ماهی‌شناسی کاربردی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز ربات:برداشتن پیوند به خود |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
== کاربردهای تکنیکی == |
== کاربردهای تکنیکی == |
||
انجام مطالعات دقیق علمی، نیازمند روشهای کارآمد و فنون تخصصی در زمینة [[ماهی‌شناسی]] می‌باشد[۲]، تا بعنوان منابعی کاربردی و مطمئن، به عنوان دستورالعمل کار در پژوهشکده‌ها و آزمایشگاه‌های [[ماهی‌شناسی]] و علوم وابسته به آن، مورد استفاده قرار گیرند. به همین دلیل علمی با عنوان [[ماهی شناسی کاربردی]] نیازهای تکنیکی مربوطه را تا حدودی برطرف می‌نماید[۲]؛ به طوری‌که محققان رشته‌های [[شیلات]] و [[بیولوژی]] [[دریا]]، و همچنین سایر علوم وابسته، به آسانی بتوانند تحقیقات و پروژه‌های تخصصی خود را در زمینه‌های [[ماهی‌شناسی]] و بررسی‌های بیولوژیک، با استفاده از روشهای |
انجام مطالعات دقیق علمی، نیازمند روشهای کارآمد و فنون تخصصی در زمینة [[ماهی‌شناسی]] می‌باشد[۲]، تا بعنوان منابعی کاربردی و مطمئن، به عنوان دستورالعمل کار در پژوهشکده‌ها و آزمایشگاه‌های [[ماهی‌شناسی]] و علوم وابسته به آن، مورد استفاده قرار گیرند. به همین دلیل علمی با عنوان [[ماهی شناسی کاربردی]] نیازهای تکنیکی مربوطه را تا حدودی برطرف می‌نماید[۲]؛ به طوری‌که محققان رشته‌های [[شیلات]] و [[بیولوژی]] [[دریا]]، و همچنین سایر علوم وابسته، به آسانی بتوانند تحقیقات و پروژه‌های تخصصی خود را در زمینه‌های [[ماهی‌شناسی]] و بررسی‌های بیولوژیک، با استفاده از روشهای ماهی‌شناسی کاربردی به انجام رسانند. |
||
== ارتباط با علوم == |
== ارتباط با علوم == |
||
در واقع دانش |
در واقع دانش ماهی‌شناسی کاربردی به عنوان راهنما و دستورالعملی در زمینة شناسایی و بررسی [[ماهی]]ها می‌پردازد؛ به طوری‌که، در این دانش به [[بیولوژی]] [[ماهیان]]، به ویژه ماهیان [[آب شیرین]] و [[شور]] پرداخته، به شناخت ابزار، تجهیزات، وسایل و مواد لازم برای [[صید]] و نیز با دقت بیشتر، به آماده سازی و چگونگی انتقال نمونهٔ [[ماهیان]] به آزمایشگاه جهت مطالعات علمی [[ماهی شناسی]] می‌پردازد[۲]. |
||
== کاربرد در علوم شیلات و آبزیان == |
== کاربرد در علوم شیلات و آبزیان == |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
== کاربردهای سیستماتیک == |
== کاربردهای سیستماتیک == |
||
ماهی‌شناسی کاربردی از دیگر سو به اختصاصات خانواده‌ها و جنس‌های [[ماهیان]] [[آب‌های داخلی]]، [[آب شیرین]] و دریایی [۱۳][۱۴] و چگونگی نگارش و تفسیر کلید شناسایی [[ماهیان]] را مورد بررسی قرار می‌دهد[۱][۲][۸]؛ و درنهایت، با دید بررسی [[ماهیان]] مختلف و با توجه به اهمیت [[ماهیان]] حوزه‌های اکولوژیک در گستره جهانی، گروه‌های [[ماهیان]] را، به سه دستة [[ماهیان]] [[اقتصادی]] درجة اول، [[ماهیان]] [[اقتصادی]] درجة دوم و [[ماهیان]] [[غیراقتصادی]] تقسیم می‌نماید[۱][۲]، و آنها را به طور کامل مورد بررسی‌های [[سیستماتیک]]، ویژگی‌های بیولوژیک و [[پراکنش جغرافیایی]] قرار می‌دهد[۲][۴][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۵]. |
|||
== سابقه ماهی شناسی در ایران == |
== سابقه ماهی شناسی در ایران == |
||
نسخهٔ ۱۴ آوریل ۲۰۱۲، ساعت ۰۲:۱۶
ماهی شناسی کاربردی دانش نوینی در گسترهٔ علوم محسوب می‌گردد که علاوه بر پرداختن به چگونگی زیست ماهی، با علوم کاربردی و اجرایی نیز در ارتباط می‌باشد[۱][۲]. آب به عنوان محیط زیست ماهیان و آبزیان[۳]، تمامی نیازهای حیاتی آنها را برطرف می‌نماید. دو پارامتر مهم درجة حرات و شوری آب، از جمله دلایل اصلی پراکنش و مهاجرت آبزیان محسوب می‌گردند[۲][۴].
