پرش به محتوا

کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز «کرونای جدید» را محافظت کرد: افزودن مداوم مطالب بدون منبع یا با منبع ضعیف ([ویرایش=تنها کاربران تأییدشده] (زمان سرآمدن ‏۷ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۳۲ (UTC)) [انتقال=تنها کاربران تأییدشده] (زمان سرآمدن ‏۷ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۳۲ (UTC)))
خط ۴۲: خط ۴۲:


== منشا ==
== منشا ==
گمان می رود که حیوانات فروخته شده برای غذا منشا یا واسطه این ویروس باشند زیرا بسیاری از نخستین کسانی که مبتلاشدند کارگرانی در [[بازار غذاهای دریایی هوانان|بازار غذاهای دریایی هوانا]] بودند . در نتیجه ، آنها در معرض تماس بیشتر با حیوانات قرار داشتند. بازاری که با فروش حیوانات زنده برای غذا نیز در شیوع سارس در سال 2003 مقصر شناخته شد. چنین بازارهایی برای عوامل بیماری زای جدید به عنوان انکوباتور در نظر گرفته می شوند. <ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2020/01/25/world/asia/china-markets-coronavirus-sars.html|title=China's Omnivorous Markets Are in the Eye of a Lethal Outbreak Once Again|last=Myers|first=Steven Lee|date=25 January 2020|work=[[The New York Times]]|accessdate=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200126091450/https://www.nytimes.com/2020/01/25/world/asia/china-markets-coronavirus-sars.html|archivedate=26 January 2020}}</ref> این شیوع باعث تحریم موقت تجارت و مصرف حیوانات وحشی در چین شده است. <ref name="AP20.01.27">{{Citation|title=China temporarily bans wildlife trade in wake of outbreak|url=https://apnews.com/d59f43a911996a729cdf8636f5aa4ce4|first=Sam|last=McNeil|first2=Penny Yi|last2=Wang|first3=Elaine|last3=Kurtenbach|date=27 January 2020|access-date=28 January 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200128083156/https://apnews.com/d59f43a911996a729cdf8636f5aa4ce4|archivedate=28 January 2020}}</ref> با این حال ، برخی محققان گفته اند که بازار غذاهای دریایی هوانان ممکن است منبع اصلی انتقال ویروس به انسان نباشد. <ref name="early">{{Cite journal|last=Cohen|first=Jon|date=January 2020|title=Wuhan seafood market may not be source of novel virus spreading globally|journal=Science|page=|doi=10.1126/science.abb0611|issn=0036-8075}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.popsci.com/story/health/wuhan-coronavirus-china-wet-market-wild-animal/|title=We're still not sure where the Wuhan coronavirus really came from|last=Eschner|first=Kat|date=2020-01-28|website=[[Popular Science]]|archiveurl=https://archive.md/NXjMq|archivedate=2020-01-29|accessdate=2020-01-30}}</ref>

