بیماری سرخرگ کرونری

بیماری سرخرگ کرونری
تخصص	کاردیولوژی، pediatric cardiac surgery
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰	I25.1
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام	414.00
مدلاین پلاس	007115
پیشنت پلاس	بیماری سرخرگ کرونری
سمپ	D003327

بیماری شریان کرونری (به انگلیسی: Coronary artery disease) (به اختصار CAD)، یا بیماری ایسکمیک قلب نوعی بیماری شایع قلبی است. این بیماری بخصوص در جوامع پیشرفته و بخصوص در سنین بالا قربانیان زیادی می‌گیرد.

در بیماران کرونری قلبی، سرخرگ کرونر تنگ و باریک می‌شوند (استنوزیس) و عضلات قلب از رسیدن خون و اکسیژن کافی محروم می‌گردند. (مانند هنگامی که که یک لوله آب به دلایل مختلفی تنگ شود و نتواند به خوبی آبرسانی کند).

در این صورت ممکن است در حالت استراحت اشکالی برای فرد ایجاد نشود، اما وقتی که قلب مجبور باشد کار بیشتری انجام دهد و مثلاً شخص بخواهد چند پله را بالا برود، سرخ‌رگ‌های کرونری نمی‌توانند بر اساس نیاز اکسیژن این عضلات، به آن‌ها خون و اکسیژن برسانند و در نتیجه شخص در هنگام بالا رفتن از پله‌ها دچار درد سینه و آنژین قلبی می‌گردد. در چنین مواقعی اگر فرد کمی استراحت کند، درد معمولاً از بین خواهد رفت.

در حالت پیشرفته، اگر یک سرخرگ کرونر به علت مسدود شدن آن توسط یک لخته خون، به‌طور کامل جلوی خونرسانی‌اش گرفته شود، قسمتی از عضله قلب که دیگر خون به آن نمی‌رسد، خواهد مرد و این به سکته قلبی می‌انجامد.

روشهای تشخیص CAD

پس از ظهور آنژین قلبی یا علائم دیگر بیماری CAD در قلب بیمار، چنانچه مورد نیاز باشد، پزشک برای فهم بیشتر وضع بیمار می‌تواند به یکی از روشهای زیر برای مطالعه و تشخیص بیماری اقدام کند:

• 
  یک تریس ECG
• 
  یک اسپکت قلبی
• 
  پژواک‌نگاری قلب
• 
  رگ‌نگارهٔ (انژیوگرافی) پرتو ایکس از کلیه

نوار قلب

نوار قلب روشی است که در آن الکترودهای ویژهٔ ریتم قلب و چگونگی هدایت جریانهای قلبی را به نمایش درمی‌آورد. ماهیچه‌های قلبی صدمه دیده و ماهیچه‌های سالم قلبی آثار الکتریکی متفاوتی از خود به جای می‌گذارند و از این‌رو در تشخیص بیماری مؤثرند.

در صورت وجود آنژین، گاهی پزشک آزمایش ECG را در حالت فعالیت بیمار می‌سنجد. به این نوع آزمون Exercise ECG گویند.

اسپکت

اسپکت روش دیگری است که پزشک از وضع قلب می‌تواند کسب اطلاع کند. ماهیچه‌های سالم و مصدوم قلبی به میزان متفاوتی رادیوایزوتوپ جذب می‌کنند. به ویژه، از رادیوایزوتوپ‌های تالیوم و تکنیتیوم در تست‌های CAD استفاده زیادی.

اکوکاردیوگرافی قلب با استرس

اکوکاردیوگرافی مشابه آزمون اسپکت است با این تفاوت که اکوکاردیوگرافی از مواد پرتوزا استفاده نمی‌کند، و بجایش از فراصوت بهره می‌برد. با این روش می‌توان به‌طور زنده قلب را زیر نظر گرفت و مطالعه نمود.

گاهی بجای تست ورزش (یا همان فعالیت) قلب را با تزریق داروهای ویژه‌ای همانند دوبوتامین انجام می‌دهند. این روش بخصوص برای بیماران سنین بالا (که توانایی ورزش را ندارند) مصرف دارد.

آنژیوگرافی کرونری

با پرتو ایکس می‌توان تصاویری تهیه کرد که اطلاعات بسیار مفیدی را راجع به وضعیت سرخ‌رگ‌های قلبی ارائه می‌دهد.

در این روش با یک کاتتر، مواد کنتراست‌زا مستقیماً به شرایین کرونر تزریق می‌شوند، و بلافاصله تصاویر اخذ می‌گردند. از این روش بخصوص زمانی استفاده می‌گردد که پزشک احتمال عمل جراحی قلبی را در بیمار پیش‌بینی می‌کند.

سی تی آنژیوگرافی

سی تی آنژیوگرافی (CTA) نوعی مقطع‌نگاری رایانه‌ای است که روشی است برای تصویربرداری از عروق در سر تا سر بدن؛ از شریانهای تغذیه‌کننده مغز گرفته تا آن‌هایی که خون را به ریه‌ها، کلیه‌ها، دست‌ها و پاها می‌رسانند. از این روش برای تشخیص میزان گرفتگی عروق استفاده می‌شود

به استفاده از سی‌تی آنژیوگرافی برای بررسی سرخرگ‌های کرونری قلب، سی‌تی آنژیوگرافی کرونری می‌گویند.

آنژیوگرافی با تشدید مغناطیسی

مقالهٔ اصلی: آنژیوگرافی با تشدید مغناطیسی

برخلاف آنژیوگرافی با پرتو ایکس، آنژیوگرافی با تشدید مغناطیسی (MRA) یک روش غیر تهاجمیست، و از این‌رو برای بیمارهایی که رگهای بسایر حساس یا مشکلاتی با استفاده از کاتتر دارند، MRA مصرف روزافزونی را یافته‌است.

پیوند به بیرون

• CAD چیست؟ (انگلیسی)
• اطلاعات بیشتر (انگلیسی)

جستارهای وابسته

• آترواسکلروزیس
• نمره اگتستون

منابع

• Coronary Artery Disease. American College of Physicians. 2000 p. 46-52