آب روان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نور جهان با لباس موصلی زیبا.

آب روان نوعی پارچه موصلی بود که در شبه قاره هند تولید می‌شد. نام «آبِ روان» را متناسب با طبیعت پارچه که همچون آب روان بود، بر آن نهاده بودند.[۱][۲]

«آب روان» و «بافت هوا» نام‌های شاعرانه پارچه‌های موسلین یا موصلی بود.[۳][۴][۵]

بافت[ویرایش]

آب روان پارچه ای ساده بافت بود که عمدتاً از پنبه بافته می‌شد و انواع ابریشمین آن نیز در دسترس بود. این یک ساختار شفاف و سبک بود، یکی از بهترین اجناس موصلی که در شهر داکا تولید می‌شد.[۱][۲] بافندگان در فصل باران‌های موسمی کیفیت‌هایی بهتری از آب روان می‌بافتند زیرا نخ از شکستگی در اثر خشکی هوا محافظت می‌شد. [۵]

در حکایات[ویرایش]

آب روان به دلیل بافت ظریفش در تاریخ ثبت شد. دو داستان مربوط به آب روان وجود دارد که کیفیت برجسته این پارچه را نشان می‌دهد. اولی مربوط به مشاجره اورنگ زیب ششمین امپراتور مغول و دخترش است که در آن شاه در حال بحث با دخترش دربارهٔ حیا است. داستان دیگر مربوط به نواب بنگال علیوردی خان است که یک بافنده را اخراج کرد چون زمانی که یک گاو داشت پارچه آب روان که روی چمن پهن بود را می‌بلعید، او بی‌اعتنا ایستاده بود و متوجه این موضوع نشد.[۲]

کاربردهای امروزی[ویرایش]

با گذشت زمان، کیفیت اصیل پارچه‌های آب روان دیگر مشاهده نمی‌شوند و نمونه‌های تقلیدی از آن بیشتر شده‌اند.

تاربانه[ویرایش]

شکلی از آب روان به نام تاربانه برای لباس ساری وجود دارد. تاربانه یک پارچه نخ ابریشمی و طلایی در ساری است. پارچه مورد استفاده در تولید تاربانه دارای تار ابریشم و پود زربفت است.[۶][۷][۸]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Balfour, Edward (1885). The Cyclopædia of India and of Eastern and Southern Asia, Commercial Industrial, and Scientific: Products of the Mineral, Vegetable, and Animal Kingdoms, Useful Arts and Manufactures (به انگلیسی). Bernard Quaritch. p. 830.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Cole, Henry Hardy; Tayler, William; Museum, South Kensington (1874). Catalogue of the Objects of Indian Art Exhibited in the South Kensington Museum (به انگلیسی). G. E. Eyre and W. Spottiswoode. p. 226.
  3. Fairchild's dictionary of textiles. Internet Archive. New York, Fairchild Publications. 1959. p. 4.{{cite book}}: نگهداری CS1: سایر موارد (link)
  4. King, Brenda M. (2005-09-03). Silk and Empire (به انگلیسی). Manchester University Press. ISBN 978-0-7190-6700-6.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Weibel, Adèle Coulin (1952). Two thousand years of textiles; the figured textiles of Europe and the Near East. Internet Archive. New York, Published for the Detroit Institute of Arts [by] Pantheon Books. p. 54.
  6. Lynton, Linda (1995). The Sari: Styles, Patterns, History, Techniques (به انگلیسی). H.N. Abrams. pp. 56, 70. ISBN 978-0-8109-4461-9.
  7. Arts of Asia (به انگلیسی). Arts of Asia Publications. 1996. p. 8.
  8. King, Brenda M. (2005-09-03). Silk and Empire (به انگلیسی). Manchester University Press. pp. XVIII. ISBN 978-0-7190-6700-6.