با انجام [[توالی‌یابی دی‌ان‌ای]] به تعداد کافی ، بازسازی یک [[درخت تبارزایی]] از تاریخ جهش یک خانواده ویروس ها امکان پذیر است. تحقیقات در مورد منشا شیوع سارس در سال ۲۰۰۳ منجر به کشف بسیاری از کورون ویروس های خفاش مانند SARS ، که بیشتر از جنس ''[[خفاش نعل‌بینی|Rhinolophus]]'' از خفاش های نعل اسب است. 2019-nCoV در این دسته از کورو ویروسی های مرتبط با SARS قرار می گیرد. دو توالی ژنوم از ''Rhinolophus sinicus'' منتشر شده در سال 2015 و 2017 شباهت 80٪ با 2019-nCoV را نشان می دهد. <ref name=":3">Sample [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/nuccore/MG772933 CoVZC45] and [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/nuccore/MG772934 CoVZXC21], see [https://nextstrain.org/groups/blab/sars-like-cov Nextstrain for an interactive visualisation].</ref> <ref name=":4">{{Cite journal|last=Benvenuto|first=Domenico|last2=Giovannetti|first2=Marta|last3=Ciccozzi|first3=Alessandra|last4=Spoto|first4=Silvia|last5=Angeletti|first5=Silvia|last6=Ciccozzi|first6=Massimo|year=2020|title=The 2019 new Coronavirus epidemic: evidence for virus evolution|url=https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.24.915157v1|journal=bioRxiv|volume=|pages=2020.01.24.915157|doi=10.1101/2020.01.24.915157|via=}}</ref> [[ژنوم]] سوم ویروس از ''Rhinolophus affinis'' ، "RaTG13" ، شباهت 96٪ با 2019-nCoV دارد. <ref name="bioRxivBatOrigin">{{Cite journal|last=Wuhan Institue of Virology|date=23 January 2020|title=Discovery of a novel coronavirus associated with the recent pneumonia outbreak in humans and its potential bat origin|url=https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.22.914952v2|journal=[[bioRxiv]]|pages=2020.01.22.914952|doi=10.1101/2020.01.22.914952v2|doi-broken-date=2020-01-25|access-date=24 January 2020}} (BetaCoV/bat/Yunnan/RaTG13/2013; available on GISAID)</ref> <ref>{{Cite journal|date=29 Jan 2020|title=Bat coronavirus isolate RaTG13, complete genome|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/nuccore/1802633852|publisher=NCBI}}</ref> برای مقایسه ، این میزان تغییر در بین ویروس ها مشابه میزان جهش مشاهده شده در طول ده سال در سویه ویروس آنفلوانزا انسانی H3N2 است . <ref>{{Cite web|url=https://nextstrain.org/flu/seasonal/h3n2/ha/2y?clade=3c3|title=Real-time tracking of influenza A/H3N2 evolution using data from GISAID|website=nextstrain.org}}</ref>





گمان می‌رود که این ویروس جدید از راه فروش غیرقانونی حیوانات وحشی در یکی از بازارهای ماهی ووهان به انسان منتقل شده باشد. با اینکه تحقیقات اخیر در چین نشان می‌دهد که خفاش می‌تواند منشأ احتمالی این ویروس باشد، مصرف سوپ خفاش چندان در این کشور متداول نیست و تحقیقات دربارهٔ منشأ دقیق این ویروس ادامه دارد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=منشا ویروس کرونا چیست؟ سوپ خفاش یا سلاح بیولوژیک|نشانی=https://www.bbc.com/persian/magazine-51293790|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ=2020-01-29|تاریخ بازبینی=2020-02-03|زبان=fa|نام=بخش|نام خانوادگی=مانیتورینگ}}</ref>
گمان می‌رود که این ویروس جدید از راه فروش غیرقانونی حیوانات وحشی در یکی از بازارهای ماهی ووهان به انسان منتقل شده باشد. با اینکه تحقیقات اخیر در چین نشان می‌دهد که خفاش می‌تواند منشأ احتمالی این ویروس باشد، مصرف سوپ خفاش چندان در این کشور متداول نیست و تحقیقات دربارهٔ منشأ دقیق این ویروس ادامه دارد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=منشا ویروس کرونا چیست؟ سوپ خفاش یا سلاح بیولوژیک|نشانی=https://www.bbc.com/persian/magazine-51293790|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ=2020-01-29|تاریخ بازبینی=2020-02-03|زبان=fa|نام=بخش|نام خانوادگی=مانیتورینگ}}</ref>



نسخهٔ ‏۷ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۲۱:۴۱

Novel coronavirus (2019-nCoV)
IVDC, China CDC: Wuhan coronavirus
طبقه‌بندی ویروس‌ها e
راسته: Nidovirales
تیره: کروناویریده
سرده: بتاکروناویروس
زیرسرده: کروناویروس مرتبط با نشانگان حاد تنفسی
Virus: Novel coronavirus (2019-nCoV)
کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ در چین واقع شده
کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲
ووهان، چین، محل اصلی شیوع
مترادف
  • کروناویروس ووهان
  • ویروس پنومونی بازار غذاهای دریایی ووهان

کرونای جدید (نام علمی: Wuhan seafood market pneumonia virus) یا کروناویروس ووهان نام یک گونه از فرمانرو کروناویروس است؛ که به‌صورت مخفف 2019-ncov نامیده شده و در زبان عامه به آن ویروس کرونای ووهان گفته می‌شود. این ویروس باعث شیوع کروناویروس ووهان است.[۱] توالی‌یابی دی‌ان‌ای نشان داده که این ویروس با رنای تک رشته‌ای و با سو مثبت و از نوع کروناویروس است.

