پیش‌نویس:ورق آهنی

به ورق هایی از جنس آهن در بازار ورق آهن نیز گفته می شود. قیمت مناسب ورق های آهنی، استحکام بالا و چکش خواری مناسب باعث شده است که در بسیاری از پروژه های ساختمانی و صنعتی، صنایعی مانند خودرو سازی، کشتی سازی، مخازن سازی، لوله کشی و ... مورد استفاده قرار گیرد. ساخت پروفیل و مخازن متعلق به مصرف کنندگان است. ورق های فلزی مشکی به صورت رول یا ورق در اندازه ها و ضخامت های مختلف عرضه می شوند.

آلیاژهای مبتنی بر آهن را ورق آهنی می نامند. این نوع ورق از ترکیب آهن با فلزات مختلف و با نسبت های معین و مشخصا درصد آهن بالاتر ساخته می شود و دارای خواص متفاوتی برای مقاومت، خمش و قابلیت سرویس دهی می باشد. این صفحات در ساخت و ساز، صنایع فلزات سنگین، صنایع خودروسازی و کشتی سازی و بسیاری کاربردهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرند. اما به طور کلی به آن ورق فلزی می گویند که بر اساس آنالیز SD37 تولید شده است. لازم به ذکر است که تفاوت چندانی بین ورق آهن و ورق فولادی در بازار و بین افراد جامعه وجود ندارد. اما اگر روکش آهنی می خواهید حتما روکش sd37 را به عنوان روکش مورد نظر خود در هنگام خرید مشخص کنید.

شرح نحوه تولید ورق آهنی

تاریخچه نورد به معنای امروزی آن برای ساخت انواع ورق ها و پروفیل های فولادی، اما در اشکال بسیار ساده و ابعاد بسیار کوچک، به اوایل قرن هفدهم برای کارهای سازه ای و فلزات نورد شده مانند قلع و سرب برمی گردد. . اگرچه از غلتک‌ها قبلاً برای صاف کردن و فشرده‌سازی مواد استفاده می‌شد، در همین زمان بود که ایده استفاده از غلتک‌ ها برای کاهش سطح مقطع فلز به وجود آمد که منجر به تلاش برای غلتک‌های بزرگ‌تر و سنگین‌تر شد. استفاده می شد و گشتاور مورد نیاز برای چرخش توسط پره های برقی یا هیدرولیک تامین می شد. ایده وارد کردن شیارها در رول ها برای تشکیل پروفیل میلگردها و تیرها نیز به همین دوره بازمی گردد.

ورق ها پروفیل های فولادی هستند که به دو صورت نورد گرم و نورد سرد تولید می شوند.

تاریخچه عملیات نورد

تا زمان ذکر شده از کلندر برای فشرده سازی و یا حتی صاف کردن مواد استفاده می شد، اما ایده جدیدی برای کاهش ضخامت وجود داشت که به صنعت فولاد کمک زیادی کرد و نقطه عطفی در توسعه ورق فلز بود. مشکی، ورق گالوانیزه، ورق استیل و ورق روغنی. این غلتک های چدنی در طول دوره فوق برای نازک کردن ورق های فلزی یا سایر پروفیل های فلزی ایجاد شدند.

ورق روغنی یکی از انواع محصولات نورد است که قیمت ورق روغنی به این روش تولید بستگی دارد.

پس از این مشکل سعی کردند از غلتک های بسیار بزرگ و سخت تر و همچنین غلتک های بهتر و سنگین تری استفاده کنند و میزان گشتاور مورد نیاز برای چرخاندن چرخ ها نیز توسط پره های هیدرولیک یا قدرتی تامین می شود. همچنین پس از توسعه ماشین های نورد، تصمیم بر این شد که در این مدت با شکل دادن به مقاطع لنگر و تیر، شیارهایی در غلتک ها ایجاد شود.

پس از اختراع موتور بخار، یاتاقان های غلتشی بزرگتر شدند و موتورهای قدرتمندی با قدرت حدود 1500 اسب بخار برای راندن غلتک های سنگین و شمش های فولادی مورد استفاده قرار گرفتند.