کاربردهای تکنیکی
انجام مطالعات دقیق علمی، نیازمند روشهای کارآمد و فنون تخصصی در زمینة ماهی‌شناسی می‌باشد[۲]، تا بعنوان منابعی کاربردی و مطمئن، به عنوان دستورالعمل کار در پژوهشکده‌ها و آزمایشگاه‌های ماهی‌شناسی و علوم وابسته به آن، مورد استفاده قرار گیرند. به همین دلیل علمی با عنوان ماهی شناسی کاربردی نیازهای تکنیکی مربوطه را تا حدودی برطرف می‌نماید[۲]؛ به طوری‌که محققان رشته‌های شیلات و بیولوژی دریا، و همچنین سایر علوم وابسته، به آسانی بتوانند تحقیقات و پروژه‌های تخصصی خود را در زمینه‌های ماهی‌شناسی و بررسی‌های بیولوژیک، با استفاده از روشهای ماهی‌شناسی کاربردی به انجام رسانند.
ارتباط با علوم
در واقع دانش ماهی‌شناسی کاربردی به عنوان راهنما و دستورالعملی در زمینة شناسایی و بررسی ماهی‌ها می‌پردازد؛ به طوری‌که، در این دانش به بیولوژی ماهیان، به ویژه ماهیان آب شیرین و شور پرداخته، به شناخت ابزار، تجهیزات، وسایل و مواد لازم برای صید و نیز با دقت بیشتر، به آماده سازی و چگونگی انتقال نمونهٔ ماهیان به آزمایشگاه جهت مطالعات علمی ماهی شناسی می‌پردازد[۲].
کاربرد در علوم شیلات و آبزیان
همچنین در زمینهٔ تشخیص و شناسایی نمونه‌های ماهی، با بررسی پارامترهای بیولوژیک ماهی، همانند فاکتورهای قابل اندازه‌گیری و قابل شمارش، چگونگی تعیین سن و زیست‌سنجی ماهیان مورد نظر قرار می‌گیرد[۵][۶][۷]. از طرفی این علم به بررسی‌های مرتبط با بیولوژی تولید مثل و رسیدگی جنسی ماهی [۵][۱۲] پرداخته و به طور نسبتا جامع، به تقسیم بندی گونه‌های مختلف ماهیان از نظر رژیم غذایی، شناسایی و ارزیابی روشهای مختلف تغذیه و نیز بررسی عادات غذایی ماهیان می‌پردازد[۱][۲][۴].
کاربردهای سیستماتیک
ماهی‌شناسی کاربردی از دیگر سو به اختصاصات خانواده‌ها و جنس‌های ماهیان آب‌های داخلی، آب شیرین و دریایی [۱۳][۱۴] و چگونگی نگارش و تفسیر کلید شناسایی ماهیان را مورد بررسی قرار می‌دهد[۱][۲][۸]؛ و درنهایت، با دید بررسی ماهیان مختلف و با توجه به اهمیت ماهیان حوزه‌های اکولوژیک در گستره جهانی، گروه‌های ماهیان را، به سه دستة ماهیان اقتصادی درجة اول، ماهیان اقتصادی درجة دوم و ماهیان غیراقتصادی تقسیم می‌نماید[۱][۲]، و آنها را به طور کامل مورد بررسی‌های سیستماتیک، ویژگی‌های بیولوژیک و پراکنش جغرافیایی قرار می‌دهد[۲][۴][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۵].
سابقه ماهی شناسی در ایران
در ایران نیز ماهی شناسی سابقه‌ای نزدیک به یکصد سال دارد و از بانیان علوم ماهی شناسی و شیلاتی کشور می‌توان به شادروان مهندس احمد بریمانی، شادروان دکتر اسماعیل رستمی و شادروان مهندس فرهاد فریدپاک به همراه شادروان دکتر امین کیوان، استادان بنیانگذار و پیشکسوت علوم شیلات ایران، نام برد که در گسترة علوم و فنون شیلاتی، تألیفات با ارزشی در نیم قرن اخیر، در داخل و خارج از ایران، از خود برجای گذاشته‌اند. از جمله پژوهشگران و محققان معاصر صاحب تالیفات علمی در زمینه ماهی شناسی و مطالعه ماهیان می‌توان از دکتر محمدرضا احمدی، مهندس ابوالقاسم شریعتی، مهندس سعادتی، دکتر غلامحسین وثوقی، دکتر حسین عمادی، دکتر مسعود هدایتی فرد، دکتر برایان کد[۱] و دکتر اصغر عبدلی را نام برد که در راستای علم ماهی‌شناسی، آثار قابل توجهی منتشر نموده‌اند.