مقایسه توالی ژنتیکی این ویروس و سایر نمونه‌های ویروس، شباهت‌هایی با ویروس سارس[۲] و کرونا ویروس‌های خفاش[۳] نشان داده‌است که احتمال دارد منشأ نهایی این ویروس در خفاش‌ها باشد.[۴][۵]

پیدایش و همه‌گیرشناسی

پیدایش

نخستین عفونت شناخته شده انسانی در اوایل دسامبر رخ داد.[۶][۷] این ویروس برای نخستین بار در میانهٔ دسامبر سال ۲۰۱۹ در شهر ووهان، چین شیوع یافته، که احتمالاً ناشی از یک حیوان آلوده بوده‌است. کرونای جدید سپس در همهٔ استانهای چین شیوع پیدا کرده است.

پنهان کاری دولت چین

گزارش‌های منتشر شده حاکی از این است مقامات چینی مدت‌ها قبل از اعلام شیوع ویروس کرونا در آن کشور از آن آگاهی داشتند اما از انتشار این خبر جلوگیری می‌کردند. گفته شده که در اواخر دسامبر یا اوایل ژانویه، پزشکی به نام لی ون لیانگ که در بیمارستان مرکزی ووهان خدمت می‌کرد با معاینه موارد ابتلای به نوعی بیماری شبیه سارس و انجام آزمایش‌های مربوط، شیوع نوع جدیدی ویروس را به اطلاع همکارانش رساند و خواهان قرنطینه این بیماران می‌شود. پلیس چین به دکتر لی هشدار داد که از انتشار چنین اخباری خودداری کند و در غیر اینصورت به تشویش اذهان عمومی متهم خواهد شد و تحت پیگرد قرار خواهد گرفت. بنابر این گزارش ها مقامات دولت چین تا هفته‌ها پزشکان را مجبور به سکوت کرده و از اطلاع‌رسانی عمومی خودداری می‌کنند و بسیاری از مردم شهر «ووهان» چین بسیار دیر متوجه گسترش سریع این بیماری در محل سکونت خود می‌شوند. در نهایت پس از حدود ۷ هفته، دولت چین به طور رسمی کشف این ویروس را اعلام و شهر ووهان را قرنطینه میکند.[۸][۹]

همه گیری و اعلام وضعیت اضطراری در بهداشت جهانی

این ویروس به سرعت در بیش از بیست کشور دیگر در آسیا، اروپا، آمریکای شمالی و اقیانوسیه گسترش پیدا کرد.[۱۰] شیوع ویروس از انسان به انسان در چین،[۱۱][۱۲] آلمان،[۱۳] تایلند،[۱۴] ویتنام، تایوان، ژاپن و ایالات متحده تأیید شده‌است.[۱۵]

در ۳۰ ژانویه سال ۲۰۲۰ ،سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای ویروس کرونای جدید وضعیت اضطراری در بهداشت جهانی اعلام کرد.[۱۶][۱۷][۱۸] تا تاریخ ۴ فوریه ۲۰۲۰ (۲۰۲۰ -02-۰۴) (04:30 UTC)، ۲۰٬۶۰۴ مورد آلودگی وجود داشته‌است که از این تعداد ۲۰۴۱۶ مورد در سرزمین اصلی چین بوده‌است.[۱۰] تا به امروز تقریباً یک پنجم موارد تشخیص داده شده منجر به بیماری جدی می‌شوند.[۱۹] تقریباً تمام موارد خارج از چین در افرادی رخ داده‌است که یا از ووهان سفر کرده‌اند، یا با کسی که از منطقه سفر کرده‌است در تماس مستقیم بوده‌اند.[۲۰]