کارخانه های نورد و موتورها به سرعت توسعه یافته و به گونه ای درآمده اند که محصولات ساخته شده با دستگاه های نورد به ویژه ورق فلزی و فولادی از مهم ترین محصولات دنیا هستند. بیشتر تولید فولاد از طریق نورد صورت می گیرد و روش های دیگر مانند شکل دادن به فلز با آهنگری و ریخته گری از اهمیت بسیار کمتری برخوردار شده اند. ورق گالوانیزه نیز به روش نورد سرد تولید می شود و قیمت ورق گالوانیزه و آلوزینک نیز به همین ترتیب تعیین می شود.

تولید کنندگان ورق در ایران

تولید کنندگان ورق فولادی در ایران در مقایسه با کالایی چون میلگرد کاملا تازه نفس به حساب می‌آید. با این وجود، کیفیت ورق‌های فولادی ایرانی به اندازه‌ای است که به کشورهای مختلف صادر می‌شود.

مجتمع‌های تولیدکننده فولاد در ایران

نام کارخانه	ظرفیت تولید (سالانه)	ضخامت ورق های تولیدی
فولاد مبارکه اصفهان	۱۱.۳ میلیون تن	۱.۲ تا ۱۶ میلی متر
فولاد اکسین خوزستان	1 میلیون تن	۱۰ تا ۱۲۰ میلی متر
کارخامه فولاد کاویان	۸۴۰ هزار تن	۸ تا ۲۰ میلی متر
مجتمع فولاد گیلان	۵۰۰ هزار تن	۲ تا ۴۰ میلیمتر

تولید ورق فلز با نورد سرد و گرم

علاوه بر روش نورد ذکر شده در بالا، راه های دیگری نیز برای تولید ورق سیاه، ورق گالوانیزه، ورق فولادی و ورق روغنی و همچنین قیمت ورق سیاه وجود دارد که مشابه کوره هایی است که در آن ذوب در داخل انجام می شود یا ماشین هایی که در آن ذوب می شود. انجام ریخته گری همچنین برای ساخت شمش، برای گرم کردن شمش، حمام هایی که در آنها اسیدشویی انجام می شود، کوره هایی که در آن عملیات حرارتی، گالوانیزه کردن، بسته بندی و سایر فرآیندهای انجام شده در فولاد انجام می شود و همچنین روش های رشد آن. در حال حاضر با رشد تکنولوژی و بیشتر صنایع، مواد فلزی به ویژه محصولات فولادی نورد می شوند.

یکی از مهم ترین ویژگی های محصولات نورد سرعت تولید است، به همین دلیل بسیاری از محصولات از محصولات ورق به این روش ساخته می شوند.

اولین هدف تولید کارخانه نورد کاهش سطح مقطع و ضخامت فولاد است که یکی از مشکلات آن می تواند نورد سرد یا گرم باشد. شکل دیگر قیمت گذاری بر مبنای تلفیقی است که در آن هر دو ورق از یک فولاد ساخته می شوند.

روش ریخته گری برای ساخت ورق آهنی

روش ریخته گری یکی دیگر از روش های رایج ساخت ورق فلزی است. ریخته گری خود روش های مختلفی دارد که در زیر به اختصار به آنها اشاره می شود. امروزه ریخته گری نیز پیشرفت زیادی کرده است که منجر به ساخت ماشین آلاتی شده است که در آنها از ریخته گری نیز برای تولید فولاد استفاده می شود.

ریخته گری پیوسته با منطقه انجماد ثانویه و برش عمودی شمش های فولادی

ریخته گری پیوسته عمودی با منطقه منجمد ثانویه، خمش افقی بیلت و برش افقی

ریخته‌گری پیوسته منحنی با منطقه منجمد ثانویه، شعاع خمشی ثابت و برش افقی بیلت

شمش با ریخته گری پیوسته در ضخامت ما بین 160 تا 300 میل و عرض ما بین 600 تا 2200 میلی متر تولید می شود.

