کروموزوم Y: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←کروموزوم Y بشر: افزودن مطلب برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
گسترش و تمیزکاری |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:Chromosome Y.svg|125px|چپ|بندانگشتی|بشر Y - chromatid]] |
[[پرونده:Chromosome Y.svg|125px|چپ|بندانگشتی|بشر Y - chromatid]] |
||
'''کروموزوم Y''' (یا کروموزوم ایگرگ) یکی از دو [[کروموزوم]] |
'''کروموزوم Y''' (یا کروموزوم ایگرگ) یکی از دو [[کروموزوم]]ی است که در بیشتر [[پستانداران]] از جمله [[انسان]] کار [[سیستم تعیین جنسیت XY|تعیین جنسیت]] را به عهده دارد. در [[پستانداران]]، این کروموزوم حاوی [[ژن]] SRY است که باعث ایجاد [[بیضه]]ها می‌شود. کروموزوم Y در انسان از حدود ۶۰٬۰۰۰٬۰۰۰ جفت باز تشکیل شده‌است. [[دی ان ای]] در کروموزوم Y تنهااز پدر به پسر منتقل می‌شود، در نتیجه در واقع می‌توان گفت بسیاری از نام‌های خانوادگی را ردیابی می‌کند. تجزیه و تحلیل دی ان ای به همین دلیل در پژوهش‌های تاریخچهٔ خانواده‌ها استفاده می‌شود. |
||
با تفاوت ۳۰٪ بین انسان و شامپانزه، کروموزوم Y یکی از سریع‌ترین قسمت‌های تکامل [[ژنوم انسان]] است.<ref>{{cite news|last=Wade|first=Nicholas|title=Male Chromosome May Evolve Fastest|url=https://www.nytimes.com/2010/01/14/science/14gene.html|newspaper=New York Times|date=January 13, 2010}}</ref> تا به امروز بیش از ۲۰۰ ژن وابسته به کروموزوم Y مشخص شده‌است. همهٔ ژن‌های مرتبط باکروموزوم Y (به غیر از ژن‌های کپی شده) همودیگات (فقط در یک کروموزوم وجود دارد) بیان می‌شوند؛ به جز در موارد آنیوپلوئیدی مانند سندرم XYY یا سندرم XXYY. |
|||
== مرور کلی == |
== مرور کلی == |
||
اکثر پستانداران دارای یک جفت کروموزوم جنسی در هر سلول هستند. مردها دارای یک کروموزوم Y و یک کروموزوم ایکس و زن‌ها دارای دو کروموزوم ایکس هستند. در پستانداران، کروموزوم Y حاوی ژن SRY است که باعث رشد و نمو جنین به شکل یک مذکر می‌شود. کروموزوم Y انسان و پستانداران دیگر ژن‌های دیگر مورد نیاز برای تولید اسپرم‌های طبیعی را نیز |
اکثر پستانداران دارای یک جفت کروموزوم جنسی در هر سلول هستند. مردها دارای یک کروموزوم Y و یک کروموزوم ایکس و زن‌ها دارای دو کروموزوم ایکس هستند. در پستانداران، کروموزوم Y حاوی ژن SRY است که باعث رشد و نمو جنین به شکل یک مذکر می‌شود. کروموزوم Y انسان و پستانداران دیگر ژن‌های دیگر مورد نیاز برای تولید اسپرم‌های طبیعی را نیز دربردارند. |
||
== کروموزوم Y بشر == |
== کروموزوم Y بشر == |
||
در انسان، کروموزوم Y حدود ۵۸ میلیون جفت باز (بلوک‌های سازنده [[دن‌آ|دی ان ای]]) است که حدود ۲ درصد از کل دی ان ای [[یاخته|سلول‌های]] مرد را تشکیل می‌دهد<ref>[46] ^ [http://ghr.nlm.nih.gov/chromosome=Y کتابخانه ملی پزشکی، مرجع اصلی ژنتیک]</ref> |
در انسان، کروموزوم Y حدود ۵۸ میلیون جفت باز (بلوک‌های سازنده [[دن‌آ|دی ان ای]]) است که حدود ۲ درصد از کل دی ان ای [[یاخته|سلول‌های]] مرد را تشکیل می‌دهد.<ref>[46] ^ [http://ghr.nlm.nih.gov/chromosome=Y کتابخانه ملی پزشکی، مرجع اصلی ژنتیک]</ref> کروموزوم Y انسان حاوی ۸۶<ref>غفاری، سعید رضا، ژنتیک برای کارشناسان نظام سلامت، تهران" انتشارات اندیشه سرا، ۱۳۸۵</ref> ژن است، که تنها ۲۳ پروتئین مجزا را کد می‌کند. |