به‌طور کلی میزان مرگ و میر و عوارض ناشی از عفونت از سال 2019-nCoV ناشناخته است، هم به دلیل اینکه ممکن است در شیوع فعلی میزان مرگ و میر در حال تغییر باشد و همچنین به دلیل اینکه تعداد موارد جزئی و بدون علامت که منجر به تشخیص نمی‌شوند، نامشخص است.[۲۱][۲۲] با این حال، نتایج اولیه نرخ مرگ و میر ۲/۳٪ در میان کسانی که آلوده تخمین زده‌اند[۲۳][۲۴] و WHO پیشنهاد کرده‌است که میزان مرگ و میر حدود ۳٪ است.[۲۵] تعداد مرگ و میرهای ناشی از این ویروس تقریباً در استان هوبی از ۴ فوریه 2020 (04:30 UTC) ۴۲۷ نفر بود،[۱۰][۲۶]

منشا

گمان می رود که حیوانات فروخته شده برای غذا منشا یا واسطه این ویروس باشند زیرا بسیاری از نخستین کسانی که مبتلاشدند کارگرانی در بازار غذاهای دریایی هوانا بودند . در نتیجه ، آنها در معرض تماس بیشتر با حیوانات قرار داشتند. بازاری که با فروش حیوانات زنده برای غذا نیز در شیوع سارس در سال 2003 مقصر شناخته شد. چنین بازارهایی برای عوامل بیماری زای جدید به عنوان انکوباتور در نظر گرفته می شوند. [۲۷] این شیوع باعث تحریم موقت تجارت و مصرف حیوانات وحشی در چین شده است. [۲۸] با این حال ، برخی محققان گفته اند که بازار غذاهای دریایی هوانان ممکن است منبع اصلی انتقال ویروس به انسان نباشد. [۷] [۲۹]

با انجام توالی‌یابی دی‌ان‌ای به تعداد کافی ، بازسازی یک درخت تبارزایی از تاریخ جهش یک خانواده ویروس ها امکان پذیر است. تحقیقات در مورد منشا شیوع سارس در سال ۲۰۰۳ منجر به کشف بسیاری از کورون ویروس های خفاش مانند SARS ، که بیشتر از جنس Rhinolophus از خفاش های نعل اسب است. 2019-nCoV در این دسته از کورو ویروسی های مرتبط با SARS قرار می گیرد. دو توالی ژنوم از Rhinolophus sinicus منتشر شده در سال 2015 و 2017 شباهت 80٪ با 2019-nCoV را نشان می دهد. [۳۰] [۳۱] ژنوم سوم ویروس از Rhinolophus affinis ، "RaTG13" ، شباهت 96٪ با 2019-nCoV دارد. [۳۲] [۳۳] برای مقایسه ، این میزان تغییر در بین ویروس ها مشابه میزان جهش مشاهده شده در طول ده سال در سویه ویروس آنفلوانزا انسانی H3N2 است . [۳۴]



گمان می‌رود که این ویروس جدید از راه فروش غیرقانونی حیوانات وحشی در یکی از بازارهای ماهی ووهان به انسان منتقل شده باشد. با اینکه تحقیقات اخیر در چین نشان می‌دهد که خفاش می‌تواند منشأ احتمالی این ویروس باشد، مصرف سوپ خفاش چندان در این کشور متداول نیست و تحقیقات دربارهٔ منشأ دقیق این ویروس ادامه دارد.[۳۵]

ویروس کرونا دسته‌ای از ویروس‌ها را شامل می‌شود که بیماریهایی از سرماخوردگی ساده تا نشانگان تنفسی خاورمیانه مرس (MERS) و نشانگان تنفسی حاد سارس (SARS) را باعث می‌شوند.[۳۶] این ویروس قابل انتقال از حیوانات به انسان است.

ویروس شناسی

عفونت

انتقال ویروس از انسان به انسان تأیید شده است. [۱۲] ویروس های کرونا در درجه اول از طریق تماس نزدیک ، به ویژه از طریق قطرات تنفسی ناشی از سرفه و عطسه تا حدود ۲ متر پخش می شوند.۶ فوت (۱٫۸ متر) [۳۷] [۳۸] RNA ویروس همچنین در نمونه های مدفوع از بیماران آلوده یافت شده است. [۳۹] مطالعات نشان داده اند که این ویروس می تواند حتی در دوره کمونعفونی شود ، [۴۰] [۴۱] اما برپایه اعلام سازمان جهانی بهدشت در این زمان "به احتمال زیاد انتقال از افراد بدون علامت است یک عامل اصلی انتقال نیست" .