انواع ورق آهنی

اطراف ما ورق های فولادی با طرح ها و اشکال هندسی مختلف است. روش های تولید محصولات به نوع، جنس و ضخامت آنها بستگی دارد. انواع مختلفی از ورق های فولادی وجود دارد.

• ورق گالوانیزه
• ورق روغنی
• ورق آجدار
• ورق استنلس استیل
• ورق آلیاژی
• ورق مشبک
• ورق اسیدشویی
• ورق رنگی
• ورق آتشخوار
• ورق لاتون
• ورق سیاه
• ورق برشی

ورق گالوانیزه

یکی از رایج ترین انواع ورق آهن موجود در بازار، ورق گالوانیزه می باشد. ورق گالوانیزه از ورق سیاه با فرآیند نورد سرد تولید می شود و در فرآیند خاصی یا گالوانیزه یا گالوانیزه می شود. روی فلزی از فولاد و آهن در برابر اکسید آهن محافظت می کند، بنابراین ورق گالوانیزه در برابر اکسیداسیون بسیار مقاوم است. ضخامت این محصول از 6 تا 18 میلی متر متغیر است. طول ورق گالوانیزه از 2 تا 6 متر و وزن تقریبی آن از 8 تا 30 کیلوگرم می باشد.

نوع دیگری از ورق گالوانیزه وجود دارد که به ورق گالوانیزه گرم معروف است که با اعمال پوشش گالوانیزه بر روی سطح ورق روغن در طی فرآیند نورد گرم تولید می شود. به طور کلی گالوانیزه کردن روشی برای تقویت به حساب می آید، صفحات روغنی با این روش در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم می شوند.

برای تولید ورق گالوانیزه ذوزنقه ای به عرض 100 تا 125 سانتی متر از ورق گالوانیزه استفاده می شود و زمان تولید این محصول 2 تا 48 ساعت می باشد.

آخرین قیمت ورق گالوانیزه را در سایت میلز آهن ببینید.

ورق شادولاین

از ورق های فولادی گالوانیزه برای پوشش در صنایع مختلف استفاده می شود. هنگام گالوانیزه کردن صفحات، آنها را نیز رنگ می کنند تا ظاهر خوبی داشته باشند. شادولاین (به انگلیسی : Shadowline) نوعی ورق فولادی است که مقاومت بالایی در برابر انواع خوردگی و ظاهری عالی دارد.

ورق سرد

ورق سرد به ورق های تولید شده در فرآیند نورد سرد اطلاق می شود. ورق های سرد موجود در بازار مانند ورق گالوانیزه و روغنی در سایزهای مختلف به فروش می رسند. این محصولات با عرض 100-125 سانتی متر و ضخامت 0.3-3 میلی متر تولید می شوند.

ورق قلع اندود

فویل قلع روکش دار نوعی فویل روغنی است و در فرآیند نورد سرد تولید می شود. در طی مراحل ساخت فویل قلع اندود شده، لایه ای از عنصر قلع روی سطح فویل ایجاد می شود و معمولاً سطح نهایی را با لایه ای از کروم برای محافظت بیشتر می پوشانند. مهمترین کاربرد این محصول در صنایع بسته بندی مواد غذایی و شیمیایی و همچنین صنایع بسته بندی دارویی می باشد.

ورق آجدار

ورق آجدار یک محصول ورق سیاه است و در فرآیند نورد گرم تولید می شود. ورق آجدار تفاوت های زیادی با سایر محصولات نورد گرم مانند ورق اسیدشویی دارد. کاربرد اصلی آهن راه راه ایجاد اصطکاک بر روی سطوح مختلف است، برای این منظور از این محصول در کف اتوبوس ها، آسانسورها و یا پله ها و پل ها استفاده می شود.

ورق فولادی ضد زنگ

ورق فولادی آلیاژی از فولاد است که در عناصر تشکیل دهنده آن با سایر ورق های فولادی متفاوت است. عنصر تعیین کننده در آلیاژ ورق فولادی کربن است. اگر کربن موجود در آلیاژ کمتر از 2 درصد کل آن باشد، ورق فولادی تولید می شود. مهمترین تفاوت فولاد با سایر ورق ها در مشخصات فنی آنهاست. ورق استیل مصارف مختلفی دارد، از ورق فولادی برای ساخت انواع مخازن استیل، میخ، پرچ، لوله های جوشی و تیرآهن استفاده می شود.