||
طبق کتاب |
طبق کتاب امری، پس از پایان پروژهٔ ژنوم انسان مشخص شد که حدود ۳۷۵ ژن روی کروموزوم Y قرار دارد و از آنجایی که مردها یک کروموزوم Y دارند، نسبت به ژنهایی که بر روی این کروموزوم قرار دارند (خارج نواحی شبه اتوزومی) حالت همی زایگوس دارند. |
||
== جستارهای وابسته == |
== جستارهای وابسته == |
||
| خط ۱۹: | خط ۲۱: | ||
== پیوند به بیرون == |
== پیوند به بیرون == |
||
* [http://www.cambridgedna.com/genealogy-dna-genetic-genealogy.php ژنتیک |
* [http://www.cambridgedna.com/genealogy-dna-genetic-genealogy.php ژنتیک سلسله‌شناسی: درباره استفاده از تجزیه و تحلیل کروموزومی mtDNA و Y در تست اصل و نسب] |
||
* http://www.ensembl.org/Homo_sapiens/mapview؟chr=Y |
* http://www.ensembl.org/Homo_sapiens/mapview؟chr=Y |
||
* http://www.ncbi.nlm.nih.gov/mapview/maps.cgi؟taxid=9606&chr=Y |
* http://www.ncbi.nlm.nih.gov/mapview/maps.cgi؟taxid=9606&chr=Y |
||
* [http://www.ornl.gov/sci/techresources/Human_Genome/faq/snps.shtml اطلاعات پروژه ژنوم انسان] -- کروموزوم Y بشر |
* [http://www.ornl.gov/sci/techresources/Human_Genome/faq/snps.shtml اطلاعات پروژه ژنوم انسان] -- کروموزوم Y بشر |
||
* [http://www.wi.mit.edu/news/ontopic/ychromosome.html] --کروموزوم Y-- از |
* [http://www.wi.mit.edu/news/ontopic/ychromosome.html] --کروموزوم Y-- از مؤسسه وایتهد برای تحقیقات پزشکی |
||
* [http://www.nature.com/nature/focus/ychromosome/index.html] |
* [http://www.nature.com/nature/focus/ychromosome/index.html] |
||
* [http://www.genome.gov/11007628 |
* [http://www.genome.gov/11007628 مؤسسه ملی تحقیقات ژنوم بشر (NHGRI)] |
||
* [http://www.ysearch.org/ Ysearch.org] |
* [http://www.ysearch.org/ Ysearch.org] |
||
* [http://ycc.biosci.arizona.edu/ Y کنسرسیوم کروموزوم (YCC)] |
* [http://ycc.biosci.arizona.edu/ Y کنسرسیوم کروموزوم (YCC)] |
||
* [http://www.npr.org/blogs/health/2010/01/human_male_still_a_work_in_pro.html |
* [http://www.npr.org/blogs/health/2010/01/human_male_still_a_work_in_pro.html] |
||
{{جنس (زیست‌شناسی)}} |
{{جنس (زیست‌شناسی)}} |
||
نسخهٔ ۲۵ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۴:۰۶
کروموزوم Y (یا کروموزوم ایگرگ) یکی از دو کروموزومی است که در بیشتر پستانداران از جمله انسان کار تعیین جنسیت را به عهده دارد. در پستانداران، این کروموزوم حاوی ژن SRY است که باعث ایجاد بیضه‌ها می‌شود. کروموزوم Y در انسان از حدود ۶۰٬۰۰۰٬۰۰۰ جفت باز تشکیل شده‌است. دی ان ای در کروموزوم Y تنهااز پدر به پسر منتقل می‌شود، در نتیجه در واقع می‌توان گفت بسیاری از نام‌های خانوادگی را ردیابی می‌کند. تجزیه و تحلیل دی ان ای به همین دلیل در پژوهش‌های تاریخچهٔ خانواده‌ها استفاده می‌شود.