شماره تولید مثل اصلی ( ، تلفظ R-جز و یا R-صفر) [۴۲] از این ویروس برآورد شده است بین 1.4 و 3.9 است. [۴۳] [۴۴] [۴۵] [۴۶] [۴۷] این بدان معنی است که ، در صورت عدم کنترل ، ویروس به طور معمول در هر عفونت ایجاد شده ، 1.4 تا 3.9 مورد جدید ایجاد می کند. مشخص شده است که ویروس قادر به انتقال در طول زنجیره ای حداقل چهار نفر است. [۴۸]

ویروس کرونای جدید به نظر می‌رسد کم‌خطرتر از سارس باشد و در ۱۵ تا ۲۰ درصد موارد به صورت شدید بروز یافته‌است.

علائم

بیماریزایی این ویروس سیستم تنفسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و علایمی مشابه سرماخوردگی ساده را ایجاد می‌کند. علایم ویروس کرونا شامل: آبریزش بینی، سرفه، گلو درد است که می‌تواند با سر درد و تب نیز همراه باشد و تا چند روز به طول می‌انجامد. در افرادی با نقص سیستم ایمنی، افراد مسن و کودکان این علایم می‌تواند شدیدتر شده و ذات‌الریه و برونشیت را ایجاد کند.

انتشار

ویروس در ابتدا از تماس حیوان به انسان منتقل شده‌است. ویروس MERS از شتر به انسان و ویروس SARS از نوعی گربه به انسان انتقال یافته بودند. در مورد ویروس جدید هنوز منشأ احتمالی به صورت دقیق مشخص نیست.

انتقال انسان به انسان معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که شخصی با مایعات ترشحی شخص آلوده (مثلاً قطرات سرفه) در تماس باشد. بسته به بیماریزایی ویروس، سرفه، عطسه و دست دادن می‌تواند سبب انتقال شود. تماس با لوازم و اشیایی که توسط شخص آلوده لمس شده‌اند نیز می‌تواند باعث انتقال بیماری شود.

Genomic information
Genome organisation (click to enlarge)
مرکز ملی اطلاعات زیست‌فناوری genome IDMN908947
Genome size30,473 bases
Year of completion۲۰۲۰

درمان و پیشگیری

در حال حاضر درمان مشخصی برای این ویروس در دست نیست اما تحقیقات در این مورد ادامه دارد. بهترین راه برای پیشگیری از این بیماری عدم تماس با افراد و اشیای آلوده‌است. عدم تماس دست به چشم، دهان و بینی و شستن دست‌ها به صورت مداوم با صابون حداقل به مدت ۲۰ ثانیه نیز در جلوگیری از انتشار بیماری موثرند.

تلفات

تاکنون(۱۷ بهمن ۱۳۹۸) اعلام شده‌است، شمار کسانی که به دلیل ابتلا به ویروس جدید کرونا جان خود را از دست داده‌اند از مرز ۵۶۵ نفر گذشته و بیش از ۲۸۰۰۰ مورد، ابتلا به این بیماری تأیید شده‌است. اولین قربانی این ویروس جدید در خارج از چین، در شهر مانیل فیلیپین که یک شهروند اهل ووهان چین بود نیز در ۱۳ بهمن ماه ۱۳۹۸ ثبت گردید.[۴۹]