ورق آلیاژی

تخته های آلیاژی تخته هایی هستند که با عناصر مختلف ترکیب شده و به اشکال مختلف به فروش می رسند. ورق های آلیاژی شکافته شده است. این ورق در انواع در ساخت کشتی و وسایل دریایی، صنعت هواپیما سازی، صنایع پتروشیمی، نفت و گاز و مخازن حمل سوخت کاربرد دارد.

ورق روغنی

ورق روغنی به دو دسته ورق نورد سرد و ورق نورد گرم تقسیم می شود. محصول خروجی نورد گرم را می توان ورق سیاه و خروجی نورد سرد را ورق روغن نامید. ورق روغنی در بازار به ورق سرد معروف است. این نوع ورق دارای عرض استاندارد 100 و 125 سانتی متر می باشد. به علاوه در ضخامت های 0.3 میلی متر تا 4 میلی متر تولید می شود. به طور کلی ورق روغنی اساس ساخت ورق های گالوانیزه هستند.

ورق مشبک

ورق مشبک با ایجاد سوراخ بر روی ورق های فلزی تولید می شود. جنس ورق مشبک می تواند از استیل یا شرکت باشد. ورق های مشبک جنسی که دارند، انواع دارند و کاربردشان برحسب نوع و ضخامت ها متفاوت است.

ورق اسیدشویی

پایه تولید ورق اسیدشویی، ورق سیاه است. هنگام تولید ورق، لکه‌ ها آسیب‌های ظاهری زیادی به وارد می‌شود، در نتیجه، تولیدکنندگان با یک شست ‌و شوی اسیدی، این لکه ‌ها را تمیز و ترمیم می‌کنند و به همین دلیل است که آن را ورق اسیدشویی می نامند. ورق‌های اسیدشویی در صنایعی مانند ماشین‌ ها، لوله‌سازی و پتروشیمی کاربرد دارند.

ورق رنگی

ورق رنگی نوعی از فولادی است به دلیل گالوانیزه بودن به آن ورق رنگی گفته می شود. این نوع از ورق ها در کوره پخته می شود. فولادهای گالوانیزه پوششی از زینک اکساید این پوشش را در برابر محیطی از محافظت می کند. در صنعت عمده صنایع ساختمان، صنایع فلزی، لوازم خانگی و ... از ان استفاده می شود.

ورق طرح سفال

ورق طرح سفال مصالحی است در صنعت ساختمان سازی استفاده می شود ظاهری زیبا تنوع رنگ های بسیار بالاست. ورق طرح سفال از جایگاه ویژه ای در صنعت ساخت و ساز است. این محصول میزان ویژگی خاصی دارد که در خرید و فروش تأثیرگذار بوده است. ورق طرح سفال یکی از مناسب ترین مصالح برای سقف های شیروانی است.

ورق سینوسی رنگی

نام دیگر ورق سینوسی رنگی، ورق کرکره سینوسی است. دلیل نامگذاری این نوع ورق به دلیل نیم دایره برآمده در آن است که این ورق را شبیه کرده است. این نوع ورق انواع رنگ ها ترکیب ۲۰۲۰ متر ۱۲ در بازار و حتی رنگ نظر به عمده ای به کارخانه سفارش. لایه رنگی روی نوع ورق ها علاوه بر اینکه باعث ایجاد دوام خاصیت رنگی نسبت به ورق معمولی می شود.

ورق آتشخوار

ورق های تحمل دمایی تا حدود 585 درجه سانتیگراد و دیگر نوع ان تا 1250 درجه سانتی گراد مقاومت کنند. در حال حاضر نوع اول آن به صورت رول و شیت بیشتر در بازار رایج است. ورق آتشخوار در گرید های تولید می شود که بسته به و آلیاژهای عناصر مختلف مقاومت و حتی آن ها متفاوت است.

