حبیب سماع حضور

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
حبیب سماع حضور
زادهٔ۱۲۳۱ ه‍.ش
تهران
درگذشت۱۲۹۶ ه‍.ش
پیشهنوازنده سنتور
عنوانسماع حضور
خویشاوندانحبیب سماعی

حبیب سماع حضور (۱۲۳۱ ه‍.ش در تهران – ۱۲۹۶ ه‍.ش) نوازندهٔ سنتور و تنبک در دورهٔ قاجاریه بود.

زندگی‌نامه[ویرایش]

میرزا حبیب سماع حضور در سال ۱۲۳۱ ه‍.ش در تهران متولد شد. پدرش غلامحسین (معروف بود آقاجان سنتوری)[الف] نوازندهٔ سنتور بود و نام مادرش کوکب بود. او از جوانی نزد محمدصادق‌خان ساز می‌زد که خود از شاگردان سنتور خان بود.[۲] سماع حضور بعدتر به بزرگترین استاد سنتور دورهٔ قاجار تبدیل شد. او پس از تولد فرزندش حبیب سماعی به مشهد مهاجرت کرد.[۳]

سماع حضور از درویشان نعمت‌اللهی بود و نواختن سنتور را نوعی عبادت می‌دانست.[۴] وی علاوه بر سنتور، استاد تنبک (ضرب) نیز بود و احتمال دارد که لقب «آقاجان اول» برای او به کار رفته شده باشد.[۵] او شاگردانی را در نواختن ضرب تربیت کرد (از جمله تقی نسقچی‌باشی، آقاجان دوم، و حاجی خان) ولی تنها شاگردانش در سنتور، پسرش حبیب سماعی و خواهرش عندلیب السلطنه بودند. او دو فرزند دیگر به نام محبوب و محب هم داشت که برعکس حبیب، نوازندهٔ بنامی نشدند. سماع حضور در دوران حکومت احمدشاه قاجار درگذشت.[۲][۵]

گالری تصاویر[ویرایش]

تصویری از موسیقی‌دانان دورهٔ قاجار. این تصویر در خلال مراسم روز طبخ آش در شهرستانک گرفته شده‌است.
نفرات نشسته از راست عبارتند از: حسین کریم کور و قلی خان (نوازندگان کمانچهسماع حضور که دستش را روی پاهایش گذاشته‌است، محمدصادق‌خان (سرور الملک) که رئیس گروه نوازندگان دربار بود و عصایی در دست دارد، آقا حسینقلی و عبدالله فراهانی (نوازندگان تار)، آقا مطلب پسر محمدصادق‌خان نوازنده سنتور، و آقا غلامحسین (نوازنده کمانچه و پدر سماع حضور، که سازی ابداعی شبیه کمانچه در دست دارد).
نفرات ایستاده از راست عبارتند از: ابراهیم کربلایی سعید، میرزا ابوالقاسم ضرب گیر (خواننده)، یوسف خان معیری (خواننده) و عبدالله پسر کوچک محمدصادق‌خان (پسر نوجوان)

یادداشت[ویرایش]

  1. آقاجان همچنین نوازندهٔ کمانچه بود و نوعی کمانچهٔ مخصوص نیز ابداع کرده بود[۱]

پانویس[ویرایش]

  1. Caton, The classical tasnif, 60.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «حبیب سماع حضور». آفتاب آنلاین. دریافت‌شده در ۲ ژوئیه ۲۰۱۹.
  3. خوشنام، محمود (۱۱ ژوئیه ۲۰۱۱). «حبیب سماعی؛ سنتور و باده و شگفتی». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲ ژوئیه ۲۰۱۹.
  4. «موسیقی‌دان چیره‌دستی که تنها دو کتاب درباره او نوشته شد». خبرگزاری کتاب ایران. ۳۰ تیر ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲ ژوئیه ۲۰۱۹.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ مهاجری، شاهین (۲۵ دی ۱۳۸۵). «نوازندگان تنبک در اواخر عصر قاجار (I)». گفتگوی هارمونیک. دریافت‌شده در ۲ ژوئیه ۲۰۱۹.

منابع[ویرایش]

  • Caton, Margaret Lousie (1983). The classical "tasnif": a genre of Persian vocal music (PhD). Los Angeles, CA: Universit of California Press, Los Angeles.