پنجم: خدانظر قاسمی
• مجلس ششم: حمیده عدالت
• مجلس هفتم: عبدالمجید شجاع
• مجلس هشتم: ایوب پاپری مقدم فرد
• مجلس نهم: سید مهدی موسوی نژاد
• مجلس دهم: محمدباقر سعادت
• ●●●●●●●●●●●●●●

شخصیتهای مشهور

• شیخ محمدحسین برازجانی، از روحانیان مبارز جنبش جنوب ایران
• غضنفرالسلطنه برازجانی، از مبارزان جنوبی
• شهید صادق گنجی، رایزن ایران در پاکستان
• نادم، شاعر بزرگ جنوب
• منوچهر آتشی، شاعر معاصر
• آیت‌الله سید جواد مهدوی مرتضوی، مرجع تقلید
• سید محمدمهدی جعفری، پژوهشگر دینی و نماینده مردم دشتستان در مجلس اول شورای اسلامی
• سید محمدرضا مساوات شیرازی، از مبارزین مشروطه
• احمد دالکی، پدر نجوم آماتور ایران
• رضا معتمد، شاعر، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی
• رامین بحرانی، فیلمساز

شاهین نجفی/کارگردان و منتقد و مدرس/ دکترای مدیریت رسانه / ژورنالیست

منابع

http://zivan.ir/ جدیدترین اخبار شهرستان دشتستان در سایت خبری زیوان