منابع

  1. http://www.dph.illinois.gov/topics-services/diseases-and-conditions/diseases-a-z-list/coronavirus/faq
  2. https://www.nature.com/articles/s41586-020-2012-7
  3. https://www.nature.com/articles/s41586-020-2012-7
  4. https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.01.24.915157v1
  5. https://www.nature.com/articles/d41586-020-00180-8
  6. "WHO | Novel Coronavirus – China". WHO. Retrieved 2020-02-01.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ Cohen, Jon (January 2020). "Wuhan seafood market may not be source of novel virus spreading globally". Science. doi:10.1126/science.abb0611. ISSN 0036-8075.
  8. «ویروس کرونا؛ پنهان‌کاری چین و حمایت ایران». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۰-۰۲-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۰۴.
  9. «ویروس کرونا؛ افزایش تلفات، متهم شدن مقام‌های چینی به پرده پوشی، حمایت ایران». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۲-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۰۴.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ "Operations Dashboard for ArcGIS". gisanddata.maps.arcgis.com. 2020-02-02. Retrieved 2020-02-02.
  11. Chan, Jasper Fuk-Woo; Yuan, Shuofeng; Kok, Kin-Hang; To, Kelvin Kai-Wang; Chu, Hin; Yang, Jin; Xing, Fanfan; Liu, Jieling; Yip, Cyril Chik-Yan (24 January 2020). "A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster". The Lancet. 0. doi:10.1016/S0140-6736(20)30154-9. PMID 31986261 – via www.thelancet.com.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ "China confirms human-to-human transmission of new coronavirus". Canadian Broadcasting Corporation. 20 January 2020. Archived from the original on 20 January 2020. Retrieved 21 January 2020.
  13. Rothe, Camilla (2020). "Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany". NEJM: Correspondence to the Editor Page. doi:10.1056/NEJMc2001468. PMID 32003551.
  14. "Human transmission of coronavirus confirmed in Thailand". Bangkokpost.com. Retrieved 2020-02-01.
  15. "The Coronavirus Is Now Infecting More People Outside China". Wired. 30 January 2020. Retrieved 30 January 2020.
  16. "Coronavirus declared global health emergency". BBC News Online. 30 January 2020. Archived from the original on 30 January 2020. Retrieved 30 January 2020.
  17. Wee, Sui-Lee; McNeil Jr., Donald G.; Hernández, Javier C. (30 January 2020). "W.H.O. Declares Global Emergency as Wuhan Coronavirus Spreads". Retrieved 30 January 2020.
  18. "Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV)". World Health Organization (WHO). 30 January 2020. Retrieved 30 January 2020.
  19. "Novel Coronavirus (2019-nCoV) situation reports no.8". www.who.int (به انگلیسی). Retrieved 2020-02-01.
  20. "Germany confirms seventh coronavirus case". Reuters. February 2020. Retrieved 2020-02-02.
  21. "Limited data on coronavirus may be skewing assumptions about severity". STAT (به انگلیسی). 2020-01-30. Retrieved 2020-02-01.
  22. Sparrow, Annie. "How China's Coronavirus Is Spreading—and How to Stop It". Foreign Policy (به انگلیسی). Retrieved 2020-02-02.
  23. "Wuhan Coronavirus Death Rate - Worldometer". www.worldometers.info (به انگلیسی). Retrieved 2020-02-02.
  24. Wang, Chen; Horby, Peter W; Hayden, Frederick G; Gao, George F (2020-01-24). "A novel coronavirus outbreak of global health concern". The Lancet (به انگلیسی): S0140673620301859. doi:10.1016/S0140-6736(20)30185-9. PMID 31986257.
  25. "WHOが"致死率3%程度" 専門家「今後 注意が必要」". NHK. 24 January 2020. Retrieved 3 February 2020.
  26. "全国新型肺炎疫情实时动态 - 丁香园·丁香医生". 3g.dxy.cn. Retrieved 2020-01-31.
  27. Myers, Steven Lee (25 January 2020). "China's Omnivorous Markets Are in the Eye of a Lethal Outbreak Once Again". The New York Times. Archived from the original on 26 January 2020.
  28. McNeil, Sam; Wang, Penny Yi; Kurtenbach, Elaine (27 January 2020), China temporarily bans wildlife trade in wake of outbreak, archived from the original on 28 January 2020, retrieved 28 January 2020
  29. Eschner, Kat (2020-01-28). "We're still not sure where the Wuhan coronavirus really came from". Popular Science. Archived from the original on 2020-01-29. Retrieved 2020-01-30.