با تفاوت ۳۰٪ بین انسان و شامپانزه، کروموزوم Y یکی از سریع‌ترین قسمت‌های تکامل ژنوم انسان است.[۱] تا به امروز بیش از ۲۰۰ ژن وابسته به کروموزوم Y مشخص شده‌است. همهٔ ژن‌های مرتبط باکروموزوم Y (به غیر از ژن‌های کپی شده) همودیگات (فقط در یک کروموزوم وجود دارد) بیان می‌شوند؛ به جز در موارد آنیوپلوئیدی مانند سندرم XYY یا سندرم XXYY.
مرور کلی
اکثر پستانداران دارای یک جفت کروموزوم جنسی در هر سلول هستند. مردها دارای یک کروموزوم Y و یک کروموزوم ایکس و زن‌ها دارای دو کروموزوم ایکس هستند. در پستانداران، کروموزوم Y حاوی ژن SRY است که باعث رشد و نمو جنین به شکل یک مذکر می‌شود. کروموزوم Y انسان و پستانداران دیگر ژن‌های دیگر مورد نیاز برای تولید اسپرم‌های طبیعی را نیز دربردارند.
کروموزوم Y بشر
در انسان، کروموزوم Y حدود ۵۸ میلیون جفت باز (بلوک‌های سازنده دی ان ای) است که حدود ۲ درصد از کل دی ان ای سلول‌های مرد را تشکیل می‌دهد.[۲] کروموزوم Y انسان حاوی ۸۶[۳] ژن است، که تنها ۲۳ پروتئین مجزا را کد می‌کند.
طبق کتاب امری، پس از پایان پروژهٔ ژنوم انسان مشخص شد که حدود ۳۷۵ ژن روی کروموزوم Y قرار دارد و از آنجایی که مردها یک کروموزوم Y دارند، نسبت به ژنهایی که بر روی این کروموزوم قرار دارند (خارج نواحی شبه اتوزومی) حالت همی زایگوس دارند.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ Wade, Nicholas (January 13, 2010). "Male Chromosome May Evolve Fastest". New York Times.
- ↑ [46] ^ کتابخانه ملی پزشکی، مرجع اصلی ژنتیک
- ↑ غفاری، سعید رضا، ژنتیک برای کارشناسان نظام سلامت، تهران" انتشارات اندیشه سرا، ۱۳۸۵
پیوند به بیرون
- ژنتیک سلسله‌شناسی: درباره استفاده از تجزیه و تحلیل کروموزومی mtDNA و Y در تست اصل و نسب
- http://www.ensembl.org/Homo_sapiens/mapview؟chr=Y
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/mapview/maps.cgi؟taxid=9606&chr=Y
- اطلاعات پروژه ژنوم انسان -- کروموزوم Y بشر
- [۱] --کروموزوم Y-- از مؤسسه وایتهد برای تحقیقات پزشکی
- [۲]
- مؤسسه ملی تحقیقات ژنوم بشر (NHGRI)
- Ysearch.org
- Y کنسرسیوم کروموزوم (YCC)
- [۳]