کریکی (بستک)
| کریکی | |
|---|---|
 کریکی | |
| نام | کریکی |
| کشور | ایران |
| استان | هرمزگان |
| شهرستان | شهرستان بستک |
| بخش | بخش مرکزی |
| اطلاعات ثبتی | |
| تاریخ ثبت ملی | ۳۰ تیر ۱۳۸۴ |
  کریکی | |
کریکی نام مکانی زیبا از توابع بخش مرکزی شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان، و یکی از[۱] نقاط دیدنی و تاریخی استان هرمزگان در جنوب ایران است. این مکان جای گاه وتفریحگاه حاکمان بستک و جهانگیریه بوده‌است، آثار کاخ سلطنی مشهور به « بنگلهٔ کریکی » وتفریحگاه حاکم پرقدرت بستک وجهانگیریه محمد تقی خان مشهور « صولت الملک» هنوز در آن مکان باقی‌مانده که حکایت از دوران باشکوهٔ آن زمان می‌دارد. «بنگله به معنای ویلا و تفرج گاه بیرون از شهر، اصطلاحی هندی است که وارد زبان خودمونی‌ها (اچمی‌ها) قدیم شده‌است که هم اکنون فقط در بعضی از نقاط استان هرمزگان به کار برده می‌شود».[۲] مکانی است سرسبز وزیبا مخصوصاً در فصل زمستان وهنگام ریزش باران موسمی وسال‌های که باران خوب می‌بارد و کوه دشت را سرسبز می‌کند. آثار کاخ حاکمان جهانگیریه روی تپه‌ای نه بس بلند واقع شده‌است و آب روان چشمه از کنار آن می‌گذرد و چشم‌اندازی بسیار زیبا و شاعرانه به وجود آورده‌است.[۳][۴]
شعراء محلی هرکس باذوق خاصی قصائدی در وصف کریکی و زیبایی آن و در مناسبات مختلف اشعاری سروده بوده أند، یکی از شاعران محلی[۱] قصیده‌ای طولانی به عنوان «رفتم أ کریکی» به گویش محلی سروده أند که چند بیت از آن در اینجا یادآور می‌شویم:
| رفتم أکریکی | باجُفتی وپیکی | |
| زَردَه شوم تنگی | رفتم أکریکی | |
| کاخ مـَرمَـرانـِنّ | یادگار خانـِن | |
| بهر گشت وتفریح | بنگلهٔ کریکی |
این قصیده توسط خواننده‌ای بستکی به نام (یوسف هادی) در کشور بحرین بر صفحهٔ گرامافون ضبط گردیده‌است.[۱]
رودخانه شور کریکی[ویرایش]
رودخانه شور کریکی keriky در اسفل تپه روان است که خود منظرای جالب وافسانه‌ای دارد، آب این رودخانه در نهایت به رودخانهٔ گُتاو می‌ریزد، و سپس به رودخانه مهران می‌پیوندد.[۳]
آسیاب کریکی[ویرایش]
آسیاب کریکی یکی از آسیاب‌های مشهور منطقه‌است که توسط خوانین بستک ایجاد شده بوده‌است، آسیاب آسیاب دوسنگ گرد و مسطح روی هم نهاده و سنگ پائینی در میان میلی آهنین یا چوبین از سوراخ میان سنگ پائینی در گذشته و سنگ زبَرین به نیروی آب می‌چرخد و دانه‌ها را خرد می‌کند وآرد می‌سازد. «آس» به گویش محلی « آش » گفته می‌شود.[۳]
کاربرد آسیاب‌ها: آسیاب کردن دانه‌های خوراکی یا آبکشی بوده‌است. و در دوران قدیم در منطقه رونق چشمگیری داشته بوده‌است، هم‌اکنون أثاری از این گونه آسیاب‌ها در گوشه وکنار منطقهٔ شهرستان بستک به چشم می‌خورد.[۴]
| همین که آب‌ها ریخت از آسیاب | بیارمش باز این لب جوی آب |
آسیاب دومن یکی از مشهورترین آسیاب‌های منطقهٔ بستک هست که تا ۴۰ سال پیش از آن بهره‌برداری می‌شده‌است، این آسیاب در مسیر آب‌های رودخانه گتاو قرار دارد.
نگارخانه[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامReferenceAوارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ درگاه فهرست آثار ملی ایران بایگانی‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ فهرست آثار فرهنگی تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی شهرستان بستک[پیوند مرده]
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.
جستارهای وابسته[ویرایش]
فهرست منابع و مآخذ[ویرایش]
- محمدیان، کوخردی، محمد، (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
- درگاه فهرست آثار ملی ایران
- فهرست آثار فرهنگی تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی شهرستان بستک[پیوند مرده]
- الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.