  30. Sample CoVZC45 and CoVZXC21, see Nextstrain for an interactive visualisation.
  31. Benvenuto, Domenico; Giovannetti, Marta; Ciccozzi, Alessandra; Spoto, Silvia; Angeletti, Silvia; Ciccozzi, Massimo (2020). "The 2019 new Coronavirus epidemic: evidence for virus evolution". bioRxiv: 2020.01.24.915157. doi:10.1101/2020.01.24.915157.
  32. Wuhan Institue of Virology (23 January 2020). "Discovery of a novel coronavirus associated with the recent pneumonia outbreak in humans and its potential bat origin". bioRxiv: 2020.01.22.914952. doi:10.1101/2020.01.22.914952v2 (inactive 2020-01-25). Retrieved 24 January 2020.{{cite journal}}: CS1 maint: DOI inactive as of ژانویه 2020 (link) (BetaCoV/bat/Yunnan/RaTG13/2013; available on GISAID)
  33. "Bat coronavirus isolate RaTG13, complete genome". NCBI. 29 Jan 2020. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  34. "Real-time tracking of influenza A/H3N2 evolution using data from GISAID". nextstrain.org.
  35. مانیتورینگ، بخش (۲۰۲۰-۰۱-۲۹). «منشا ویروس کرونا چیست؟ سوپ خفاش یا سلاح بیولوژیک». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۰۳.
  36. «نسل تازه ویروس کرونا چیست و چقدر خطرناک است؟». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۱-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۲۵.
  37. "How does coronavirus spread?". NBC News. Archived from the original on 28 January 2020. Retrieved 29 January 2020.
  38. "Transmission of Novel Coronavirus (2019-nCoV) | CDC". www.cdc.gov. 27 January 2020. Archived from the original on 28 January 2020. Retrieved 29 January 2020.
  39. Holshue, Michelle L.; DeBolt, Chas; Lindquist, Scott; Lofy, Kathy H.; Wiesman, John; Bruce, Hollianne; Spitters, Christopher; Ericson, Keith; Wilkerson, Sara (2020-01-31). "First Case of 2019 Novel Coronavirus in the United States". New England Journal of Medicine (به انگلیسی): NEJMoa2001191. doi:10.1056/NEJMoa2001191. ISSN 0028-4793. PMID 32004427.
  40. Rothe, Camilla; Schunk, Mirjam; Sothmann, Peter; Bretzel, Gisela; Froeschl, Guenter; Wallrauch, Claudia; Zimmer, Thorbjörn; Thiel, Verena; Janke, Christian (2020). "Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany". The New England Journal of Medicine. doi:10.1056/NEJMc2001468. PMID 32003551.
  41. "'There's no doubt': Top US infectious disease doctor says Wuhan coronavirus can spread even when people have no symptoms". CNN. Retrieved 2 February 2020.
  42. Milligan, Gregg N.; Barrett, Alan D. T. (2015). Vaccinology : an essential guide. Chichester, West Sussex: Wiley Blackwell. p. 310. ISBN 978-1-118-63652-7. OCLC 881386962.
  43. "The Deceptively Simple Number Sparking Coronavirus Fears". The Atlantic. 28 January 2020. Archived from the original on 29 January 2020. Retrieved 29 January 2020.
  44. Li, Qun; Guan, Xuhua; Wu, Peng; Wang, Xiaoye (29 January 2020). "Early Transmission Dynamics in Wuhan, China, of Novel Coronavirus–Infected Pneumonia". New England Journal of Medicine. doi:10.1056/NEJMoa2001316. PMID 31995857.
  45. Riou, Julien; Althaus, Christian L. (2020). "Pattern of early human-to-human transmission of Wuhan 2019 novel coronavirus (2019-nCoV), December 2019 to January 2020". Eurosurveillance. 25 (4). doi:10.2807/1560-7917.ES.2020.25.4.2000058.
  46. Liu, Tao; Hu, Jianxiong; Kang, Min; Lin, Lifeng (25 January 2020). "Transmission dynamics of 2019 novel coronavirus (2019-nCoV)". bioRxiv: 2020.01.25.919787. doi:10.1101/2020.01.25.919787.
  47. Read, Jonathan M.; Bridgen, Jessica RE; Cummings, Derek AT; Ho, Antonia; Jewell, Chris P. (28 January 2020). "Novel coronavirus 2019-nCoV: early estimation of epidemiological parameters and epidemic predictions". MedRxiv: 2020.01.23.20018549. doi:10.1101/2020.01.23.20018549.
  48. Saey, Tina Hesman (24 January 2020). "How the new coronavirus stacks up against SARS and MERS". Science News. Archived from the original on 25 January 2020. Retrieved 3 February 2020.
  49. https://www.radiofarda.com/a/china-new-viurses/30401318.html

پیوند به بیرون