ورق استحکام بالا

ورق استحکام بالا یکی از انواع ورق های فولادی است که شکل پذیری خوبی و مقاومت بالاتری فولاد کربنی دارد. ورق استحکام بالا در ضخامت و گریدهای متفاوت و در طی مراحل ترمومکانیکال تولید می شود.

ورق دریایی

ورق دریایی ورقی که برای عرشه، بدنه انواع کشتی، های بزرگ ها و غیره می شود. این ورق نوعی ورق نورد گرم است که خاصیت جوش پذیری و استحکام بالا دارد. ورق در برابر مواد شیمیایی، آب شور دریا و خوردگی مقاوم است.

ورق برنجی

ورق برنج از آلیاژهای مس و روی تولید می شود و میزان مس و برنج، رنگ آن تغییر داده و به ان رنگ زرد می دهد. ورق برنج به دلیل داشتن سختی بالا است و علاوه بر آن وجود آهن، و منگنز هم برنجی وجود دارد.

ورق سیاه

از ورق ها هستند که به وسیله نورد گرم تولید می شوند. به این گونه از ورق ها، ورق سیاه گفته می شود. این نوع از ورق را می توان یکی از اصلی ترین ورق ها در بازار دانست. برای اندازه گیری کیفیت این ورق باید از شاخصی به نام ST استفاده شود. در ورق سیاه ، نشانگر st بین اعداد st33 تا st52 می باشد.براساس درخواست مشتری ورق سیاه می تواند به رول های برش برش یا فابریک ارائه دهد.

ورق ST52

فولاد مقاطعی است که علت مقاومت بالا و قیمت است، به سایرین، بیشتر مورد قرار می گیرد. با کاهش یا افزایش برخی از عناصر در این ساختار، زمینه ایجاد فولاد ST52 فراهم می شود.

ورق ST37

ورق ST37 جزء اصلی ترین فولادهای غیر آلیاژی است که در صنعت ساختمان سازي مورد استفاده قرار ميگيرد. این نوع ورق سیاه به عنوان فولاد نرمه در صنعت بین مصرف مصرف شده است . ورق St37 درصد کربن پایین و پذیری بالا دارد و خوب آن باعث تأثیرات مختلف می شود.

ورق برشی

ورق برشی یکی متداول ترین انواع فولادی فولادی می شود که پروسه نورد با حرارت تولید و تولید این محصول تختال می باشد. ضخامت این محصول در مقایسه با عرض آن کم تر می باشد. ورق برشی کاربرد گوناگون در صنایع مختلف دارد.

ورق صنعتی

ورق صنعتی، همان ورق است که در صنایع مختلف و صنایع ویژه، انواع مختلفی از آنها استفاده می شود. ورق‌ صنعتی از تختال و اسلب تولید و و دارای بالایی هستند در واقع از با کیفیت نوع ورق ها می شوند.

جستارهای وابسته

• آهن
• فولاد زنگ‌نزن
• آلیاژ
• پروفیل
• فولاد مبارکه اصفهان
• عملیات حرارتی
• نمودار فازی آهن-کربن
• فولادهای تریپ (TRIP)
• فولاد آلیاژی
• فهرست کشورها بر پایه تولید فولاد
• تیر_(سازه)
• میل‌گرد

منابع

1. Meija, J.; et al. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". شیمی محض و کاربردی(نشریه). 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
2. Specification for Fabrication and Jobsite Handling of Epoxy-Coated Steel Reinforcing Bars, ASTM International, retrieved 2020-04-03
3. "Parameters Governing Corrosion Protection Efficacy of Fusion-Bonded Epoxy Coatings on Reinforcing Bar". ACI Materials Journal. 105
4. 1 (5). 2008. doi:10.14359/19975. ISSN 0889-
5. پ. بی‌یر، فردیناند و جانستون، ا. راسل.مکانیک برداری برای مهندسان، جلد اول استاتیک، (ویرایش سوم) چاپ سیزدهم. تهران: نشر علوم دانشگاهی. شابک ‎۹۶۴−۶۱۸۶−۳۴−۳.ای‌کتاب دات کام^{[پیوند مرده}