جستار وابسته
منابع
[۱] وثوقی، غ. ح. و ب.، مستجیر، ۱۳۷۱. ماهیان آب شیرین، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، ۳۱۷ص.
[۲] هدایتی فرد، مسعود، ۱۳۸۶، ماهی شناسی کاربردی،http://aminkeyvan.blogfa.com/post-9.aspx انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، ۲۲۶ صفحه. ISBN ۹۶۴-۴۵۰-۴۰۴-۶،
[۳] بریمانی، ا. ، ۱۳۵۲. ماهی‌شناسی و شیلات، انتشارات دانشگاه تهران و دانشگاه ارومیه(۱۳۵۶).
[۴] رستمی، ا. ، ۱۳۲۴. ماهیان آب شیرین حوزة دریای خزر و حفاظت از ذخایر آنها، نشریه دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، مرداد _ آبان ۱۳۲۴، ص: ۱۱۱ الی ۱۷۵، تهران.
[۵] احمدی، م. ر. ، ۱۳۶۹. تکنیک ایزوالکتروفوکوسینگ Isoelectrofocousing و کاربرد آن در تشخیص‌های گونه‌ای، کنفرانس ملی بهره برداری مناسب از ذخایر آبزیان دریای مازندران، (۱۷ تا ۱۹ مهر)، بابلسر.
[۶] ریدل، د. ، ۱۹۷۴. ماهی و ماهیگیری، ترجمة: غ. ح. وثوقی، م. ر. احمدی، ۱۳۶۵، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۲۹۱ص.
[۷] فریدپاک، ف. ، ۱۳۴۵. جدول تشخیص خانوادة ماهیان حوزة دریای خزر، انیستیتو ماهی‌شناسی صنعتی، شرکت سهامی شیلات ایران، نشریة شمارة ۷، بندرانزلی.
[۸] کازانچیف، ا. ن. ، ۱۹۸۱. ماهیان دریای خزر و حوزة آبریز آن، مترجم: ا. شریعتی، ۱۳۸۳، چاپ دوم، انتشارات نقش مهر، تهران. ۲۱۴ص.
[۹] کیوان، ا؛ ۱۳۸۲. ماهیان خاویاری ایران، شرکت سهامی شیلات ایران، تهران،۴۰۰ص.
[۱۰] عبدلی، ا. ، ۱۳۷۸. ماهیان آب‌های داخلی ایران، انتشارات موزة طبیعت و حیات وحش ایران، تهران، ۳۷۸ ص.
[۱۱] نادری جلودار، م.، عبدلی، ا. ، ۱۳۸۳. اطلس ماهیان حوزهٔ جنوبی دریای خزر، مؤسسة تحقیقات شیلات ایران، تهران، ۹۶ص.
[۱۲] هدایتی‌فرد، م؛ یوسفیان، م.، م. ر.، احمدی، ۱۳۷۶. ارایه الگویی جهت تشخیص رسیدگی جنسی تاسماهیان (Acipenseridae). اولین کنگرة جانورشناسی ایران، دانشکدة علوم دانشگاه تربیت معلم، ۲۶ و ۲۷ شهریور ۱۳۷۶، تهران.
[۱۳] بلگواد، ه، لوپنتین، ۱۹۴۲، ماهیانخلیج فارس، مترجم: اعتماد، ا، مخیر، ب. ، ۱۳۶۹، چاپ دوم،، انتشارات دانشگاه تهران، ۴۲۲ص.
[۱۴] هدایتی‌فرد، م. ، ۱۳۷۴. بررسی بیولوژیک ماهی تون هوور(Thunnus tonggol) در سواحل جنوبی ایران، پایان‌نامهٔ کارشناسی مهندسی منابع طبیعی _ شیلات، (به راهنمایی: دکتر امین کیوان)، ۱۰۷ ص.
[۱۵] کیوان، ا. ، ۱۳۳۳. خاویار (ماهیان خاویاری، طرز تهیه انواع خاویار، بازرسی بهداشتی کالاهای گوشتی و خاویار تاسماهیان)، شرکت سهامی طبع کتاب و ستاد ارتش، تهران، ۱۷۰ ص.